Η αυξανόμενη τάση για μεγάλα έργα και η ενεργειακή αναβάθμιση κτιρίων οδήγησαν σε θετική πορεία την ελληνική αγορά χρωμάτων, τάση που προβλέπεται να συνεχιστεί το 2025, παρά το αυξημένο κόστος παραγωγής, τις προκλήσεις στην εύρεση εργατικού δυναμικού και τις γεωπολιτικές αβεβαιότητες, που έχουν πλήξει έντονα τον κλάδο των χρωμάτων και συνολικά την ευρωπαϊκή χημική βιομηχανία, η οποία μετρά απώλειες 11 εκατομμυρίων τόνων παραγωγικής ικανότητας, όπως τονίζει στη «Ν» ο Αρμόδιος Γιαννίδης, CEO της Vitex AE και Πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικών Χημικών Βιομηχανιών.
Κύριε Γιαννίδη, ηγείστε σε μια εταιρεία με πολυετή πορεία στην αγορά. Ποιο είναι το μέχρι τώρα επιχειρηματικό αποτύπωμα της Vitex;
Η Vitex έχει εδραιωθεί ως η μεγαλύτερη εταιρεία οικοδομικών χρωμάτων και υλικών θερμοπρόσοψης στην Ελλάδα, με παρουσία σε περισσότερες από 20 χώρες και πολυετή ιστορία. Το επιχειρηματικό της αποτύπωμα βασίζεται στην καινοτομία, την ποιότητα, την εξωστρέφεια και τη βιώσιμη ανάπτυξη. Οι παραγωγικές μας μονάδες στον Ασπρόπυργο εφαρμόζουν πρωτοποριακές πρακτικές, όπως το Zero Waste Process και το Net Zero Energy, ενώ η εταιρεία μας κατατάσσεται στις ταχύτερα αναπτυσσόμενες στον βαλκανικό χώρο. Παράλληλα, η εταιρική μας κουλτούρα εστιάζει στην ισότητα, την αξιοκρατία και τη συνεργασία.
Ξεκίνησε μια νέα χρονιά, τι δείχνει ο απολογισμός του 2024 και ποιες είναι οι προσδοκίες της εταιρείας για τη νέα οικονομική χρήση;
Το 2024 ήταν μια ιδιαίτερα δυναμική χρονιά για την Vitex, παρά τις παγκόσμιες προκλήσεις και τις αβεβαιότητες στις αγορές. Διατηρήσαμε την ανοδική μας πορεία, σημειώνοντας αύξηση πωλήσεων και διευρύνοντας περαιτέρω την παρουσία μας στο εξωτερικό, με τον κύκλο εργασιών του Ομίλου να ανέρχεται στα 86 εκατομμύρια ευρώ. Για το 2025, αναμένουμε ότι θα παραμείνουμε σε αυξητική τροχιά καθώς ωριμάζουν πολλές από τις επενδυτικές μας ενέργειες.
Τι περιλαμβάνουν τα επενδυτικά σχέδια της Vitex;
Μέχρι τα μέσα του 2025, η Vitex αναμένεται να ολοκληρώσει μια σειρά επενδύσεων, που περιλαμβάνουν την επέκταση των αποθηκευτικών της εγκαταστάσεων, την αναβάθμιση της παραγωγής και τον ψηφιακό μετασχηματισμό. Το συνολικό ύψος αυτών των επενδύσεων ανέρχεται σε 15 εκατομμύρια ευρώ, κατανεμημένο μεταξύ των εγκαταστάσεων της εταιρείας στην Ελλάδα και σε χώρες των Βαλκανίων. Για το 2025, δίνουμε ιδιαίτερη έμφαση στην ολοκλήρωση των προγραμματισμένων επενδύσεων και στην ενίσχυση της κατηγορίας της θερμοπρόσοψης, έναν τομέα με σημαντικές προοπτικές ανάπτυξης. Η δραστηριοποίησή μας στη θερμοπρόσοψη ξεκίνησε το 2015, και σήμερα αποτελεί περίπου το 20% του συνολικού κύκλου εργασιών μας
Σε τι διαφοροποιείται η Vitex σε σύγκριση με τον ανταγωνισμό;
