Το 2020, ο θεσμός «Όλη η Ελλάδα ένας Πολιτισμός» σημείωσε ιδιαίτερη επιτυχία και βρήκε θερμή ανταπόκριση σε όλη την επικράτεια.
Στη δύσκολη συγκυρία της πανδημίας, ο θεσμός συνέβαλε στο να υπάρξει και φέτος πολιτιστικό καλοκαίρι προσφέροντας, με ασφάλεια και αυστηρή τήρηση των υγειονομικών πρωτοκόλλων, εκδηλώσεις υψηλής ποιότητας, δημιουργώντας συνθήκες απασχόλησης σε πολλούς ανθρώπους της τέχνης. Η συνεργασία με τους τοπικούς φορείς είχε ως αποτέλεσμα την τόνωση της περιφέρειας, με πλήθος πολιτιστικών δράσεων.
Όπως, εξ αρχής, είχε δηλώσει η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη, το πρόγραμμα των εκδηλώσεων και των δράσεων «Όλη η Ελλάδα ένας Πολιτισμός» για το 2021, θα συγκροτηθεί από τις προτάσεις που θα επιλεγούν από ειδική επιτροπή του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, κατόπιν ανοιχτής πρόσκλησης, μέσω της ηλεκτρονικής πύλης Πολιτιστικών Φορέων του ΥΠΠΟΑ drasis.culture.gr.
Ποιοι μπορούν να υποβάλλουν προτάσεις
Η ηλεκτρονική πύλη για την κατάθεση των προτάσεων θα ανοίξει από την Τρίτη 22 Δεκεμβρίου 2020 και θα λειτουργήσει ως την Δευτέρα 22 Φεβρουαρίου 2021. Η προκήρυξη θα δημοσιοποιηθεί την Τρίτη 22 Δεκεμβρίου, ταυτόχρονα με το άνοιγμα της πύλης. Προτάσεις μπορούν να υποβάλλουν οι ΑΜΚΕ (Αστικές μη Κερδοσκοπικές εταιρείες), οι οποίες είναι εγγεγραμμένες στο μητρώο του ΥΠΠΟΑ. Κάθε ΑΜΚΕ έχει δικαίωμα να υποβάλει ως δύο προτάσεις, σε διαφορετικό θεματικό άξονα. Επιλέξιμη θα είναι μία.
Για τις ΑΜΚΕ που θα επιλεγούν, θα καταρτιστούν τριμηνιαίες συμβάσεις. Τα δικαιώματα, για την μετέπειτα χρήση των παραγωγών, ανήκουν αποκλειστικά στους δημιουργούς τους.
Η ειδική επιτροπή αξιολόγησης των προτάσεων θα είναι επταμελής και θα ανακοινωθεί την ίδια μέρα με την δημοσιοποίηση της προκήρυξης. Τα μέλη της επιτροπής προφανώς δεν έχουν δικαίωμα συμμετοχής στην διαδικασία.
Η επιλογή των προτάσεων θα ξεκινήσει την Τρίτη 23 Φεβρουαρίου και θα ολοκληρωθεί την Τρίτη 23 Μαρτίου 2021. Τα αποτελέσματα θα ανακοινωθούν ως το τέλος Μαρτίου 2021.
Κάθε πρόταση πρέπει να συνδυάζει τουλάχιστον δύο από τους έξι τομείς: Μουσική, Θέατρο, Χορό, Μουσικό Θέατρο, Εικαστικές Τέχνες/performance, Παραστάσεις/δράσεις για παιδιά και εφήβους.
Κατηγορίες κοστολόγησης
Οι προτάσεις πρέπει να εμπίπτουν στις κάτωθι κατηγορίες κοστολόγησης, για το σύνολο της κάθε παραγωγής, με την υποχρέωση παρουσίασης δύο παραστάσεων, σε χώρο που θα καθοριστεί από την επιτροπή.
– 15.000€ για 40 παραγωγές
– 30.000€ για 20 παραγωγές
– 60.000€ για 10 παραγωγές
Σύνολο: 70 παραγωγές, συνολικού προϋπολογισμού 1.800.000€.
Οι προτάσεις θα πρέπει να αφορούν σε πρωτότυπη δημιουργία, βασισμένη σε έναν από τους επόμενους θεματικούς άξονες, με σκοπό την ανάπτυξη συνεργειών και συνθέσεων πολιτιστικής κληρονομιάς και σύγχρονης δημιουργίας:
Θεματικοί Άξονες
1. Μυθολογία
Η ελληνική μυθολογία έχει ουσιαστικά εμπνεύσει άπειρες αφηγήσεις, ποιήματα, πίνακες, όπερες, μουσικά έργα κ.ο.κ. από τους Λατίνους συγγραφείς μέχρι τις μέρες μας. Αυτός ο θεματικός άξονας διαπερνά όλα τα είδη Τέχνης και προσφέρεται για καινούργιες ερμηνείες. Αφορά σε ένα ευρύ φάσμα θεατών (από παιδιά μέχρι ενήλικες) και, κυρίως, είναι τόσο πολύπλευρος και πολυεπίπεδος, ώστε υπάρχουν ακόμα πτυχές των μύθων οι οποίες δεν είναι ευρέως γνωστές.
2. Τραγικά σπαράγματα
Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα χαρακτηριστικά των αρχαίων πολιτισμών είναι ότι έχουν σωθεί σπαράγματά τους, τα οποία οι σύγχρονοι δημιουργοί καλούνται να ερμηνεύσουν, να συμπληρώσουν, να φανταστούν την οργανικότητά τους ή να επινοήσουν σύγχρονα πλαίσια. Από την αρχαία ελληνική γραμματεία έχουμε έναν σεβαστό αριθμό σπαραγμάτων τραγωδιών, τα οποία θα μπορούσαν να αποτελέσουν μια εξαιρετική πρώτη ύλη για καινούργια έργα στον χώρο του θεάτρου, της μουσικής, του χορού, των εικαστικών.
