Γιώργος Σ. Κουλουβάρης
[email protected]
Πηγή Δαούλα· η Ελληνίδα ζωγράφος που εκπροσωπεί τη χώρα μας στο εξωτερικό και δίνει το «παρών» σε σημαντικά εικαστικά διεθνή δρώμενα. Βενετία, Ζυρίχη, Βαρκελώνη, Λονδίνο. Το καλοκαίρι τη βρίσκει σε έντονη δραστηριότητα, καθώς συμμετείχε στην έκθεση της Boomer Gallery του Λονδίνου, είναι υποψήφια στα Barcelona International Art Awards 2022, ενώ παράλληλα παρουσιάζει την πρώτη προσωπική της έκθεση με φόντο το απέραντο γαλάζιο της Σαντορίνης, στο Art Hotel Santorini, έως τα τέλη Οκτωβρίου [Πύργος, Σαντορίνη].
Με τη ζωγράφο, είχαμε τη χαρά να μιλήσουμε.
Γιατί επιλέξατε τη Σαντορίνη για την πρώτη προσωπική σας έκθεση;
«Η Σαντορίνη έχει από μόνη της μια άγρια ομορφιά που έρχεται σε πλήρη ταύτιση με την ένταση του abstact painting. Επιπλέον, το Art Hotel Santorini βρίσκεται στο γραφικό χωριό Πύργος, λίγο έξω από τα Φηρά και είναι ένας πολύ ιδιαίτερος χώρος που στηρίζει εμπράκτως την Τέχνη. Είναι το μόνο ξενοδοχείο με δική του γκαλερί, την Aqua Gallery, που κάθε χρόνο φιλοξενεί συλλογές, παρέχοντας έναν δυναμικό χώρο στους καλλιτέχνες να παρουσιάσουν τη δουλειά τους και δίνει την ευκαιρία στους επισκέπτες αλλά και τους κατοίκους να έρθουν κοντά στη ζωγραφική. Μέσω της παρουσίασης καινοτόμων εκθέσεων, η γκαλερί προωθεί την αλληλεπίδραση μεταξύ της τέχνης και του παγκόσμιου κοινού που επισκέπτεται τη Σαντορίνη. Θέλησα, με την κίνησή μου αυτή, να στηρίξω την προσπάθειά τους και, παράλληλα, να εντάξω τα έργα μου σε ένα φυσικό περιβάλλον, όπου να δείχνουν ότι ανήκουν. Η μαγευτική Σαντορίνη και το Art Hotel ήταν ο καλύτερος συνδυασμός».
Πότε αισθανθήκατε ότι η ζωγραφική ήταν μονόδρομος για την επαγγελματική σας πορεία;
«Η ζωγραφική είναι τρόπος ζωής. Ξεκινάς, νιώθοντας στα μαθητικά χρόνια να είναι η ώρα που περιμένεις να έρθει με το αγαπημένο σου μάθημα και καθώς μεγαλώνεις νιώθεις ότι υπάρχει μια μόνιμη “διάσπαση προσοχής”, που το μυαλό σου είναι διαρκώς εκεί και δεν υπάρχει τίποτα άλλο. Προσωπικά, από όταν θυμάμαι τον εαυτό μου, με θυμάμαι “βουτηγμένη”, στην κυριολεξία, στα χρώματα!»
Ωστόσο, οι σπουδές που ακολουθήσατε δεν είχαν σχέση με την Τέχνη…
«Σπούδασα marketing και διαφήμιση, που είναι ένα είδος τέχνης. Αν θυμηθούμε τα λόγια του Edward Bernays -ανιψιός του Φρόιντ, και κατά πολλούς, είναι ο πατέρας της σύγχρονης διαφήμισης και του μάρκετινγκ-, “αυτό το προϊόν δεν είναι κάτι που απλά χρειάζεσαι, αλλά που αν το αποκτήσεις θα αισθανθείς καλύτερα”».
Η Τέχνη πιστεύετε ότι έχει εμπνευστεί από τον χώρο της διαφήμισης;
«Η διαφήμιση αποτελεί μια μορφή επικοινωνία· η εικόνα, σε οποιοδήποτε είδος διαφήμισης, είναι σχεδιασμένη έτσι ώστε να είναι ενδιαφέρουσα και να τραβά την προσοχή του κοινού. Κάθε διαφήμιση, όπως και κάθε πίνακας, αποτελεί ένα μήνυμα το οποίο είναι κωδικοποιημένο.