Η Vitex ξεχωρίζει από τον ανταγωνισμό τόσο λόγω της ισχυρής παρουσίας της στην αγορά όσο και λόγω της εταιρικής της κουλτούρας, που βασίζεται στην καινοτομία, τη βιωσιμότητα και τον ανθρώπινο παράγοντα. Σε αντίθεση με άλλες εταιρείες του κλάδου, προσαρμοζόμαστε γρήγορα στις ανάγκες της αγοράς, αναπτύσσοντας καινοτόμα προϊόντα που συνδυάζουν λειτουργικότητα και αισθητική. Παράλληλα, εστιάζουμε στην εξαιρετική εξυπηρέτηση πελατών, θεωρώντας τους συνεταίρους στην επιτυχία μας. Οι εργαζόμενοί μας είναι μέλη μιας «αθλητικής» ομάδας, καθώς προάγουμε την ισότητα, την αξιοκρατία και τη συνεργασία, ενθαρρύνοντας δημιουργικότητα και καινοτομία έχοντας όμως ψηλά τον πήχη των επιδόσεων. Συνολικά, η Vitex διαφοροποιείται λόγω της στρατηγικής ισορροπίας μεταξύ καινοτομίας, ανθρωποκεντρικής φιλοσοφίας και βιωσιμότητας, δημιουργώντας ένα success story που συνεχώς εξελίσσεται.
Ποιοι είναι οι μακροπρόθεσμοι στόχοι της εταιρείας και πώς διαμορφώνεται η στρατηγική της στο πλαίσιο της βιώσιμης ανάπτυξης;
Στην Vitex δεσμευόμαστε σε μια στρατηγική που συνδέει τη βιωσιμότητα με την εταιρική μας ανάπτυξη. Οι μονάδες παραγωγής μας λειτουργούν με πρακτικές μηδενικών αποβλήτων (Zero Waste Process) και Net Zero Energy, ενώ υιοθετούμε πράσινες τεχνολογίες και φωτοβολταϊκά πάρκα για τη μείωση του ενεργειακού μας αποτυπώματος. Επίσης πιστεύουμε ότι η επιχειρηματικότητα του μέλλοντος χτίζεται σήμερα. Σκοπός μας είναι να εμπνεύσουμε και να εκπαιδεύσουμε τη νέα γενιά επιχειρηματιών, διαμορφώνοντας ένα βιώσιμο και καινοτόμο επιχειρηματικό περιβάλλον.
Συνολικά, η εταιρεία επιδιώκει να συνδυάσει την επιχειρηματική πρόοδο με τη βιώσιμη ανάπτυξη, δημιουργώντας ένα πρότυπο εταιρικής υπευθυνότητας και καινοτομίας για τις επόμενες δεκαετίες.
Πώς κινήθηκε συνολικά η αγορά χρωμάτων από πλευράς παραγωγής και πωλήσεων στην Ελλάδα κατά το 2024;
Η ελληνική αγορά χρωμάτων το 2024 παρουσίασε θετική πορεία, αν και υπήρξαν προκλήσεις. Πιο συγκεκριμένα, αυξήθηκε το κόστος παραγωγής, κυρίως λόγω του πληθωρισμού ο οποίος στον αντίποδα έχει πλήξει και την καθημερινή καταναλωτική ζήτηση. Επίσης η έλλειψη εξειδικευμένου εργατικού δυναμικού αποτελεί μία διαρκή πρόκληση για τις επιχειρήσεις του κλάδου αλλά ακόμα περισσότερο των κατασκευαστών και εργολάβων. Παρά τις δυσκολίες, η συνολική ζήτηση παρέμεινε σε θετικά επίπεδα, κυρίως λόγω της αυξανόμενης τάσης για μεγάλα έργα και ενεργειακή αναβάθμιση κτιρίων.
Τι δείχνουν οι τάσεις για τον κλάδο για το 2025;
Το 2025 θα είναι μια χρονιά με αυξημένο κόστος παραγωγής, προκλήσεις στην εύρεση εργατικού δυναμικού και γεωπολιτικές αβεβαιότητες, αλλά παράλληλα θα προσφέρει σημαντικές ευκαιρίες ανάπτυξης τόσο στην ελληνική αγορά αλλά και στο εξωτερικό. Οι εταιρείες που θα εστιάσουν στη στρατηγική προσαρμογή, στην καινοτομία και στην ευελιξία στις εφοδιαστικές τους αλυσίδες θα είναι εκείνες που θα καταφέρουν να ξεχωρίσουν και να αξιοποιήσουν στο έπακρο τις νέες συνθήκες.
