Σε θερμό κλίμα, παρουσία μελών της ακαδημαϊκής κοινότητας, δημοσιογράφων, μουσικών, καλλιτεχνών και ανθρώπων του πνεύματος, ανακοινώθηκε το πρόγραμμα της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών για την περίοδο 2022-2023 από τον Καλλιτεχνικό της Διευθυντή, Λουκά Καρυτινό.
Στην παρουσίαση μίλησαν ο Καθηγητής του Τμήματος Μουσικών Σπουδών της Φιλοσοφικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Νίκος Μαλλιάρας ο οποίος εξήρε την συνεργασία του ΕΚΠΑ και της ΚΟΑ λέγοντας πως “είναι μία κίνηση προς την θεμελίωση μουσικών σπουδών πανεπιστημιακού επιπέδου”. Ο πιανίστας και συνθέτης Χρίστος Παπαγεωργίου μιλώντας για τη μουσική παράσταση Ταξίδι στο Κέντρο της Μουσικής αναφέρθηκε στον ενθουσιασμό που εισπράττει, όπου ταξιδεύει, γι’ αυτές τις πρωτότυπες διαδραστικές συναυλίες, οι οποίες ήταν sold out. Η Διδάκτωρ Μουσικολογίας του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του ΕΚΠΑ Μαγδαληνή Καλοπανά σημείωσε τη μουσικολογική αξία της Έκτης Συμφωνίας του Δημήτρη Δραγατάκη στον οποίο, μεταξύ άλλων, πραγματοποιείται αφιέρωμα.
Ακόμα, ο Καλλιτεχνικός Διευθυντής του Ωδείου Αθηνών και συνθέτης Φίλιππος Τσαλαχούρης τόνισε τη σημασία και την αξία παραγγελιών από την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών σε Ελληνες συνθέτες, ενώ, ως διευθυντής του Ωδείου Αθηνών μνημόνευσε την καταγωγή της ΚΟΑ, που προέρχεται από την ορχήστρα του Ωδείου Αθηνών. Μεταξύ των ομιλητών, , η ηθοποιός και τραγουδίστρια κ. Νάντια Κοντογεώργη έδωσε τη δική της νότα αισιοδοξίας και χαράς όπως άλλωστε αρμόζει στο κλίμα του επερχόμενου πρωτοχρονιάτικου γκαλά με τίτλο Μιούζικαλ στο οποίο συμμετέχει. Ο Εξάρχων της Ορχήστρας Δημήτρης Σέμσης στάθηκε στο πρόγραμμα μουσικής δωματίου, των πολλών σχημάτων της Ορχήστρας. «Μια ευκαιρία», όπως είπε «Να έρθουν πιο κοντά οι μουσικοί μέσα από τις πιο στενές συνεργασίες που επιτρέπουν τα μικρά σχήματα, αλλά και να συναντήσουν το κοινό. Τους ανθρώπους που για οποιοδήποτε λόγο, δεν παρακολουθούν μια συμφωνική συναυλία στο Μέγαρο Μουσικής. Τέσσερις μέρες πριν τη Δευτέρα, 18 Ιουλίου, ημέρα του αφιερώματος στον Μάνο Χατζηδάκι, στο Ωδείο Ηρώδου του Αττικού, ο γιος του Γιώργος Χατζιδάκις τόνισε ότι δώρισε το αρχείο και τη βιβλιοθήκη της Ορχήστρας των Χρωμάτων στην ΚΟΑ καθώς έκλεισε ένας Κύκλος. Κυρίως όμως γιατί, όπως είπε «Ο Λουκάς Καρυτινός, ο οποίος διεύθυνει έργα Χατζηδάκι, αθόρυβα, αποτελεσματικά και με τον μεγαλύτερο σεβασμό, βρίσκεται στο τιμόνι της ΚΟΑ. Ένα πρόσωπο αξιόπιστο που θεωρώ μέλος της οικογένειάς μου»
Ακολουθεί ο λόγος του καλλιτεχνικού διευθυντή.
Αγαπητές φίλες και φίλοι,
Νιώθω συγκινημένος, τολμώ να πω, καθώς μετά από δύο πολύ δύσκολα χρόνια, βρισκόμαστε πρώτη φορά ζωντανά στην παρουσίαση προγράμματος της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών για την καλλιτεχνική περίοδο 2022-2023. Η σημερινή συνάντηση – πιστεύω και εύχομαι – να είναι συμβολική της ομαλότητας, την οποία περιμένουμε όλοι με ανυπομονησία.
Είναι μάλιστα η πρώτη ζωντανή παρουσίαση προγράμματος της θητείας μου. Συναντιόμαστε εδώ, στο Μέγαρο Μουσικής όπου ανελλιπώς, σχεδόν κάθε Παρασκευή, πραγματοποιούμε τις συμφωνικές μας συναυλίες ήδη από την ίδρυσή του το 1991. Επιτρέψτε μας λοιπόν, να το θεωρούμε και δικό μας σπίτι.
ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ
Η καλλιτεχνική περίοδος που αφήνουμε πίσω μας ήταν αναμφισβήτητα δύσκολη για όλους τους πολιτιστικούς οργανισμούς. Στη σκιά της αβεβαιότητας που προκάλεσε η πανδημία, κληθήκαμε να σχεδιάσουμε ένα καλλιτεχνικό πρόγραμμα που, σε εκείνη την χρονική στιγμή, ουδείς γνώριζε αν θα μπορούσε να υλοποιηθεί.
