Skip to main content

Ντοκιμαντέρ για μπρουταλιστικό κτήριο που απειλείται με κατεδάφιση

Το εργαστήριο Mäusebunker, το οποίο σχεδιάστηκε από τους αρχιτέκτονες Gerd και Magdalena Hänska για έρευνα σε ζώα και οικοδομήθηκε μεταξύ 1971 και 1981 στο Βερολίνο, απειλείται με κατεδάφιση. Προς υπεράσπιση του κτηρίου μπρουταλιστικού ρυθμού, ο σκηνοθέτης Nathan Eddy δημιούργησε το ντοκιμαντέρ «Battleship Berlin».

Το Mäusebunker εκκενώθηκε το 2010 και εκστρατείες να περισωθεί έχουν βάλει φρένο σε σχέδια κατεδάφισής του. Το παρακείμενο κτήριο, «Institute for Hygiene and Environmental Medicine», το οποίο επίσης κινδύνευε με κατεδάφιση, κρίθηκε διατηρητέο τον περασμένο Ιανουάριο. «Στην περίπτωση του Mäusebunker και του “Battleship Berlin” ήταν αναπόφευκτο ότι θα έκανα γι’ αυτό μια ταινία,  μόλις η περίπτωση εξερράγη μπροστά στα μάτια μου» είπε, μιλώντας στο Dezeen, o -με βάση τη γερμανική πρωτεύουσα- Αμερικανός σκηνοθέτης. «Η σύγκρουση μεταξύ δύο αντιτιθέμενων νοοτροπιών -προστασία ή κατεδάφιση- είναι πάντα το στοιχείο-κλειδί στην αφήγηση».

Ανάμεσα σε αυτούς που είναι υπέρ της κατεδάφισης είναι και ο Axel Radlack Pries, πρύτανης του Νοσοκομείου Charité, ιδιοκτησίας του οποίου είναι το Mäusebunker. Περιγράφει το κτήριο ως ένα «πελώριο τέρας από τσιμέντο -έναν εφιάλτη μεταμορφωμένο σε ύλη» και πιστεύει ότι η τοποθεσία είναι ευκαιρία για ένα νέο κτήριο που θα επιτρέψει στο Βερολίνο να «επανακτήσει το ανταγωνιστικό πλεονέκτημά του». Αντίθετης άποψης είναι ο Johann König, ιδρυτής της αίθουσας τέχνης και πολιτιστικού κέντρου König Galerie  μέσα σε μια παλιά εκκλησία μπρουταλιστικού ρυθμού στο Βερολίνο· υποστηρίζει ότι είναι δυνατό «και να χρησιμοποιείς ό,τι υπάρχει και να δημιουργείς κάτι καινούργιο».

Στο «Battleship Berlin»,  ο Eddy αιχμαλωτίζει το κτήριο από όλες τις γωνίες, αναδεικνύοντας το ιδιαίτερο πυραμιδοειδές σχήμα του, τις μπλε σωληνώσεις που προεξέχουν και τα μεγάλα τριγωνικά παράθυρά του. Ελπίζει ότι το ντοκιμαντέρ μπορεί να συμβάλλει «στην ανάδειξη της πολιτιστικής αξίας της μπρουταλιστικής αρχιτεκτονικής» σε όλον τον κόσμο.

Τυπικό χαρακτηριστικό αυτού του αρχιτεκτονικού ρυθμού είναι οι τολμηρές μονολιθικές φόρμες από γυμνό τσιμέντο και θεωρείται ένας από τους πλέον αμφιλεγόμενους ρυθμούς του 20ού αιώνα· έφτασε στο διεθνές απόγειό του στα μέσα της δεκαετίας του 1970. «Ακόμη και για αυτούς που θεωρούν ότι είναι λάτρεις της αρχιτεκτονικής ο μπρουταλισμός εξακολουθεί να είναι σκληρό καρύδι» λέει ο Eddy και προσθέτει: «Εδώ είναι η πρόκληση, αλλά μου αρέσει η μάχη σε ανηφορικό πεδίο και η ευκαιρία ν’  αλλάξω μυαλά».

Τονίζει,  επίσης,  ότι είναι ανάγκη να σταματήσει η κατεδάφιση μπρουταλιστικών κτηρίων και για λόγους που έχουν να κάνουν με το περιβάλλον. «Αυτός ο ατέρμονος κύκλος κατεδάφισης και κατασκευής νέων, που είναι σε εξαιρετικό βαθμό δραστηριότητα έντασης πόρων, πρέπει να σταματήσει» εξηγεί.