«Εδώ ας σταθώ. Κι ας δω κ’ εγώ την φύσι λίγο./Θάλασσας του πρωιού κι ανέφελου ουρανού/ λαμπρά μαβιά, και κίτρινη όχθη· όλα/ ωραία και μεγάλα φωτισμένα. Εδώ ας σταθώ. Κι ας γελασθώ πως βλέπω αυτά/ (τα είδ’ αλήθεια μια στιγμή σαν πρωτοστάθηκα)·/κι όχι κ’ εδώ τες φαντασίες μου,/ τες αναμνήσεις μου, τα ινδάλματα της ηδονής.» [Κωνσταντίνος Καβάφης, «Θάλασσα του πρωιού»]
Το Ίδρυμα Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή θα παρουσιάσει φέτος το καλοκαίρι, από τις 3 Ιουλίου, στο Μουσείο της Άνδρου, αναδρομική έκθεση αφιερωμένη στην Αλεξάνδρα Αθανασιάδη, με τίτλο «Πλάθοντας το άυλο».
Σε μια περιήγηση που καλύπτει σχεδόν πέντε δεκαετίες δημιουργίας, χωρίς να ακολουθεί χρονολογική σειρά, ο επισκέπτης θα έχει τη δυνατότητα να ανακαλύψει τις πολλαπλές πτυχές της πορείας της Αθανασιάδη, από τα πρώιμα παιδικά έργα της έως σήμερα.
Η έκθεση, που θα διαρκέσει έως τις 2 Οκτωβρίου, θα μας ταξιδέψει πρώτα στο εργαστήριο της καλλιτέχνιδας, στο οποίο δημιουργεί εδώ και τριάντα χρόνια. Σε αυτόν τον χώρο, που ανοίγει σε έναν καταπράσινο κήπο όπου δεσπόζουν οι δημιουργίες της, η Αθανασιάδη πλάθει, σχεδιάζει, ζωγραφίζει, φωτογραφίζει, φυλώντας προσεκτικά, εδώ κι εκεί, διάσπαρτα θραύσματα από ξύλο, μέταλλο και χαρτί, που περιμένουν υπομονετικά τη μετουσίωσή τους σε έργα τέχνης.
Από το εργαστήριο μεταφερόμαστε στις ακροθαλασσιές, όπου η Αθανασιάδη βρίσκει τα περισσότερα υλικά για τις δημιουργίες της. Συνδυάζοντας έργα διαφόρων τεχνικών και εποχών, δημιουργεί μιαν εγκατάσταση γεμάτη ποίηση και μελαγχολία, που θυμίζει τους στίχους από τη «Θάλασσα του πρωιού» του Κωνσταντίνου Καβάφη.
Ανακαλύπτουμε στη συνέχεια μιαν άγνωστη πτυχή της δημιουργικής της πορείας: τον πρωταρχικό ρόλο της αφαίρεσης στα τέλη της δεκαετίας του 1980 και στις αρχές του 1990. Τα περισσότερα έργα της ενότητας, που παρουσιάζονται για πρώτη φορά στο ελληνικό κοινό, αναδεικνύουν τις επιρροές που δέχτηκε η Αθανασιάδη από γλύπτες όπως οι Henry Moore και Alberto Giacometti, χωρίς όμως ποτέ να χάνει το δικό της, εντελώς προσωπικό, οξυδερκές βλέμμα.
Ύστερα από ένα άλμα είκοσι πέντε ετών, μεταφερόμαστε σε μιαν ενότητα αφιερωμένη αποκλειστικά στον Κωνσταντίνο Καβάφη, στην οποία η Αθανασιάδη μας αποκαλύπτει έναν κόσμο απρόσμενο, γεμάτο χρώμα και αισθησιασμό. Εδώ, η καλλιτέχνιδα τιμά την κοινή της αγάπη με τον Καβάφη για το αρμονικό πάντρεμα του αρχαίου με το σύγχρονο· την ανάκληση, γεμάτη λεπτότητα και χάρη, των αισθημάτων του και των ορμών του· τη διεκδίκηση μιας αισθησιακής, ακόμη και ερωτικής προσέγγισης των σωμάτων· τη σπουδαιότητα του παρελθόντος, την εξερεύνησή του, την αφομοίωσή του, την αποδοχή του.
