Η άνοια είναι ένας γενικότερος όρος κάτω από τον οποίο εμπίπτουν οι νευροεκφυλιστικές παθήσεις του εγκεφάλου, οι οποίες σταδιακά προκαλούν προβλήματα μνήμης, συμπεριφοράς, κίνησης, λειτουργικότητας, έκφρασης, μεταξύ άλλων, επηρεάζοντας σημαντικά την καθημερινότητα τόσο του ασθενούς, όσο και των οικείων του, σε αυξανόμενο βαθμό με το πέρασμα των χρόνων. Κι ενώ το Αλτσχάιμερ είναι η πιο γνωστή και συνηθισμένη μορφή άνοιας, που αφορά το 60-70% των περιπτώσεων, υπάρχουν και άλλα είδη λιγότερο συχνά και ευρέως γνωστά, που πολλές φορές, μάλιστα, δεν λαμβάνουν και τη σωστή διάγνωση. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η άνοια με σωμάτια Lewy (LBD) από την οποία έπασχε ο ηθοποιός Robin Williams και που διαγνώστηκε κατά τη νεκροψία.
Τις προηγούμενες ημέρες, η οικογένεια του Bruce Willis ανακοίνωσε ότι ο δημοφιλής ηθοποιός διαγνώστηκε με μια πιο σπάνια μορφή άνοιας, την Μετωποκροταφική Άνοια (FTD), η οποία ακολούθησε την αφασία που είχε ανακοινωθεί πριν ένα χρόνο και που τον οδήγησε στο να αποσυρθεί από την ενεργό δράση στον κινηματογράφο. Με αφορμή τη διάγνωση ενός προσώπου παγκοσμίου φήμης, είναι σημαντικό να ρίξουμε φως σε αυτό το διαφορετικό είδος άνοιας, καθώς μπορεί να εμφανίσει τα πρώτα συμπτώματα σε πολύ νεαρότερες ηλικίες από το συνηθισμένο. Συνάδελφοι ηθοποιοί του Willis, μάλιστα, αναφέρουν ότι είχαν αντιληφθεί αλλαγές στον ηθοποιό αρκετά χρόνια νωρίτερα.
Τι είναι η Μετωποκροταφική Άνοια και πώς θα την αναγνωρίσουμε
Η FTD είναι το 4ο πιο συχνό είδος άνοιας με βασικό χαρακτηριστικό την ατροφία του μετωπιαίου ή/και κροταφικού λοβού του εγκεφάλου. Έχει σημαντικό βαθμό κληρονομικότητας, με το 40% των πασχόντων να έχουν οικογενειακό ιστορικό, και τα συμπτώματα να αφορούν αλλαγές στη συμπεριφορά και την προσωπικότητα και/ή δυσκολία έκφρασης και κατανόησης λόγου.
Σημαντικό είναι ότι τα συμπτώματα μπορεί να ξεκινήσουν σε ορισμένες περιπτώσεις μετά τα 40, που σημαίνει ότι αν παρατηρήσουμε αλλαγές και υπάρχει οικογενειακό ιστορικό, θα πρέπει να επισκεφτούμε νευρολόγο και ψυχίατρο για τις απαραίτητες εξετάσεις. Είναι σημαντικό να θέσουμε όλα τα δεδομένα με ακρίβεια στο γιατρό μας, καθώς παρατηρείται συχνά λανθασμένη διάγνωση με Αλτσχάιμερ, Πάρκινσον, ψυχικές διαταραχές, αγγειακή άνοια.
Συμπτώματα που παρατηρούνται σε αρχικά στάδια είναι η αλλαγή συμπεριφοράς, όπως η απάθεια, η αντικοινωνικότητα, η κατάθλιψη, η μείωση των συστολών και η έλλειψη κοινωνικού τακτ, οι εμμονικές τάσεις ακόμη και σε απλά πράγματα της καθημερινότητας (π.χ. ξύρισμα, σπατάλη χρημάτων κ.ο.κ.), η ασυνήθιστη λεκτική, σωματική και σεξουαλική συμπεριφορά, η πρόσληψη βάρους λόγω υπερφαγίας, η απροθυμία για συζήτηση και αλληλεπίδραση, η μειωμένη σωματική υγιεινή. Παρατηρούμε, λοιπόν, ότι τα πρώτα συμπτώματα, επειδή δεν αφορούν μια ξεκάθαρη απώλεια μνήμης, μπορεί συχνά να αποπροσανατολίσουν, ειδικά αν εμφανιστούν στα 45 ή τα 50.
Πώς τίθεται υπό έλεγχο
Όπως είναι γνωστό, δεν υπάρχει ακόμη θεραπεία για την άνοια, υπάρχουν, ωστόσο, φάρμακα που θέτουν υπό έλεγχο τα συμπτώματα, εξατομικευμένα.
Τα αντικαταθλιπτικά μπορούν να βοηθήσουν σε προβλήματα που σχετίζονται με το άγχος και την κατάθλιψη, τα αντιψυχωσικά φάρμακα σε θέματα εμμονικών συμπεριφορών, τα υπνωτικά μπορούν να τιθασεύσουν προβλήματα στον ύπνο και οι αναστολείς χολινεστεράσης βοηθούν στη μνήμη, αλλά και σε θέματα συμπεριφοράς. Επειδή κάθε περίπτωση είναι ξεχωριστή και κάθε οργανισμός αντιδρά διαφορετικά σε φάρμακα και δοσολογίες, η δοκιμή και παρατήρηση από ειδικό και η εξατομίκευση είναι επιβεβλημένη.
Υπάρχει πρόληψη;
Η διατήρηση ενός δραστήριου μυαλού στη μέση και τρίτη ηλικία, ένας ισορροπημένος τρόπος ζωής και διατροφής, με έλεγχο παράλληλων νοσημάτων, με μέτριας έντασης άσκηση καθημερινά ή όσο το δυνατόν συχνότερα, με αντιοξειδωτική διατροφή πλούσια σε φυτικές τροφές και αποφυγή κορεσμένων και τρανς λιπαρών, με αντιμετώπιση της υπέρτασης, της παχυσαρκίας και παραγόντων καρδιαγγειακού κινδύνου, μπορούν να βοηθήσουν γενικότερα την υγεία του εγκεφάλου μας. Σημαντικός είναι και ο έλεγχος του στρες και της κατάθλιψης, αν προϋπάρχουν ως προβλήματα, καθώς αποτελούν παράγοντες κινδύνου. Σύμφωνα με τη Mayo Clinic, ωστόσο, ο πιο σημαντικός παράγοντας κινδύνου για την Μετωποκροταφική Άνοια είναι η κληρονομικότητα.
Οι αριθμοί της άνοιας
Μέχρι το 2050, 139 εκατομμύρια άνθρωποι αναμένεται να ζουν με άνοια παγκοσμίως. Σήμερα, ο αριθμός των πασχόντων ανέρχεται στα 55 εκατομμύρια σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, αριθμός που υπολογίζεται να φτάσει τα 78 εκατομμύρια το 2030.
Στην Ελλάδα, οι ασθενείς με άνοια ξεπερνούν τις 200.000 και αναμένεται αύξηση 45% μέχρι το 2050.
Το προσδόκιμο ζωής στην Μετωποκροταφική Άνοια είναι 7 με 13 χρόνια μετά την έναρξη των συμπτωμάτων, αλλά το εύρος αυτό μπορεί να ποικίλλει από 2 έως 20 χρόνια, αναλόγως και τη συνολική κατάσταση του ασθενούς.
ΤΖΟΥΛΙΑ ΤΑΣΩΝΗ
[email protected]
Πηγές
Theaftd
