Skip to main content

Σίγησε το «αηδόνι» του Αιγαίου – Πέθανε η Ειρήνη Κονιτοπούλου – Λεγάκη

Έφυγε από τη ζωή η Ειρήνη Κονιτοπούλου-Λεγάκη, σπουδαία ερμηνεύτρια του νησιώτικου τραγουδιού και μια από τις σημαντικότερες μορφές της παραδοσιακής μας μουσικής.

Η φωνή της Ειρήνης Κονιτοπούλου-Λεγάκη έχει ταυτιστεί με την Νάξο, τις Κυκλάδες, τους χορούς και τους ατελείωτους μπάλους που χορεύει όλη η Ελλάδα. Η είδηση του θανάτου της σκόρπισε θλίψη στην οικογένεια της και σε όλον τον καλλιτεχνικό κόσμο.

Η Ειρήνη Κονιτοπούλου γεννήθηκε το 1931 στη Νάξο. Ήταν κόρη του μεγάλου βιολιστή Μιχάλη Κονιτόπουλου «το μωρό» και της Μαρίας Φυρογένη. Από τα 11 παιδιά που έκαναν, οι γινείς της επέζησαν τα πέντε. Η Ειρήνη, ο Γιώργος, ο Κώστας, και αργότερα η Αγγελική και ο Βαγγέλης.

Με την Ειρήνη μωρό, η οικογένεια ταξίδεψε στην Αθήνα (εδώ γεννήθηκε και ο Γιώργος). Στην Κατοχή επιστρέφουν και πάλι στο νησί. Ο Μιχάλης Κονιτόπουλος δούλεψε ως οικοδόμος αλλά παράλληλα διέπρεψε σε εκδηλώσεις και πανηγύρια με το βιολί του. Μετά την κατοχή άρχισε και η ενασχόληση του Γιώργου με το βιολί.

Μετά την απελευθέρωση, το ραδιόφωνο αρχίζει και αναζητά εκπροσώπους από κάθε μέρος της Ελλάδας, παραδοσιακούς οργανοπαίχτες προκειμένου να παίζουν ζωντανά στις εκπομπές του. Έτσι σε μία ακρόαση του Σίμωνα Καρρά, ο οποίος εκείνη την εποχή ήταν Προϊστάμενος του Τμήματος Παραδοσιακής Μουσικής της Ραδιοφωνίας, παρουσιάζεται και ο λαουτιέρης Δημήτρης Φυρογένης, θείος της Ειρήνης. Όταν μετά από λίγο καιρό ο Καρράς του ζητάει κάποιον να τον βοηθάει στο τραγούδι, εκείνος σκέφτεται την 20χρονη ανιψιά του Ειρήνη.

Αρχικά κρυφά από τον πατέρα της εκείνη τραγουδάει στο «Σταθμό». Εκείνος στην αρχή αντιδρά, αλλά στη συνέχεια ενσωματώνεται στο συγκρότημα, το οποίο το 1955 – 1956 μαζί με την Άννα Καραμπεσίνη, ηχογραφούν τέσσερα τραγούδια.

Την εποχή που ηχογραφεί τα πρώτα της τραγούδια παντρεύεται το Στέλιο Λεγάκη και αρχίζει να μεγαλώνει τα παιδιά της. Ο άνθρωπος που θα δώσει νέα ώθηση στην Αθηναϊκή πια οικογένεια του Μιχάλη Κονιτόπουλου είναι ο Γιώργος, ο οποίος αντικαθιστά τον πατέρα του στο συγκρότημα του Φυρογένη. Ο Γιώργος με βασική τραγουδίστρια την Ειρήνη, θα αρχίσει πια επαγγελματικά να δουλεύει για τη δισκογραφία.

«Η Ειρήνη είχε κάποια πλεονεκτήματα, που είχα την εντύπωση ότι αν ακουστούν θα εντυπωσιάσουν. Έχει έκταση στη φωνή η Ειρήνη και αναπνοή που μπορεί να σε σκάσει να περιμένεις για το πότε θα σταματήσει και εκείνη να συνεχίζει.» …αναφέρει σε συνέντευξη του ο Γιώργος Κονιτόπουλος.