Στα μέσα της δεκαετίας του 1960, μια εταιρεία –αληθινά μπροστά για την εποχή
της– με την επωνυμία «Container Corporation of America», ανέθεσε σε πολλούς καλλιτέχνες, μεταξύ αυτών οι René Magritte και Willem de Kooning, να ζωγραφίσουν έργα εμπνευσμένα από κουτιά σε χαρτόνι. Αλλά και άλλοι μεγάλοι καλλιτέχνες δεν δίστασαν να βάλουν την υπογραφή τους σε τέτοια έργα και μάλιστα μεγαθήρια, όπως ο Picasso και ο Dali. Ο εκκεντρικός ζωγράφος Dali , to 1972, δημιούργησε μία διαφήμιση για τα αυτοκίνητα Datsun. Οι εμπορικές μάρκες επιχείρησαν να συνδεθούν με φημισμένους καλλιτέχνες, προκειμένου να τραβήξουν την προσοχή του κόσμου. Και, φυσικά, να μην ξεχνάμε και τον ευφυέστατο Andy Warhol. Καθ’ όλη τη διάρκεια της καριέρας του, ο Warhol δημιούργησε έργα εμπνευσμένα από διαφημίσεις. Η δουλειά του με τα επώνυμα προϊόντα θα μπορούσε, κατεξοχήν, να θεωρηθεί ως τρόπος αλληλεπίδρασης της τέχνης με τη διαφήμιση».
Πότε συνειδητοποιήσατε ότι ο κόσμος της διαφήμισης και του marketing δεν σας κάλυπτε;
«Όταν κατάλαβα ότι ασχολούμενη με τον χώρο αυτό, δε θα έμενε καθόλου χρόνος για να ασχοληθώ ουσιαστικά με αυτό που με γεμίζει. Όταν είδα ότι δεν μπορώ να εκφράσω αυτό που θέλω, γιατί πρέπει ν ’ακολουθώ “οδηγίες”».
Ποιες ήταν οι δυσκολίες στο να κάνετε αυτή τη στροφή στην επαγγελματική σας καριέρα;
«Δε μπορώ να πω ότι αντιμετώπισα πολλές δυσκολίες σε αυτή τη μετάβαση. Είχα, πλέον, τα παιδιά μου, οπότε μου ήταν πιο εύκολο ν’ αφήσω τον χώρο της διαφήμισης με τα απαιτητικά ωράρια και να περάσω στον χώρο της τέχνης, που σου δίνει μια μεγάλη ελευθερία κινήσεων. Αφήνοντας πίσω την καριέρα μου στον χώρο του marketing, ανοίχτηκε ένας άλλος δρόμος, φαντασίας και δημιουργίας».
Είναι σαφές ότι σας εκφράζει το abstract painting. Ήταν αυτό που σας τράβηξε από την πρώτη στιγμή ή ήρθε σαν εξέλιξη στην πορεία σας;
«Πρέπει να ομολογήσω ότι τα “πρώτα μου βήματα” ήταν με πίνακες που είχαν σχέση με τη φύση. Η αφηρημένη τέχνη ήρθε στην πορεία και μου έδωσε την απόλυτη ελευθερία να εξωτερικεύω τα συναισθήματά μου στον καμβά. Να μπλέκω χρώματα, σχήματα, στοιχεία και ν’ αφήνω το περιεχόμενο να το ερμηνεύσει ο καθένας σύμφωνα με τον δικό του ψυχισμό. Εξάλλου, για τον κάθε άνθρωπο ένας πίνακας είναι διαφορετικός. Θέλω να βάζω και τον θεατή στη διαδικασία τού να χρησιμοποιήσει τη φαντασία του. Να “μπει μέσα” στον κάθε μου πίνακα και να ταξιδέψει. Αυτό, μπορώ να το περάσω μόνο μέσω της αφηρημένης τέχνης».