Παρόλα αυτά, παρουσιάσαμε -με επιτυχία- 22 συμφωνικές συναυλίες και 12 συναυλίες μουσικής δωματίου. Συμπράξαμε με κορυφαίους σολίστ και αρχιμουσικούς όπως ο Λεωνίδας Καβάκος, ο Κρίστοφ Έσενμπαχ, η Ελίζαμπετ Λεόνσκαγια, ο Ζαν Λουί Στόιερμαν και ο Στέφαν Ντορ.
Παράλληλα, δεν διστάσαμε να βαδίσουμε σε αχαρτογράφητα ύδατα, εγκαινιάζοντας τον πρωτοποριακό κύκλο συναυλιών «Ταξίδι στο Κέντρο της Μουσικής». Μια πρωτοβουλία που αγκαλιάστηκε θερμά από το κοινό και επιβεβαίωσε την πεποίθησή μας ότι η συμφωνική μουσική μπορεί να απευθύνεται σε όλους και να μην μοιάζει είδος δυσπρόσιτο που προορίζεται για μια ελίτ. Η υψηλή προσέλευση και κυρίως ο ενθουσιασμός του κοινού, μας έπεισε ότι αυτό το Ταξίδι τελικά, έφερε περισσότερους ανθρώπους κοντά σε ό,τι εγώ αποκαλώ κέντρο της μουσικής, δηλαδή, στη χαρά της.
Μέσα στα χρόνια, έχουμε αποδείξει ότι βρισκόμαστε σταθερά κοντά στους λιγότερο ευνοημένους συνανθρώπους μας. Έτσι, και φέτος πραγματοποιήσαμε πλήθος συναυλιών με κοινωνικό πρόσημο. Ενδεικτικά, τα έσοδα από τέσσερις συμφωνικές συναυλίες μας δόθηκαν για φιλανθρωπικούς σκοπούς. Πρωτίστως τα έσοδα από τη συναυλία του φιλανθρωπικού προγράμματος «Προσφορά Μουσικής & Μουσική Προσφορά», υπό τον κορυφαίο Λεωνίδα Καβάκο διατέθηκαν σε ξενώνες της Αττικής που φιλοξενούν κακοποιημένες γυναίκες, ενώ τα έσοδα από τη συναυλία υπό τον Κρίστοφ Έσενμπαχ, σε συνεργασία με την Αστική μη Κερδοσκοπική Ένωση «Μαζί για το Παιδί», διατέθηκαν για τη δημιουργία ξενώνων φιλοξενίας μανάδων και παιδιών από την Ουκρανία. Επίσης, τα έσοδα από τη συναυλία στο Δημοτικό Θέατρο του Πειραιά διατέθηκαν για την ανέγερση του μαιευτηρίου της Μαριούπολης, ενώ πρόσφατα ο Λεωνίδας Καβάκος διηύθυνε και συνέπραξε μαζί μας σε συναυλία η οποία τελούσε υπό την αιγίδα της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες. Τα έσοδα και αυτής της βραδιάς διατέθηκαν για τις ανάγκες των παιδιών προσφύγων από την Ουκρανία, πολλά από τα οποία είναι ασυνόδευτα.
Η προσφορά στο Κοινωνικό Σύνολο αποτελεί για εμάς υποχρέωση, αλλά και αξία. Χαρακτηριστικά θα πω ότι, εν μέσω πανδημίας, κατά την καλλιτεχνική περίοδο 2020-2021 μαγνητοσκοπήσαμε και παρείχαμε δωρεάν στους διαδικτυακούς μας φίλους (μέσω του καναλιού στο Youtube της Κ.Ο.Α. και της σελίδας μας στο Facebook) τον Κύκλο «Σολίστ της Κ.Ο.Α.». Συναυλίες, που προσέλκυσαν δεκάδες χιλιάδες θεάσεις και ανέδειξαν τις ιδιαίτερες ικανότητες των μελών της Ορχήστρας μας. Σήμερα, με υποστήριξη από το Ταμείο Ανάκαμψης, προσδοκούμε να πολλαπλασιαστεί η διαδικτυακή μας παρουσία, ενώ παράλληλα θα δημιουργηθεί μία αξιόπιστη αρχειακή πλατφόρμα. Η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών κατέθεσε τρεις προτάσεις χρηματοδότησης, συνολικού προϋπολογισμού περίπου 2.200.000€, που, μετά από αξιολόγηση, έγιναν αποδεκτές από το Υπουργείο Πολιτισμού & Αθλητισμού, το οποίο και δρομολογεί τις χρηματοδοτήσεις που αφορούν τους φορείς του. Εκφράζοντας τις θερμές μας ευχαριστίες, τόσο για την ένταξη στο Ταμείο Ανάκαμψης, όσο και για τη γενικότερη στήριξη που το Υπουργείο Πολιτισμού & Αθλητισμού παρέχει στην Ορχήστρα, παρακαλούμε την Υπουργό Πολιτισμού & Αθλητισμού κ. Λίνα Μενδώνη να προσέλθει στο βήμα.
Σημαντικό σκέλος της χρηματοδότησης από το Ταμείο Ανάκαμψης έρχεται να εκσυγχρονίσει τις διοικητικές και οργανωτικές υπηρεσίες και διαδικασίες της Ορχήστρας. Σε συνεργασία με το Υπουργείο Πολιτισμού & Αθλητισμού και συγκεκριμένα με τον Υφυπουργό Σύγχρονου Πολιτισμού κ. Νικόλα Γιατρομανωλάκη, προχωράμε παράλληλα σε θεσμικές πρωτοβουλίες προς αυτή την κατεύθυνση, προωθώντας το νέο οργανόγραμμα της Κ.Ο.Α. (που παραμένει ίδιο από το 1942) και τον κανονισμό λειτουργίας μας. Πολύ σημαντική -αλλά και δυστυχώς επίκαιρη- πρωτοβουλία του Υφυπουργού που πήρε σάρκα και οστά είναι ο Κώδικας Δεοντολογίας ο οποίος πλέον διέπει την εργασία και την καθημερινότητά μας
Φέτος είμαστε ιδιαιτέρως χαρούμενοι, καθώς πρόκειται να ξεκινήσει μία νέα συνεργασία μεταξύ της Κ.Ο.Α. και του Τμήματος Μουσικών Σπουδών της Φιλοσοφικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ), στο πλαίσιο των προπτυχιακών σπουδών.
