«Η Τριλογία των Λήμαν Μπράδερς» του Στέφανο Μασσίνι σε σκηνοθεσία Βαγγέλη Θεοδωρόπουλου, έπειτα από την επιτυχημένη της πορεία στο Θέατρο Ιλίσια, μεταφέρεται στο Θέατρο του Νέου Κόσμου, με αλλαγές στη διανομή [Αντισθένους 7 & Θαρύπου, Νέος Κόσμος].
Ο δημιουργός του Θεάτρου του Νέου Κόσμου, πρώην καλλιτεχνικός διευθυντής του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου, Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος, μίλησε μαζί μας.
Γιατί επιλέξατε να σκηνοθετήσετε την «Τριλογία των Λήμαν Μπράδερς»;
«Διαβάζοντας το έργο, εντυπωσιάστηκα από τις θεατρικές του αρετές. Ο Στέφανο Μασσίνι είναι σπουδαίος συγγραφέας και η “Τριλογία” είναι το αριστούργημά του, τουλάχιστον μέχρι σήμερα. Γράφει, λοιπόν, ένα σύγχρονο παραμύθι για μεγάλους, καλύτερα ένα έπος, όπου ξετυλίγει την ιστορία των τριών αδελφών, Εβραίων από τη Βαυαρία, που μετανάστευσαν νεαροί στην Αμερική τη δεκαετία του 1840· άνοιξαν ένα μικρό μαγαζί με υφάσματα και ρούχα στην Αλαμπάμα, για να δημιουργήσουν στη συνέχεια, οι ίδιοι, τα παιδιά και τα εγγόνια τους, μια αυτοκρατορία, που δέσποσε στην οικονομική ζωή της Αμερικής και όχι μόνο, για να καταρρεύσει θεαματικά το 2008, δίνοντας το έναυσμα για την παγκόσμια οικονομική κρίση, τις συνέπειες της οποίας δεν έχει ξεπεράσει ακόμα η ανθρωπότητα, ούτε και η δική μας χώρα».
Τι διαφορετικό αναμένουμε στο ανέβασμα της παράστασης στο Θέατρο του Νέου Κόσμου, με τις αλλαγές στη διανομή;
«H φόρμα της παράστασης, που έχει να κάνει με τη σκηνοθετική σύλληψη, είναι σε μεγάλο βαθμό η ίδια. Όμως οι αλλαγές στη διανομή δεν έγιναν με τη λογική της αντικατάστασης, λόγου χάρη σε περίπτωση ασθένειας ενός ηθοποιού, που σημαίνει ελάχιστες πρόβες. Στην περίπτωσή μας κάναμε ενάμιση μήνα πρόβες, σαν να ανεβάζαμε ένα έργο απ’ την αρχή. Έτσι οι ηθοποιοί δεν είχαν την πίεση του χρόνου, ώστε να αναγκαστούν να αντιγράψουν το παίξιμο των συναδέλφων τους που αντικατέστησαν. Αυτή η διαδικασία ήταν πολύ δημιουργική και για μένα. Με τους δύο καινούριους ηθοποιούς, τον Παντελή Δεντάκη και τον Αλμπέρτο Φάις (ο Μιχάλης Οικονόμου παραμένει) και το ξαναδούλεμα της παράστασης, μου αποκαλύφθηκαν κρυμμένες πτυχές του έργου, που άξιζε να τις φωτίσουμε. Όσο ψάχνεις στα σημαντικά έργα, τόσο ανακαλύπτεις. Να πω, επίσης, ότι στο θέατρο δουλεύω με κέντρο τον ηθοποιό. Δεν πιστεύω ότι ο ρόλος είναι ένα έτοιμο κουστούμι που το φοράμε στους ηθοποιούς· το θεατρικό πρόσωπο προκύπτει από τη συνάντηση του ρόλου με φανερές ή κρυφές πλευρές της προσωπικότητας του ηθοποιού. Αυτές οι πρόβες βοήθησαν να γίνει πιο καθαρή η παράσταση».
Ποια είναι η αγαπημένη σας σκηνή και γιατί;
«Πραγματικά δυσκολεύομαι να διαλέξω· κι όποιος έχει δει την παράσταση καταλαβαίνει το γιατί. Είναι τέτοιος ο τρόπος της γραφής, τόσο πυκνή η ροή, που είναι αδύνατο να απομονώσεις σκηνές».
Φέτος κλείνετε τα 30 χρόνια ως σκηνοθέτης. Τι κρατάτε και τι αφήνετε;
«Όλα τα κρατάω, γιατί είναι δικά μου κομμάτια. Φυσικά έχω αλλάξει κι εγώ, είμαι πια μεγάλος, έχει αλλάξει και η ζωή, η κοινωνία, η αισθητική. Είναι σαν να κοιτάζεις ένα κουτί με τις φωτογραφίες της ζωής σου. Ωστόσο, νομίζω πως η πορεία μου έχει κάποια συνέπεια, στις επιλογές των έργων λόγου χάρη, στον τρόπο συνεργασίας μου με τους ανθρώπους -όσες φορές κι αν έχω σπάσει τα μούτρα μου, στον τρόπο που υπάρχω και κινούμαι και εκδηλώνω τον χαρακτήρα μου μέσα σ’ αυτό το θέατρο που το νιώθω σαν σπίτι μου. Χαίρομαι, μου αρέσει αυτό το θέατρο, που ομορφαίνει μια γειτονιά της Αθήνας. Και δεν ξεχνώ ποτέ πως πορεύτηκα στη ζωή και στο θέατρο μαζί με την Κοραλία κι εκεί μέσα μεγάλωσε κι ο Μίλτος, που έπεσε κάτω απ’ τη μηλιά».
