Από την έντυπη έκδοση
Της Σοφίας Εμμανουήλ
[email protected]
Επτά δράσεις για αντιστροφή του κλίματος (ή το όγδοο θαύμα) προτείνει ο Σύνδεσμος Εταιρειών Συμβούλων Mάνατζμεντ Ελλάδος (ΣΕΣΜΑ) μετά τη νέα οριζόντια επιδείνωση που κατέγραψε το δεύτερο τρίμηνο του 2015 ο δείκτης GMCCI – Οικονομικής Συγκυρίας, τάση που επιβεβαιώνουν και τα ευρήματα μελέτης της Endeavor για τα capital controls που έχουν οδηγήσει την επιχειρηματικότητα στο «κόκκινο», με πάνω από δύο στις δέκα επιχειρήσεις να σχεδιάζουν μεταφορά έδρας στο εξωτερικό για να εξασφαλίσουν ρευστότητα και σταθερότητα, αφού έξι στις δέκα (58%) έχουν υποστεί πλήγμα με τις διεθνείς συναλλαγές και σχεδόν οι μισές (45%) έχουν «φεσώσει» προμηθευτές τους.
Σύμφωνα με τα ευρήματα της μελέτης, οι επιχειρηματίες λαμβάνουν δραστικά μέτρα για την αντιμετώπιση των δυσκολιών που δημιουργήθηκαν από την τραπεζική αργία. Καθυστερούν τις πληρωμές προς τους προμηθευτές τους (45%) και σε λιγότερες περιπτώσεις και τη μισθοδοσία.
Για τη διευκόλυνση των συναλλαγών τους, πολλές επιχειρήσεις (46%) αξιοποιούν λογαριασμούς στο εξωτερικό για εισπράξεις και πληρωμές. Ενα μικρό ποσοστό (15%) πραγματοποιεί πωλήσεις μόνο έναντι μετρητών, ενώ 11% των εταιρειών οδηγήθηκαν σε πάγωμα της παραγωγικής διαδικασίας λόγω έλλειψεων σε πρώτες ύλες.
Ο φόβος «κουρέματος»
Σημαντικές παρενέργειες προκάλεσε στην αγορά ο φόβος για «κούρεμα» καταθέσεων. Εξαιτίας του πολλές επιχειρήσεις προχώρησαν σε αποπληρωμή όλων των υποχρεώσεών τους σε προμηθευτές (40%) και προπληρωμή μισθών (46%).
Ενα μικρότερο ποσοστό των συμμετεχόντων αναφέρει μειώσεις μισθών και απολύσεις, ενώ το 1/3 περίπου προβαίνει σε μειώσεις σε μη μισθολογικά λειτουργικά κόστη, όπως για παράδειγμα τις δαπάνες μάρκετινγκ. Τέλος, σε ποσοστό 23%, οι ελληνικές επιχειρήσεις σχεδιάζουν να μεταφέρουν άμεσα την έδρα τους στο εξωτερικό για να εξασφαλίσουν μεγαλύτερη ασφάλεια, ρευστότητα και σταθερότητα.
Αξίζει να σημειωθεί ότι πάνω από 70% των ερωτώμενων πιστεύουν ότι οι κεφαλαιακοί έλεγχοι θα κρατήσουν περισσότερους από τέσσερις μήνες, με το 44% να εκτιμά διάρκεια μεγαλύτερη των δέκα μηνών. Η πλειοψηφία των επιχειρήσεων αναμένει «κούρεμα» καταθέσεων: το 22% εκτιμά «κούρεμα» μεγαλύτερο του 25%. Σε ποσοστό 80% πιστεύουν ότι θα παραμείνει η Ελλάδα στο ευρώ για τα επόμενα δύο χρόνια, ενώ η συντριπτική πλειοψηφία (97%) επιθυμεί την εξέλιξη αυτή.
Ο δείκτης εμπιστοσύνης
Για να αποκατασταθεί η ομαλότητα στην αγορά θα πρέπει να αρθούν οι περιορισμοί στις τραπεζικές συναλλαγές και να αυξηθεί η διαθέσιμη ρευστότητα για τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά, ενώ μακροπρόθεσμα πρέπει να δοθεί έμφαση στην αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής, σε μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας και το συνταξιοδοτικό, αλλά και τη μείωση της γραφειοκρατίας.
Με αυτές τις παρατηρήσεις των συμμετεχόντων στην έρευνα της Endeavor συμφωνούν σε μεγάλο βαθμό οι προτάσεις του Συνδέσμου Εταιρειών Συμβούλων Mάνατζμεντ Ελλάδος (ΣΕΣΜΑ), μετά τη νέα οριζόντια επιδείνωση του δείκτη εμπιστοσύνης κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2015.
Οπως εξήγησε ο Βασίλης Ρεγκούζας, πρόεδρος του ΣΕΣΜΑ, στο περιθώριο της εκδήλωσης που διοργάνωσε χθες ο Σύνδεσμος στα γραφεία του για την παρουσίαση της έρευνας, θα πρέπει άμεσα να τεθούν σε εφαρμογή επτά προτεραιότητες:
- Ολοκλήρωση της συμφωνίας με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς.
- Να «αποσυρθεί» από τη συζήτηση για τις προοπτικές της χώρας το «Grexit» και να αντικατασταθεί από την «Ανάπτυξη».
- Nα προωθηθεί εμπροσθοβαρής αξιοποίηση του «πακέτου Γιούνκερ».
- Να αρχίσει η υλοποίηση των έργων υποδομής.
