Εκατό χρόνια και πλέον έχουν περάσει αφότου βυθίστηκε ο Τιτανικός, τον Απρίλιο του 1912, με το ναυάγιο να θεωρείται από τα πιο θανατηφόρα ναυτικά δυστυχήματα σε καιρό ειρήνης στη σύγχρονη ιστορία -ένα ναυάγιο που στοίχισε τη ζωή σε περισσότερα από 1.500 άτομα, όταν συγκρούστηκε με ένα παγόβουνο κατά το παρθενικό ταξίδι του από το Σαουθάμπτον προς τη Νέα Υόρκη.
Τρεις ημέρες αφότου βυθίστηκε ο Τιτανικός, περίπου 700 επιζήσαντες μπήκαν στη Νέα Υόρκη από ένα άλλο πλοίο, το Carpathia, το οποίο τους είχε μαζέψει από τον παγωμένο Βόρειο Ατλαντικό.
Το «The Six», ένα νέο ντοκιμαντέρ που θα προβληθεί σε διεθνή Φεστιβάλ κινηματογράφου -μετά την προβολή του στην Κίνα, επιδιώκει να εντοπίσει τις ζωές όσων Κινέζων επέζησαν: των Lee Bing, Fang Lang, Chang Chip, Ah Lam, Chung Foo και Ling Hee και τις άγνωστες ιστορίες τους.
Όταν βυθίστηκε ο Τιτανικός, κάποιοι μπόρεσαν και επανενώθηκαν με αγαπημένα τους πρόσωπα, άλλοι περισυνελλέγησαν από το πλοίο RMS Carpathia, το οποίο έπλεε από τη Νέα Υόρκη προς το Φιούμε (σημερινή Ριέκα) και κατέφθασε στο σημείο του ναυαγίου. Σήμερα κανένας επιζήσας δεν βρίσκεται στην ζωή. Η τελευταία επιζήσασα από το ναυάγιο, Μιλβίνα Ντιν, απεβίωσε στις 31 Μαΐου 2009, σε ηλικία 97 ετών.
Ανάμεσα σε αυτούς που ανέβηκαν στο Carpathia ήταν και έξι επιζήσαντες, έξι ναυτικοί Κινέζοι των οποίων οι ιστορίες δεν ακούστηκαν ποτέ. Δε μπορούσαν να κατέβουν από το πλοίο, το οποίο απαγορεύτηκε να εισέλθει στις Ηνωμένες Πολιτείες βάσει ενός νόμου κατά της μετανάστευσης που ονομάζεται Κινέζικος νόμος αποκλεισμού. Την επόμενη μέρα, αξιωματούχοι αρμόδιοι για θέματα μετανάστευσης τους συνόδευσαν στο Μανχάταν και τους έβαλαν σε ένα φορτηγό πλοίο με προορισμό την Κούβα, όπου θα πήγαιναν να εργασθούν. Και μετά, φαινομενικά, εξαφανίστηκαν.
Αν και η καταστροφή του Τιτανικού και οι ζωές πολλών επιζώντων του έχουν τεκμηριωθεί εξαντλητικά, η ιστορία των Κινέζων επιβατών του έχει παραβλεφθεί εδώ και καιρό. Ο Στίβεν Σβάνκερτ, επικεφαλής ερευνητής της ταινίας, λέει: «Σκέφτηκα, δεν είναι δυνατόν έξι αγόρια να μην παντρεύτηκαν, να μην έκαναν οικογένειες και να μη αφηγήθηκαν σε κανέναν αυτή την ιστορία».
Η επιβίωση από το ναυάγιο του Τιτανικού ήταν μόνο ένα από τα πολλά εμπόδια που αντιμετώπισαν οι έξι άνδρες ως Κινέζοι μετανάστες στις αρχές του 20ού αιώνα, όταν αποτελούσαν συγκεκριμένους στόχους πολιτικών διακρίσεων σε χώρες όπως η Βρετανία, ο Καναδάς και οι Ηνωμένες Πολιτείες. Ο αντίκτυπος αυτών των πολιτικών εξακολουθεί να γίνεται αισθητός γενιές αργότερα, συμπεριλαμβανομένου του κύματος αντιασιατικού ρατσισμού και ξενοφοβίας που εξαπέλυσε η πανδημία του κορωνοϊού, όπως γράφουν οι ΝΥΤ.
