Από την έντυπη έκδοση
Της Σοφίας Εμμανουήλ
[email protected]
Ένα case study μετασχηματισμού επιχειρηματικού μοντέλου με γνώμονα την προσέγγιση των Παγκόσμιων Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης αποτελεί η Παπαστράτος, ο ελληνικός βραχίονας της πολυεθνικής Philip Morris, που επενδύει συστηματικά πόρους σε θέσεις εργασίας και ανθρώπινο κεφάλαιο, για την υποστήριξη της νέας στρατηγικής της, επιστρέφοντας αξία στην οικονομία και στην κοινωνία.
Σε συνέντευξή του στη «N» ο Γιώργος Παρτσακουλάκης, γενικός διευθυντής Ανθρώπινου Δυναμικού της Παπαστράτος, περιγράφει το σχέδιο από τη στιγμή που τέθηκε σε γνώση των εργαζομένων μέχρι τη στιγμή που η εταιρεία, στις 27 Φεβρουαρίου του 2018, «πάτησε το κουμπί» του μετασχηματισμού, αλλάζοντας άρδην ένα μοντέλο επιχειρείν που ακολουθούσε επί σχεδόν έναν αιώνα. «Είχαμε ενημερώσει τους εργαζομένους μας πολύ πριν ανακοινώσουμε την επένδυση των 300 εκατ. ευρώ, αρχές του 2017. Προηγήθηκαν εκτενείς συζητήσεις με το σωματείο των εργαζομένων μας. Όπως καταλαβαίνετε, το να σταματάς για πάντα την παραγωγή τσιγάρων, ύστερα από 87 ολόκληρα χρόνια, και να στρέφεσαι σε μια νέα γενιά καπνικών προϊόντων δεν είναι κάτι που γίνεται από τη μια στιγμή στην άλλη», τονίζει, για να εξηγήσει τον παράλληλο μετασχηματισμό σε τρία επίπεδα:
1. Στο προϊόν, τις ράβδους θερμαινόμενου καπνού, που αλλάζει εκ βάθρων τόσο την παραγωγική δομή όσο και τον τρόπο που επικοινωνεί η εταιρεία με την αγορά και κυρίως με τους ενήλικους καπνιστές.
2. Στο εξωτερικό περιβάλλον, εννοώντας την επικοινωνία των επιστημονικών δεδομένων που σχετίζονται με την καινοτόμα τεχνολογία του IQOS που θερμαίνει αντί να καίει τον καπνό και
3. Στο εσωτερικό περιβάλλον, αφού το επιχειρησιακό μοντέλο επικεντρώνεται στον καταναλωτή. Δημιουργήθηκαν για πρώτη φορά δίκτυα λιανικής, μοντέρνο ηλεκτρονικό κατάστημα και άρτιες υπηρεσίες υποστήριξης πελατών. Όλα αυτά απαιτούν νέες δεξιότητες από τους εργαζόμενους, σημαντικά διαφορετικούς τρόπους λειτουργίας της οργάνωσης και αλλαγή της εταιρικής κουλτούρας, προκειμένου να υποστηριχθεί αποτελεσματικά το όραμα για έναν κόσμο απαλλαγμένο από τον καπνό του τσιγάρου.
H ομάδα του HR
Τον Αύγουστο του 2017 συγκροτήθηκε η ομάδα «εσωτερικού μετασχηματισμού» με έμπειρα στελέχη του HR που πλαισιώθηκαν από εργαζομένους όλων των τμημάτων της εταιρείας. Η αποστολή της ήταν να συζητήσει με τους εργαζόμενους, να προετοιμάσει τα εσωτερικά μηνύματα, να σχεδιάσει και να υλοποιήσει τις κατάλληλες δράσεις, προκειμένου να κατανοήσουν όλοι οι εργαζόμενοι, την αναγκαιότητα της αλλαγής, τι σημαίνει για την Παπαστράτος και τον καθένα ξεχωριστά και ποια είναι τα οφέλη της.
Σύμφωνα με τον κ. Παρτσακουλάκη, για την υλοποίηση της αλλαγής πρωτίστως αξιοποιήθηκαν στελέχη της Παπαστράτος, μετά από κατάλληλη εκπαίδευση. Υπήρξαν ωστόσο και εξωτερικές αναθέσεις έργων, αν και έγιναν σε επιλεγμένα πεδία, προκειμένου οι εργαζόμενοι να έχουν τη δυνατότητα να επικεντρωθούν σε εργασίες που προσθέτουν αξία στον οργανισμό και αυξάνουν την ανταγωνιστικότητα της εταιρείας.
«Οι προσλήψεις αποτελούν ένα από τα μεγαλύτερα οφέλη αυτής της επένδυσης. Μέχρι στιγμής έχουμε υποδεχτεί περίπου 150 νέα μέλη στην οικογένειά μας, ωστόσο, οι συνολικές νέες θέσεις εργασίας που θα δημιουργηθούν θα ξεπεράσουν τις 400», επισημαίνει ο κ. Παρτσακουλάκης.