- Προώθηση άμεσα της πρώτης αποκρατικοποίησης, στο πλαίσιο του προγράμματος.
- Εστίαση στον τουρισμό ώστε να μη χαθεί η σεζόν, με ενίσχυση πρωτοβουλιών που λαμβάνονται ήδη, όπως αυτές του ΣΕΤΕ.
Σχεδιασμός και υλοποίηση μεγάλης επικοινωνιακής εκστρατείας με την οποία η κυβέρνηση θα υπερασπίζεται το ασφαλές περιβάλλον και θα εγγυάται τις καταθέσεις (ώστε αυτές να επιστρέψουν στις τράπεζες τονώνοντας τη ρευστότητα στην αγορά).
Με τα παραπάνω, σύμφωνα με τον κ. Ρεγκούζα, θα τονωθεί άμεσα η ψυχολογία στην αγορά και θα διαμορφωθεί ένα καλύτερο κλίμα, το οποίο θα ενισχύσει περαιτέρω αργότερα η προσδοκώμενη συζήτηση για το χρέος. Προϋπόθεση για τα παραπάνω είναι στο μεσοδιάστημα όλοι οι εμπλεκόμενοι να είναι προσηλωμένοι στις μεταρρυθμίσεις και στην αύξηση της παραγωγικότητας και μετά την ολοκλήρωση της συμφωνίας να εκπονηθεί ένα εθνικό σχέδιο ανάπτυξης της οικονομίας, στο οποίο μάλιστα ο ΣΕΣΜΑ δηλώνει ότι επιθυμεί να προσφέρει εθελοντικά τις υπηρεσίες του.
Κάμψη πωλήσεων και καθυστέρηση πληρωμών
Με βάση την έρευνα της Endeavor Greece που διεξήχθη σε δείγμα 300 επιλεγμένων επιχειρήσεων κατά το διάστημα 13-17 Ιουλίου, το νέο περιβάλλον μετά την επιβολή των κεφαλαιακών ελέγχων και των περιορισμών στις τραπεζικές συναλλαγές ευθύνεται για την πτώση πωλήσεων που καταγράφουν επτά στις δέκα επιχειρήσεις (69%) – με δύο στις δέκα (18%) να αναφέρουν πτώση πάνω από 50%.
Η έρευνα έδειξε ότι σημαντικός αριθμός επιχειρήσεων δεν μπορούν να εισάγουν πρώτες ύλες ή να αξιοποιήσουν υπηρεσίες και υποδομές του εξωτερικού, ενώ η επιβολή περιορισμού στις αναλήψεις μετρητών έχει επίσης δημιουργήσει προβλήματα αν και σε ελαφρά μικρότερο βαθμό.
Αρνητικές προβλέψεις
Αναφορικά με τα ευρήματα της μελέτης του ΣΕΣΜΑ, θα πρέπει να σημειωθεί ότι επτά στους δέκα συμβούλους μάνατζμεντ προβλέπουν πτώση ρυθμού ανάπτυξης -ακόμη και ύφεση- στο επόμενο δωδεκάμηνο, αύξηση της ανεργίας και μείωση των ιδιωτικών επενδύσεων.
Η επιδείνωση των προσδοκιών για τη μεσοπρόθεσμη εξέλιξη των βασικών μακροοικονομικών μεγεθών, που άρχισε το τρίτο τρίμηνο του 2014, συνεχίστηκε με εντονότερο ρυθμό στο δεύτερο τρίμηνο του 2015 και ο μέσος όρος του ισοζυγίου «θετικών» – «αρνητικών» απαντήσεων για τα πέντε μεγέθη του δείκτη GMCCI έγινε περισσότερο αρνητικός (-32,9% έναντι -15,5% που ήταν στο τέλος του προηγουμένου τριμήνου).
Ειδικότερα, αναφορικά με το ΑΕΠ, η σχετική διαφορά «θετικών» – «αρνητικών» εκτιμήσεων εκτινάχθηκε στο -56,5% (από -30% στο προηγούμενο τρίμηνο) ως αποτέλεσμα της μείωσης του ετήσιου ρυθμού ανάπτυξης στο 0,2% το πρώτο τρίμηνο του έτους αλλά και της πιστωτικής ασφυξίας. Αντίστοιχα το 65% των συμβούλων μάνατζμεντ προβλέπει επιδείνωση της ανεργίας.
Οι μεταβολές στις προσδοκίες που αφορούν στους παραγωγικούς συντελεστές στο δεύτερο τρίμηνο του 2015 ήταν αντίστοιχες με αυτές για τα βασικά θεμελιώδη μακροοικονομικά μεγέθη – και ο μέσος όρος της διαφοράς «θετικών» – «αρνητικών» απαντήσεων σημείωσε νέα κάμψη από -25% το πρώτο τρίμηνο σε -40,6% στο δεύτερο τρίμηνο.
Τα κυριότερα εμπόδια
Οι επιχειρήσεις εξακολουθούν να θεωρούν τις συχνές αλλαγές στο φορολογικό σύστημα, την έλλειψη χρηματοδότησης, την αναποτελεσματική δημόσια διοίκηση, τις συχνές αλλαγές κυβερνητικής πολιτικής, και, τέλος, την υψηλή φορολογία, ως τα πέντε κυριότερα εμπόδια στην επιχειρηματική δράση.
Ολοι οι παράγοντες αυτοί είχαν σκορ μεγαλύτερο του 4 σε κλίμακα από 1 έως 5 και εμφάνισαν σαφή επιδείνωση σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο αλλά και τον μέσο όρο του 2014.
