Του Κώστα Δεληγιάννη
[email protected]
Τις πύλες της άνοιξε από σήμερα Πέμπτη 12 Οκτωβρίου η έκθεση «Έτσι σώθηκε η Ηλεκτρική… Μια μάχη στην καρδιά της Απελευθέρωσης», που διοργανώνει η ΔΕΗ στον Ατμοηλεκτρικό Σταθμό Αγίου Γεωργίου στο Κερατσίνι. Θέμα της έκθεσης είναι η Μάχη της Ηλεκτρικής στις 13 Οκτωβρίου 1944, με την οποία δυνάμεις του 6ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ και εργαζόμενοι της τότε Ηλεκτρικής Εταιρείας Αθηνών – Πειραιώς απέτρεψαν την ανατίναξη του εργοστασίου από τα ναζιστικά στρατεύματα κατοχής. Στο πεδίο της μάχης έπεσαν 11 αγωνιστές, τρεις από τους οποίους ήταν εργαζόμενοι της Ηλεκτρικής Εταιρείας.
Η είσοδος στην έκθεση είναι ελεύθερη, ενώ θα διαρκέσει έως 31 Ιανουαρίου 2018. Πραγματοποιείται με την επιμέλεια του Ιστορικού Αρχείου ΔΕΗ και περιλαμβάνει πλούσιο, πρωτότυπο εικονογραφικό και αρχειακό υλικό. Πολλά δε τεκμήρια δημοσιεύονται για πρώτη φορά.
Ειδικότερα, παρουσιάζονται δύο σημαντικά αρχεία άγνωστα στην έρευνα έως σήμερα: το Αρχείο του 6ου Συντάγματος ΕΛΑΣ Πειραιά (Γενικό Επιτελείο Στρατού/Διεύθυνση Ιστορίας Στρατού), το οποίο ανακαλύφθηκε και μελετήθηκε από την ιστορικό Βασιλική Λάζου, και το Αρχείο της Ηλεκτρικής Εταιρείας Αθηνών – Πειραιώς (ΗΕΑΠ), κυρίως η ενότητα της περιόδου της Κατοχής (Ιστορικό Αρχείο ΔΕΗ). Βασικός άξονας της αφήγησης είναι το ίδιο το εργοστάσιο του Αγίου Γεωργίου στο Κερατσίνι και οι εργαζόμενοί του: παρουσιάζεται η πρώτη περίοδος κατασκευής και λειτουργίας του Σταθμού στα χρόνια του Μεσοπολέμου και ακολουθεί η περίοδος της Κατοχής και της Απελευθέρωσης.
Στη συνέχεια η έκθεση εστιάζει στο κεντρικό γεγονός της Μάχης της Ηλεκτρικής και, τέλος, ξεδιπλώνει τη μεταπολεμική ιστορία του εργοστασίου έως το 1960, οπότε περιήλθε στη Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού με την εξαγορά της ΗΕΑΠ. Παράλληλα, η ΔΕΗ προχώρησε και στην έκδοση καταλόγου, τον οποίο προλογίζει ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος ΔΕΗ Α.Ε. Εμμανουήλ Μ. Παναγιωτάκης.
Ο κατάλογος, με κείμενα και επιμέλεια των ιστορικών Μαρίας Μαυροειδή και Γεωργίας Μ. Πανσεληνά, περιλαμβάνει την ιστορία του εργοστασίου του Αγίου Γεωργίου από τα χρόνια του Μεσοπολέμου έως και την Κατοχή. Καλύπτει με λεπτομέρεια το ιστορικό της Μάχης της Ηλεκτρικής, ενώ εστιάζει στους πρωταγωνιστές που υπερασπίστηκαν τον Κεντρικό Σταθμό. Τέλος, καταγράφει εν συντομία τη μεταπολεμική πορεία της ΗΕΑΠ, έως ότου πέρασε στον έλεγχο της ΔΕΗ την 1η Δεκεμβρίου 1960.
Παράλληλα, τα Ελληνικά Ταχυδρομεία, σε συνεργασία με τη ΔΕΗ, θα κυκλοφορήσουν αναμνηστική σειρά γραμματοσήμων αφιερωμένη στη Μάχη της Ηλεκτρικής.
Τα εγκαίνια της έκθεσης πραγματοποιήθηκαν χθες από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Προκόπη Παυλόπουλο, σε εκδήλωση στην οποία παρέστησαν επίσης ο υπουργός Ενέργειας και Περιβάλλοντος Γ. Σταθάκης, εκπρόσωποι από τη Βουλή, την κυβέρνηση, τον ΣΥΡΙΖΑ, τη ΝΔ, ο γ.γ της Κ.Ε του ΚΚΕ Δ. Κουτσούμπας, φορείς της Εκκλησίας, των σωμάτων ασφαλείας αλλά και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Επίσης, χαιρετισμό με επιστολή απηύθυναν ο πρωθυπουργός Αλ. Τσίπρας και ο Μίκης Θεοδωράκης.