Κύριε Γιαννίδη, ως επικεφαλής του Συνδέσμου Ελληνικών Χημικών Βιομηχανιών, πώς διαμορφώνονται οι συνθήκες για την ελληνική χημική βιομηχανία όσον αφορά την προμήθεια πρώτων υλών, το κόστος ενέργειας, την παραγωγή και τις εξαγωγές;
Η εγχώρια χημική βιομηχανία έχει να αντιμετωπίσει πολλές και διαφορετικές προκλήσεις. Οι επιπτώσεις της τρέχουσας ενεργειακής κρίσης είναι επιβαρυντικές για τις επιχειρήσεις της εγχώριας χημικής βιομηχανίας, καθώς και για το σύνολο της οικονομίας. Ιδιαίτερη είναι η επίπτωση στο κόστος των πρώτων υλών της χημικής βιομηχανίας, αφού επιβαρύνει το κόστος των εξαγόμενων προϊόντων με συνέπεια την απώλεια της ανταγωνιστικότητας της στις διεθνείς αγορές. Τα μέτρα που έχουν εφαρμοστεί περιορίζουν μέχρι ενός σημείου τις επιπτώσεις στην ανταγωνιστικότητα του κλάδου αλλά δεν αντιμετωπίζουν το πρόβλημα της ακριβής ενέργειας στην Ευρώπη που παραμένει έως 4 φορές ακριβότερη από άλλες Ηπείρους. Η ελληνική χημική βιομηχανία αντιμετωπίζει τα ίδια προβλήματα ανταγωνιστικότητας με την ευρωπαϊκή χημική βιομηχανία.
Πριν από ένα χρόνο η χημική βιομηχανία από κοινού με άλλους κλάδους με τη Διακήρυξη της Αμβέρσας έθεσε το θέμα μίας νέας ευρωπαϊκής πολιτικής για τη βιομηχανία. Η Διακήρυξη παραμένει επίκαιρη ειδικά μετά τη ρευστότητα στις γεωπολιτικές εξελίξεις. Ωστόσο θα πρέπει να επισημάνουμε ότι η ελληνική χημική βιομηχανία ανταποκρίθηκε επιτυχώς στις διεθνείς προκλήσεις.
Επίσης η χώρα μας παρουσίασε στον τομέα της μεταποίησης την 4η μεγαλύτερη ανάπτυξη στην Ε.Ε. την περίοδο 23-24 και η ελληνική χημική βιομηχανία ειδικότερα τη δεύτερη καλύτερη επίδοση στην Ε.Ε. Ο κύκλος εργασιών της εκτιμάται σε 4 δισ. ευρώ το 2024, με τις εξαγωγές να ξεπερνούν το 67% της εγχώριας παραγωγής. Η συμβολή στην ΑΠΑ έχει επανέλθει σε επίπεδα ανώτερα του 2008, η απασχόληση σημειώνει αύξηση 15% συγκριτικά με το 2015, και το 70% των θέσεων εργασίας είναι υψηλής εξειδίκευσης, με τις αμοιβές να υπερβαίνουν σημαντικά τον μέσο όρο της εγχώριας μεταποίησης.
Ποιες είναι οι προκλήσεις για τον κλάδο το 2025 και ποιες είναι οι προτάσεις του Συνδέσμου προς την πολιτεία για την θωράκιση και ενίσχυσή του;
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανταποκρινόμενη στο αίτημα της βιομηχανίας , ανακοίνωσε στις 26/2 τις προτεραιότητες για την ανάκαμψη της ανταγωνιστικότητας με την ανακοίνωση του Clean Industry Deal -CID. Η νέα Clean Industrial Deal περιλαμβάνει διάφορα μέτρα που επηρεάζουν άμεσα τη χημική βιομηχανία. Αναλυτικότερα, περιλαμβάνει την πρόσβαση σε οικονομικά προσιτή ενέργεια. Η CID στοχεύει στη μείωση του ενεργειακού κόστους μέσω της αύξησης της ηλεκτροδότησης και της μετάβασης σε καθαρή, εγχώρια παραγόμενη ενέργεια.
