«200 Χρόνια Χάρτης του Lapie 1822: Ο πρώτος χάρτης της επαναστατικής περιόδου 1821-1829» είναι το θέμα της έκθεσης που διοργανώνουν το Εργαστήριο Χαρτογραφίας και Γεωγραφικής Ανάλυσης της Πολυτεχνικής Σχολής και η Βιβλιοθήκη και Κέντρο Πληροφόρησης του ΑΠΘ.
O επετειακός χάρτης του Lapie του 1822, ο πρώτος μεγάλος της Επαναστατικής περιόδου, συμπληρώνει φέτος 200 χρόνια από την έκδοσή του και παρουσιάζεται πλήρης στη Κεντρική Βιβλιοθήκη του ΑΠΘ. Συντάχθηκε με βάση τα δεδομένα και τις πληροφορίες που δόθηκαν από τους διακεκριμένους στρατιωτικούς των Ναπολεόντειων πολέμων Guilleminot και Tromelin.
Τα εγκαίνια της έκθεσης πραγματοποιήθηκαν από τον Πρύτανη του ΑΠΘ, Καθηγητή Νικόλαο Γ. Παπαϊωάννου, σήμερα, Πέμπτη 23 Ιουνίου 2022, στον εκθεσιακό χώρο της Κεντρικής Βιβλιοθήκης του ΑΠΘ. Στην εκδήλωση συμμετείχαν, μεταξύ άλλων, η Γενική Πρόξενος της Γαλλίας στη Θεσσαλονίκη και Διευθύντρια του Γαλλικού Ινστιτούτου στη Θεσσαλονίκη, Sandrine Mouchet, και ο Αντιπρύτανης Οικονομικών, Προγραμματισμού και Ανάπτυξης του ΑΠΘ, Καθηγητής Χαράλαμπος Φείδας.
Ο Πρύτανης του ΑΠΘ στον χαιρετισμό του αναφέρθηκε στον ισχυρό συμβολισμό της έκθεσης, ο οποίος αναδεικνύει κρίσιμα διδάγματα από την πορεία του σύγχρονου Ελληνικού κράτους, αλλά και επίκαιρα ζητήματα. «Στην ταραγμένη περίοδο που βιώνει ο πλανήτης, αλλά και στη δική μας “γειτονιά”, καθένας μπορεί να αντιληφθεί τη δύναμη του χάρτη, μέσα στη σύγχρονη κυριαρχία της οπτικής ρητορικής στη διπλωματία αλλά και σε κάθε έκφανση της ζωής» υπογράμμισε και πρόσθεσε «Η γνώση της ιστορίας είναι η μόνη σταθερή πυξίδα για να πορευτούμε στο μέλλον με αυτοπεποίθηση, αυτογνωσία και προοπτική προόδου και ευημερίας». Τέλος, επισήμανε «H επένδυση στη γνώση είναι η μόνη απάντηση, ο μόνος δρόμος, η μόνη επιλογή: Για ένα πανεπιστήμιο που τιμά τον δημόσιο χαρακτήρα του και ανταποδίδει στην κοινωνία, η οποία το στηρίζει και το χρηματοδοτεί. Για μία κοινωνία που επιζητά την πρόοδο και την ευημερία στη συνοχή. Για ένα έθνος που περιφρουρεί την κυριαρχία του με ενότητα».
Στην έκθεση παρουσιάζονται για πρώτη φορά και τα δεκαπέντε φύλλα του ιστορικού χάρτη. Τα εννέα φύλλα καλύπτουν τον ελλαδικό χώρο. Παρουσιάζονται σε φυσικό μέγεθος (150Χ200 εκ.) αλλά και για πρώτη φορά όλα τα φύλλα ξεχωριστά με ψηφιακή επεξεργασία μεγέθυνσης υψηλής πιστότητας, για τη διευκόλυνση της αναγνωσιμότητας του πλούσιου περιεχομένου τους. Σε ένα φύλλο του χάρτη περιλαμβάνεται ένθετη η απεικόνιση της Θεσσαλονίκης εντός των τειχών της, συμπεριλαμβανομένων και αυτών κατά μήκος της ακτής, από τον «Πύργο της πυρίτιδας» δυτικά μέχρι τον «Πύργο του αίματος» (Λευκό Πύργο) ανατολικά.
Η έκθεση συμπληρώνεται με επιλεγμένα συναφή βιβλία από την Τρικόγλειο Βιβλιοθήκη της Κεντρικής Βιβλιοθήκης του ΑΠΘ και συνοδεύεται από επεξηγηματικό-επικοινωνιακό υλικό και από τους τόπους των σημαντικότερων γεγονότων του 1822 (κατά τον σχετικό κατάλογο του ΓΕΕΘΑ, 2021), ώστε οι τόποι του Αγώνα να αναζητούνται και να αναγνωρίζονται στον χάρτη από τους επισκέπτες της Έκθεσης.
Ο χαρτογράφος Pierre Lapie γεννήθηκε στην πόλη Mézières των Αρδεννών το 1777. Μετά το πραξικόπημα του Διευθυντηρίου (Coup d’État de Fructidor) το 1797, ανέλαβε καθήκοντα στη στρατιωτική χαρτογραφική υπηρεσία, το Dépôt de la guerre. Συμμετείχε ως λοχαγός μηχανικός-γεωγράφος στην εκστρατεία του Ναπολέοντα εναντίον των Αυστριακών στην Ιταλία και μετέπειτα, εναντίον Αυστριακών και Ρώσων. Συνέταξε τους χάρτες των μεγάλων τοπογραφικών εργασιών της Γαλλίας μέχρι το 1814. Τότε ανέλαβε τη διεύθυνση του τοπογραφικού γραφείου του Βασιλιά. Μετά την κατάργηση αυτού του γραφείου, ονομάστηκε αρχηγός μοίρας τοπογραφικών εργασιών για τον νέο «Χάρτη της Γαλλίας» και συνέταξε μεγάλο αριθμό χαρτών απεικονίζοντας περιοχές όλων των ηπείρων.
Η έκθεση πραγματοποιείται με την ευγενική συνεργασία και συνδρομή του Ιδρύματος Σύλβιας Ιωάννου και την ευγενική υποστήριξη του Γενικού Προξενείου της Γαλλίας στη Θεσσαλονίκη και του Γαλλικού Ινστιτούτου Θεσσαλονίκης.
Διάρκεια έκθεσης: 23 Ιουνίου 2022 μέχρι Νοέμβριο 2022.