Τις πρώτες κοινές τους εμφανίσεις θα τις πραγματοποιήσουν στα 1960 όπου και κυκλοφόρησαν δύο μικρούς δίσκους 45 στροφών, με παραδοσιακά τραγούδια διασκευασμένα από το Γιώργο.Το 1963 ηχογράφησαν τις μεγάλες επιτυχίες μέχρι σήμερα «Αρμενάκι», «Έλα να πάμε σ ένα μέρος», «Στον Αρτεμώνα», τον «Μάουκας», «Με κοτσάκια φανερώνω».Έκτοτε, ολόκληρη η οικογένεια Κονιτόπουλου την είχε ως πρότυπο.Πρωτοτραγούδησε σε Κέντρο το 1961 (Γαλάτσι). Ακολούθως και για πολλά χρόνια εμφανίστηκε στο Κέντρο «Μουράγιο». Από το 1984 έως το 2008 εμφανιζόταν μαζί με την κόρη της Ελένη Λεγάκη στο «Αρμενάκι». Παράλληλα, εκτός από την Ελλάδα, έχει εμφανιστεί και στην Αμερική.Μετέχει επίσης σε πολλούς άλλους δίσκους: «Ντιρλαντά» (1971), «2ο Ταξίδι στην Ελλάδα» (1975), «Τραγούδια απ’ τα νησιά μας» (1975), «Ντάρι-ντάρι, νησιώτικο γλέντι» (1991), «Τα ωραιότερα νησιώτικα τραγούδια» (1992), κ.λπ.

Προσωπική δισκογραφία

• «Νησιώτικα τραγούδια 1, 2, 3» (1967, 1968, 1968)

• «Τσάρκα με το τρεχαντήρι» (1970)

• «Νησιώτικη τσάρκα» (1973)

• «Τραγούδια του Αιγαίου» (1973)

• «Από λιμάνι σε λιμάνι» (1975)

• «Τα πελαγίσια» (1975)

• «Θαλασσινοί αντίλαλοι» (1977)

• «Θαλασσινά» (1982)

• «Μεγάλες επιτυχίες» (1982)

• «Χρυσός δίσκος» (1982)

• «9 μποφόρ» (1987)

• «Ανέφαλα θαλασσινά» (1993)

• «Νησιώτικα» (1994)

Συμμετοχές

• «Ντιρλαντά» (1971)

• «2ο Ταξίδι στην Ελλάδα» (1975)

• «Τραγούδια απ’ τα νησιά μας» (1975)

• «Ντάρι-ντάρι, νησιώτικο γλέντι» (1991)

• «Τα ωραιότερα νησιώτικα τραγούδια» (1992)
 

Συλλυπητήριο μήνυμα της Υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνας Μενδώνη 

Η Ειρήνη Κονιτοπούλου-Λεγάκη, απόλυτα ταυτισμένη με τη νησιωτική μουσική, ήταν η φωνή του Αιγαίου. Στις πολλές δεκαετίες της πορείας της, διατήρησε τη μουσική παράδοση των νησιών μας, την κράτησε ζωντανή, την έκανε σύγχρονη. Γόνος μουσικής οικογένειας, θήτευσε κοντά στον σπουδαίο Σίμωνα Καρά. Μετέφερε, με ενθουσιασμό, τα ακούσματα και την τέχνη της στην οικογένεια της, που συνεχίζει γενιά προς γενιά τη δική της προσφορά στην παραδοσιακή μουσική.

Η Ειρήνη Κονιτοπούλου-Λεγάκη μας συντρόφευε στα πανηγύρια, τα καλοκαίρια, όταν ως νέοι αρχαιολόγοι δουλεύαμε στις ανασκαφές, στις Κυκλάδες. Με αυτή τη χαρακτηριστική φωνή, με αυτά τα τραγούδια, ταξίδεψε σε όλο τον κόσμο, μεταφέροντας τον ήχο της πατρίδας μας στους απανταχού Έλληνες. Η Ειρήνη Κονιτοπούλου-Λεγάκη αφήνει πλούσιο  έργο και αυθεντικές ερμηνείες,  σπουδαία μαθήματα για εκείνους που υπηρετούν το παραδοσιακό τραγούδι.  Εκφράζω τα θερμά μου συλλυπητήρια στην οικογένειά της και στους πολλούς φίλους της.