Μετά από πρόταση του Τμήματος, η Σύγκλητος συναίνεσε στη διδασκαλία οργάνων συμφωνικής ορχήστρας, με στόχο την καλλιτεχνική εξειδίκευση των σπουδαστών. Τη διδασκαλία των οργάνων θα αναλάβουν μέλη της Κ.Ο.Α. με την ιδιότητα του επισκέπτη καθηγητή.
Παρακαλούμε τον Πρόεδρο του Τμήματος Μουσικών Σπουδών κ. Νίκο Μαλλιάρα να μας μιλήσει για αυτήν την αξιέπαινη πρωτοβουλία που αναβαθμίζει την μουσική παιδεία της χώρας μας και ενισχύει έμπρακτα τη σύνδεση των μουσικών σπουδών με την ορχηστρική εκτέλεση.
ΤΑ ΤΡΕΧΟΝΤΑ
Αν και καλοκαίρι, εμείς βρισκόμαστε εν μέσω μιας άκρως δημιουργικής περιόδου. Μόλις πριν λίγες μέρες επιστρέψαμε από την Κρήτη, όπου πραγματοποιήσαμε τρεις συναυλίες (δύο στο Ηράκλειο και μια στα Χανιά). Είχαμε μάλιστα την τιμή να φιλοξενηθούμε, για πρώτη φορά στην ιστορία μας, στον αρχαιολογικό χώρο της Κνωσού και να υποδεχτούμε το κοινό μας στο Νέο Αρχαιολογικό Μουσείο Χανίων.
Στην αρχή του μήνα, συμπράξαμε με τον τσελίστα Μίσα Μάισκι στο Ηρώδειο στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου. Η συνεχής εμπιστοσύνη που μας δείχνουν καλλιτέχνες τέτοιου βεληνεκούς είναι απόδειξη του υψηλού επιπέδου της Ορχήστρας μας. Ταυτόχρονα, οι συνεργασίες μαζί τους αποτελούν για εμάς πρόκληση, κίνητρο, αλλά και διαρκή «άσκηση».
Σε λίγες μέρες, πραγματοποιούμε τη δεύτερη εμφάνισή μας για φέτος στο Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου, με μια πολύ σημαντική συναυλία. Στις 18 Ιουλίου αποτίνουμε φόρο τιμής στον σπουδαίο Μάνο Χατζιδάκι, ο οποίος άλλωστε είχε διατελέσει διευθυντής της Ορχήστρας, κατά το διάστημα 1976-1982 – όπως και ο Γιάννης Ιωαννίδης τον οποίο τιμήσαμε στην εναρκτήρια συναυλία της προηγούμενης καλλιτεχνικής περιόδου. Στην περίπτωση του Μάνου, η συγκυρία δεν θα μπορούσε να είναι καλύτερη, αφού πριν λίγο καιρό, ο γιος του Γιώργος Χατζιδάκις μας δώρισε τη μουσική βιβλιοθήκη και το αρχείο της Ορχήστρας των Χρωμάτων. Τον ευχαριστούμε από καρδιάς για τη χειρονομία αυτή και υποσχόμαστε να αξιοποιήσουμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο αυτό τον πραγματικό «θησαυρό» του σύγχρονου πολιτισμού μας. Γι’ αυτήν τη συνεργασία καλούμε στο βήμα τον Γιώργο Χατζιδάκι.
80 ΧΡΟΝΙΑ
Η φετινή καλλιτεχνική περίοδος είναι κομβικής σημασίας για την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών, καθώς συμπληρώνουμε ογδόντα χρόνια ύπαρξης και λειτουργίας. Χρόνια που μέσα τους περικλείουν στιγμές χαράς, περηφάνιας, έμπνευσης και δημιουργικότητας, χωρίς να λείπουν οι δυσκολίες, οι περίοδοι αβεβαιότητας και – όπως είναι λογικό – τα ολισθήματα.
Ως οργανισμός -με αυτή την ονομασία- γεννηθήκαμε το 1942, ενώ δώσαμε την πρώτη μας συναυλία στις 28 Φεβρουαρίου του 1943. Φυσικό είναι η πορεία της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών να ακολουθήσει την ιστορία του τόπου μας και των ανθρώπων του. Και παρά τις δυσκολίες που συναντούσαμε κατά καιρούς, να μην ξεχάσουμε ποτέ τα δυο πράγματα που υπηρετούμε από την ίδρυσή μας: τη μουσική και την προσφορά στο κοινωνικό σύνολο. Πιστεύουμε ακράδαντα ότι αποτελεί καθήκον μας να παρουσιάζουμε όλα τα μεγάλα έργα του συμφωνικού ρεπερτορίου. Ότι οφείλουμε να συνδράμουμε στην εξοικείωση του κοινού με την λεγόμενη λόγια, τη μουσική που εγώ αποκαλώ λειτουργική. Προσωπικά, θα ευχόμουν να μπορούσαμε να την ταξιδέψουμε, ει δυνατόν, σε κάθε γωνιά της χώρας.
