Την Ετήσια Έκθεση Ελληνικού Εμπορίου παρουσίασε για 20ό συναπτό έτος η Ελληνική Συνομοσπονδία Εμπορίου & Επιχειρηματικότητας (ΕΣΕΕ). Η Έκθεση του 2020, την εκπόνηση της οποίας ανέλαβε το Ινστιτούτο Εμπορίου και Υπηρεσιών (ΙΝ.ΕΜ.Υ. της ΕΣΕΕ), περιλαμβάνει έγκυρη τεκμηρίωση των εξελίξεων στο χώρο του εμπορίου για το οικονομικό κι επιχειρηματικό περιβάλλον, την απασχόληση στην οικονομία και στον κλάδο, καθώς και την πορεία τόσο των Ανωνύμων Εταιρειών και των Εταιρειών Περιορισμένης Ευθύνης, όσο και των Μικρομεσαίων Εμπορικών Επιχειρήσεων. Το επετειακό, μάλιστα τεύχος, περιέχει και μια σύντομη περιγραφή της κατηγορίας Ένδυσης-Υπόδησης (fashion), η οποία δέχεται ασφυκτικές πιέσεις κατά τη διάρκεια της κρίσης υγείας.
Σύμφωνα με την Έκθεση για το 2020 ο κλάδος δέχεται ισχυρές πιέσεις από το οικονομικό και επιχειρηματικό περιβάλλον, αλλά διατηρεί τη σημαίνουσα συμμετοχή του στην οικονομική δραστηριότητα (12% του ΑΕΠ), παραμένοντας παράλληλα ο κυριότερος εργοδότης της χώρας (18,3% στη συνολική απασχόληση). Ωστόσο, η πανδημία συνιστά ιδιαίτερη απειλή για τις εμπορικές επιχειρήσεις, καθώς το 88% θεωρεί πως ο Covid-19 θα επηρεάσει αρνητικά τον κύκλο εργασιών, ενώ το 56% των επιχειρήσεων εκτιμά πως η πτώση του κύκλου εργασιών θα υπερβεί το 40%.
Και φέτος επιβεβαιώνει το στοιχείο του έντονου δυισμού αναφορικά με τις επιδόσεις των επιχειρήσεων, όπως άλλωστε είχε επισημανθεί και στην Έκθεση του 2019. Αυτό σημαίνει πως οι επιπτώσεις της υγειονομικής κρίσης ήταν ασύμμετρες, δηλαδή ο αντίκτυπός της διαφοροποιείται αναλόγως του κλάδου του μεγέθους της επιχείρησης κ.ά. Ειδικότερα, αξίζει να σημειωθεί πως στο χονδρικό και στο λιανικό εμπόριο τα μερίδια των μεγαλύτερων επιχειρήσεων (διπλογραφικά βιβλία) στον κύκλο εργασιών όχι μόνο διατηρήθηκαν αλλά αυξήθηκαν εν μέσω πανδημίας σε 89,3% και 57,1% αντίστοιχα.
Το νέο οικονομικό και επιχειρηματικό περιβάλλον που επέφερε η πανδημία οδήγησε τις επιχειρήσεις του λιανικού εμπορίου να στραφούν προς τους εγχώριους προμηθευτές εξαιτίας των αναταράξεων στις διεθνείς αλυσίδες, με αποτέλεσμα το 72% των επιχειρήσεων λιανικής να εμπιστεύεται Έλληνες προμηθευτές. Αυτό συνεπάγεται τη διατήρηση παγιωμένων συνεργασιών αλλά και την τήρηση στάσης αναμονής εν μέσω πρωτοφανούς διεθνούς αβεβαιότητας. Παράλληλα, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛ.ΣΤΑΤ (διοικητικές πηγές), η συρρίκνωση του κύκλου εργασιών στο λιανικό ανήλθε σε 8%, υπερβαίνοντας την αντίστοιχη του ΔΚΕ (3,9%), ο οποίος αφορά επιχειρήσεις με ετήσιο τζίρο μεγαλύτερο των 140.000 ευρώ.