Ερωτηθείς για τις αντιδράσεις των εργαζομένων στα διάφορα επίπεδα της ιεραρχίας, στο πλαίσιο της προσαρμογής στα νέα δεδομένα, αναφέρει: «Όταν λαμβάνουν χώρα τόσο μεγάλες και βαθιές αλλαγές είναι λογικό να υπάρχει ένα αίσθημα αβεβαιότητας. Αυτό συνέβη και σε εμάς, αλλά σε πολύ μικρή έκταση. Ήταν κεντρική μας απόφαση να αξιοποιηθούν όλοι οι εργαζόμενοι στο νέο εργοστάσιο, συνεπώς μια μεγάλη αγωνία των εργαζομένων έφυγε από τη μέση. Φροντίσαμε λοιπόν να τους προετοιμάσουμε και να τους δείξουμε έμπρακτα ότι μαζί γράφουμε ένα νέο, μεγάλο κεφάλαιο για την εταιρεία. Όλοι τους αγκάλιασαν το όραμα της Παπαστράτος. Όχι απλώς αποδέχτηκαν τις αναγκαίες αλλαγές, αλλά έγιναν μέρος τους. Προτεραιότητά μας ήταν να διατηρήσουμε το κλίμα ηρεμίας και ασφάλειας. Το καταφέραμε, μέσα από εκπαιδεύσεις και διαρκή διάλογο ώστε οι άνθρωποί μας να αισθάνονται αυτοπεποίθηση στη δουλειά τους».
Το σχέδιο σήμερα
Η διαδικασία προσαρμογής έχει φθάσει σήμερα σε ένα πολύ ώριμο στάδιο. Στο εργοστάσιο οι πρώτες μηχανές έχουν εγκατασταθεί και έχει ήδη αρχίσει η παραγωγή των ράβδων θερμαινόμενου καπνού για το IQOS, ενώ συνεχίζεται η εγκατάσταση και των υπολοίπων μηχανών σύμφωνα με τον σχεδιασμό. Σε ό,τι αφορά τα υπόλοιπα τμήματα, η εταιρεία είναι κοντά στην ολοκλήρωση των απαιτούμενων αλλαγών στα σχήματα και τις δομές που διαθέτει. Ωστόσο, πρόκειται για μια διαδικασία που βρίσκεται σε διαρκή εξέλιξη, σύμφωνα με τον κ. Παρτσακουλάκη, που εξηγεί: «Είμαστε μόλις το δεύτερο κέντρο αποκλειστικής παραγωγής θερμαινόμενων ράβδων καπνού σε όλο τον κόσμο. Τόσο για εμάς στην Παπαστράτος όσο και για την Philip Morris International (PMI) είναι κάτι πρωτόγνωρο. Καθημερινά μαθαίνουμε κάτι καινούριο σε αυτή τη γεμάτη προκλήσεις διαδρομή».
Tα εργαλεία
Αναφορικά με τα εργαλεία που χρησιμοποιεί η Παπαστράτος προκειμένου να μετρήσει την απόδοση των εργαζομένων και να αξιοποιήσει όσο γίνεται καλύτερα το ταλέντο που διαθέτει, σημειώνει ότι διαθέτει μια πλούσια και δοκιμασμένη εργαλειοθήκη, ενώ συνεχώς αξιολογεί, αναθεωρεί και βελτιώνει τις διαδικασίες της. Στην παρούσα φάση προσαρμόζει ορισμένα από τα εργαλεία και μεθόδους της, προκειμένου να ενσωματώσει τα χαρακτηριστικά της νέας εταιρικής κουλτούρας.
Νέα πολιτική στα εργασιακά
Πρόσφατα η εταιρεία υιοθέτησε νέα πολιτική στα εργασιακά, καθώς μια από τις προϋποθέσεις για τη μετατροπή του εργοστασίου ήταν η εξασφάλιση συνθηκών συνεχούς λειτουργίας σε επταήμερη βάση. O κ. Παρτσακουλάκης αναφέρει σχετικά ότι μέσα από συνεχή και ειλικρινή διάλογο με τους εργαζομένους, η εταιρεία κατέληξε σε ένα μοντέλο κυλιόμενων βαρδιών, το οποίο εξασφαλίζει λιγότερες ώρες εργασίας ανά εβδομάδα, δηλαδή 37 αντί για 40 ως σήμερα, καθώς και 18 επιπλέον ημέρες ανάπαυσης τον χρόνο, χωρίς μείωση μισθού.
Η νέα πολιτική είχε κόστος, αλλά αυτό δεν ήταν η μόνη παράμετρος που καθόρισε την απόφαση της εταιρείας για το IQOS, μια επένδυση στρατηγικού χαρακτήρα.
«Το μοντέλο εργασίας που υιοθετούμε δημιουργεί ευνοϊκές εργασιακές συνθήκες, με ισορροπία και ασφάλεια στο εργοστάσιο, στοιχεία που έχουν κομβικό ρόλο στη εξασφάλιση της βιωσιμότητας και την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητάς του», προσθέτει ο κ. Παρτσακουλάκης, ο οποίος εύχεται και ελπίζει να εμπνευστούν και άλλες εταιρείες από αυτό το παράδειγμα, καθώς ο τόπος και η κοινωνία το έχουν ανάγκη και η νέα γενιά το αξίζει.
Πάντως ανεξάρτητα με το κατά πόσον το παράδειγμα της Παπαστράτος θα γίνει οδηγός θετικών αλλαγών στο σύνολο της αγοράς, η εταιρεία φαίνεται να χτίζει στο προφίλ του καλού εργοδότη και είναι ζητούμενο τι αξία της επιστρέφει αυτή η στρατηγική.
Επ’ αυτού ο διευθυντής HR της εταιρείας ξεκαθαρίζει: «…Στόχος μας δεν είναι να ενισχύσουμε εικονικά το προφίλ του καλού εργοδότη, αλλά να δημιουργήσουμε ένα πραγματικά εξαιρετικό εργασιακό περιβάλλον. Πιστεύω ότι όλες μας οι προσπάθειες συντείνουν στην κατεύθυνση αυτή, όπως επιβεβαιώνεται από τις συνεχείς αναγνωρίσεις από το Top Employer Institute και το Great Place to Work που λαμβάνει η Παπαστράτος τα τελευταία χρόνια».