Ταυτόχρονα, δεν ξεχνάμε το πολυεπίπεδο εκπαιδευτικό μας έργο στο οποίο θα αναφερθώ αναλυτικότερα, αλλά και την ευθύνη μας απέναντι στους νέους δημιουργούς και ερμηνευτές. Για τον λόγο αυτό, αφενός εξακολουθούμε τις παραγγελίες έργων αφετέρου επιλέξαμε η πρώτη συναυλία αυτής της τόσο σημαντικής καλλιτεχνικής περιόδου να είναι αφιερωμένη σε πολλά υποσχόμενους νέους σολίστ. Η Ορχήστρα, μπορεί να κλείνει τα ογδόντα χρόνια της, ωστόσο δεν παύει να είναι στραμμένη Με το Βλέμμα στο Μέλλον. Το μέλλον της μουσικής είναι οι νέοι άνθρωποι που σήμερα ξεχωρίζουν και σε μερικά χρόνια θα μας κάνουν περήφανους για τις επιτυχίες τους. Άλλωστε, πολλά από τα ονόματα που μεσουράνησαν στο ελληνικό ή και το διεθνές καλλιτεχνικό στερέωμα, σε νεαρή ηλικία συνέπραξαν με την Κ.Ο.Α. Οι τρεις μουσικοί που διακρίθηκαν στον διαγωνισμό μας για νέους σολίστ είναι η φλαουτίστα Βασιλίνα Υφαντή, ο βιολοντσελίστας Ευριπίδης Σαμαράς και ο πιανίστας Σταμάτης Βλαχοδημήτρης . Ερμηνεύουν ισάριθμα κοντσέρτα των Κβαντς, Σαιν-Σανς και Προκόφιεφ υπό τη διεύθυνση του γνώριμου στο ελληνικό κοινό Καναδού μαέστρου, Τσαρλς Ολιβιέρι-Μάνροου. Στο σημείο αυτό θέλω να τονίσω ότι πέρα από τους νέους οι οποίοι διακρίθηκαν και συμμετέχουν στη συναυλία, σε ένα εντυπωσιακό σύνολο 90 και πλέον συμμετεχόντων, ανακαλύψαμε πολλούς ακόμα αξιόλογους νέους μουσικούς με τους οποίους ελπίζουμε ότι θα συναντηθούμε καλλιτεχνικά στις επόμενες καλλιτεχνικές περιόδους.
1922
Το 2022 συμπληρώνεται ένας αιώνας από τη Μικρασιατική Καταστροφή. Μια επέτειος, που αποτελεί αφορμή να τιμήσουμε το πλούσιο πολιτισμικό απόθεμα του μικρασιατικού ελληνισμού. Το στοιχείο, αυτό, που δεν χάνεται, ούτε λησμονείται γιατί παραμένει ένα ζωντανό κομμάτι της πρόσφατης μνήμης. Είναι κοντά μας, στη γειτονιά μας, στο σπίτι μας, σε όλη την Ελλάδα. Όπου έφτασαν, αλλά κι όπου ταξίδεψαν, οι πρόσφυγες από την μικρασιατική γη. Είναι ο ελληνισμός που εξακολουθεί να μας τροφοδοτεί και να μας εμπνέει.
Πόσο μάλλον, όταν μιλάμε για τη μουσική, την ύψιστη αφηρημένη τέχνη όπως την αποκαλούσε ο Ρολάν Μπαρτ. Εδώ συνειδητοποιούμε ότι ο πλούτος της παράδοσης του ελληνισμού θα επιζεί πάντα στη συλλογική μας εθνική συνείδηση. Από την αστείρευτη αυτή ελληνική παράδοση εμπνεύστηκαν άλλωστε εκλεκτά συμφωνικά έργα μείζονες Έλληνες μουσουργοί, όπως ο Μανώλης Καλομοίρης (που γεννήθηκε στην Σμύρνη), ο Πέτρος Πετρίδης, ο Κωνσταντίνος Κυδωνιάτης, αλλά και ο σύγχρονός μας, πάντα δραστήριος Δημήτρης Μαραγκόπουλος. Στις 11 Νοεμβρίου, ο αρχιμουσικός Μίλτος Λογιάδης οδηγεί την Κ.Ο.Α. και το κοινό της σε ένα ενδιαφέρον μουσικό ταξίδι, στο σημείο συνάντησης του παραδοσιακού και του λόγιου, του εθνικού και του προσωπικού.
ΡΑΧΜΑΝΙΝΟΦ
Το 2023 συμπληρώνονται 150 χρόνια από τη γέννηση του Σεργκέι Ραχμάνινοφ που με τόση επιτυχία συνδύαζε συχνά στο έργο του την εγκεφαλικότητα και το πάθος. Γι’ αυτό στο φετινό πρόγραμμά μας θα βρείτε αρκετά έργα του. Η αρχή γίνεται στις 15 Φεβρουαρίου με τον Μιχαήλ Πλετνιόφ, κατά πολλούς, ιδανικό ερμηνευτή της πασίγνωστης Ραψωδίας σ’ ένα θέμα του Παγκανίνι για πιάνο και ορχήστρα. Στις 17 Μαρτίου, η Πλαμένα Μάνγκοβα υπό τη μουσική διεύθυνση του Δημήτρη Μποτίνη ερμηνεύει το Τέταρτο Κοντσέρτο για πιάνο και ορχήστρα, ενώ η συναυλία ολοκληρώνεται με τη λιγότερο δημοφιλή, αλλά σε καμία περίπτωση λιγότερο σημαντική, Πρώτη Συμφωνία του Ραχμάνινοφ. Τέλος, ο πιανίστας Νικολάι Λουγκάνσκυ συμπράττει μαζί μας στις 7 Απριλίου 2023 υπό τη μουσική διεύθυνση του Βασίλη Χριστόπουλου. Ο μεγάλος βιρτουόζος θα ερμηνεύσει το κολοσσιαίο Τρίτο Κοντσέρτο του Ραχμάνινοφ, κλείνοντας τον ομώνυμο Κύκλο.
