Η οριστική επανένωση του θραύσματος Fagan από το Μουσείο A. Salinas του Παλέρμο στην ανατολική ζωφόρο του Παρθενώνα στο Μουσείο Ακρόπολης είναι πλέον γεγονός. Με μια συγκινητική εκδήλωση, που πραγματοποιήθηκε, το βράδυ του Σαββάτου, στην αίθουσα του Παρθενώνα, παρουσία της υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνας Μενδώνη, του γενικού διευθυντή του Μουσείου Ακρόπολης, Καθηγητή Νικόλαου Σταμπολίδη και του προέδρου του ΔΣ Δημήτρη Παντερμαλή, καθώς και Ιταλών υψηλών προσκεκλημένων, ολοκληρώθηκε το «ταξίδι» της οριστικής επανένωσης του θραύσματος εκεί όπου θα μείνει για πάντα: στην ανατολική ζωφόρο του Παρθενώνα από την οποία είχε αφαιρεθεί.
«Η διαδικασία την οποία ακολούθησε η κυβέρνηση της Σικελίας και το υπουργείο Πολιτισμού της Ιταλικής Δημοκρατίας για τον οριστικό επαναπατρισμό του θραύσματος Fagan δείχνει τον ξεκάθαρο και ηθικό δρόμο για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα», δήλωσε η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού, Λίνα Μενδώνη, λίγο πριν την οριστική τοποθέτηση του θραύσματος στη ζωφόρο του Παρθενώνα. Χαρακτηρίζοντας τη χτεσινή μέρα ως «ιστορική», η κ. Μενδώνη σημείωσε: «Σήμερα γίνεται η αρχή, μια ιστορικών διαστάσεων αρχή. Σήμερα ολοκληρώνεται μια προσπάθεια που συζητείτο κατά περιόδους στο παρελθόν και πάντα κατέληγε σε αδιέξοδο. Αυτή η προσπάθεια πήρε ουσιαστική και συγκεκριμένη μορφή τον Ιανουάριο 2022, όταν μετά από πολύμηνες φιλικές διαβουλεύσεις επήλθε συμφωνία μεταξύ της Αυτόνομης Κυβέρνησης της Σικελίας και του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού της Ελληνικής Δημοκρατίας, οπότε το θραύσμα Fagan κατετέθη στο Μουσείο Ακρόπολης προκειμένου να ρυθμιστεί το θεσμικό πλαίσιο από το υπουργείο Πολιτισμού της Ιταλικής Δημοκρατίας ώστε να επιτρέπεται η μόνιμη επιστροφή του γλυπτού στην Αθήνα», τόνισε η υπουργός Πολιτισμού.
«Σήμερα είναι μια μεγάλη μέρα για το Μουσείο Ακρόπολης γιατί με αυτή την εκδήλωση ολοκληρώνεται η περιπέτεια ενός σπουδαίου κομματιού από την ανατολική ζωφόρο του Παρθενώνα. Πριν από χρόνια είχαμε ξεκινήσει με ένα μικρό δείγμα από τη Χαϊδελβέργη, τώρα γίνεται το επόμενο μεγάλο βήμα για την αποκατάσταση του Παρθενώνα … Οι Ιταλοί συνάδελφοί μας άνοιξαν έναν δρόμο ο οποίος δεν είναι εύκολος, αλλά είναι πολύ ουσιαστικός. Έναν δρόμο ο οποίος μπορεί να είναι πρότυπο για τη συμπεριφορά αυτών που κατέχουν ακόμα κομμάτια του Παρθενώνα. Εύχομαι μετά από αυτό το δεύτερο μεγάλο βήμα, να ακολουθήσει το τρίτο το οποίο θα είναι μέγιστο», δήλωσε ο πρόεδρος του ΔΣ του Μουσείου Ακρόπολης, Δημήτρης Παντερμαλής.
