Παγκόσμιο Σενάριο: Ποιες είναι οι προβλέψεις σας για το 2019/2020; Η επιβράδυνση αναμένεται να συνεχίσει;
Μετά από δύο χρόνια σχετικά σημαντικής παγκόσμιας αύξησης του ΑΕΠ άνω του 3%, αναμένουμε ότι η παγκόσμια αύξηση του ΑΕΠ θα φθάσει το +2,7% τόσο το 2019 όσο και το 2020. Ενώ αναμενόταν συγκράτηση της οικονομικής δυναμικής καθώς η μακροπρόθεσμη οικονομική άνοδος αποδυναμώνεται ιδίως στις ανεπτυγμένες οικονομίες, η αυξημένη πολιτική αβεβαιότητα που σχετίζεται με το εμπόριο, το Brexit και την κατάσταση στην Ιταλία ενίσχυσαν την επιβράδυνση και θα συνεχίσουν να επιβαρύνουν την πρόοδο της οικονομικής δραστηριότητας. Οι οικονομίες που εξαρτώνται από τις εξαγωγές θα παραμείνουν υπό πίεση για το υπόλοιπο του έτους, με την ανάπτυξη του εμπορίου να επιταχύνεται μόνο στις αρχές του 2020, καθώς αναμένουμε 1) να βρεθεί λύση στην εμπορική διαμάχη ΗΠΑ-Κίνας, 2) η κινεζική ώθηση να καρποφορήσει τελικά και 3) η οικονομία των ΗΠΑ να εξέλθει από το πρώτο τρίμηνο του 2020 από μια ρηχή τεχνική ύφεση που οδήγησε η μείωση του προϋπολογισμού της στα τέλη του 2019.
Εν τω μεταξύ, καθώς η θετική ώθηση από το εξωτερικό περιβάλλον θα παραμείνει υποτονική, τα εγχώρια αποθέματα θα διαδραματίσουν πρωταγωνιστικό ρόλο στην τόνωση της οικονομικής ανάπτυξης κατά τα προσεχή τρίμηνα. Χάρη στις ευνοϊκές συνθήκες της αγοράς εργασίας, την επιτάχυνση της αύξησης των μισθών και την αυξημένη εμπιστοσύνη των καταναλωτών, οι προοπτικές είναι καλές για την ιδιωτική κατανάλωση για να στηρίξουν την οικονομική δραστηριότητα σε πολλές ανεπτυγμένες οικονομίες. Επιπλέον, αναμένεται ότι ο συνδυασμός πολιτικών σε βασικές οικονομικές περιφέρειες να γίνει πιο εκτεταμένος ώστε να απορροφήσει τις αρνητικές επιπτώσεις στις προοπτικές ανάπτυξης. Oι περισσότερες κεντρικές τράπεζες, συμπεριλαμβανομένης της FED και της ΕΚΤ, είναι τώρα πιο πιθανό να εφαρμόσουν μία χαλαρότερη παρά αυστηρότερη πολιτική, ειδικά εάν οι οικονομικές προοπτικές γίνουν περαιτέρω χαλαρές. Επιπλέον, η δημοσιονομική πολιτική φαίνεται ότι θα συμβάλει θετικά στην αύξηση του ΑΕΠ το 2019 στις ΗΠΑ, την Κίνα και την Ευρώπη – στην τελευταία πρόκειται για την πρώτη θετική συμβολή σε μια δεκαετία.
Ευρωπαϊκές εκλογές: Τι σημαίνουν τα πρόσφατα αποτελέσματα για την ΕΕ και την Ελλάδα;
Σε λίγους μήνες, όλα τα πρόσωπα της Ευρώπης θα αλλάξουν: ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, ο Πρόεδρος και οι Επίτροποι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Οι διορισμοί αυτοί θα επηρεαστούν από τα αποτελέσματα των ευρωπαϊκών εκλογών του Μαΐου του 2019, όπου για πρώτη φορά μετά από 40 χρόνια ένας Μεγάλος συνασπισμός – αποτελούμενος από το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (EPP), την Προοδευτική Συμμαχία των Σοσιαλιστών και των Δημοκρατών (S&D) και τη Συμμαχία των Φιλελευθέρων και των Δημοκρατών για την Ευρώπη και την Αναγέννηση (ALDE & R) είναι απαραίτητος για τη κυβερνησιμότητα. Οι ευρωσκεπτικιστές υποχώρησαν – με ένα μικρό περιθώριο – από μία μειοψηφία που παρεμποδίζει την εκπροσώπηση (33,33%). Η δύναμη των Πρασίνων (σχεδόν το 10% των εδρών) υποδηλώνει ότι θα είναι η δύναμη ταλάντευσης. Εξετάζοντας τις διακηρύξεις, αναμένουμε από την επερχόμενη Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εστιάσει την προσοχή της στην αγοραστική δύναμη και την κοινωνική πολιτική, καθώς και στην ασφάλεια, την άμυνα και την κλιματική αλλαγή κατά τα επόμενα πέντε χρόνια. Η τριμερής ατζέντα θα μπορούσε επίσης να υποστηριχθεί από μη παραδοσιακά κόμματα. Από την άλλη πλευρά, οι φιλικές προς τις επιχειρήσεις μεταρρυθμίσεις και οι τολμηρότερες, αλλά διαχωριστικές, πολιτικές δέσμες για την Ευρώπη δεν φαίνεται να βρίσκονται στην κορυφή της λίστας.