Η ποίηση του Καβάφη υπό το πρίσμα της Αθανασιάδη μάς επιτρέπει μια φυσική μετάβαση προς τον κόσμο των αλόγων, βασικό θέμα στις καλλιτεχνικές της αναζητήσεις. Είτε από μέταλλο είτε από χαρτί, τα άλογα εκφράζουν αυτό που η ίδια περιγράφει ως «δύο κομμάτια του εαυτού [της]. Το κομμάτι που βάζει το κεφάλι κάτω και προχωρά και κάνει αυτά που πρέπει, και το κομμάτι που είναι ατίθασο και δεν δέχεται».
Η έκθεση ολοκληρώνεται με την ενότητα που αποτελεί τον κεντρικό άξονα της τέχνης της Αθανασιάδη: το ανθρώπινο σώμα. Γυναικείες και ανδρικές φιγούρες, από ξύλο, μέταλλο και χαρτί, εμπνευσμένες από τη μυθολογία, την ίδια, τον πατέρα της ή τον σύζυγό της, συνυπάρχουν σε αυτόν τον χώρο, εκφράζοντας όλες τις πλευρές, ακόμα και τις πιο σκοτεινές, του έργου της. Εδώ, το βίωμά της διαπερνά την ύλη και μας αγγίζει με αφοπλιστική ειλικρίνεια, που χαρακτηρίζεται, όμως, πάντα από ευαισθησία και λεπτότητα.
Η έκθεση Αλεξάνδρα Αθανασιάδη – Πλάθοντας το άυλο αποτελεί μια ενιαία εικαστική εγκατάσταση, με τις ενότητες να διαχέονται η μία μέσα στην άλλη. Για τη δόμηση αυτής της αφήγησης, καθοριστικός υπήρξε ο ρόλος της ίδιας της καλλιτέχνιδας, με τη βοήθεια των έμπιστων συνεργατών του Ιδρύματος Παρασκευής Γερολυμάτου και Ανδρέα Γεωργιάδη.
Η έκθεση θα συνοδεύεται από δίγλωσσο κατάλογο (ελληνικά και αγγλικά), που ετοίμασε η επιμελήτρια της έκθεσης Μαρία Κουτσομάλλη-Moreau και εκδίδεται από το Ίδρυμα Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή, σε επιμέλεια της Μικρής Άρκτου.
Η εικαστικός
Η Αλεξάνδρα Αθανασιάδη ζει και εργάζεται στην Αθήνα. Σπούδασε στο Franklin College του Λουγκάνο και στη συνέχεια αποφοίτησε με διάκριση από το Ruskin School of Drawing and Fine Art του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης. Κατέχει, επίσης, Master of Fine Arts στη γλυπτική από το Columbia University της Νέας Υόρκης.
Αρχικά ασχολήθηκε με τη σκηνογραφία, πριν στραφεί στη γλυπτική. Έχει παρουσιάσει έργα της σε πολλές ατομικές και ομαδικές εκθέσεις στην Αθήνα, στους Δελφούς, στην Αρχαία Μεσσήνη, στον Πόρο, στη Λάρισα, στη Θεσσαλονίκη, στο Ηράκλειο, στην Πάτμο, στα Ιωάννινα, στο Παρίσι, στη Νέα Υόρκη, στο Κονέκτικατ, στις Βρυξέλλες, στο Λονδίνο και στο Μόντε Κάρλο, όπου το 1995 έλαβε το Princess Grace Foundation Award. Έργα της βρίσκονται σε σημαντικές συλλογές ανά τον κόσμο.
Ώρες λειτουργίας της έκθεσης: Καθημερινά 11 π.μ.- 3 μ.μ. και 6 μ.μ. – 9 μ.μ., Δευτέρα 11 π.μ.- 3 μ.μ. / Δευτέρα απόγευμα και Τρίτη: κλειστά