«Το θραύσμα Fagan δεν είναι πια ορφανό, δείγμα μιας αποκοπής, ενός τεμαχισμού, γιατί ο Παρθενώνας δεν είναι Corpus Christi, που διαμελιζόμενος μεταλαμβάνεται. Είναι ένα σώμα που ζητά, που απαιτεί την ένωσή του, είναι αίτημα της παγκόσμιας κοινότητας», δήλωσε ο γενικός διευθυντής του Μουσείου Ακρόπολης, Καθηγητής Νικόλαος Σταμπολίδης. «Η οριστική επιστροφή και επανένωση του σικελικού κομματικού είναι τεράστιας σημασίας αφού όλοι γνωρίζουμε ότι η αρχή είναι το ήμισυ του παντός. Είναι η πρώτη επανένωση στον Παρθενώνα που αποδίδεται από κράτος σε κράτος υποδεικνύοντας έτσι τον δρόμο που μένει να ακολουθηθεί και από αλλού, κυρίως από το Ηνωμένο Βασίλειο, συμβάλλοντας στην αποκατάσταση του μνημείου, συμβόλου του παγκόσμιου πολιτισμού, του Παρθενώνα, στην αποκατάσταση της ιστορίας και της δημοκρατίας», συμπλήρωσε ο Ν. Σταμπολίδης.
«Θεωρώ πολύ σημαντική αυτή τη στιγμή διότι τα πολιτιστικά αγαθά ως συστατικά στοιχεία της ατομικής και συλλογικής έκφρασης αποτελούν μοναδικό αποτύπωμα και αδιαμφισβήτητο στοιχείο της πολιτιστικής και πολιτισμικής ταυτότητας των λαών. Ειδικά οι αρχαιότητες, εκτός του υλικού πολιτιστικού αποτυπώματός τους διαθέτουν και ένα σημαντικότερο άυλο πολιτιστικό φορτίο και για τον λόγο αυτό είναι σημαντικό να συνυπάρχουν στον τόπο δημιουργίας τους … Είμαι βέβαιος ότι η σημερινή στιγμή αποτελεί έναν σταθμό για τη μεταξύ μας συνεργασία που στο μέλλον θα είναι ακόμα πιο στενή», δήλωσε στα ελληνικά ο Γενικός Διευθυντής των Μουσείων της Ιταλίας, Μάσιμο Οσάνα.
«Έχοντας επιτέλους επανασυνδεθεί με τα υπόλοιπα σπαράγματα από την ίδια πλάκα, την έκτη από την ανατολική ζωφόρο του Παρθενώνα, από όπου και είχε αφαιρεθεί κάτω από περιστάσεις που παραμένουν ακόμα αδιευκρίνιστες και υπό λεπτομερή μελέτη, το θραύσμα αποδεικνύει πλήρως όλη του την αθάνατη ομορφιά… Μικρό θραύσμα θα πει κανείς, αλλά σε αυτό διαβάζει κανείς όλη την πρωτοτυπία και τη σοφία της εφευρετικότητας του Φειδία, την ικανότητά του να αποδίδει στο μάρμαρο την απαλότητα του δέρματος και την ελαφρότητα του υφάσματος -με δυο λόγια, τη φυσικότητα της ύπαρξης», σημείωσε η διευθύντρια του Περιφερειακού Αρχαιολογικού Μουσείου «Αντονίνο Σαλίνας» του Παλέρμο Κατερίνα Γκρέκο, που έπαιξε σημαντικό ρόλο στο ζήτημα της επιστροφής του θραύσματος.
Χαιρετισμό, μέσω μαγνητοσκοπημένου βίντεο, απεύθυνε επίσης ο Περιφερειακός Σύμβουλος για την Πολιτιστική Κληρονομιά και τη Σικελική Ταυτότητα, Αλμπέρτο Σαμονά, ένας από τους πρωταγωνιστές αυτής της επιστροφής. «Ήταν απερίγραπτη η συγκίνηση που νιώσαμε όταν τον Ιανουάριο, που συνοδεύσαμε το θραύσμα του Παλέρμο στην Αθήνα, είδαμε αυτό που προηγουμένως ήταν ένα μεμονωμένο κομμάτι να ενώνεται με το μητρικό του έργο τέχνης. Το γεγονός ότι η Σικελία θέλησε να ακολουθήσει αυτόν τον δρόμο εγγράφεται στην οπτική μιας νέας Ευρώπης, αυτής στην οποία πιστεύουμε: μιαν Ευρώπη των λαών, του πολιτισμού και της ταυτότητας που έχει τις ρίζες της στην ιστορία της και στις χιλιετείς της παραδόσεις», δήλωσε ο Α. Σαμονά.
