Γιώργος Σ. Κουλουβάρης
[email protected]
Μια μεγάλη γιορτή, τρεις ημέρες επιστήμης, τεχνολογίας και καινοτομίας, κορυφαίοι ομιλητές από όλον τον κόσμο, πειράματα επίδειξης, chemistry shows, διαδραστικά εκθέματα, βιωματικές δράσεις, εργαστήρια για παιδιά, workshops για μεγάλους.
Από 21 έως 23 Οκτωβρίου, η Τεχνόπολη Δήμου Αθηναίων υποδέχεται το κορυφαίο επιστημονικό δρώμενο της πρωτεύουσας που από το 2014 φέρνει κάθε χρόνο στο προσκήνιο τις πλέον σύγχρονες εξελίξεις στους τομείς της επιστήμης, της τεχνολογίας, της καινοτομίας και της τέχνης [Πειραιώς 100, Γκάζι].
Το Athens Science Festival (ASF), έπειτα από τρία ολόκληρα χρόνια, επιστρέφει και πάλι δια ζώσης, με σκοπό να μας μεταφέρει στο μέλλον -στους Κόσμους του Αύριο!
Κινούμαστε προς το μέλλον με αυξανόμενη ταχύτητα, όμως πού πηγαίνουμε αλήθεια; Με τι προκλήσεις θα βρεθούμε αντιμέτωποι/ες και τι προσδοκούμε να συναντήσουμε;
Το πρόγραμμα του φετινού Φεστιβάλ, με έμπνευση το Foresight, τη στρατηγική διερεύνηση διαφόρων πιθανών εκδοχών του μέλλοντος, μας συνδέει με το «Αύριο» και αναδεικνύει πώς η επιστημονική μελέτη του παρελθόντος και του παρόντος μπορεί να χαράξει, αλλά και να θωρακίσει το μέλλον.
O Δρ. Θοδωρής Αναγνωστόπουλος είναι science engager, κοινωνικός επιχειρηματίας, και public speaker· με σπουδές Βιολογίας και διδακτορικό στη Γενετική από το Kings College London, είναι Πρόεδρος και συνιδρυτής της Κοινωνικής Επιχείρησης SciCo –η οποία με το British Council και την Τεχνόπολη Δήμου Αθηναίων σε συνεργασία με πλήθος ακαδημαϊκών, ερευνητικών φορέων και εκπαιδευτικών Οργανισμών διοργανώνουν το ASF. O Δρ. Θοδωρής Αναγνωστόπουλος είναι, επίσης, ο εμπνευστής του Φεστιβάλ. Μιλήσαμε μαζί του.
Λίγα λόγια σας για το φετινό ASF, και την επικέντρωσή του στο Foresight;
«Ένα Φεστιβάλ επιστήμης οφείλει να χαράσσει τον δρόμο προς το μέλλον. Έτσι προέκυψε ο τίτλος “Κόσμοι του Αύριο”. Η έμπνευση προήλθε από το γεγονός ότι η τεχνολογία και η επιστήμη παίζουν σημαντικό ρόλο στην έγκαιρη προετοιμασία για το μέλλον. Η πανδημία της COVID-19 αποτέλεσε την αφορμή να ενωθεί όλος ο πλανήτης και να συντονιστεί γύρω από κοινές αποφάσεις και δράσεις. Όμως δεν είναι μόνο η πανδημία: πρωτόγνωρες ξηρασίες, πυρκαγιές, και γενικότερα ακραία καιρικά φαινόμενα, η έλλειψη πόρων, οι μετακινήσεις πληθυσμών κ.ά. απέδειξαν με πολύ χαρακτηριστικό τρόπο ότι ο πλανήτης και η ανθρωπότητα πρέπει να προετοιμάζονται για το μέλλον. Αυτός είναι και ο ευρύτερος στόχος του Φεστιβάλ· να προκαλέσει συζητήσεις, να δώσει ερεθίσματα για περαιτέρω διερεύνηση, να εμπνεύσει και να κινητοποιήσει».