Στην ομιλία του, ο κ. Παυλόπουλος αναφέρθηκε στον διαχρονικό συμβολισμό της Μάχης της Ηλεκτρικής, η οποία όπως είπε, προσθέτει στην ιστορία του λαού και του έθνους μας ένα ακόμη εμβληματικό πειστήριο ως προς το ότι για εμάς, τους Έλληνες, η ελευθερία, υφ’ όλες της τις εκφάνσεις, είναι υπαρξιακή αρχή και αξία.
«Προς τον φίλο Γερμανικό Λαό διαμηνύουμε -τονίζοντας πάντοτε ότι οι απαιτήσεις μας για το κατοχικό δάνειο και τις κάθε είδους αποζημιώσεις παραμένουν νομικώς ενεργές και δικαστικώς επιδιώξιμες- ότι το παρελθόν όχι μόνο δεν μας διχάζει αλλά, όλως αντιθέτως, μας ενώνει στην κοινή προσπάθεια για την Ευρωπαϊκή Ενοποίηση. Δηλαδή για την δημιουργία μιας Ομοσπονδιακής Ευρωπαϊκής Ένωσης, βασισμένης στην αρχή της Αντιπροσωπευτικής Δημοκρατίας, η οποία είναι προορισμένη να υπηρετεί, όχι μόνο για τους λαούς της αλλά για όλη την ανθρωπότητα, πρωτίστως τις αρχές και τις αξίες της ειρήνης, του ανθρωπισμού, της δημοκρατίας, και της δικαιοσύνης, ιδίως δε της κοινωνικής δικαιοσύνης», σημείωσε χαρακτηριστικά.
Στην επιστολή του, ο πρωθυπουργός Αλ. Τσίπρας ανέφερε μεταξύ άλλων: «Δεν ξεχνάμε, σημαίνει όχι μόνο ότι υποκλινόμαστε με σεβασμό μπροστά στο παρελθόν, και σε κείνους που έμειναν όρθιοι, κρατώντας όρθια την Ηλεκτρική και την Ελλάδα. Αλλά κι ότι πρέπει να κάνουμε ότι περνάει από το χέρι μας, στις σημερινές συνθήκες, για να μην πάει τίποτε χαμένο, από τις ζωές που χάθηκαν στον τίμιο αγώνα της ελευθερίας».
Από την πλευρά του, ο υπουργός Ενέργειας Γ. Σταθάκης συνεχάρη τη ΔΕΗ για αυτή τη σημαντική πρωτοβουλία που, όπως είπε, μέσα από το ιστορικό αρχείο της κρατάει ζωντανή τη φλόγα μιας κρίσιμης περιόδου της ελληνικής ιστορίας για την υπεράσπιση της Δημοκρατίας και της Ελευθερίας.
«Η Μάχη της Ηλεκτρικής μάς γεμίζει με αισιοδοξία για τις μάχες που είναι σε εξέλιξη για την υπεράσπιση της Δημοκρατίας, στην Ελλάδα, στην Ευρώπη, κατά του νεοναζισμού – ακροδεξιού λαϊκισμού που προσπαθεί να σηκώσει ξανά κεφάλι. Η δολοφονία του Παύλου Φύσσα, πριν τέσσερα χρόνια, δεν αφήνει περιθώριο να ξεχάσουμε, να λησμονήσουμε, να κάνουμε βήμα πίσω. Η προσπάθεια αυτή είναι ζήτημα αξιών. Το οφείλουμε στις νεώτερες γενιές, αλλά και σε όλους και όλες που αφιέρωσαν τη ζωή τους για τη Δημοκρατία, την Ελευθερία, την Ανεξαρτησία και τη Δικαιοσύνη, στον τόπο μας», επέίσημανε.
Όπως ανέφερε στην ομιλία του ο Πρόεδρος της ΔΕΗ «η μνήμη της αυτοθυσίας τους στη Μάχη της Ηλεκτρικής καταδεικνύει το μεγαλείο και τις αστείρευτες δυνάμεις του λαού μας. Αποτελεί πηγή έμπνευσης και συνάμα οδηγό για τους αγώνες που καλούμαστε να δώσουμε σήμερα για την πατρίδα μας, ενωμένοι. Η Μάχη της Ηλεκτρικής συνιστά μια διαρκή, ασάλευτη υπόμνηση ότι πάντοτε η απάντηση ήταν και παραμένει στο «εμείς». Και με αυτήν την παρακαταθήκη οφείλουμε αποφασιστικά να πορευθούμε».
Ώρες λειτουργίας της έκθεσης: Δευτέρα-Παρασκευή 10:00-14:00, Τετάρτη 17:00-20:00
Ομαδικές ξεναγήσεις κατόπιν συνεννόησης: τηλ. 210 5293468-9 και 5144073