Η Επιτροπή θα απλοποιήσει τους κανόνες για τις κρατικές ενισχύσεις έως τον Ιούνιο του 2025, ώστε να επιταχύνει την ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και τη μείωση του ανθρακικού αποτυπώματος της βιομηχανίας. Λαμβάνονται μέτρα για τη μείωση της φορολογίας στην ηλεκτρική ενέργεια και την εξάλειψη των τελών που χρηματοδοτούν πολιτικές άσχετες με την ενέργεια. Επίσης περιλαμβάνει την ενίσχυση της ζήτησης για πράσινα προϊόντα, που επιμερίζεται στην εισαγωγή εθελοντικής επισήμανσης για το ανθρακικό αποτύπωμα βιομηχανικών προϊόντων, ξεκινώντας με τον χάλυβα το 2025, τη δημιουργία ειδικής επισήμανσης για το τσιμέντο βάσει του νέου κανονισμού για τα δομικά υλικά.
Επιπλέον η Επιτροπή θα εργαστεί για την απλοποίηση και την εναρμόνιση των μεθοδολογιών παρακολούθησης εκπομπών άνθρακα. Όσον αφορά την κυκλικότητα και πρόσβαση σε πρώτες ύλες, προβλέπεται η δημιουργία ενός μηχανισμού που θα επιτρέπει στις ευρωπαϊκές εταιρείες να συγκεντρώνουν τη ζήτησή τους για κρίσιμες πρώτες ύλες, την ίδρυση ενός Κέντρου Κρίσιμων Πρώτων Υλών της ΕΕ για την από κοινού αγορά πρώτων υλών για λογαριασμό των ενδιαφερομένων εταιρειών καθώς και την έγκριση της νέας στρατηγικής για την Κυκλική Οικονομία το 2026 για την επιτάχυνση της κυκλικής μετάβασης.
Κρίσιμος παράγοντας είναι οι δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις. Η CID θα κινητοποιήσει πάνω από 100 δισεκατομμύρια ευρώ για τη στήριξη της πράσινης μεταποίησης στην ΕΕ. Ενίσχυση του Ταμείου Καινοτομίας και πρόταση για μια Τράπεζα για τη Μείωση του Ανθρακικού αποτυπώματος της Βιομηχανίας, με στόχο τη χρηματοδότηση 100 δισεκατομμυρίων ευρώ, τροποποίηση του κανονισμού InvestEU για την αύξηση της ικανότητας ανάληψης κινδύνων του InvestEU. Σχετικά με την καθαρή Ενεργειακή και Επενδυτική Εταιρική Σχέση (CTIP), προβλέπεται ηΗ Καθαρή Ενεργειακή και Επενδυτική Εταιρική Σχέση CTIP να φέρει κανόνες, ρυθμιστική συνεργασία καθώς και επενδύσεις για την ανάπτυξη στρατηγικών καθαρών αλυσίδων αξίας με τους εταίρους. Οι επενδύσεις θα κινητοποιηθούν με τον εντοπισμό συγκεκριμένων έργων που συνδυάζουν ιδιωτικές και δημόσιες χρηματοδοτήσεις. Η ρυθμιστική συνεργασία θα υποστηρίξει τους εταίρους στην ανάπτυξη ιδίως καθαρής τεχνολογίας, ηλεκτροκίνησης, κυκλικότητας, προτύπων απαλλαγής από εκπομπές καθώς και τιμολόγησης του άνθρακα. Η ελληνική χημική βιομηχανία θεωρεί ουσιώδεις τις πρωτοβουλίες και αναμένει την εξειδίκευση.
