Γιώργος Σ. Κουλουβάρης
[email protected]
«Στη χώρα μου οι κοπέλες πρέπει να προσέχουν ιδιαίτερα τον “αμόλυντο ανθό” τους, γιατί ο άντρας πλένεται μ’ ένα κομμάτι σαπούνι και ξαναγίνεται φρέσκος και καθαρός, ενώ τις κοπέλες δεν τις ξεπλένει ολόκληρη θάλασσα. Ολόκληρη θάλασσα…»
Η επιτυχημένη παράσταση του Ένκε Φεζολλάρι «Η Χώρα που ποτέ δεν πεθαίνεις» της Ορνέλα Βόρπσι, με την Αμαλία Αρσένη στον πρωταγωνιστικό ρόλο, μετά τη θετική ανταπόκριση που έλαβε από κοινό και κριτικούς, επιστρέφει, για μία μόνο παράσταση, στις 11 Ιουλίου στο Αττικό Άλσος, σε συνεργασία με την Περιφέρεια Αττικής. Η είσοδος για το κοινό θα είναι ελεύθερη.
Ο Ένκε Φεζολλάρι, μετά την «Ορκισμένη Παρθένα» στο Φεστιβάλ Αθηνών, καταπιάνεται ξανά με την αλβανική δραματουργία. Το βραβευμένο και πολυμεταφρασμένο μυθιστόρημα της Βόρπσι, που ανεβαίνει για πρώτη φορά στην Ελλάδα, αποτελεί ένα μανιφέστο ενάντια στην πατριαρχική δομή της Αλβανίας και στην καταπίεση του ερωτισμού και της ελευθερίας του λαού της από την περίοδο του ’70 έως τη διάλυση των χωρών του πρώην Ανατολικού Μπλοκ. Κεντρική ηρωίδα είναι η Ορνέλα, η οποία διηγείται άλλοτε πικρά και άλλοτε με χιούμορ την πορεία της προς την ενηλικίωση. Μέσα από την τρυφερή αλλά και σκληρή γραφή της η εικαστικός και συγγραφέας -που ζει πλέον στο Παρίσι, εξιστορεί, στην πραγματικότητα, την προσωπική της ιστορία. Εικόνες μιας χώρας δίπλα μας που ελάχιστοι την γνωρίζουν, μιας χώρας που μέσα από τις στάχτες της δικτατορίας του Ενβέρ Χότζα προσπαθεί να αναγεννηθεί, μιας χώρας που ποτέ δεν πεθαίνει…
Η Βόρπσι δημιουργεί ένα καθαρά γυναικείο σύμπαν που αμύνεται, ονειρεύεται, συνθλίβεται και, στο τέλος, επιβιώνει σε έναν ανδροκρατούμενο κόσμο. Ένα Βαλκάνιο αφήγημα για την ταπείνωση αλλά και την αντίσταση της γυναίκας ενάντια στα πατριαρχικά καθεστώτα. Ένα χρονικό ταξίδι σε μια χώρα που ποτέ δεν πεθαίνεις, παρά μαθαίνεις να ζεις – σχεδόν χωρίς να ανασαίνεις, να κρύβεσαι, να συναινείς ακούσια, να μοιράζεσαι το λιγοστό σου φαγητό, να σκύβεις το κεφάλι περιμένοντας τις «καλύτερες μέρες» και, αν είσαι τυχερός, να μπεις σε ένα αεροπλάνο… Να αποχαιρετήσεις τη χώρα σου για πάντα, και να γράψεις -χρόνια μετά- ένα μυθιστόρημα για το τι έζησες…
Η Αμαλία Αρσένη υποδύεται τη συγγραφέα· τα οικεία καθώς και τα εφιαλτικά πρόσωπα γύρω της υποδύονται η Αθηνά Καραγιώτη και η Vefi Redhi.
Λίγο πριν το ανέβασμα στο Αττικό Άλσος, η Αμαλία Αρσένη μίλησε μαζί μας.
Μιλήστε μας για τον ρόλο σας, τη γυναίκα που υποδύεστε, την Ορνέλα Βόρπσι.
«Η Ορνέλα είναι μια γυναίκα σύμβολο. Είναι η επαναστάτρια, η κόρη, η μάνα. Παρακολουθούμε μια κοπέλα δυναμική που έχει, όμως, βρεθεί στη θέση του θύματος, να αγωνίζεται να επιβιώσει σε μια πατριαρχική κοινωνία, σε ένα απολυταρχικό καθεστώς. Την παρακολουθούμε από μικρό κορίτσι μέχρι ενήλικη να παρατηρεί, να ασκεί κριτική και να παλεύει για όσα πιστεύει σε μια εξομολόγηση ψυχής. Μέσα από τη ζωή της μιλά για μια χώρα και για όλα τα κορίτσια της που δεν είναι, εν τέλει, μόνο η Αλβανία αλλά όλες οι κοινωνίες που καταπιέζουν τους φαινομενικά αδύναμους, που φυσικά αποδεικνύεται ότι είναι οι πιο δυνατοί».
