Μέσα από ένα λιτό θέαμα, στο οποίο μια ηθοποιός αφηγείται, με τη συνοδεία ενός μουσικού που παίζει κρουστά, δύο παραμύθια για ενηλίκους, σε τοπική διάλεκτο, ζωντανεύουν στην παράσταση «Δυο λαϊκά παραμύθια από την Κάρπαθο», που παρουσιάζεται στο θέατρο Σφενδόνη, από τις 9 Νοεμβρίου έως τις 29 Δεκεμβρίου, κάθε Δευτέρα και Τρίτη, στις 9 το βράδυ.
Έχοντας μεγαλώσει στην Κάρπαθο, η Ρίτα Λυτού έχει αναλάβει την αφήγηση των παραμυθιών «Ελλούι» και «Ο φτωχός και η κούτσα», συνοδευόμενη μουσικά από τον Μανούσο Κλαπάκη.
Από παμπάλαιο γλωσσικό νησιωτικό κοίτασμα
Τα παραμύθια αντλούνται από προπολεμικές καταγραφές του λαογράφου Μιχαηλίδη Νουάρου. Στην παράσταση, συνδυάζεται το ερμηνευτικό ενδιαφέρον της τέχνης του παραμυθά με το λαογραφικό, μιας και καταδύεται σε γλωσσικό νησιωτικό κοίτασμα παμπάλαιο. Στα παραμύθια, όλα είναι αυθαίρετα, όλα έχουν συμβεί, όλα είναι παρελθόν, που το αναβιώνει ο παραμυθάς. Η μνήμη αυτή, που τίθεται σε λειτουργία, είναι μνήμη όλου του ανθρώπινου γένους και, στη συγκεκριμένη περίπτωσή, μιας αρχαίας θαλασσινής γωνιάς. Το λιτό θέαμα – ένας μουσικός, μια ηθοποιός – προορίζεται για ενήλικες κυρίως (λόγω της ντοπιολαλιάς), καθώς, σε συνάξεις ενηλίκων κυρίως, λέγονταν τα παραμύθια.
«Είχε μιαβ βολά τσ ένα τσαιρό, έναβ βασιλιά τσαι μιαβ βασίλισσα τσ είχασι δώεκα παλληκάρια τσαι κόρη εν είχασι…»
Μια υπερφυσική δύναμη αντίθετη με τη γέννηση
Το «Ελλούι» είναι ένα καρπαθάκι, και δεν είναι άλλο από τη «Γελλούδα», μια υπερφυσική δύναμη αντίθετη με τη γέννηση και την ίδια τη ζωή. Πρόκειται για ένα θηλυκό παιδοκτόνο δαιμονικό, που κλέβει παιδιά και ρουφά το αίμα τους και στεγνώνει τις λεχώνες από το μητρικό γάλα. Ήταν γνωστό και τριγυρνούσε από την αρχαιότητα, αλλά το συναντάμε και στους βυζαντινούς χρόνους, με το όνομα «Γελλώ».
Η παράδοση θεωρεί ότι αυτό το πλάσμα ήταν αρχικά μια νεαρή κόρη από τη Λέσβο, που πέθανε πάνω στον τοκετό. Από τότε, έγινε ένα δαιμονικό φάντασμα με γυναικεία μορφή, το οποίο προσπαθεί να βλάψει τις νεαρές μωρομάνες. Γι’ αυτό και, όταν γελά ένα μωρό στον ύπνο του, η παράδοση έλεγε ότι πρέπει αμέσως να ξυπνήσει, γιατί υπάρχει φόβος να το ακούσει το Ελλούι (ή Γελλώ ή Γέλλου ή Γιλλού).
Ταυτότητα παράστασης
Αφήγηση: Ρίτα Λυτού, κρουστά: Μανούσος Κλαπάκης, ενδυματολογική επιμέλεια: Ιουλία Σταυρίδου, κόσμηση αφίσας: Μυρτώ Δεληβοριά, χτένισμα παράστασης: Αλέξανδρος Μπαλαμπάνης.
Πληροφορίες
Θέατρο Σφενδόνη: Μακρή 4 – Μακρυγιάννη, τηλ.: 215 5158968. Τιμή εισιτηρίου: 8 ευρώ.
naftemporiki.gr