HIGHLIGHTS
Εισερχόμαστε σε μια επετειακή καλλιτεχνική περίοδο για την Ορχήστρα. Αυτή η συγκυρία, μας κάνει να θέλουμε να βρισκόμαστε στο υψηλότερο δυνατό σημείο, πραγματοποιώντας αξιομνημόνευτες εμφανίσεις που φιλοδοξούμε να αποτελέσουν μείζονας σημασίας πολιτιστικά γεγονότα.
Περισσότερο από άλλες χρονιές, φέτος συμπράττουμε με παγκοσμίως κορυφαίους σολίστ και αρχιμουσικούς, θέτοντας ψηλά τον πήχη. Η εναρκτήρια συναυλία μας στις 21 Οκτωβρίου έχει ως σολίστ τον διεθνούς φήμης Βρετανό βιολονίστα Ντάνιελ Χόουπ, ο οποίος ερμηνεύει το Πρώτο Κοντσέρτο για βιολί και ορχήστρα του Μαξ Μπρουχ. Μία εβδομάδα πριν, στις 15 Οκτωβρίου, συμπράττουμε με την Λιζ Ντάβιντσεν, το εκκολαπτόμενο αστέρι της όπερας, σε ένα γκαλά παραγωγής του Ο.Μ.Μ.Α., υπό τη μουσική διεύθυνση του Κορνήλιου Μιχαηλίδη.
Λίγες μόνο μέρες μετά, στις 4 Νοεμβρίου, ο θρυλικός βιρτουόζος του πιάνου, Ίβο Πογκορέλιτς, ερμηνεύει το Δεύτερο Κοντσέρτο για πιάνο και ορχήστρα του Σοπέν σε μια συναυλία με…Άρωμα του 1830. Στο πόντιουμ, ο περιζήτητος Γάλλος αρχιμουσικός Φιλίπ Ωγκέν.
Φυσικά, η επετειακή συναυλία μας στις 3 Φεβρουαρίου του 2023, δεν θα μπορούσε να υστερεί. Ο μυθικός βιολονίστας Βαντίμ Ρέπιν ερμηνεύει το Κοντσέρτο για βιολί και ορχήστρα του Τσαϊκόφσκυ. Η υψίφωνος Τσέλια Κοστέα ανοίγει τη βραδιά με το Vocalise για υψίφωνο και ορχήστρα του διαπρεπούς Έλληνα συνθέτη Νέστωρα Ταίηλορ. Η πανηγυρική λήξη της συναυλίας κηρύσσεται με ένα από τα διασημότερα έργα του ρεπερτορίου, την Πρώτη Συμφωνία του Μάλερ, γνωστή και ως «Τιτάν».
Στις 24 Φεβρουαρίου η διάσημη μεσόφωνος Μαρκέλλα Χατζιάνο μετά από απουσία ετών συμπράττει ξανά με την Κ.Ο.Α. Και η συγκεκριμένη συναυλία, την οποία διευθύνει ο αρχιμουσικός Νίκος Χαλιάσας, μου δίνει την αφορμή να πω ότι προκειμένου η συμφωνική μουσική να γίνει προσιτή στο κοινό, με ενδιαφέρει ο διάλογος μεταξύ των τεχνών όπως και η ανανέωση στον τρόπο παρουσίασης των έργων. Αν λοιπόν θέλετε να «δείτε» συνάξεις μαγισσών, τα παθιασμένα φιλιά ενός ζευγαριού ή ένα καράβι να συντρίβεται στα βράχια δεν έχετε παρά να παρακολουθήσετε αυτή τη βραδιά που συνοδεύεται και από το ευφάνταστο animation άμμου της Κατερίνας Μπαρσούκοβα.
Στις 28 Απριλίου, συναντιόμαστε μετά από χρόνια, με την εγνωσμένης ευαισθησίας πιανίστα Ντόρα Μπακοπούλου στο Κοντσέρτο για πιάνο και ορχήστρα του Μωρίς Ραβέλ. Το πρόγραμμα στο οποίο μας οδηγεί ο διάσημος για τις αναγνώσεις συμφωνικού ρεπερτορίου Έντο ντε Βάαρτ κλείνει με την Τρίτη Συμφωνία του Καμίγ Σαιν-Σανς.
Από το φετινό πρόγραμμα δεν λείπει ο Κρίστοφ Έσενμπαχ, που τα τελευταία χρόνια καλλιεργεί τους δεσμούς, με την Ελλάδα κι ιδιαίτερα με την Ορχήστρα μας. Διευθύνει τη συναυλία της 28ης Μαϊου, φέρνοντας μαζί του τον βραβευμένο με Grammy Αμερικανό τσελίστα Ζιλ Μπέιλι, ο οποίος θα ερμηνεύσει ένα από τα πιο αγαπητά έργα στο ρεπερτόριο του τσέλου, το Κοντσέρτο για βιολοντσέλο και ορχήστρα του Έντουαρντ Έλγκαρ.
ΠΡΩΤΕΣ ΕΚΤΕΛΕΣΕΙΣ
Αναπόσπαστο κομμάτι του έργου μας είναι η έμπρακτη στήριξη στους σύγχρονους Έλληνες συνθέτες. Και κατά την προσεχή καλλιτεχνική περίοδο παρουσιάζουμε τρία έργα σε α’ παγκόσμια εκτέλεση. Όπως κάθε χρόνο, μεταξύ αυτών και δικές μας αναθέσεις. Η εναρκτήρια συναυλία μας ξεκινάει με τις Διαδρομές για συμφωνική ορχήστρα του διακεκριμένου συνθέτη Δημήτρη Μηνακάκη. Έργο που αποτελεί παραγγελία της Κ.Ο.Α. και έχει επιλεγεί να ανοίξει τη νέα καλλιτεχνική περίοδο.