Βασικές επιρροές που δεχτήκατε; Αγαπημένοι σας ζωγράφοι;
«Πριν από κάποια χρόνια, ταξίδεψα στη Νέα Υόρκη κι επισκέφτηκα το MοMA (Museum Of Modern Art). Νομίζω ότι αυτή η επίσκεψη ήταν σημαδιακή για τη μετέπειτα πορεία μου στον χώρο της ζωγραφικής. Διάφοροι ζωγράφοι, ο καθένας με τον δικό του ιδιαίτερο τρόπο έκφρασης. Εκεί, όμως, που στάθηκα περισσότερο ήταν στους πίνακες του Jackson Pollock. Απλά μοναδικός. Πίνακες στο ίδιο στυλ αλλά και τόσο διαφορετικοί μεταξύ τους. Ο καθένας σού δημιουργούσε κι ένα διαφορετικό συναίσθημα. Με μάγεψε και, φυσικά, με ενέπνευσε ν’ ακολουθήσω μια τέτοια πορεία. Άλλοι αγαπημένοι ζωγράφοι είναι ο Andy Warhol, o Jean-Michel Basquiat, ο Keith Haring, ο Willem de Kooning. Ο καθένας έχει έναν ιδιαίτερο τρόπο έκφρασης αλλά είναι γεμάτος χρώματα, σχήματα και κάνει τη φαντασία σου να δουλέψει».
Τα τελευταία χρόνια συμμετέχετε σε πολλές εκθέσεις στο εξωτερικό. Πιστεύετε ότι η διεθνής αγορά έχει αγκαλιάσει τους Έλληνες καλλιτέχνες;
«Η αλήθεια είναι ότι συμμετέχω περισσότερο σ’ εκθέσεις του εξωτερικού. Ζυρίχη, Άμστερνταμ, Λονδίνο, Βενετία είναι μερικές από τις πόλεις που έχω εκθέσει έργα μου. Κατά τη γνώμη μου, συμμετέχοντας σε διεθνείς εκθέσεις απευθύνεσαι σε ένα παγκόσμιο κοινό. Η διεθνής αγορά αγκαλιάζει όλους τους καλλιτέχνες, επώνυμους και μη, δίνει απλόχερα ευκαιρίες και μπορείς πιο εύκολα “ν’ ανοίξεις τα φτερά σου”. Η διεθνής αγορά επικεντρώνεται στο έργο σου και όχι στο ποιος είσαι ή πόσα χρόνια είσαι στον χώρο».
Πρόσφατα βρεθήκατε στη Biennale Βενετίας. Πώς ήταν αυτή η εμπειρία;
«Πρωτόγνωρη, μαγευτική και πολύ τιμητική. Την παρακολουθώ χρόνια και, παρότι συμμετείχα σε μια έκθεση που ανήκε στα παράλληλα events, ένιωσα τεράστια χαρά. Ένα μεγάλο, διεθνές γεγονός που αφορά την τέχνη με επέλεξε να συμμετάσχω· τί πιο τιμητικό…»
Υπάρχουν σχέδια για το μέλλον;
«Πάντα υπάρχουν σχέδια για το μέλλον. Στοχεύω στη συμμετοχή μου και σε άλλες εκθέσεις του εξωτερικού και, σύντομα, ελπίζω να περάσω και σε άλλες ηπείρους».
Σε ποια εικαστική εποχή θα θέλατε να έχετε ζήσει;
«Στην εποχή των καλλιτεχνών που προανέφερα. Να παίρνω μαθήματα από τον Pollock, να συναναστρέφομαι τον Andy Warhol και τον Basquiat!»
Ποια συμβουλή θα δίνατε στους νεότερους καλλιτέχνες που σκέφτονται να ασχοληθούν με αυτόν τον χώρο;
«Υπομονή, επιμονή φαντασία και να μην το βάζουν ποτέ κάτω. Η ζωγραφική, και γενικότερα η Τέχνη, είναι τρόπος έκφρασης. Ο καλλιτέχνης αποτυπώνει τα συναισθήματα, τις σκέψεις του, την ίδια του την ψυχή· και αυτό που τον στηρίζει στον καθημερινό του αγώνα, είναι να νιώσει ότι έκανε και άλλους ανθρώπους να νιώσουν! Σε μια εποχή ψηφιοποίησης, η Τέχνη μοιάζει η μόνη ελπίδα να παραμείνουμε συνδεδεμένοι με το αυθεντικό, το ανθρώπινο, το ψεγάδι!»