Ποια είναι η αγαπημένη δική σας παράσταση και γιατί;
«“Ο Κοινός Λόγος” της Έλλης Παπαδημητρίου με φυσικό σκηνικό την αυλή της ζυθαποθήκης του ΦΙΞ, πριν τη μετατρέψουμε σε θέατρο. Ο χώρος και οι ηθοποιοί (υπέροχες, αξέχαστες: Σούλα Αθανασιάδου, Όλγα Δαμάνη, Μαρία Κατσανδρή, Ανθή Ανδρεοπούλου, Τζίνη Παπαδοπούλου) δημιουργούσαν μια ανεπανάληπτη εμπειρία, που είναι φυσικό να έχει μείνει στην καρδιά μου. Και ξέρω πως αυτό ισχύει και για πολλούς θεατές -ακόμα μας το λένε. Το Θέατρο του Νέου Κόσμου απόκτησε ταυτότητα πριν ακόμα χτιστεί».
Ποιος είναι ο ρόλος του θεάτρου αυτή τη δύσκολη χρονική περίοδο που διανύουμε;
«Το θέατρο είναι τέχνη κατεξοχήν παραμυθητική, που απευθύνεται στην ψυχή μας και την ημερεύει· τέχνη που έχουμε, λοιπόν, μεγάλη ανάγκη σε εποχές πολλαπλώς ταραγμένες, όπως αυτή που διανύουμε. Η αντίφαση είναι πως με εύκολο πρόσχημα τον συγχρωτισμό (που σε άλλους χώρους δεν ενοχλεί), τα θέατρα έμειναν κλειστά για ενάμιση σχεδόν χρόνο, με συνέπειες που δεν είναι της παρούσης να συζητήσουμε. Αλλά και τώρα που είναι ανοιχτά, λειτουργούν με ένα μέρος μόνο του φυσικού τους κοινού, αφού ο φόβος κρατά μακριά από τις αίθουσες πολύ κόσμο, ιδιαίτερα τις μεγαλύτερες ηλικίες. Κι όμως, το θέατρο είναι μια πολύ ήσυχη μορφή ψυχαγωγίας, οι θεατές προστατεύουν τον εαυτό τους και τους άλλους τηρώντας όλα τα υγειονομικά μέτρα και δεν έχει ακουστεί μετάδοση που να συνδέεται με αίθουσα θεάτρου. Είναι κρίμα να περιορίζεται κατ’ αυτόν τον τρόπο ο κοινωνικός ρόλος του θεάτρου, ακριβώς τώρα που η ανάγκη γι’ αυτή την τέχνη είναι μεγαλύτερη παρά ποτέ. Ας μην αφήσουμε το θέατρο στην τύχη του -κι αυτό δεν αφορά μόνο το κράτος αλλά και τους θεατρόφιλους».
Ποια είναι τα μελλοντικά σας σχέδια;
«Τα άμεσα σχέδιά μου, για τα οποία ήδη εργάζομαι, είναι μια παράσταση βασισμένη κυρίως σε κείμενα του Διονυσίου Σολωμού (κείμενο-δραματουργία: Παντελής Μπουκάλας), με τη συμμετοχή της Λυδίας Κονιόρδου και του Δημήτρη Καταλειφού. Και μια πρόταση για την επέτειο των 100 χρόνων από τη Μικρασιατική Καταστροφή, ένα γεγονός με το οποίο συνδέομαι πολλαπλά, που όμως δεν είναι ακόμα σε στάδιο για να ανακοινωθεί».
Συντελεστές της παράστασης
Μετάφραση: Κοραλία Σωτηριάδου με τη συνεργασία της Αγγελικής Κοκκώνη
Σκηνοθεσία: Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος
Μουσική: Θοδωρής Οικονόμου
Σκηνικά: Ευαγγελία Θεριανού
Κοστούμια: Κλαιρ Μπρέισγουελ
Επιμέλεια κίνησης: Σεσίλ Μικρούτσικου
Σχεδιασμός φωτισμών: Σάκης Μπιρμπίλης
Βίντεο: Αποστόλης Κουτσιανικούλης
Βοηθός σκηνοθέτη: Γεωργία Γιαννοπούλου
Βοηθός σκηνογράφου: Έλλη Παπαδάκη
Φωτογραφίες: Δομνίκη Μητροπούλου
Παίζουν οι ηθοποιοί: Μιχάλης Οικονόμου, Παντελής Δεντάκης, Αλμπέρτο Φάις
Μουσικός επί σκηνής (πιάνο): Δημήτρης Βεντουράκης.
Γιώργος Σ. Κουλουβάρης
[email protected]