Επίσης, στις 20 Ιανουαρίου, ο Ιάσωνας Κεραμίδης ερμηνεύει σε α’ εκτέλεση το Κοντσέρτο για βιολί του Δημήτρη Παπαδημητρίου υπό τη διεύθυνση του Γιώργου Πέτρου.
Στις 28 Απριλίου, παρουσιάζουμε το πολυαναμενόμενο νέο έργο του Δημήτρη Σκύλλα «Ο Χορός του Ζαλόγγου». Μια δική μας ανάθεση, με αφορμή την επέτειο των 200 χρόνων από την ελληνική επανάσταση, για την πρεμιέρα της οποίας ανυπομονούμε ιδιαίτερα.
Τον Απρίλιο, και συγκεκριμένα στις 7 του μηνός, παρουσιάζουμε σε α’ πανελλήνια εκτέλεση το έργο του Φίλιππου Τσαλαχούρη «Ιουλιανή σουίτα για ορχήστρα». Πρόκειται για μια δημιουργία που αποτίνει φόρο τιμής στη μνήμη της διακεκριμένης βυζαντινολόγου Ιουλιανής Χρυσοστομίδου. Πρέπει να πω ότι δεν είναι η πρώτη φορά που ο Φίλιππος Τσαλαχούρης μας εμπιστεύεται πρώτη εκτέλεση έργου του. Η εμπιστοσύνη που μας δείχνει είναι ανεκτίμητης αξίας για εμάς. Με αυτή την αφορμή αλλά και με την ιδιότητά του ως καλλιτεχνικός διευθυντής του Ωδείου Αθηνών από την ορχήστρα του οποίου προήλθε η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών τον καλώ στο βήμα.
ΕΟΡΤΑΣΤΙΚΕΣ
Οι γιορτές αποτελούν πάντα μια καλή αφορμή για την ακρόαση συμφωνικών έργων. Μετά την επιτυχημένη παρουσίαση της Ενάτης Συμφωνίας του Μπετόβεν πέρυσι, φέτος στις 16 Δεκεμβρίου, θα ερμηνεύσουμε ένα από τα κορυφαία έργα του μπαρόκ. Τον, συνυφασμένο με τον εορτασμό των Χριστουγέννων, Μεσσία του Χέντελ. Την ορχήστρα διευθύνει ο διεθνούς φήμης γνώστης της παλαιάς μουσικής, Χάρυ Μπίκετ.
Παράδοση για τις μέρες των γιορτών αποτελεί το Πρωτοχρονιάτικο γκαλά, σε συμπαραγωγή με τον Ο.Μ.Μ.Α., που φέτος έχει τη θεματική του μιούζικαλ. Υπό την καθοδήγηση του Μιχάλη Οικονόμου, αναγνωρισμένοι λυρικοί καλλιτέχνες ερμηνεύουν χαρακτηριστικά αποσπάσματα από αγαπητά μιούζικαλ. Μια διαφορετική βραδιά, που προσεγγίζουμε με κέφι αλλά και σοβαρότητα. Στόχος …Η γιορτή. Γι’ αυτή τη συναυλία καλώ στο Βήμα την Νάντια Κοντογεώργη.
Τις ημέρες του Πάσχα, η καθιερωμένη συναυλία της Μεγάλης Τετάρτης -σε συμπαραγωγή με τον Ο.Μ.Μ.Α.- μας μυεί στον ουμανιστικό κόσμο του Μπετόβεν. Θα ερμηνεύσουμε το ύψιστο έργο της κλασικής μουσικής Missa Solemnis. Διευθύνει ο Γερμανός αρχιμουσικός Κρίστοφ Πόππεν. Συνοδοιπόροι μας και φέτος, για άλλη μια σημαντική συνεργασία, οι Χορωδίες της Ε.Ρ.Τ. και του Δήμου Αθηναίων.
ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΑ
Το 2022 συμπληρώνονται εκατό χρόνια από τη γέννηση του Ιάννη Ξενάκη. Στις 9 Δεκεμβρίου ο δυναμικός αρχιμουσικός Νίκος Βασιλείου τιμά την μνήμη του συνθέτη που μετουσίωσε τις μαθηματικές και αρχιτεκτονικές του γνώσεις σε μία μουσική, καινοφανώς ευφάνταστη, σφραγίζοντας τη μουσική πρωτοπορία κατά το δεύτερο μισό του 20ου αιώνα. Τη σύνδεση του έργου του Ιάννη Ξενάκη με την επιστήμη των μαθηματικών αναλαμβάνει να «αποκρυπτογραφήσει» ο καθηγητής μαθηματικών και Ακαδημαϊκός Αθανάσιος Φωκάς. Το πρόγραμμα της βραδιάς, στην οποία συμμετέχουν η υψίφωνος Μία Μαντινώ, ο πιανίστας Τίτος Γουβέλης κι ο κιθαρίστας Κώστας Κοτσιώλης, συμπληρώνουν έργα Μεσσιάν, Βαρέζ και Μπρόουερ.
Αφιερωμένη στη μνήμη του Δημήτρη Δραγατάκη είναι η συναυλία της 18ης Νοεμβρίου. Ο Τζιάκοπο Σιπάρι Ντι Πεσκασερόλι, επιστρέφει στο πόντιουμ της Ορχήστρας μας διευθύνοντας το ανάλαφρο Νυχτερινό για τέσσερις ορχήστρες του Μότσαρτ, την βραβευμένη Έκτη Συμφωνία του ανήσυχου Δημήτρη Δραγατάκη και τον Τίτο Γουβέλη στο σπαρακτικό Πρώτο Κοντσέρτο για πιάνο του Μπραμς.
