Χαρακτηρισμένο ως ένα δριμύ «κατηγορώ» ενάντια στον ρατσισμό, την προκατάληψη, τη δεισιδαιμονία και τον φασισμό που οδηγεί, τελικά, στη γενοκτονία, ένα ανατριχιαστικά επίκαιρο παραμύθι γίνεται παράσταση για παιδιά και για όσους αισθάνονται παιδιά.
Σημερινό, διαχρονικό και επίκαιρο όσο ποτέ, το διεθνές μπεστ σέλερ του εθνικού μας παραμυθά, Ευγένιου Τριβιζά, «Η τελευταία μαύρη γάτα» (εκδόσεις Μεταίχμιο), παρουσιάζεται για πρώτη φορά στη θεατρική σκηνή, από τις εταιρείες θεάτρου «Λυκόφως» και «Πεδίο Τέχνης», σε σκηνική προσαρμογή της Βένιας Σταματιάδη, με τη συνεργασία του συγγραφέα, και σε σκηνοθεσία των Kώστα Γάκη, Αθηνάς Μουστάκα και Κωνσταντίνου Μπιμπή, στο θέατρο Χορν, από τις 22 Νοεμβρίου.
Δεν μένει στην επιφάνεια
Αντιμετωπίζοντας τα παιδιά σαν ώριμους ανθρώπους με φαντασία, κρίση και ξεκάθαρη σκέψη, ο Ευγένιος Τριβιζάς τούς αποκαλύπτει τις βαθιές ρίζες τού ρατσισμού, αναλύει τα πραγματικά αίτια, καταδεικνύει τα πολιτικά και οικονομικά συμφέροντα, τα οποία εξυπηρετεί, και όλα αυτά μέσα από μια γοητευτική, διασκεδαστική και συναρπαστική περιπέτεια, που δεν μένει στην επιφάνεια, δεν μιλάει απλοϊκά. Επιστρατεύει χιούμορ, φαντασία, ευαισθησία, συναίσθημα και μέθεξη, για να μας μυήσει στα αίτια του καταστροφικού αυτού φαινομένου, που, τα τελευταία χρόνια, ίσως περισσότερο από ποτέ, μαστίζει την ελληνική και όχι μόνον, κοινωνία.
Αυτή η ιστορία ενός ανελέητου διωγμού, μιας απελπισμένης αγάπης και μιας πικρής προδοσίας γίνεται παράσταση, που αντλεί έμπνευση από διάφορα είδη θεάτρου, από το θέατρο σκιών, το μαύρο θέατρο και χρησιμοποιεί την τεχνική του 3D mapping, θεαματικές προβολές που κατακλύζουν μαγικά όλο τον σκηνικό χώρο και αλληλεπιδρούν με τους ηθοποιούς με παιχνιδιάρικο τρόπο.
Μία μόνο γάτα απομένει ζωντανή
Συνδυάζοντας τον λυρισμό με το χιούμορ, τη συγκίνηση με το μυστήριο, την απόγνωση με την ελπίδα, ο συγγραφέας πλάθει έναν μυθικό, αλλά πειστικό κόσμο, με σκοτεινές δολοπλοκίες, αγωνιώδεις καταδιώξεις, μια συναρπαστική περιπέτεια, η οποία μας ταξιδεύει σε ένα νησί, όπου μια μυστική αδελφότητα προληπτικών είναι αποφασισμένη να εξοντώσει όλες τις μαύρες γάτες, για να απαλλάξει τον τόπο από τη μάστιγα της γρουσουζιάς. Σχεδόν πετυχαίνει τον σκοπό της. Μία μόνο γάτα απομένει ζωντανή. Μία γάτα που γνωρίζει ένα φοβερό μυστικό. Οι διώκτες της είναι αποφασισμένοι να τη βρουν, να την παγιδέψουν και να την εξοντώσουν. Είναι αδίστακτοι. Είναι οργανωμένοι. Είναι ανελέητοι. Αλλά και η τελευταία μαύρη γάτα δεν πάει πίσω. Είναι πολυμήχανη, ευέλικτη και εφτάψυχη.
Εμβόλιο κατά της προκατάληψης
«Την εποχή που έγραψα την “Τελευταία μαύρη γάτα”, με απασχολούσε, ως εγκληματολόγο, το θέμα των στερεοτύπων του καλού και του κακού» εξηγεί ο Ευγένιος Τριβιζάς. «Σε πολλά βιβλία μου για παιδιά, όπως “Τα τρία μικρά λυκάκια”, αμφισβητώ ή ανατρέπω αυτά τα στερεότυπα.