Παράλληλα, καταγράφηκε στασιμότητα οφειλών σε εφορία και ταμεία λόγω του μέτρου των αναστολών, γεγονός που αναδεικνύει την αγωνία των επιχειρήσεων, ενώ η προσφυγή σε παρεμβάσεις όπως η επιστρεπτέα και η αποζημίωση ειδικού σκοπού διογκώνουν την ανησυχία για την επόμενη ημέρα, όταν θα αποσυρθεί η «τεχνική υποστήριξη» της οικονομίας.
Η αβεβαιότητα επιτείνεται περαιτέρω αν αναλογιστεί κανείς τόσο το χρόνο σταδιακής επιστροφής στην κανονικότητα (τo 53% των επιχειρήσεων υποστηρίζουν ότι θα απαιτηθούν τουλάχιστον δύο χρόνια) όσο και το γεγονός ότι ο κλάδος απώλεσε 10,1 δισ. ευρώ (8,2% του κύκλου εργασιών) μέσα σε ένα μόλις χρόνο εξαιτίας της πανδημίας. Χαρακτηριστικά αναφέρεται πως μόνο για τις επιχειρήσεις λιανικής που τέθηκαν σε αναστολή λειτουργίας το Μάρτιο του 2020 στο λιανικό, η ετήσια υποχώρηση του κύκλου εργασιών ανήλθε σε 20,1%.
Σε αντίθεση με το 2019, που θεωρήθηκε το πρώτο έτος κανονικότητας της ελληνικής οικονομίας, η εικόνα της πανδημίας προοικονομεί μια σειρά από δυνητικούς κινδύνους βιωσιμότητας καθώς μειώθηκαν σημαντικά οι δυναμικές (σε 5%), οι αναπτυσσόμενες (σε 2%) αλλά και οι ανθεκτικές (σε 11%) επιχειρήσεις, πολλές από τις οποίες έδειχναν σημάδια βιωσιμότητας. Ωστόσο, ο σχεδόν διπλασιασμός των συνεπών επιχειρήσεων (σε 43%) δείχνει σημάδια μεσοπρόθεσμης βιωσιμότητας με το ζητούμενο να παραμένει ο άμεσος και ουσιαστικός μετασχηματισμός τους. Μεγάλο πρόβλημα είναι η αύξηση του αριθμού των απειλούμενων (από 18% σε 35%) που αποκαλύπτει το μεγαλύτερο κίνδυνο της πανδημίας, δηλαδή τη μετατροπή υγειών επιχειρήσεων σε προβληματικές, αφού σχεδόν 4 στις 10 επιχειρήσεις απειλούνται χάνοντας έσοδα και σωρεύοντας χρέη.
Ο πρόεδρος της ΕΣΕΕ, Γιώργος Καρανίκας, με την ευκαιρία της παρουσίασης της Έκθεσης σημείωσε πως η επετειακή αυτή ετήσια έκθεση αποτυπώνει τις εξελίξεις του ελληνικού εμπορίου αλλά και τη σημασία του κλάδου στην ελληνική οικονομία. Διαπιστώνεται ότι η πανδημία απειλεί τη βραχυπρόθεσμη βιωσιμότητα των εγχώριων επιχειρήσεων, οι οποίες ήταν ήδη εξαιρετικά επιβαρυμένες από τη μακροχρόνια οικονομική ύφεση που προηγήθηκε. Φαίνεται μάλιστα ότι οι μικρότερες επιχειρήσεις δέχονται τις επιπτώσεις ενός διαρκώς εντεινόμενου δυισμού. Σε κάθε περίπτωση, το ζητούμενο παραμένει η επιβίωση της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας, η οποία μπορεί να αποτελέσει το κύτταρο ενός νέου παραγωγικού υποδείγματος με συμπεριληπτικά και βιώσιμα χαρακτηριστικά» είπε.
Στην παρουσίαση της Ετήσιας Έκθεσης Ελληνικού Εμπορίου 2020 συμμετείχαν οι διευθυντές των επιστημονικών Ινστιτούτων των κοινωνικών εταίρων, και συγκεκριμένα οι Γιώργος Αργείτης (ΙΝΕ – ΓΣΕΕ), Χρήστος Γεωργίου (ΣΒΒΕ), Διονύσης Γράβαρης (ΙΜΕ-ΓΣΕΒΕΕ) και Ηλίας Κικίλιας (ΙΝΣΕΤΕ), Μιχάλης Μητσόπουλος (ΣΕΒ).
