Το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (ΕΜΣΤ) άνοιξε τις πύλες του για τους δημοσιογράφους με αφορμή τη συνέντευξη Τύπου στην οποία συμμετείχε η υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη. Για το κοινό θα ανοίξει στις 28 Φεβρουαρίου και θα είναι με ελεύθερη είσοδο για έναν ολόκληρο μήνα, ενώ έως τις 26 Φεβρουαρίου θα δέχεται ομάδες μαθητών.
«Το ίδιο το κτήριο του ΕΜΣΤ, η ζυθοποιία ΦΙΞ, έργο του οραματιστή αρχιτέκτονα Τάκη Ζενέτου, επιστρέφει με νέα ζωή, έτοιμο να δώσει νέα πνοή στο κέντρο της Αθήνας» δήλωσε η υπουργός Πολιτισμού και ανακοίνωσε ότι τα εγκαίνια θα γίνουν σε λίγες εβδομάδες, ενώ το κτήριο, ύστερα από συνεννόηση με τη διοίκηση της Αττικό Μετρό, θα περάσει στην ιδιοκτησία του ΕΜΣΤ.
Όπως επισήμανε η υπουργός: «Το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης παραδίδεται, επιτέλους, εκεί όπου ανήκει, στους πολίτες της χώρας, στους επισκέπτες της Αθήνας, στους καλλιτέχνες, στους φοιτητές, στους μαθητές, στους φιλότεχνους. Το ΕΜΣΤ δεν είναι πλέον ένα ακρωνύμιο, μια επιγραφή επί της οδού Καλλιρρόης, μια θολή εικόνα με ασαφές περιεχόμενο για τον κόσμο που περνά. Δεν είναι ένα κέλυφος με πόρτες κλειστές για το κοινό.
Το κτήριο της ζυθοποιίας ΦΙΞ, που αποτελεί τοπόσημο της πόλης μας, από σήμερα μετεξελίσσεται σε ένα ανοιχτό Μουσείο που υποδέχεται τους επισκέπτες του, σε πλήρη λειτουργία: ανοιχτό στη σύγχρονη τέχνη, ανοιχτό στα νέα εικαστικά ρεύματα, ανοιχτό στους καλλιτέχνες που δημιουργούν νέους κόσμους. Είναι η στέγη μιας σημαντικής διεθνούς συλλογής που καταγράφει τις εκφάνσεις της σύγχρονης ζωής, τους κοινωνικούς προβληματισμούς, τους ανεξέλεγκτους φόβους, τα δυσερμήνευτα όνειρα των δημιουργών μέσα από τις διαδρομές των έργων τους».
Από την πλευρά του, ο πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου του ΕΜΣΤ, Γιώργος Παπαναστασίου, δήλωσε: «Αποτελεί ιδιαίτερη τιμή και χαρά μου να μετέχω από τη θέση του προέδρου του διοικητικού συμβουλίου του ΕΜΣΤ σε αυτή τη σημαντική στιγμή για το Μουσείο, της παρουσίασης της μόνιμης συλλογής, σύμφωνα με την εγκεκριμένη μουσειολογική μελέτη, που σηματοδοτεί και την έναρξη της πλήρους λειτουργίας του. Επιπλέον, νιώθω την ανάγκη να μοιραστώ τη συγκίνησή μου, βλέποντας το εμβληματικό αυτό κτήριο των σημαντικών αρχιτεκτόνων Τ. Ζενέτου και Μ. Αποστολίδη να ανθεί και να γεμίζει πάλι με κόσμο, υποδεχόμενο τη μόνιμη συλλογή του ΕΜΣΤ».
Η ανακατασκευή του Μουσείου ολοκληρώθηκε τον Φεβρουάριο του 2014 – το κτήριο καταλαμβάνει 18.142 τ.μ. σε οικόπεδο επιφάνειας 3.123 τ.μ. Παρότι πολλές φορές εξαγγέλθηκαν τα εγκαίνιά του, αναβάλλονταν διαρκώς, με αποτέλεσμα να παραμένει κλειστό. Το ΥΠΠΟΑ έχει διαθέσει περισσότερα από 40 εκατομμύρια ευρώ για το έργο, ενώ 3 εκατομμύρια προσέφερε ως δωρεά το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος τον Ιούλιο του 2018 για τον εξοπλισμό του και την εφαρμογή εγκεκριμένων μελετών για τη λειτουργία της μόνιμης συλλογής.
Το προηγούμενο χρονικό διάστημα μέρος της συλλογής εγκαταστάθηκε ακολουθώντας την εγκεκριμένη μουσειολογική μελέτη της Κατερίνας Κοσκινά, ενώ έκλεισαν οι εκκρεμότητες σχετικά με τις εργασίες φωτισμού, οργάνωσης των χώρων υποδοχής και εξυπηρέτησης των επισκεπτών, και σχετικά με τους χώρους εστίασης, το πωλητήριο αλλά και μια σειρά από διοικητικά και οργανωτικά ζητήματα. Παράλληλα, o διαγωνισμός για το καφέ και το εστιατόριο του Μουσείου είναι σε εξέλιξη και οι χώροι αυτοί αναμένεται να είναι σε λειτουργία μέσα στον Μάρτιο.
