Από την έντυπη έκδοση
Της Σοφίας Εμμανουήλ
[email protected]
Αξιοσημείωτη σταθερότητα επιδεικνύει μέσα στην κρίση ο κλάδος της εστίασης, ο οποίος -παρά το δυσμενές οικονομικό περιβάλλον, με την πτώση της κατανάλωσης, την αύξηση της φορολογίας, τους ελλιπείς ελέγχους για την αντιμετώπιση φαινομένων φοροδιαφυγής, αλλά και την αύξηση του ΦΠΑ στο 24%- συμβάλλει θετικά στην απασχόληση, αλλά και στην ελληνική οικονομία ευρύτερα, με την πτώση της αξίας της αγοράς να περιορίζεται τα τελευταία χρόνια.
Ειδικότερα, ο μέσος ετήσιος ρυθμός μείωσης των εσόδων του κλάδου εστίασης την περίοδο 2009-2015 διαμορφώθηκε σε 9,2%, με σημάδια αποκλιμάκωσης της πτώσης τα τελευταία χρόνια, ως αποτέλεσμα και της αύξησης της εισερχόμενης τουριστικής κίνησης στη χώρα μας. Το 2015 οι εισπράξεις στον κλάδο της εστίασης υπολογίζονται σε 3,27 δισ. ευρώ, μειωμένη κατά 4,4% έναντι του 2014, ενώ η μείωση για το 2016 εκτιμάται σε ποσοστό 3,5% με 4%, σύμφωνα με στοιχεία που επικαλείται κλαδική μελέτη, την οποία δημοσιεύει η Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών της Alpha Bank σε τακτικό report της.
Επίσης διαχρονικά η Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία του κλάδου εστίασης, τόσο στο σύνολο της οικονομίας, όσο και στο σύνολο του τομέα των υπηρεσιών, είναι σημαντική και ακολουθεί ανοδική πορεία. Σύμφωνα με τη μελέτη, η ακαθάριστη προστιθέμενη αξία (τρέχουσες τιμές) του κλάδου εστίασης διαμορφώθηκε σε 4,9% το 2015 στο σύνολο του τομέα των υπηρεσιών, από 4,8% το 2014 και 4,4% το 2010. Επίσης η συμβολή του κλάδου στην απασχόληση κρίνεται σημαντική αν ληφθεί υπόψη ότι απασχολεί πάνω από 110 χιλ. άτομα και συμμετέχει με ποσοστό κοντά στο 3% στη συνολική αγορά εργασίας στην Ελλάδα.
Πάντως κατά τη διάρκεια της χρονικής περιόδου 2008-2013, η απασχόληση στον κλάδο της εστίασης σημείωσε κάμψη λόγω της οικονομικής ύφεσης. Ενδεικτικά είναι τα διαθέσιμα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, σύμφωνα με τα οποία ο αριθμός των απασχολουμένων μειώθηκε από 140,1 χιλ. το 2008 σε 110,5 χιλ. το 2012 για να ανακάμψει ελαφρώς το 2013 σε 111,4 χιλ.
Η οικονομική ύφεση είχε αντίκτυπο στον αριθμό των επιχειρήσεων εστίασης κι αυτό γίνεται εμφανές στα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ κατά την περίοδο 2008 – 2013, όπου τα λουκέτα φαίνεται ότι άγγιξαν τα 8.000 σε μια πενταετία.
Σύμφωνα με τους αναλυτές, η ύπαρξη μεγάλου πλήθους καταστημάτων εστίασης, πολλά από τα οποία βρίσκονται σε κοντινή απόσταση μεταξύ τους, έχει ως αποτέλεσμα την ύπαρξη έντονου ανταγωνισμού μεταξύ των επιχειρήσεων του κλάδου, γεγονός όμως που συμβάλλει στη βελτίωση της ποιότητας του προσφερόμενου φαγητού αλλά και της εξυπηρέτησης των πελατών. Ο ανταγωνισμός έχει ενταθεί ιδιαίτερα τα τελευταία έτη, λόγω της συρρίκνωσης του διαθέσιμου εισοδήματος των καταναλωτών και της συνεπαγόμενης μείωσης της αγοραστικής τους δύναμης. Επίσης, οι μεγάλοι παίκτες της αγοράς αναδεικνύουν και τις συνθήκες αθέμιτου ανταγωνισμού μεταξύ οργανωμένων αλυσίδων και ατομικών επιχειρήσεων εξαιτίας των αναποτελεσματικών μέτρων αντιμετώπισης της φοροδιαφυγής.
Οι βασικοί παράγοντες που προσδιορίζουν τη ζήτηση στον κλάδο της εστίασης είναι: η σύνθεση του πληθυσμού, η απασχόληση, η τουριστική κίνηση, η δαπάνη για εστιατόρια και φυσικά το διαθέσιμο εισόδημα.