«Είναι χαρά μου να γιορτάζω με τους Έλληνες φίλους και την Περιφέρεια της Σικελίας τη μόνιμη επιστροφή του θραύσματος Fagan στην Αθήνα. Η Ιταλία βρίσκεται στην πρώτη γραμμή έμπρακτης επιβεβαίωσης της αρχής της επιστροφής των πολιτιστικών αγαθών με σκοπό την αποκατάσταση της ιστορικής πολιτιστικής κληρονομιάς στους τόπους και τους λαούς καταγωγής τους. Σε αυτήν την περίπτωση το πολιτιστικό αγαθό βρισκόταν νόμιμα στην Ιταλία αλλά θελήσαμε να αποστείλουμε ένα δυνατό μήνυμα φιλίας και εγγύτητας στην Ελλάδα», δήλωσε ο υπουργός Πολιτισμού της Ιταλίας, Ντάριο Φραντζεσκίνι, στον χαιρετισμό του, τον οποίο διάβασε ο κ. Σταμπολίδης.
Το επονομαζόμενο «θραύσμα Fagan», το τμήμα της πλάκας που ανήκει στην ανατολική ζωφόρο του Παρθενώνα και που αναπαριστά το πόδι της Αρτέμιδας, θεάς του κυνηγιού, καθισμένης σε θρόνο, κατέληξε στις αρχές του 19ου αιώνα στα χέρια του Άγγλου προξένου Ρόμπερτ Fagan υπό συνθήκες μη πλήρως κατανοητές. Μετά τον θάνατό του κληροδοτήθηκε στη σύζυγό του, η οποία, εν συνεχεία, το πούλησε, μεταξύ 1818 και 1820, στο Βασιλικό Μουσείο του Πανεπιστημίου του Παλέρμο, σημερινός διάδοχος του οποίου είναι το Περιφερειακό Αρχαιολογικό Μουσείο «Αντονίνο Σαλίνας». Από τον περασμένο Ιανουάριο, το θραύσμα βρίσκεται ήδη στο Μουσείο της Ακρόπολης στην Αθήνα, όπου κατά τη διάρκεια τελετής, στην οποία παρευρέθηκε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, επανασυνδέθηκε με την αρχική ζωφόρο από την οποία είχε αφαιρεθεί.
Η ΟΜΙΛΙΑ ΤΗΣ ΛΙΝΑΣ ΜΕΝΔΩΝΗ
Ο John Hobhouse, φίλος και συνοδοιπόρος του Λόρδου Βύρωνα, καταγράφει στο Ημερολόγιο του, του 1809, επισκεπτόμενος την Αθήνα: «Ενας γέροντας Ελληνας με πλησίασε και με φωνή τρεμάμενη από την πίκρα μου είπε: Αγγλοι, μας κλέβετε τα έργα των προγόνων μας. Φυλάξτε τα καλά, γιατί θα’ρθει η μέρα που οι Έλληνες θα τα ζητήσουν».
Σήμερα, την επιστροφή και την επανένωση των Γλυπτών του Παρθενώνα στην Αθήνα, δεν την απαιτούμε μόνον οι Έλληνες. Την απαιτεί η παγκόσμια κοινή γνώμη. Η διεθνής κοινότητα δικαιούται και απαιτεί να δει το αριστουργηματικής τέχνης δημιούργημα του Φειδία στο σύνολό του, επανενωμένο, εδώ, στο Μουσείο της Ακρόπολης, και όχι διαμελισμένο ανάμεσα στην Αθήνα και το Λονδίνο.
Το ίδιο το χάσκον και ακρωτηριασμένο μνημείο αξιώνει την επιστροφή των αρχιτεκτονικών γλυπτών μελών του, προκειμένου να επανακτήσει την ενιαία και αδιαίρετη φυσική, αισθητική και νοηματική οντότητά του. «Τα Μάρμαρα θα είναι το ίδιο ποιητικά στο Πικαντίλλι, όσο και στον Παρθενώνα, αλλά ο Παρθενώνας και ο Βράχος του θα είναι λιγότερο ποιητικοί χωρίς αυτά. Έτσι είναι η Ποίηση της Τέχνης», γράφει, από την Ραβέννα, ο Λόρδος Βύρων στον John Murray 200 χρόνια πριν.
Στον Παρθενώνα μετουσιώνονται σε τέχνη, οι διάλογοι του Πλάτωνα, η αριστοτέλεια λογική, η μαθηματική επιστήμη, η πολιτική σκέψη του Περικλή, όλες οι μετέπειτα αξίες του ουμανισμού και εν τέλει του Δυτικού Κόσμου. Στη ζωφόρο του Παρθενώνα αποτυπώνεται η πομπή των Παναθηναίων, της μεγαλύτερης γιορτής της αρχαίας Αθήνας. Στην πραγματικότητα η ζωφόρος αποτελεί το απείκασμα της αθηναϊκής δημοκρατίας, υπέρτατες αξίες της οποίας είναι η Ειρήνη και η Δημιουργία. Το δημιούργημα του Φειδία εκπέμπει ασύγκριτη δύναμη, τελειότητα και ομορφιά. Αυτή την μοναδική σύνθεση της Δημιουργίας, της Ελευθερίας, της Δημοκρατίας, δικαιούται να δει στην ολότητά της η Ανθρωπότητα.