Η συλλογή του Μουσείου αριθμεί πάνω από 1.000 έργα, τα οποία καλύπτουν τομείς όπως «ζωγραφική και τρισδιάστατα αντικείμενα», «φωτογραφία και νέα μέσα», «αρχιτεκτονική και βιομηχανικός σχεδιασμός». Στις αίθουσες της μόνιμης συλλογής παρουσιάζονται 172 έργα 78 Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών με τρεις κατευθύνσεις: «Αναφορές μνήμης – Διεκδικήσεις – Πολιτικές αφηγήσεις», «Όρια και διελεύσεις» και «Ετεροτοπίες – Μυθολογίες του οικείου – Νέες προοπτικές».
Στα αποκτήματα του ΕΜΣΤ συμπεριλαμβάνονται σημαντικά έργα Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών, όπως οι Στήβεν Αντωνάκος, Μπιλ Βιόλα, Ντίκος Βυζάντιος, Έμιλυ Ζασίρ, Ίλια και Εμίλια Καμπακόφ, Βλάσης Κανιάρης, Νίκος Κεσσανλής, Γιάννης Κουνέλλης, Σιρίν Νεσάτ, Λουκάς Σαμαράς, Κώστας Τσόκλης, Μόνα Χατούμ, Γκάρυ Χιλλ, Χρύσα, Κώστας Βαρώτσος, Δημήτρης Τζαμουράνης, Νίκος Αλεξίου, Μαρίνα Αμπράμοβιτς κ.ά., τα οποία ουσιαστικά καλύπτουν το φάσμα της μεταπολεμικής και σύγχρονης εικαστικής δημιουργίας.
Η συλλογή του ΕΜΣΤ εμπλουτίζεται διαρκώς από δωρεές καλλιτεχνών, συλλεκτών και ιδιωτών, γι’ αυτό χρειάστηκε να μετακινηθούν συγκεκριμένα έργα. Παράλληλα, η εκθεσιακή δραστηριότητα μοιράζεται στις αίθουσες της μόνιμης συλλογής, στις περιοδικές εκθέσεις, στις δράσεις και στις εκδηλώσεις.
Στην έκθεση της μόνιμης συλλογής αναδεικνύονται τάσεις και θεματικές ενότητες που δίνουν έμφαση σε έργα κοινωνικού και πολιτικού χαρακτήρα και συνδέονται με τη διεθνή συγκυρία, την κατάσταση στη Μεσόγειο και, φυσικά, με την Ελλάδα. Όσον αφορά τις περιοδικές εκθέσεις, αυτές θα παρουσιάζονται κατά κύριο λόγο στο πρώτο υπόγειο και το ισόγειο. Αναμφίβολα, ένα από το πιο εντυπωσιακά έργα του Μουσείου είναι το «Πλοίο της ζωής μου» του Ίλια Καμπακόφ, που βρίσκεται στον τέταρτο όροφο και περιβάλλεται από έναν ξύλινο φράχτη.
Εκεί, ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει ένα ξύλινο καράβι, στο οποίο υπάρχουν 25 χάρτινα κιβώτια συσκευασίας με αντικείμενα, φωτογραφίες και κείμενα σχετικά με διαφορετικές περιόδους της ζωής του καλλιτέχνη. Όσον αφορά τα κοινωνικοπολιτικά ζητήματα, ξεχωρίζουν τα χαρακτηριστικά έργα της Έμιλυ Ζασίρ, όπως η «Προσφυγική Σκηνή», στη μνήμη των 418 παλαιστινιακών χωριών που καταστράφηκαν, ερημώθηκαν και κατακτήθηκαν από το Ισραήλ το 1948, και το «A Classroom» από τη σειρά «Βηθλεέμ και Ραμάλα».
Άλλο εντυπωσιακό έργο είναι το «Αντι-Θεαματικό θέατρο: Δύο γλυπτικά μονόπρακτα – “Ελεγεία του Homo Faber”, 1976» του σπουδαίου γλύπτη Θόδωρου. Το έργο αποτελείται από έναν ξύλινο μαυροπίνακα με κιμωλία και τέσσερις μεταλλικούς κύβους με χαραγμένο κείμενο στη μία όψη και το περιεχόμενο τεσσάρων δράσεων στο εσωτερικό τους. Του ίδιου καλλιτέχνη είναι και το έργο που φέρει τον τίτλο «Χειρισμός XV, Παραλλαγές για ένα μνημείο, 1970-1977».
Επίσης, εκτίθενται τα εμβληματικά έργα της διακεκριμένης Ελληνίδας Χρύσας, που υπήρξε από τις σημαντικότερες εκπροσώπους του λουμινισμού στον χώρο της γλυπτικής και φιλοτέχνησε τα έργα της με διάφορα υλικά, όπως ο χάλυβας, το αλουμίνιο, ο γύψος, το νέον και το ακρυλικό γυαλί. Έργα της έχουν εκτεθεί σε διάσημα Μουσεία και γκαλερί σε όλο τον κόσμο, όπως στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης (MoMA) στη Νέα Υόρκη, στο Minneapolis Walker Art Center, στο Whitney και στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης στο Μόντρεαλ.
Γιώργος Σ. Κουλουβάρης
[email protected]