Για την Ελλάδα, το αποτέλεσμα των εκλογών στην ΕΕ είχε άμεσες συνέπειες, καθώς η κυβέρνηση κήρυξε πρόωρες εκλογές μετά τη πρώτη θέση που έλαβε το κόμμα της Νέας Δημοκρατίας. Πέρα από το βραχυπρόθεσμο ορίζοντα, το μεγαλύτερο μερίδιο των λαϊκιστών στο κοινοβούλιο της ΕΕ πιθανότατα θα επιβραδύνει περαιτέρω τα μεταρρυθμιστικά βήματα της Ευρωζώνης, συμπεριλαμβανομένης της ολοκλήρωσης της τραπεζικής ένωσης, καθώς και της σύστασης ενός σημαντικού ταμείου σταθεροποίησης. Μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα πρόκειται για άσχημα νέα για τη σταθερότητα και την αντοχή στην κρίση της κοινής νομισματικής ζώνης και επομένως και για την Ελλάδα.
Η οικονομία της Ελλάδας φαίνεται να βρίσκεται στο σωστό δρόμο; Ποιες είναι οι τελευταίες σας προβλέψεις;
Αναμφισβήτητα, η Ελλάδα έχει σημειώσει μεγάλη πρόοδο τα τελευταία χρόνια και οι προοπτικές ανάπτυξης έχουν ενισχυθεί σημαντικά. Τα δίδυμα ελλείμματα έχουν εξαλειφθεί, με τα ισοζύγια τρεχουσών συναλλαγών και κρατικού προϋπολογισμού να βρίσκονται σε μεγάλο βαθμό σε ισορροπία. Η εμπιστοσύνη των καταναλωτών ανέκαμψε σε επίπεδα που παρατηρήθηκαν για τελευταία φορά το 2009, ενώ το ποσοστό ανεργίας – αν και εξακολουθεί να είναι σε απαράδεκτο υψηλό επίπεδο – είναι τώρα σταθερά κάτω από το 20%. Η εμπιστοσύνη στην οικονομική επιτυχία της Ελλάδας αυξήθηκε, παράλληλα με αυτές τις βελτιώσεις, με την απόδοση των Ελληνικών κρατικών 10 ετών ομολόγων να μειώνεται κάτω από το όριο του 3% για πρώτη φορά. Γενικότερα, συνεχίζουμε να αναμένουμε ότι η αύξηση του Ελληνικού ΑΕΠ θα φθάσει το 1,6% το 2019 και 2% το 2020.
Αλλά η Ελλάδα εξακολουθεί να έχει έναν μακρύ δρόμο μπροστά της προς την ανάκαμψη. Σε τελική ανάλυση, σε σύγκριση με τη δεκαετή μακρά ύφεση, η Ελλάδα βλέπει μόνο την αρχή μιας ακόμη ισχνής ανάκαμψης. Βραχυπρόθεσμα, οι αναπτυξιακές προοπτικές για την Ελληνική οικονομία μπορεί να είναι ευνοϊκές, χάρη στο μεγάλο παραγωγικό κενό και στη σημαντική χαλάρωση της οικονομίας, ιδιαίτερα στην αγορά εργασίας. Ωστόσο, για να διασφαλιστεί ότι η οικονομική ανάκαμψη της Ελλάδας είναι ισχυρή και βιώσιμη, οι επενδύσεις – οι οποίες παραμένουν περίπου 70% χαμηλότερες από το επίπεδο του 2009 και κοντά στα επίπεδα που καταγράφηκαν τη δεκαετία του 1960 – θα πρέπει να αυξηθούν σημαντικά. Στο πλαίσιο αυτό, η διασφάλιση της συνέπειας των πολιτικών και η δημιουργία ενός ευνοϊκού επιχειρηματικού περιβάλλοντος που προάγει μια δυναμική και βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη – δηλαδή χαμηλότερους φόρους εταιρειών και λιγότερη γραφειοκρατία – θα είναι καθοριστικής σημασίας για τη διατήρηση και την ενίσχυση της εμπιστοσύνης των επενδυτών. Η πρόσφατη υπαναχώρηση στις μεταρρυθμίσεις από τη σημερινή κυβέρνηση αποτελεί μείζονα ανησυχία στο πλαίσιο αυτό.