3. Βυζάντιο
Το Βυζάντιο είναι συνδεδεμένο με την ιδιαίτερη εικονογραφία και την αρχιτεκτονική του. Ωστόσο, υπάρχουν συγκεκριμένα παραδείγματα τέχνης, όπως το εκκλησιαστικό δράμα ή η ποίησή του, με τεράστιο ενδιαφέρον. Μπορούν να λειτουργήσουν ως εφαλτήρια σύγχρονων αναγνώσεων, σε μια παράδοση που σπάνια συνδέεται με την καλλιτεχνική δημιουργία. Σε επίπεδο μουσικής, υπάρχει πρόσφορο έδαφος σύνδεσης τόσο με λαϊκά είδη μουσικής της Ελλάδας και των Βαλκανίων, αλλά και με τη θρησκευτική μουσική της Μεσαιωνικής Δύσης. Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι η δουλειά του Άγγλου συνθέτη John Tavener, ο οποίος συνέθεσε σύγχρονη μουσική με βάση τη βυζαντινή υμνολογία.
4. Μεσαίωνας – Αναγέννηση – Μπαρόκ
Πρόκειται για τρεις ιστορικές και καλλιτεχνικές περιόδους με αμέτρητο πλούτο και ισχυρή σύνδεση με την Ελλάδα. Με αφετηρία τα μεσαιωνικά χρόνια, η ερμηνεία του ελληνικού πολιτισμού αποκτά συστηματικό χαρακτήρα. Στη συνέχεια κληροδοτείται στην Αναγέννηση και μετέπειτα στο Μπαρόκ. Το θέατρο, η μουσική, η μυθολογία, αλλά και η φιλοσοφία και οι επιστήμες του αρχαίου κόσμου μεταμορφώνονται σε κύριους πολιτισμικούς πυλώνες της Δύσης, διαμορφώνοντας τον νεότερο ευρωπαϊκό πολιτισμό. Για παράδειγμα, η όπερα της Αναγέννησης και του Μπαρόκ, οικειοποιήθηκε τους αρχαίους μύθους και την γραμματεία, ως -το σύγχρονο της εποχής- είδος «τραγωδίας».
5. Κλασικισμός – Ρομαντισμός
Στα τέλη του 18ου αιώνα, και στη διάρκεια όλου του 19ου, η Ελλάδα εμπνέει διανοητές, καλλιτέχνες, πολιτικούς και ιστορικούς στην Ευρώπη και την Αμερική. Από την αναγέννηση του συμβόλου του Προμηθέα, στη διάρκεια της Γαλλικής Επανάστασης, μέχρι τις συνθέσεις του Μπετόβεν, του Σούμπερτ και του Λιστ, με θέμα τον Τιτάνα, η καλλιτεχνική δράση της Δύσης λειτουργεί ουσιαστικά με μια επείγουσα επανερμηνεία του κλασικού πολιτισμού. Ένας καλλιτέχνης που σεβόταν τον εαυτό του όφειλε να επισκεφτεί την Ελλάδα και να μετατρέψει την ποιητική του με βάση τα ερεθίσματα του τοπίου, των ναών, της θάλασσας. Εξαιρετικά σημαντική η έννοια των ερειπίων στον Γερμανικό Ρομαντισμό.
6. Παγκόσμια και Ελληνική Λογοτεχνία
Η συσχέτιση του παλαιού με το σύγχρονο: Η Ελλάδα ως ιδέα, ως πηγή νοσταλγίας ή ως ιστορικό σύμπλεγμα έχει αποτελέσει θέμα τόσο της ελληνικής, όσο και της ξένης λογοτεχνίας. Η συσχέτιση πολυμεσικών μορφών τέχνης με τον χώρο, τον τόπο και με συγκεκριμένα κείμενα της κλασικής, αλλά και της σύγχρονης γραμματείας, είναι ένας πρωτότυπος και ευέλικτος τρόπος καλλιτεχνικής δημιουργίας με ευρύτατη αποδοχή στο σύγχρονο κοινό.
7. Η πόλις
Η Πόλη ως θεματική -αρχαία, σύγχρονη και μελλοντική, ο Πολίτης, η Πολιτική και η Τέχνη αποτελούν όρους που διαπερνούν τον παγκόσμιο πολιτισμό, με ιδιαίτερη επιτακτικότητα τα τελευταία χρόνια. Νέες ερμηνείες για τις σχέσεις χώρου, αρχιτεκτονικής, υποκειμενικότητας και πολιτικής εμπειρίας μπορούν να λειτουργήσουν ως αφετηρία για τη δημιουργία σύγχρονων έργων που θα προτείνουν τόσο νέες καλλιτεχνικές τάσεις, όσο και σύγχρονες πολιτικές τοποθετήσεις, σε σχέση με τη λειτουργία της Τέχνης στις μέρες μας.
Το πρόγραμμα του Θεσμού «Όλη η Ελλάδα ένας Πολιτισμός» για το 2021 θα πραγματοποιηθεί από τις 15 Ιουλίου έως και τις 15 Σεπτεμβρίου σε αρχαιολογικούς χώρους, μνημεία και Μουσεία ανά την επικράτεια.
Η Εθνική Λυρική Σκηνή, η οποία ανέλαβε το μεγαλύτερο μέρος παραγωγής του προγράμματος «Όλη η Ελλάδα ένας Πολιτισμός-2020» είναι ο φορέας, ο οποίος -σε συνεργασία με το ΥΠΠΟΑ- αναλαμβάνει τη διοικητική και οργανωτική ευθύνη του προγράμματος για το 2021.