Ποια είναι τα δεδομένα αυτή τη στιγμή στην Ευρώπη για τη χημική βιομηχανία;
Οι βιομηχανίες της Ευρώπης αντιμετωπίζουν ιστορικές προκλήσεις: μείωση της ζήτησης, καθυστέρηση των επενδύσεων, μείωση της παραγωγικής ικανότητας και τιμές φυσικού αερίου στην ΕΕ, 4-5 φορές υψηλότερες από τους ανταγωνιστές της. Μεταξύ 2023 και 2024, η μεταποιητική παραγωγή της Ευρώπης – ένας τομέας που απασχολεί πάνω από 31 εκατομμύρια άτομα – μειώθηκε κατά ακόμα 2,6%. Επιπλέον για τη χημική βιομηχανία – τη βιομηχανία των βιομηχανιών – η πρόσφατη μελέτη του Cefic υπογράμμισε τη δριμύτητα της κατάστασης, με πάνω από 11 εκατομμύρια τόνους παραγωγικής ικανότητας να έχει ανακοινωθεί ότι θα «χαθούν» μεταξύ 2023-2024, επηρεάζοντας 21 μεγάλες εγκαταστάσεις.
Σε λιγότερο από 30 χρόνια η χημική βιομηχανία θα πρέπει να αλλάξει όχι μόνο το ΠΩΣ αλλά και το ΤΙ παράγει. Ο μετασχηματισμός απαιτεί επενδύσεις δισεκατομμυρίων από τώρα έως το 2050. Για την επίτευξη του κρίσιμη παράμετρος αποτελεί ένα ευνοϊκό πλαίσιο που θα υποστηρίζει τις επενδύσεις σε καινοτόμες τεχνολογίες ώστε και οι στόχοι της Πράσινης Συμφωνίας να επιτευχθούν αλλά και να αποκατασταθεί η ανταγωνιστικότητα της βιομηχανίας. Η Διακήρυξη της Αμβέρσας για τη Βιομηχανική Συμφωνία ενσωματώνει αυτό το ευνοϊκό πλαίσιο που θα συμπληρώνει την Πράσινη Συμφωνία και θα διατηρεί θέσεις εργασίας υψηλής ποιότητας για τους Ευρωπαίους εργαζόμενους.
Υπάρχουν πρωτοβουλίες σε εξέλιξη, μετά τη Διακήρυξη της Αμβέρσας; Δρομολογούνται νομοθετικές αλλαγές και προς ποια κατεύθυνση;
Όπως ήδη έχω αναφέρει ένα χρόνο μετά την παρουσίαση της Διακήρυξης της Αμβέρσας, 400 επικεφαλής βιομηχανιών συναντήθηκαν εκ νέου στην Αμβέρσα για να συζητήσουν με την Πρόεδρο της Επιτροπής, Ursula von der Leyen, την Καθαρή Βιομηχανική Συμφωνία (Clean Industrial Deal), που δημοσιεύθηκε στις 26 Φεβρουαρίου. Στο πλαίσιο της συνάντησης το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Χημικής Βιομηχανίας (CEFIC) ζητά μεταξύ άλλων όλες οι νέες πρωτοβουλίες της ΕΕ να αξιολογούνται με βάση τα ακόλουθα κριτήρια: Να διατηρούν την Ευρώπη ασφαλή και ανεξάρτητη, να μειώνουν τις τιμές της ενέργειας, να διευκολύνουν το διοικητικό βάρος των επιχειρήσεων, να προσελκύουν επενδύσεις στην Ευρώπη, να δημιουργούν αγορές για βιώσιμα προϊόντα και να διασφαλίζουν ποιοτικές θέσεις εργασίας.
Παράλληλα η βιομηχανία καλεί τώρα τους αρχηγούς των κρατών μελών της ΕΕ ενόψει της επικείμενης συνόδου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, να αναλάβουν επειγόντως δράση σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ χωρίς καμία καθυστέρηση. Σας θυμίζω ότι η Διακήρυξη της Αμβέρσας καθορίζει 10 συγκεκριμένες δράσεις για την αποκατάσταση των επιχειρηματικών ευκαιριών για επενδύσεις, την υλοποίηση των φιλοδοξιών της Ευρώπης για τη βιωσιμότητα και τη διασφάλιση ποιοτικών θέσεων εργασίας στην Ευρώπη. Οι υπογράφοντες τη Διακήρυξη σήμερα έχουν ξεπεράσει τους 1.300 από 25 διαφορετικούς κλάδους.