«Δεν είναι κάτι που ξεκίνησε με τον τελευταίο πρόεδρο να λέει πράγματα για τη σχέση μας με την Κίνα», είπε ο κ. Σβάνκερτ, αναφερόμενος στις πολιτικές και τις παρατηρήσεις του πρώην προέδρου Ντόναλντ Τραμπ. «Αυτά είναι ζητήματα που είχαμε αντιμετωπίσει πριν από 100 χρόνια».
Η ιστορία των ναυτικών είναι ελάχιστα γνωστή ακόμη και στην Κίνα, όπου η ταινία του Τζέιμς Κάμερον, το 1997, είχε τεράστια επιτυχία, και ένα αντίγραφο του πλοίου σε φυσικό μέγεθος χτίζεται σε ένα θεματικό πάρκο. Όταν ένα τρέιλερ για το «The Six» δημοσιεύτηκε το 2017 στον κινεζικό ιστότοπο κοινωνικών μέσων Weibo, έλαβε εκατομμύρια προβολές και τράβηξε γρήγορα την προσοχή των διανομέων που προσέφεραν μια πανεθνική προβολή.
Πολλά σχετικά με τη ζωή των Κινέζων ναυτικών επηρεάστηκαν από τα ρεύματα της ιστορίας, συμπεριλαμβανομένης της αρχικής παρουσίας τους στον Τιτανικό. Οι εργατικές απεργίες στη Βρετανία τούς είχαν αφήσει χωρίς δουλειά, οπότε ο εργοδότης τους τους έβαλε σε δρομολόγια της Βόρειας Αμερικής. Ο Τιτανικός έπρεπε να μεταφέρει οκτώ ναύτες ως επιβάτες τρίτης κατηγορίας από το Σαουθάμπτον της Αγγλίας στο νέο τους πλοίο στη Νέα Υόρκη.
Όταν το σκάφος χτύπησε το παγόβουνο, αργά στις 14 Απριλίου, οι οκτώ άνδρες ενήργησαν γρήγορα. Πέντε μπήκαν σε σωσίβιες λέμβους, αλλά οι άλλοι τρεις έπεσαν στο νερό -που είχε θερμοκρασία κάτω από το μηδέν, με εκατοντάδες άλλους, καθώς το πλοίο το κατάπινε η θάλασσα. Δύο από αυτούς τους τρεις ναύτες, ο Λι Λινγκ και ο Λεν Λαμ, πιστεύεται ότι πέθαναν στο νερό. Ο τρίτος, ο Φανγκ Λανγκ, προσκολλήθηκε σε ένα κομμάτι συντριμμιών και περίμενε μέχρι να επιστρέψει ένα σωσίβιο σκάφος για να αναζητήσει επιζώντες, καθιστώντας τον από τους τελευταίους που σώθηκαν.
Η διάσωση του Φανγκ Λανγκ ήταν η έμπνευση για το τέλος της ταινίας «Τιτανικός» του Κάμερον που είναι ο εκτελεστικός παραγωγός και του ντοκιμαντέρ «The Six» και, μάλιστα, απεικονίστηκε σε μια σκηνή. Αλλά για δεκαετίες μετά τον ναυάγιο, οι Κινέζοι επιζώντες ζωγραφίστηκαν από τον ιδιοκτήτη του πλοίου και τα μέσα ενημέρωσης με αρνητικό φως, κάτι που μπορεί να ήταν ένας λόγος που η ιστορία τους παρέμεινε άγνωστη ακόμη και σε μερικούς απογόνους τους.
Καθώς το σκάφος βυθίστηκε, τέσσερις από τους άνδρες έφτασαν σε μια γεμάτη σωσίβια λέμβο στην οποία βρισκόταν ο J. Bruce Ismay, ιδιοκτήτης του Τιτανικού, ο οποίος αργότερα επικρίθηκε επειδή δεν έμεινε μέχρι τέλους με το πλοίο του. Μιλώντας στους ερευνητές μετά το τραγικό δυστύχημα, ο κ. Ismay χαρακτήρισε τους Κινέζους ως λαθρεπιβάτες. Τα ρεπορτάζ των ειδήσεων τους κατηγόρησαν, επίσης, ότι ντύθηκαν γυναίκες, έτσι ώστε να δοθεί προτεραιότητα στη διάσωσή τους. Ο σκηνοθέτης της ταινίας Άρθουρ Τζόουνς αναφέρει ότι «αποδεικνύεται ότι δεν υπήρξε καμία άμεση απόδειξη ότι έκαναν πράγματα για τα οποία κατηγορήθηκαν».
