Η παράσταση «Ποιος σκότωσε το σκύλο τα μεσάνυχτα» παρουσιάζεται στο θέατρο «Τζένη Καρέζη», σε σκηνοθεσία Βαγγέλη Θεοδωρόπουλου.
Ο διάσημος θεατρικός συγγραφέας Σάιμον Στήβενς υπογράφει τη θεατρική διασκευή του ομώνυμου πολυβραβευμένου μυθιστορήματος του Μαρκ Χάντον, που κέρδισε επτά βραβεία Ολίβιε, όταν πρωτοπαρουσιάστηκε στο Εθνικό Θέατρο του Λονδίνου το 2013. Έχει παιχτεί σε πολλές χώρες, ανάμεσά τους στις ΗΠΑ, τον Καναδά, το Μεξικό, την Κορέα, την Ιαπωνία, την Αυστραλία, το Βέλγιο, το Ισραήλ, την Ελλάδα, κερδίζοντας πολλά σημαντικά βραβεία.
Για αυτή τη γλυκόπικρη ιστορία, την επικεντρωμένη στον αυτισμό, την εφηβεία, την οικογένεια, τα μαθηματικά και τα χρώματα, μιλήσαμε με την πρωταγωνίστρια της παράστασης, ηθοποιό Αλεξάνδρα Αϊδίνη.
Λίγα λόγια σας για την παράσταση;
«Ο Σάιμον Στίβενς συνέθεσε μία συναρπαστική θεατρική διασκευή βασισμένη στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Μαρκ Χάντον. Ένα βιβλίο που άγγιξε τις καρδιές χιλιάδων αναγνωστών ανά τον κόσμο. Πρόκειται για το κυριολεκτικό και μεταφορικό ταξίδι του Κρίστοφερ . Ένας ξεχωριστός έφηβος ξεκινά να εξιχνιάσει το μυστήριο της δολοφονίας του σκύλου της γειτόνισσάς του, και καταφέρνει, μέσα από τη μοναδική αθωότητα της διαδρομής του, να διεισδύσει σε αποκαλυπτικές για τον ίδιο αλήθειες που έχουν καθορίσει, εν αγνοία του, την ζωή του. Παράλληλα, μας μυεί και μας ξεναγεί στο σύμπαν του “υπέροχου μυαλού” του οδηγώντας και εμάς να αναλογιστούμε τις ιδιαιτερότητές μας και τη θέση που παίρνουμε απέναντι σε ό,τι μοιάζει να διαφέρει».
Μια περιγραφή σας για τον Κρίστοφερ;
«Ο Κρίστοφερ είναι άριστος μαθηματικός, οι αριθμοί τον ηρεμούν και φτιάχνουν την ποίηση και την τάξη του μυαλού του, του αρέσουν τα αστυνομικά μυθιστορήματα, οι υποθέσεις και τα συμπεράσματα. Ονειρεύεται να γίνει αστροναύτης και τον συναρπάζει το καθετί που έχει να κάνει με τα αστέρια, τους γαλαξίες και το διάστημα εν γένει. Ο Κρίστοφερ δυσκολεύεται να εκφράσει τα συναισθήματά του, να αλληλεπιδράσει με τους άλλους ανθρώπους, δεν μπορεί να πει ψέματα, αδυνατεί να καταλάβει τα δεύτερα επίπεδα και ό,τι υπονοείται, και τον ταράζει η σωματική επαφή . O Kρίστοφερ αναφέρει πως πάει σε ειδικό σχολειό. Ουδέποτε στο βιβλίο και στο έργο δεν αναφέρεται η λέξη αυτισμός ή σύνδρομο Αsperger, παρόλο που, μέσα από τον χαρακτήρα αυτόν, διαβάζουμε και εξοικειωνόμαστε με τα χαρακτηριστικά και τις εκφάνσεις του φάσματος. Δεν έχει τόσο να κάνει με πολιτική ορθότητα όσο με την αναγκαιότητα να αρθούν οι ταμπέλες και να κατανοήσουμε ανεπηρέαστοι τις ξεχωριστές ανάγκες και ικανότητες του συγκεκριμένου ατόμου, και να δούμε μέσα από τη μοναδικότητά του ότι, εντέλει, είναι ένα παιδί σαν όλα τα άλλα».
Και μία για τον ρόλο που ερμηνεύετε, τη Σιβόν –δασκάλα του Κρίστοφερ;
«Η Σιβόν είναι η δασκάλα του Kριστοφέρ, είναι εξειδικευμένη ώστε καλύτερα να μπορεί να τον αφουγκράζεται και να διαδρά μαζί του. Μιλά τη γλώσσα του και μεθοδικά τον ωθεί στην κατανόηση και την εξοικείωση με τους κώδικες της πραγματικότητας που τον περιβάλλει, μέσω τις δικής του προσωπικής έκφρασης. Εκπροσωπεί ένα εκπαιδευτικό πρότυπο μάχιμο και καταρτισμένο που λειτουργεί ως οδηγός, μοχλός δράσης και καταφύγιο. Στο θεατρικό έργο είναι εκείνη που ωθεί τον Κρίστοφερ να αφηγηθεί και να δραματοποιήσει την ιστορία του, μέσα από το παιχνίδι και την ερεύνα, να έρθει σε επαφή με τα γεμάτα συναισθήματά του. Του κρατά το χέρι, ξέρει πότε να το αφήσει για να ενθαρρύνει την αυτονομία του, αλλά είναι πάντα εκεί κοντά σαν να είναι προσωπική της υπόθεση. Έχουν μια ιδιαίτερη σχέση όπου, τελικά, εκείνη μοιάζει να έχει πιο πολλά να μάθει από τον Κρίστοφερ παρά να του διδάξει».