Η μουσικολόγος, διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Μαγδαληνή Καλοπανά θα μας μιλήσει για το έργο του Δημήτρη Δραγατάκη.
Στις 2 Δεκεμβρίου, εμβαθύνουμε στο πνεύμα των λεγόμενων τριών κλασικών: του Χάυντν, του Μότσαρτ και του Μπετόβεν. Η Κλασική Βιέννη, έρχεται στην Κ.Ο.Α. μέσα από τις συνθέσεις τους. Ο γνωστός πιανίστας και παιδαγωγός Πάβελ Γκιλίλοφ και η άξια μαθήτριά του, Αγάπη Τριανταφυλλίδη, ερμηνεύουν το Κοντσέρτο για δύο πιάνα και ορχήστρα του Μότσαρτ, ενώ ο Έκτορας Ταρτανής ηγείται ακόμη της εκτέλεσης της Ενενηκοστής Πέμπτης Συμφωνίας του Χάυντν και της Πέμπτης Συμφωνίας του Μπετόβεν.
Στις 20 Ιανουαρίου του 2023 πραγματοποιούμε αφιέρωμα στη μνήμη του Κάρολου Τρικολίδη που έφυγε από τη ζωή, ένα χρόνο πριν. Τον τιμούμε με την εκτέλεση της μεγαλειώδους Πρώτης Συμφωνίας του Μπρούκνερ, τα συμφωνικά έργα του οποίου ο αείμνηστος αρχιμουσικός υπηρέτησε με γνώση κι επιτυχία. Η βραδιά ανοίγει με τον βιολιστή Ιάσωνα Κεραμίδη να ερμηνεύει σε α’ εκτέλεση το Κοντσέρτο για βιολί του Δημήτρη Παπαδημητρίου υπό τη διεύθυνση του Γιώργου Πέτρου.
Η συναυλία μας στις 19 Μαΐου συμπίπτει με την ημέρα μνήμης της γενοκτονίας των Ποντίων που σε αυτή την ημερομηνία το 1919, μπήκε στην πιο άγρια φάση της. Τετρακόσιες χιλιάδες Πόντιοι κατάφεραν να φτάσουν στην Ελλάδα και να γίνουν κομμάτι της ζωής και του πολιτισμού μας. Διευθύνει, ο ποντιακής καταγωγής αρχιμουσικός Βλαδίμηρος Συμεωνίδης.
ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ
Μετά τη μεγάλη επιτυχία των δύο συναυλιών που δόθηκαν πέρυσι στο πλαίσιο του κύκλου «Ταξίδι στο Κέντρο της Μουσικής», το ταξίδι μας στο κέντρο, δηλαδή στη χαρά της μουσικής συνεχίζεται. Έτσι, μετά τη γνωριμία με το είδος του Συμφωνικού Ποιήματος και του Κοντσέρτου, στις 3 Μαρτίου το ταξίδι μας οδηγεί στη Συμφωνία και στις 5 Μαΐου στη Συμφωνική Σουίτα. Βίντεο, ζωντανή εκτέλεση αποσπασμάτων από κομβικά, αλλά και δημοφιλή έργα, συμπληρώνονται από ιστορικές και μουσικολογικές πληροφορίες σε μια προσπάθεια τοποθέτησης των συμφωνικών ειδών στο εκάστοτε κοινωνικό, οικονομικό και βεβαίως μουσικολογικό πλαίσιο, υπό τη σκηνοθετική επιμέλεια της Κατερίνας Ευαγγελάκου. Παρουσιάζουν, η δημοφιλής ιστορικός Μαρία Ευθυμίου και ο πιανίστας και συνθέτης Χρίστος Παπαγεωργίου, ο οποίος βρίσκεται σήμερα εδώ και τον καλώ να μοιραστεί μαζί μας τις σκέψεις του.
ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΜΟΥΣΙΚΗΣ & ΜΟΥΣΙΚΗ ΠΡΟΣΦΟΡΑ
Το φιλανθρωπικό Πρόγραμμα «Προσφορά Μουσικής & Μουσική Προσφορά» υπό τον παγκοσμίως κορυφαίο Λεωνίδα Καβάκο, συνεχίζεται και φέτος, συμπληρώνοντας τα επτά του χρόνια. Οι ακριβείς ημερομηνίες, όπως και το πρόγραμμα των συναυλιών που τοποθετούνται στο καλοκαίρι του 2023 θα ανακοινωθούν. Όπως πάντα, ο Λεωνίδας Καβάκος θα παραχωρήσει την αμοιβή του υπέρ των αναγκών της Ορχήστρας, ενώ τα έσοδα από τη συναυλία θα δοθούν για φιλανθρωπικούς σκοπούς. Πρόκειται για συνεργασία που θεωρείται πλέον θεσμός και πάντοτε μας τιμά ιδιαίτερα.
ΣΤΑΘΕΡΕΣ ΑΞΙΕΣ
Και κατά την καλλιτεχνική περίοδο 2022-2023, συνεχίζουμε και επεκτείνουμε το πολυεπίπεδο εκπαιδευτικό μας έργο. Η Ακαδημία Νέων Μουσικών της Κ.Ο.Α., συνεχίζει μέσα από τις τάξεις της, να προετοιμάζει νέους ερμηνευτές για τις ιδιαίτερες απαιτήσεις μιας συμφωνικής ορχήστρας. Οι δημοφιλείς εκπαιδευτικές δράσεις «Δικαίωμα στη Μουσική» και «Επι-μένοντας Αιγαίο», μυούν παιδιά διαφόρων ηλικιών στους ήχους, το ρεπερτόριο, αλλά και τα όργανα μιας ορχήστρας.