Όραμα και στόχος του Φεστιβάλ είναι να συνδέσει τις επιστήμες με την καθημερινή ζωή, αναδεικνύοντας τον ρόλο τους. Πώς μπορεί πρακτικά να επιτευχθεί αυτό;
«Πρακτικά αυτό επιτυγχάνεται μέσω της διάδρασης επιστήμονα-επισκέπτη… Από τα εκθέματα που θα δει ένας επισκέπτης του Φεστιβάλ και τις συζητήσεις που θα παρακολουθήσει, μέχρι τα workshops και τα θεάματα, όλα αυτά συντελούν στο active science engagement. Να πούμε, πως όλες οι δράσεις του Φεστιβάλ είναι σχεδιασμένες με τέτοιο τρόπο ώστε να είναι κατανοητές από το ευρύ κοινό χωρίς να χρησιμοποιούνται σύνθετοι επιστημονικοί όροι και εξειδικευμένες ορολογίες. Καθιστώντας τις δράσεις “διασκεδαστικές” και “θελκτικές” για το ευρύ κοινό, καταφέρνουμε να “εμπλέξουμε” τους επισκέπτες με τις επιστήμες και να γίνουν έτσι κοινωνοί επιστημονικών πρακτικών».
Σας γυρίζω πίσω στο 2014 και στο πρώτο Φεστιβάλ. Ποια ήταν η αφορμή για την διεξαγωγή του και πώς αισθανθήκατε όταν την είδατε υλοποιημένη;
«Η αφορμή ήταν η γεφύρωση της σχέσης μεταξύ επιστήμης και κοινωνίας. Είχαμε εντοπίσει αυτήν την ανάγκη από τότε, κάτι που με την πάροδο του χρόνου επιβεβαιώθηκε πολλές φορές: από τις περιβαλλοντικές καταστροφές και την ανάγκη ενημέρωσης του κόσμου για το ζήτημα της κλιματικής αλλαγής έως την πανδημία και την ανάγκη ενημέρωσης για θέματα λοιμώξεων και την αντιμετώπιση αυτών. Η σύμπλεξη επιστήμης και κοινωνίας σε έναν χώρο δημιουργικό και ευχάριστο ήταν η μεγαλύτερη ικανοποίηση για μας».
Πόσα έχουν αλλάξει μέσα σ’ αυτά τα χρόνια και ποια παραμένει η μεγάλη σας σταθερά;
«Από την διεξαγωγή του πρώτου Φεστιβάλ μέχρι σήμερα, έχουν αλλάξει πολλά: από την μία πλευρά έχει αυξηθεί το ενδιαφέρον για τις επιστήμες, όμως από την άλλη έχει αυξηθεί και η παραπληροφόρηση. Ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια από την έναρξη της πανδημίας COVID-19, η σχέση της κοινωνίας με την επιστήμη έχει αποκτήσει μια νέα δυναμική. Υπάρχει πλέον μια συστηματική επαφή από το ευρύ κοινό με την επιστήμη και την εξέλιξή της και μια γενικότερη αποδοχή της επιστήμης και της σημασίας της. Συνεπώς ο ρόλος μας καθίσταται σημαντικός χρόνο με τον χρόνο. Παρ’ όλες τις αλλαγές όμως, μία είναι η σταθερά μας όλα αυτά τα χρόνια: η διαδραστικότητα και η παιγνιώδης μάθηση».
Ποια είναι η μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετωπίζει ο πλανήτης αυτή τη στιγμή;
«Οι διάφορες μελέτες ειδικών για το μέλλον αναδεικνύουν κάποιες “μεγατάσεις”. Μεγατάσεις είναι όλες εκείνες οι τάσεις που επηρεάζουν μακροπρόθεσμα τομείς όπως η κοινωνία και η οικονομία σε ένα βάθος χρόνου και σε παγκόσμια κλίμακα. Οι μεγατάσεις μάς βοηθούν να εντοπίσουμε πιθανά ή / και επιθυμητά μέλλοντα, με έναν συστηματικό τρόπο προσέγγισης. Προσωπικά, έχω ξεχωρίσει 3 σημαντικές προκλήσεις που μέσω του Φεστιβάλ καλούμαστε, μεταξύ άλλων θεματικών, να αναδείξουμε: την κλιματική αλλαγή, την κατασπατάληση πόρων και τις δημογραφικές ανισορροπίες. Αυτά και πολλά ακόμα σας καλούμε να διερευνήσουμε μαζί 21-23 Οκτωβρίου στην Τεχνόπολη του Δήμου Αθηναίων».