Η πικρή αλήθεια είναι ότι τα επεισόδια του μυθιστορήματος ωχριούν μπροστά στους διωγμούς, που έχουν υποστεί στην πραγματικότητα οι μαύρες γάτες, ιδιαίτερα τον Μεσαίωνα. Την περίοδο εκείνη, οι πληθυσμοί της Ευρώπης πίστευαν ότι οι μαύρες γάτες είναι ενσαρκώσεις του Σατανά. Το 1233, ο Πάπας Γρηγόριος ο Ένατος είχε εκδώσει μια παπική διακήρυξη (Voxinrama), στην οποία κατηγορούσε τις γάτες ότι υπηρετούν τον πρίγκιπα του σκότους και, το 1484, ο Πάπας Ινοκέντιος ο Όγδοος, σε μια εγκύκλιο (Summisdesiderantes), όριζε ότι οι μάγισσες πρέπει να καίγονται στην πυρά μαζί με τις γάτες τους. Οι φοβεροί αυτοί διωγμοί συνεχίστηκαν καθ’ όλη τη διάρκεια του Μεσαίωνα. Εκατοντάδες χιλιάδες γάτες βασανίστηκαν με ανατριχιαστικούς τρόπους, κρεμάστηκαν, πνίγηκαν, τεμαχίστηκαν και κάηκαν ζωντανές, σε σημείο που το είδος σχεδόν εξαφανίστηκε από την Ευρώπη.
Δυστυχώς όμως, η δεισιδαιμονία, η μεροληψία, η προκατάληψη δεν περιορίζονται στις μαύρες γάτες. Πολλές ακόμα ομάδες, φυλές και εθνότητες έχουν υποστεί αμείλικτους διωγμούς, κατατρεγμούς και μαρτύρια. Όταν ένα πρόσωπο, μια χώρα, ένας πληθυσμός, μια φυλή ή μια εθνότητα θεωρείται ότι ενσαρκώνει το καλό και ο αντίπαλός του το κακό, τότε ανοίγει ο δρόμος για κάθε λογής βαρβαρότητα, για κάθε λογής απανθρωπιά, κι αυτό πρέπει με κάθε θυσία να το αποφύγουμε. Και για να το αποφύγουμε, πρέπει να ξεκινήσουμε από νωρίς.
Με ρωτούν συχνά τι θεωρώ σημαντικότερο από αυτά που γράφω: τις εγκληματολογικές μελέτες και τα συγγράμματα ή τα παιδικά βιβλία. Το δεύτερο, απαντώ, και αυτό, επειδή είναι δύσκολο να αλλάξει κανείς τον τρόπο, με τον οποίο σκέφτονται οι ενήλικες. Μπορεί, όμως, να διαμορφώσει σωστά τον τρόπο, που προσλαμβάνουν αυτά τα θέματα τα παιδιά. Τα πρώτα μας αναγνώσματα μάς αγγίζουν βαθύτερα, μας επηρεάζουν δραστικότερα και μας συνοδεύουν, πολλές φορές, σε όλη μας τη ζωή.
Η σημαντικότερη, για μένα, αναφορά σε κριτικές που γράφτηκαν διεθνώς για την “Τελευταία μαύρη γάτα”, είναι εκείνη του “Times Educational Supplement”, με τίτλο “Time to think”, που συνιστά το βιβλίο ως κατάλληλη εισαγωγή για τα παιδιά του δημοτικού στα θέματα της γενοκτονίας. Αυτό ελπίζω να αποδειχθεί και το έργο. Εμβόλιο κατά της προκατάληψης. Εμβόλιο κατά του ρατσισμού. Εμβόλιο κατά της γενοκτονίας».
Ταυτότητα παράστασης
Σκηνική προσαρμογή: Βένια Σταματιάδη, σκηνοθεσία: Κώστας Γάκης – Αθηνά Μουστάκα – Κωνσταντίνος Μπιμπής, σκηνικά – video: Μικαέλα Λιακατά, κοστούμια: Βασιλική Σύρμα, μουσική: Κώστας Γάκης, κίνηση: Κική Μπάκα, φωτισμοί: Μελίνα Μάσχα, μουσική παραγωγής – σχεδιασμός ήχων: Στέφανος Τορτόπογλου, παραγωγή: Γιώργος Λυκιαρδόπουλος – Ηλίας Λάτσης, οργάνωση παραγωγής: Κατερίνα Μπερδέκα, συντονισμός παραγωγής: Ανζελίκα Καψαμπέλη, βοηθός σκηνοθετών: Αγάπη Ηλιάδου, βοηθός παραγωγής: Μαριάνθη Μπαϊρακτάρη. Παίζουν (αλφαβητικά): Άρτεμις Γρύμπλα, Αμαλία Καβάλη, Γιώργος Κισσανδράκης, Κλείτος Κωμοδίκης, Φώτης Λαζάρου, Κώστας Μαγκλάρας, Σωτηρία Μαράθου, Αλκιβιάδης Μπακογιάννης, Νικόλας Παπαδομιχελάκης, Βίκτωρας Πέτσας, μουσικός επί σκηνής – live electronics: Στέφανος Τορτόπογλου.
Πληροφορίες
Θέατρο Χορν: Αμερικής 10 – Κολωνάκι, τηλ.: 210 3612500. Ημέρες και ώρες παραστάσεων: Σάββατο: 15.45, Κυριακή: 11.00 και 15.00, καθημερινές για σχολεία. Διάρκεια παράστασης: 135 λεπτά (με διάλειμμα). Τιμές εισιτηρίων: γενική είσοδος: 10 ευρώ (πλατεία) – 9 ευρώ (εξώστης), γκρουπ (κατόπιν συνεννόησης με το ταμείο): 8 ευρώ, σχολεία: 7 ευρώ. Προπώληση: ticket365.gr/.
Γιώργος Σ. Κουλουβάρης
[email protected]