Πείτε μας μια ατάκα από το έργο. Την πρώτη που σκεφτήκατε.
«“Δε λέω ποτέ ψέματα. Επειδή είμαι καλός άνθρωπος, έτσι έλεγε η μαμά μου, αλλά δεν είναι αυτός ο λόγος. Είναι που δεν μπορώ να πω ψέματα”».
Ένα σχόλιό σας για τη σκηνοθετική προσέγγιση του Βαγγέλη Θεοδωρόπουλου;
«Κύρια μέριμνα του σκηνοθέτη ήταν εδώ να εξυπηρετηθεί ένας ακριβής ρεαλισμός των σχέσεων και των χαρακτήρων που, όμως, ταυτόχρονα κινούνται σε ένα πολύ αφαιρετικό και ευέλικτο σκηνικό περιβάλλον που εξυπηρετεί τις γρήγορες αλλαγές τόπου και χρόνου του έργου και την “κυβιστική” λογική που έχει η ίδια η σκέψη του Κρίστοφερ. Επέμεινε, επίσης, στο να είναι φανερό ότι το παιδί αυτό εκθέτει, μέσα από την αφοπλιστική ειλικρίνεια και κυριολεξία του, τα χαρακτηριστικά θετικά και αρνητικά της κοινότητας που τον περιβάλλει και δυσκολεύεται να τον κατανοήσει και να τον εντάξει ισότιμα. Όλοι μπορούμε να καθρεφτιστούμε μέσα σε αυτό το πλαίσιο και να εντοπίσουμε την προσωπική μας ευθύνη και μαθησιακή δυσκολία μέσα στην υποτιθέμενη κανονικότητά μας».
Συναισθήματα και σκέψεις, μετά από την πρώτη επαφή σας με το έργο;
«Το έργο με άγγιξε και με συγκίνησε βαθειά. Το περιεχόμενο και ο τρόπος με ενέπλεξε αμέσως σε μια διανοητική και συναισθηματική διεργασία πολύ δημιουργική που ξεκλειδώνει τη φαντασία και θέτει ερωτήματα στο τετράγωνο. Μια απλή ιστορία κατανοητή και ενδιαφέρουσα με άπειρες εφαρμογές, δυνατότητες και προεκτάσεις. Με μια υποδειγματικά σύγχρονη ισορροπία ανάμεσα σε ποίηση και ρεαλισμό, σε όνειρο και πραγματικότητα. Χωρίς ίχνος διδακτισμού, ο Κρίστοφερ -ένας χαρακτήρας στο φάσμα του αυτισμού, με έμαθε πολλά πάνω στο πώς να παρατηρώ, να κατανοώ και να συναισθάνομαι. Δεν έβλεπα την ώρα να ακολουθήσω στο θαρραλέο βήμα του και να ερευνήσουμε όλοι μαζί τη μαθηματική του εξίσωση».
Αυτισμός, εφηβεία και οικογενειακές σχέσεις βρίσκονται στον πυρήνα της παράστασης. Θεωρείτε πως η παράσταση απευθύνεται, κυρίως, σε θεατές που ενδιαφέρονται για τα συγκεκριμένα θέματα;
«Ισότητα με βάση τη διαφορετικότητα, ανάγκη κατανόησης και ενσωμάτωσης, ενηλικίωση, αλλαγή και ανανέωση οπτικής γωνίας, εξοικείωση με ό,τι μπορεί να μας τρομάζει μόνο και μόνο επειδή δεν το καταλαβαίνουμε -είναι κάποια, μόνο, από τα θέματα που αγκαλιάζουν, πιο ευρέως, τα ορθώς προαναφερθέντα. Εύχομαι να γίνονται όλο και πιο πολλοί οι άνθρωποι που έχουν ανάγκη να ακούνε και να μιλάνε γι’ αυτά».
Ταυτότητα Παράστασης
Σκηνοθεσία: Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος, μετάφραση: Κοραλία Σωτηριάδου, σκηνικά Μαγδαληνή Αυγερινού, κοστούμια: Κλαιρ Μπρέισγουελ, μουσική: Σταύρος Γασπαράτος, επιμέλεια κίνησης: Σοφία Μαυραγάνη, σχεδιασμός φωτισμών: Σάκης Μπιρμπίλης, βοηθός σκηνοθέτη: Κατερίνα Γεωργουδάκη.
Παίζουν οι ηθοποιοί: Γιάννης Νιάρρος, Μαρία Καλλιμάνη, Αλεξάνδρα Αϊδίνη, Θέμης Πάνου, Μαρία Κατσανδρή, Θύμιος Κούκιος, Γιώργος Γιαννακάκος, Βάσια Χρήστου, Σπύρος Κυριαζόπουλος. Θέατρο Τζένη Καρέζη: Ακαδημίας 3, Αθήνα