Στο πλαίσιο της έρευνάς τους, οι κινηματογραφιστές κατασκεύασαν ένα αντίγραφο της σωσίβιας λέμβου που βρίσκονταν οι τέσσερις Κινέζοι ναύτες και το γέμισαν με ανθρώπους για να προσομοιώσουν αυτό που συνέβη. Κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι ο κ. Ismay και άλλοι, στο τέλος του σκάφους, απλά δεν μπορούσαν να δουν όλους τους άλλους που ήταν σε αυτό.
Κατά τη δημιουργία του «The Six», μια ομάδα ερευνητών στην Κίνα και σε όλο τον κόσμο, αναζήτησε στοιχεία για τους επιζώντες, οι οποίοι κατά πάσα πιθανότητα ήταν από την επαρχία Γκουανγκντόνγκ στη νότια Κίνα. Τα χρόνια μετά την καταστροφή του Τιτανικού, μερικοί από τους επιζώντες κατέληξαν, πιθανότατα, πίσω στη Βρετανία, όπου οι ναυτικοί ήταν λιγοστοί, επειδή οι άνδρες που εργάζονταν σε εμπορικά πλοία είχαν στρατολογηθεί κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου.
Μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, και ξανά, μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν η εργασία τους δεν ήταν πλέον απαραίτητη, χιλιάδες Κινέζοι ναύτες επαναπατρίστηκαν με τη βία από τη βρετανική κυβέρνηση, αφήνοντας μερικές φορές τις οικογένειες που είχαν δημιουργήσει στη Βρετανία, χωρίς εξηγήσεις για την εξαφάνισή τους. Σύμφωνα με τους σκηνοθέτες, είναι πιθανό αυτό να συνέβη σε μερικούς από τους Κινέζους που επέζησαν από τη βύθιση του Τιτανικού.
«Αντί να χρησιμοποιήσουν έναν νόμο αποκλεισμού, απλώς χρησιμοποίησαν το δίκαιο των συμβάσεων για να απαλλαγούν από χιλιάδες Κινέζους», είπε ο Τζόουνς για τις βρετανικές αρχές. Άλλοι Κινέζοι που επέζησαν πήραν το δρόμο τους για τις Ηνωμένες Πολιτείες ή τον Καναδά παρά τους νόμους κατά της μετανάστευσης των Κινέζων εργατών που δεν θα καταργηθούν παρά δεκαετίες αργότερα. Για να παρακάμψουν τους νόμους, χιλιάδες άνθρωποι που γεννήθηκαν στην Κίνα μπήκαν με πλαστά έγγραφα. Η προστασία της νέας τους ταυτότητας απαιτούσε συχνά να κρατούν μυστική την προηγούμενη ζωή τους ακόμη και από συντρόφους και παιδιά και ήταν ένα μεγάλο οικογενειακό μυστικό.
Ο γιος του Φανγκ Λανγκ, Τομ Φονγκ, είπε ότι ο πατέρας του, ο οποίος πέθανε το 1985 σε ηλικία 90 ετών, δεν μίλησε ποτέ για τη ζωή του, αλλά ο Φονγκ ήξερε ότι είχε βρεθεί σε ένα ναυάγιο. Το 2003, ένας ξάδερφος είπε στον Φονγκ ότι το πλοίο που βρισκόταν ο πατέρας του ήταν ο Τιτανικός. Όταν με τον γιο του έκαναν έρευνες στο διαδίκτυο, βρήκαν το όνομα της οικογένειάς τους στη λίστα επιβατών, γραμμένο ελαφρώς διαφορετικά, όπως μπορεί να συμβεί όταν τα κινεζικά ονόματα γράφονται με λατινικούς χαρακτήρες. Στη συνέχεια βρήκαν μια περιγραφή του άντρα που προσκολλήθηκε σε ένα κομμάτι συντριμμιών μέχρι να σωθεί, κάτι που ταιριάζει με την ιστορία του Φανγκ Λανγκ. Ο γιος του Φανγκ Λανγκ και ιδιοκτήτης του Cozy Inn στο Janesville -ενός από τα παλαιότερα κινέζικα εστιατόρια στην Αμερική, είπε ότι συναντήθηκε με τους δημιουργούς του ντοκιμαντέρ και ότι η προβολή του είναι μια δικαίωση για τις ιστορίες των οικογενειών τους.