Οι εξαγωγές θα μπορούσαν να στηρίξουν την αύξηση του ΑΕΠ στην Ελλάδα; Ποιοι είναι οι κύριοι επιχειρηματικοί κλάδοι που θα οδηγήσουν την ανάπτυξη της Ελλάδας στο εξωτερικό;
Το 2018 ήταν ένα έτος ρεκόρ για τους Έλληνες εξαγωγείς, με τις εξαγωγές να παρουσιάζουν αύξηση σχεδόν κατά 9% – περίπου τρεις φορές πιο γρήγορα από το παγκόσμιο εμπόριο. Ωστόσο, με την παγκόσμια εμπορική προοπτική που επισκιάστηκε από την παρατεταμένη εμπορική διαμάχη μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας, η ανάπτυξη των ελληνικών εξαγωγών θα επιβραδυνθεί αισθητά σε περίπου 2% το 2019 προτού επιταχυνθεί και πάλι σε 4,5% το 2020. Τα αναμενόμενα κέρδη εξαγωγών αξίας 1,3 δισ. Ευρώ το 2019 θα επικεντρωθούν ειδικότερα στον κλάδο των καταναλωτικών αγαθών και υπηρεσιών, ο οποίος επωφελείται από την αναμενόμενη σχετική ανθεκτικότητα της ιδιωτικής κατανάλωσης. Ως εκ τούτου βλέπουμε σχετικά καλύτερες προοπτικές για τον κλάδο των Αγροτικών προϊόντων καθώς και για τον Τουρισμό, δύο βασικούς τομείς της Ελληνικής οικονομίας. Επίσης, όσον αφορά τις πλέον ελπιδοφόρες εξαγωγικές αγορές, πρόκειται για μια επιστροφή στα βασικά στοιχεία, με τους προορισμούς της ΕΕ να οδηγούν σε μεγάλο βαθμό τη ζήτηση για Ελληνικές εξαγωγές. Το 2020, καθώς η ανάπτυξη του παγκόσμιου εμπορίου αρχίζει να επιταχύνεται, τα κέρδη των εξαγωγών στην Ελλάδα θα υπερδιπλασιαστούν στα 3 δισ. Ευρώ. Τα βιομηχανικά προϊόντα θα επανέλθουν ξανά στο προσκήνιο, από τα οποία θα επωφεληθούν οι Ελληνικές εξαγωγές σε κλάδους όπως τα Χημικά και οι Μηχανές και ο Εξοπλισμός. Οι εξωκοινοτικές Ελληνικές εξαγωγές ιδιαίτερα προς τις ΗΠΑ, την Τουρκία καθώς και τη Μέση Ανατολή θα επιστρέψουν καθώς η αβεβαιότητα του εμπορίου υποχωρεί και η παγκόσμια οικονομία αλλάζει ταχύτητα.
Η 7η Ιουλίου είναι η Ημέρα των Εκλογών. Ποιες είναι οι προσδοκίες σας μετά την ψηφοφορία;
Εάν οι πρόσφατες δημοσκοπήσεις είναι σωστές, το κόμμα της Νέας Δημοκρατίας θα αναδειχθεί ως το ισχυρότερο κόμμα από τις εθνικές εκλογές της 7ης Ιουλίου. Ωστόσο, η ΝΔ ενδέχεται να αγωνιστεί για την απόκτηση απόλυτης πλειοψηφίας στο κοινοβούλιο των 300 εδρών της Ελλάδας, πράγμα που σημαίνει ότι το κόμμα πιθανόν θα πρέπει να κάνει έναν συνασπισμό, με τον πιο κατάλληλο υποψήφιο να είναι το κόμμα ΚΙΝΑΛ. Η ΝΔ σχεδιάζει να εφαρμόσει μια παραδοσιακή φιλελεύθερη οικονομική ατζέντα, συμπεριλαμβανομένων φορολογικών περικοπών, χαμηλότερων δημόσιων δαπανών και λιγότερης γραφειοκρατίας. Εάν σχεδιαστεί και εφαρμοστεί επαρκώς, ο φιλικότερος προς τις επιχειρήσεις συνδυασμός πολιτικών θα μπορούσε να συμβάλει στην προσέλκυση περισσότερων επενδύσεων – εγχώριων και ξένων – που θα επιτρέψουν την επιτάχυνση της Ελληνικής οικονομικής ανάκαμψης. Από την άποψη αυτή, οι επερχόμενες γενικές εκλογές είναι ευκαιρία για την προοπτική της Ελληνικής οικονομίας.
Ανεξάρτητα από το ποιος θα ηγηθεί της επόμενης Ελληνικής κυβέρνησης, η πρωταρχική εστίαση πρέπει να είναι η διατήρηση της δυναμικής των μεταρρυθμίσεων. Τα επιτεύγματα του παρελθόντος πρέπει να αναγνωριστούν, να προστατευτούν και να χρησιμεύσουν ως δομικά στοιχεία για μελλοντικές βελτιώσεις. Πρέπει να αποφευχθούν εκτεταμένες περίοδοι πολιτικής και πολιτικών αβεβαιότητας, ώστε να μην τεθεί σε κίνδυνο η οικονομική ανάκαμψη της Ελλάδας.