Τι σημαίνει ο τίτλος του έργου;
«Στη χώρα αυτή δεν πεθαίνεις γιατί οι άνθρωποι έχουν σκληραγωγηθεί, έχουν μάθει να ζουν σε ακραίες συνθήκες και μπορούν να επιβιώσουν. Γιατί επιβίωσαν και είπαν τις ιστορίες τους. Επίσης, οι άνθρωποι της χώρας δεν πέθαναν ποτέ στη χώρα τους αλλά μόλις έφυγαν έξω, στη γη της επαγγελίας, και έζησαν τον ρατσισμό, την προκατάληψη και την αδικία στο πετσί τους. Πεθαίνεις στη δήθεν προοδευτική Δύση που δεν αποδέχεται το διαφορετικό, το άβολο, το ασύμφορο».
Η παράσταση παρουσιάστηκε τη φετινή σεζόν στο θέατρο Σταθμός και απέσπασε εξαιρετικές κριτικές. Ποια είναι τα συναισθήματά σας;
«Νιώθω τεράστια χαρά, περηφάνια και ευγνωμοσύνη που αγκαλιάστηκε η προσπάθειά μας, απέδωσε καρπούς και αγαπήθηκε εν μέσω κρίσης και κορωνοϊού. Δουλέψαμε πολύ σκληρά και δώσαμε όλοι την ψυχή μας για να φτάσει αυτό το έργο στο κοινό του».
Λίγα λόγια για τη συνεργασία σας με τον Ένκε Φεζολλάρι -που υπογράφει τη δραματουργική επεξεργασία και σκηνοθεσία του έργου.
«Με τον Ένκε γνωριζόμαστε πολλά χρόνια και μας συνδέει μια βαθιά φιλιά και εκτίμηση. Είναι ένας εξαιρετικά ταλαντούχος, εκρηκτικός, απαιτητικός σκηνοθέτης που δίνει τα πάντα στην πρόβα με πάθος και αφοσίωση! Του χρωστάω πολλά και τον ευχαριστώ για αυτήν την ευκαιρία που μου έδωσε!»
Κάτι που αγαπάτε στη χώρα μας και κάτι που σας δυσαρεστεί;
«Η αδικία, η κακεντρέχεια, το κουτσομπολιό με ενοχλούν. Αγαπώ τη γενναιοδωρία συναισθημάτων, την υπερβολή μας και την κοινή πίστη μας σε ό,τι μας ενώνει».
Επόμενα καλλιτεχνικά σχέδια;
«Το καλοκαίρι θα συμμετάσχω στην παράσταση “Μικρασιάτες πρόσφυγες του 1922 στην Κεφαλονιά και στην Ιθάκη” στο πλαίσιο του θεσμού “Όλη η Ελλάδα ένας πολιτισμός” σε σκηνοθεσία Γιάννη Αναστασάκη και από τη νέα σεζόν θα συνεχιστεί το “170 τετραγωνικά” του Γιωργή Τσουρή σε σκηνοθεσία Γιώργου Παλούμπη στο θέατρο Ιλίσια, για πέμπτη χρόνια!»
Ταυτότητα παράστασης
Μετάφραση: Μαρία Σπυριδοπούλου
Διασκευή – Σκηνοθεσία: Ένκε Φεζολλάρι
Ερμηνεύουν: Αμαλία Αρσένη, Vefi Redhi, Αθηνά Καραγιώτη
Πρωτότυπη Μουσική: Κώστας Λειβαδάς
Σύμβουλος δραματουργίας: Κάτια Σωτηρίου
Σκηνικός χώρος – Κοστούμια: Γιώργος Λιντζέρης
Φωτισμοί: Σεμίνα Παπαλεξανδροπούλου
Βοηθός σκηνοθέτη: Εύη Κουταλιανού
Φωτογραφίες: Γιώτα Εφραιμίδου
Σχεδιασμός αφίσας – έντυπο υλικού: Μαρίνα Δρακάτου
Παραγωγή: Πολιτισμός Σταθμός Θέατρο
Διάρκεια παράστασης: 85 λεπτά
Το βιβλίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πλέθρον