Σήμερα, μια ιστορική μέρα, το θραύσμα Fagan, το οποίο μέχρι πριν λίγο καιρό εξετίθετο στο Μουσείο Antonino Salinas του Παλέρμο, επανενώνεται με τα συμφραζόμενά του στην ζωφόρο του Παρθενώνα.
Σήμερα γίνεται η αρχή. Μία ιστορικών διαστάσεων αρχή.
Σήμερα, ολοκληρώνεται μια προσπάθεια, η οποία συζητείτο κατά περιόδους στο παρελθόν και πάντα κατέληγε σε αδιέξοδο. Αυτή η προσπάθεια πήρε ουσιαστική και συγκεκριμένη μορφή τον Ιανουάριο του 2022. Όταν –μετά από πολύμηνες φιλικές διαβουλεύσεις- επήλθε η Συμφωνία μεταξύ της Αυτόνομης Κυβέρνησης της Σικελίας και του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού της Ελληνικής Δημοκρατίας, οπότε το θραύσμα Fagan «κατετέθη» στο Μουσείο της Ακρόπολης, προκειμένου να ρυθμιστεί το θεσμικό πλαίσιο από το Υπουργείο Πολιτισμού της Ιταλικής Δημοκρατίας, ώστε να επιτρέπεται η μόνιμη επιστροφή του Γλυπτού στην Αθήνα.
Χρειάστηκαν λιγότερο από πέντε μήνες για την ιστορική επανένωση.
Θα ήθελα, πραγματικά, να ακούσω τι λένε σήμερα αυτοί, οι οποίοι πέντε μήνες πριν, τον Ιανουάριο 2022, διαστρέβλωναν την αλήθεια και προσπαθούσαν να αποδομήσουν το εθνικό αίτημα, λέγοντας και γράφοντας ότι «Η ίδια «ψηφίδα» του γλυπτού διάκοσμου, η οποία είχε ξανάρθει στο Μουσείο της Ακρόπολης το 2008-09, ήρθε και αυτή τη φορά ως δάνειο με ανταλλάγματα και παρουσιάστηκε ως αιχμή του δόρατος της πολιτικής της παρούσας κυβέρνησης στο θέμα της επανένωσης των Γλυπτών».
Η διαδικασία, την οποία ακολούθησε η Κυβέρνηση της Σικελίας και το Υπουργείο Πολιτισμού της Ιταλικής Δημοκρατίας για τον οριστικό επαναπατρισμό στην Αθήνα του θραύσματος Fagan, δείχνει τον ξεκάθαρο και ηθικό δρόμο για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα στην Αθήνα. Η εξαιρετικής σημασίας Απόφαση της Διακυβερνητικής Επιτροπής της ΟΥΝΕΣΚΟ του Σεπτέμβρίου 2021 σε συνδυασμό με την οριστική επιστροφή και επανένωση του θραύσματος του Παλέρμο στην Αθήνα, τοποθετούν το ηθικό και νόμιμο αίτημα της Ελλάδας προς την Κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου σε μία άλλη βάση. Και αυτό έχει γίνει αντιληπτό και κατανοητό απ΄ όλους, ακόμη και όταν δεν ομολογείται.
Η επανένωση των Γλυπτών του Φειδία αποτελεί ηθική υποχρέωση για την Ευρώπη, στο πλαίσιο της προστασίας της κοινής πολιτιστικής της κληρονομιάς, της Δημοκρατίας, της ευημερίας των λαών της. Ζούμε σε μια εποχή μεγάλων προκλήσεων, σε μια εποχή που αμφισβητούνται σταθερά και κεκτημένα. Σήμερα, η επένδυση στις αξίες και τις αρχές του Ουμανισμού είναι περισσότερο αναγκαία από ποτέ.