Ακόμα, συνεχίζονται οι Ανοιχτές Δοκιμές προσφέροντας σε παιδιά προσχολικής ηλικίας και μαθητές δημοτικού τη δυνατότητα να παρακολουθήσουν δωρεάν γενικές δοκιμές με το σχολείο τους. Ενώ κι αυτή τη χρονιά, έναντι συμβολικού αντιτίμου, μαθητές μπορούν να ενταχτούν στο αγαπητό πρόγραμμα Με την Τάξη μου στην Ορχήστρα μας.
Κατά τη νέα καλλιτεχνική περίοδο, μετά από πρόταση του μουσικού μας Λαέρτη Κοκολάνη, «εγκαινιάζουμε» μια νέα εκπαιδευτική πρωτοβουλία: Ένα νέο κύκλο συναυλιών-συνομιλιών για τους σπουδαστές μουσικής και τους γονείς τους σε Ωδεία της Αθήνας με σκοπό την άμεση επικοινωνία μεταξύ μιας επαγγελματικής ορχήστρας με τους ανερχόμενους μουσικούς της νέας γενιάς και την από κοινού εξερεύνηση της πορείας από τη σπουδή της μουσικής στην επαγγελματική σταδιοδρομία.
Για ένατη χρονιά, το Εργαστήριο Χάλκινων Πνευστών προσφέρει απολύτως δωρεάν, σεμινάρια για χάλκινα πνευστά όλων των επιπέδων και ηλικιών σε συνεργασία με το Ωδείο Φίλιππος Νάκας. ‘Ηδη από την προηγούμενη καλλιτεχνική περίοδο, η Κ.Ο.Α. με ιδιαίτερη χαρά ενέταξε στο Εκπαιδευτικό και Κοινωνικό της έργο το «Διαρκές Σεμινάριο Μουσικής Δωματίου», πρωτοβουλία του βιολοντσελίστα Άγγελου Λιακάκη και του πιανίστα Τίτου Γουβέλη, που ως στόχο έχει τη μύηση νέων σπουδαστών και επαγγελματιών μουσικών στις ιδιαίτερες προκλήσεις του ρεπερτορίου της μουσικής δωματίου.
Και βέβαια, οι εξαιρετικά δημοφιλείς Εισαγωγικές Ομιλίες επιστρέφουν μαζί με τις ζωντανές εμφανίσεις, εμπλουτίζοντας το ιδιαίτερο «τελετουργικό» κάθε συναυλίας. Πρόκειται για έναν υπερδεκαετή θεσμό που έχει αγκαλιαστεί θερμά από το κοινό καθώς εμβαθύνει στην ιστορία και τη σημασία των έργων με τρόπο απλό και ανεπιτήδευτο. Συμφωνική Μουσική για Όλες και Όλους.
Κάθε χρονιά, στο Πρόγραμμά μας ξεχωριστή θέση έχουν οι Συναυλίες Μουσικής Δωματίου, των πολλών και ποικίλλων συνόλων της Ορχήστρας μας. Το ρεπερτόριό τους είναι ευρύ, τολμηρό κι ευφάνταστο. Είναι ο δικός μας τρόπος να γινόμαστε ευέλικτοι και να συναντούμε το κοινό μας σε χώρους με τους οποίους μοιραζόμαστε κοινές πολιτιστικές ευαισθησίες.
Ο Εξάρχων της Ορχήστρας μας Δημήτρης Σέμσης θα μιλήσει για τις συναυλίες μουσικής δωματίου που διοργανώνει η Κ.Ο.Α.
Για το 2022-2023 οι καλλιτέχνες μας θα έχουν το αθηναϊκό τους σπίτι στο φιλόξενο Crowne Plaza, το οποίο θα είναι ο Χορηγός Φιλοξενίας της Κ.Ο.Α. Είναι μεγάλη η χαρά και η ασφάλεια που μας παρέχει το κύρος αυτού του ξενοδοχείου, καθώς η φιλοξενία είναι μία μόνο από τις πολυεπίπεδες, αθέατες φροντίδες που προηγούνται των συναυλιών που προκειμένου να υλοποιηθούν συχνά απαιτείται η συνδρομή καλλιτεχνών οι οποίοι ζουν και εργάζονται στο εξωτερικό.
Μια θερμή ευχαριστία οφείλουμε στους – εδώ και χρόνια – φίλους και συνοδοιπόρους μας: τη Γερμανική Πρεσβεία στην Αθήνα, το Ιταλικό Μορφωτικό Ινστιτούτο, το Canada Council for the Arts και την Air Canada. Τέλος, δεν θα μπορούσα να παραλείψω τους χορηγούς επικοινωνίας που αναδεικνύουν το έργο μας: την ΕΡΤ, τη ΣΤΑ.ΣΥ. Α.Ε., τη Βουλή Τηλεόραση, τηv Lifo, το ελ culture, τον Αθήνα 984, το news247, τον Galaxy 92 και το Στο Κόκκινο 105.5.
Φέτος, στα πλαίσια της καμπάνιας που επιμελήθηκαν οι AG Design Agency, Γινόμαστε Ένα. Μέσα από τη μουσική, κοινό και ορχήστρα ενώνονται. Στο επίκεντρο, βρίσκονται οι 115 μουσικοί μας. Εκείνοι, δηλαδή, που πάντα παραμερίζουν το ατομικό προς όφελος του συλλογικού. Εκείνοι που με όλες τους τις δυνάμεις υπηρετούν τη Μουσική.
