Ο Γιόζε Πλέτσνικ, καινοτόμος Σλοβένος αρχιτέκτονας, είχε ένα διαφορετικό όραμα για τη Λιουμπλιάνα. Ήθελα να την καταστήσει μία πόλη – υπόδειγμα του ανθρωποκεντρικού σχεδιασμού. Δεκαετίες πριν το αποφασίσουν άλλες πόλεις ο Πλέτσνικ μεταξύ άλλων απαγόρευσε την κίνηση των οχημάτων στο κέντρο της πόλης και επέτρεψε στους πεζούς να ζήσουν μία πολύ πιο δυνατή εμπειρία του κόσμου γύρω τους.
Όπως μας θυμίζει το BBC Reel ο Πλέτσνικ ονόμασε το όλο project Σλοβενική Ακρόπολη, εμπνευσμένος από τον αντίκτυπο της αρχιτεκτονικής της κλασικής Αθήνας στην Ελλάδα και διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στην “αναγέννηση” μίας σημαντικής πόλης της Κεντρικής Ευρώπης. Όλα αυτά το 1932. Το σχέδιό του περιελάμβανε μία «νεκρόπολη» (το κοιμητήριο Ζάλε), αγορά και μία μεγάλη στοά.
«Οραματίστηκε τη Λιουμπλιάνα ως δίκτυο συνδεδεμένων αξόνων και συστημάτων» εξηγεί στο BBC η Άννα Πόροκ, διευθύντρια στο Μουσείο Πλέτσνικ. Ο κύριος άξονας συμβολικά ξεκινά από το σπίτι του αρχιτέκτονα και προχωράει από Νότο προς Βορρά, διασχίζει τη γέφυρα Τρνόβο και την οδό Ζόισοβα, συνεχίζει στο θέατρο Κριζάνκε προς την οδό Βέγκοβα δίπλα στην Εθνική Βιβλιοθήκη και καταλήγει στην πλατεία Συντάγματος και το πάρκο Ζβέζντα.
Το σχέδιο του Πλέτσνικ ήταν άκρως πρωτοποριακό για την εποχή. Επανέφερε στο προσκήνιο κλασικά στοιχεία όπως κολώνες και αψίδες, τις οποίες όμως είδε με μία πιο σύγχρονη οπτική. Δημιούργησε μία πόλη που πραγματικά έδινε τη δυνατότητα για απολαυστικους περιπάτους. Τον Ιούλιο του 2021, η UNESCO περιέλαβε το έργο του Πλέτσνικ στη Λιουμπλιάνα και το «ανθρωποκεντρικό του σχέδιο» στη Λίστα Παγκόσμιας Κληρονομιάς.
Μπορείτε να δείτε την «Αθήνα της Κεντρικής Ευρώπης» στο βίντεο του BBC Reel.
naftemporiki