Η σθεναρή πολιτική βούληση της Κυβέρνησης της Σικελίας, αλλά και η έμπρακτη επιβεβαίωση της πολιτικής της Ιταλικής Κυβέρνησης στην αρχή της επιστροφής των πολιτιστικών αγαθών στις χώρες προέλευσής τους, αποδεικνύει τους μακρότατους δεσμούς πολιτιστικής συνάφειας και εμπράγματη αναγνώριση της κοινής μεσογειακής μας ταυτότητας.
Εκ μέρους και του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, εκφράζουμε την ευγνωμοσύνη μας προς την Αυτόνομη Κυβέρνηση της Σικελίας, τον Πρόεδρο Nello Musumeci, ιδιαίτερα προς τον Περιφερειακό Σύμβουλο Πολιτιστικής Κληρονομιάς και Σικελικής Ταυτότητας Alberto Samonà, για την πρωτοβουλία και την γενναιοδωρία τους. Ομως, οφείλω να τονίσω την καθοριστική συνεισφορά της Διευθύντριας του Αρχαιολογικού Μουσείου Antonino Salinas του Παλέρμο Δρος Caterina Greco. Χωρίς την σύμφωνη γνώμη και την ολόθερμη συμπαράστασή της, η σημερινή μέρα, θα μπορούσε να αργήσει ακόμη. Η Κατερίνα είναι αυτό που σημαίνει το όνομά της: Ελληνίδα.
Ο αγαπητός Ιταλός Υπουργός Πολιτισμού και φίλος, εδώ και πολλά χρόνια, Dario Franceschini και η Υφυπουργός γερουσιαστής Lucia Borgonzoni υποστήριξαν σθεναρά το αίτημα της Σικελίας. Εκ μέρους της Ελληνικής Κυβέρνησης, τους ευχαριστώ. Εχουμε πολλά να κάνουμε ακόμη μαζί.
«Όλα τα ηλεκτρικά φώτα δεν θα εμποδίσουν (τα φειδιακά γλυπτά) ν’ αποζητούν αδιάκοπα το γλυκό φως του Ομήρου», δηλώνει ο Rodin στον Αγγελο Σικελιανό.
Και μεις οι Έλληνες ξέρουμε καλά ότι «αυτές οι πέτρες δεν βολεύονται με λιγότερο ουρανό». Και λιγότερο φως.
Σήμερα γίνεται η αρχή….
ΜΗΝΥΜΑ ΤΟΥ ΙΤΑΛΟΥ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ DARIO FRANCESCHINI
Είναι χαρά μου να γιορτάζω με τους Έλληνες φίλους και την Περιφέρεια της Σικελίας τη μόνιμη επιστροφή του θραύσματος Fagan στην Αθήνα.
Η Ιταλία βρίσκεται στην πρώτη γραμμή έμπρακτης επιβεβαίωσης της αρχής της επιστροφής των πολιτιστικών αγαθών, με σκοπό την αποκατάσταση της ιστορικής πολιτιστικής κληρονομιάς στους τόπους και στους λαούς καταγωγής τους.
Σε αυτήν την περίπτωση το πολιτιστικό αγαθό βρισκόταν νόμιμα στην Ιταλία αλλά θελήσαμε να αποστείλουμε ένα δυνατό μήνυμα φιλίας και εγγύτητας στην Ελλάδα.
Η συνεργασία μας με την Υπουργό κ. Λίνα Μενδώνη την οποία χαιρετώ και ευχαριστώ, θα συνεχιστεί εντατικά σε αυτό το πεδίο, όπως και σε πολλά άλλα, στα οποία οι χώρες μας στέκονται μαζί με σκοπό την επιβεβαίωση μιας θετικής διεθνούς ατζέντας για την πολιτιστική συνεργασία.
Ρώμη 4 Ιουνίου 2022
ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ASSESSORE ALBERTO SAMONA
Ο Περιφερειακός Σύμβουλος για τον Πολιτισμό και την Ταυτότητα της Σικελίας Δρ. Alberto Samonà μας γνωστοποιεί την οριστική επιστροφή στην Ελλάδα, του θραύσματος Fagan της ζωφόρου του Παρθενώνα, το οποίο για περισσότερα από διακόσια χρόνια ανήκε στη Σικελία και φυλασσόταν στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο Antonio Salinas του Παλέρμο.
Ο Σύμβουλος Samonà δηλώνει ιδιαίτερα χαρούμενος σήμερα, γιατί με αυτόν τον τρόπο η Σικελία πρωτοστατεί στην επιστροφή των μαρμάρων του Παρθενώνα στην Ελλάδα. Η επιστροφή του θραύσματος Fagan ήταν κάτι που επιθυμούσαν έντονα τα μέλη της Περιφερειακής κυβέρνησης της Σικελίας, ξεκινώντας από τον ίδιο τον Περιφερειακό Σύμβουλο Πολιτισμού και Σικελικής Ταυτότητας, από τον Πρόεδρο της Περιφέρειας της Σικελίας Nello Musumeci, επιθυμία και της Ελληνίδας Υπουργού Πολιτισμού Δρ. Λίνας Μενδώνη, και που υλοποιήθηκε χάρη σε συμφωνία μεταξύ του Μουσείου Ακρόπολης Αθηνών, υπό τη διεύθυνση του Καθηγητή Νικολάου Σταμπολίδη, και του Περιφερειακού Αρχαιολογικού Μουσείου Antonio Salinas, υπό τη διεύθυνση της Δρ. Κατερίνα Γκρέκο. Το όνειρο, λοιπόν, γίνεται πραγματικότητα, καθώς η επιστροφή αυτού του κομματιού που συνδέει ξανά το πόδι της θεάς Αρτέμιδας, αντιπροσωπεύει το πρώτο βήμα για την επανένωση όλων των τμημάτων του Παρθενώνα.
Λέει ο Σύμβουλος: «Ήταν απερίγραπτη η συγκίνηση που νιώσαμε, όταν τον Ιανουάριο, που συνοδεύσαμε το θραύσμα του Παλέρμο στην Αθήνα, είδαμε αυτό που προηγουμένως ήταν ένα μεμονωμένο κομμάτι, να ενώνεται με το μητρικό του έργο τέχνης. Το γεγονός ότι η Σικελία θέλησε να ακολουθήσει αυτόν τον δρόμο εγγράφεται στην οπτική μιας νέας Ευρώπης, αυτής στην οποία πιστεύουμε: μιαν Ευρώπη των λαών, του πολιτισμού και της ταυτότητας που έχει τις ρίζες της στην ιστορία της και στις χιλιετείς της παραδόσεις. Τούτο μπορεί να χρησιμεύσει ως κίνητρο για όσους θέλουν σήμερα να ανακαλύψουν όχι την Ευρώπη του πολέμου και της βίας, της οποίας είμαστε σήμερα λυπημένοι θεατές, αλλά μια γη αδελφοσύνης και συνεργασίας, στην οποία ο πολιτισμός αντιπροσωπεύει τον κύριο παράγοντα δημιουργίας και συνοχής ακριβώς μέσα από τις κοινές μας ρίζες. Καθιστούμε ακόμη πιο στέρεες τις πανάρχαιες σχέσεις αδελφοσύνης και συνεργασίας με την Ελλάδα και θα θέλαμε το παράδειγμα της Σικελίας να ακολουθήσουν πολλοί άλλοι, στο πλαίσιο αυτού του πνεύματος αμοιβαίας κατανόησης και συνεργασίας, ώστε να οικοδομήσουμε μια νέα διεθνή διπλωματία που βασίζεται στη συνάντηση και στη διεπαφή και όχι στην αντιπαράθεση».
Ο Σύμβουλος ευχαριστεί ιδιαίτερα το Υπουργείο Πολιτισμού της Ιταλίας που ήταν κοντά στην Περιφέρεια της Σικελίας σε αυτή τη διαδικασία, η οποία ξεκίνησε πριν από σχεδόν δύο χρόνια. Ευχαριστεί, ακόμη, όλους όσους την κατέστησαν εφικτή για το Ιταλικό Υπουργείο Πολιτισμού και ειδικότερα την Υφυπουργό Πολιτισμού Lucia Borgonzoni, εκλεκτή καλεσμένη στο Παλέρμο την ημέρα της άφιξης από την Αθήνα του κορμού του αγάλματος της θεάς Αθηνάς, που τα επόμενα χρόνια θα μπορεί το κοινό να θαυμάζει στο Μουσείο Σαλίνας όπου εκτίθεται σήμερα.
Ο Σύμβουλος καταλήγει: «Αυτή είναι η Ευρώπη στην οποία πιστεύουμε, της αγαστής συνεργασίας και των διαπολιτισμικών σχέσεων και όχι της κατοχής. Στο όνομα αυτών των αρχαίων και πανανθρώπινων ιδεωδών των λαών μας, σας ευχαριστώ όλους, ελπίζοντας ότι το παράδειγμά μας μπορεί να αποτελέσει κίνητρο και για άλλους.».
