Η εξασφάλιση χρηματοδότησης, ύψους τουλάχιστον 2,5 δις., για τα οδικά και τα έργα Μετρό, αναγκαία να δρομολογηθούν το επόμενο διάστημα στην Αττική, συμπεριλαμβάνεται στις προκλήσεις της νέας ηγεσίας του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών.
Στην εξίσωση μπαίνει και η ενεργοποίηση του θεσμού των Πρότυπων Προτάσεων, στις συμβάσεις παραχώρησης ή ΣΔΙΤ (Σύμπραξη Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα) μέσω των οποίων δύναται να εξασφαλιστούν πόροι και από τον ιδιωτικό τομέα για την υλοποίηση μεγάλων έργων υποδομής.
Ο πρώην υπουργός Υποδομών, Χρήστος Σταϊκούρας, στις αρχές Ιανουαρίου, παρουσίασε στο υπουργικό συμβούλιο τις προτάσεις του για την αναμόρφωση του υφιστάμενου θεσμικού πλαισίου (το οποίο ουδέποτε εφαρμόστηκε) για τις Πρότυπες Προτάσεις. Όπως εκτιμάται το επόμενο διάστημα και αφού ο νέος υπουργός, Χρίστος Δήμας, ενημερωθεί σχετικά ώστε να βάλει και τη δική του πινελιά, οι νέες ρυθμίσεις για τις Πρότυπες Προτάσεις θα τεθούν σε δημόσια διαβούλευση για να πάρουν το δρόμο προς τη Βουλή.
Επέκταση γραμμής 2
Στο Λεκανοπέδιο μεταξύ των έργων που ενώ έχουν δρομολογηθεί, δεν προχωρούν, γιατί δεν έχει εξασφαλιστεί η χρηματοδότησή τους (ο βασικότερος λόγος) περιλαμβάνεται η επέκταση της γραμμής 2 του Μετρό της Αθήνας προς Ίλιον, προϋπολογισμού 550 εκατ. ευρώ (χωρίς ΦΠΑ). Στο έργο αυτό έχουν ενταχθεί η επέκταση του Αμαξοστασίου του Ελαιώνα, η αναβάθμιση και η αντικατάσταση υφιστάμενων Ηλεκτρομηχανολογικών Συστημάτων των γραμμών 2 και 3. Η επέκταση προς Ίλιον έχει μήκος περίπου 4 χλμ. και περιλαμβάνει τρεις νέους σταθμούς (Παλατιανή, Ίλιον και Άγιος Νικόλαος).
Η διαγωνιστική διαδικασία έχει ξεκινήσει με την εκδήλωση ενδιαφέροντος τον Μάιο του 2023 από τον όμιλο ΓΕΚ Τέρνα, την Άβαξ (σε συνεργασία με Alstom) την Aktor, (ως πρώην Intrakat) και την κοινοπραξία Άκτωρ – METKA (χρειάζεται να διευθετηθεί από τους ενδιαφερόμενους φορείς η διπλή συμμετοχή της Aktor καθώς οι προσφορές έχουν κατατεθεί πριν την εξαγορά της από την Intrakat).
Ωστόσο, καθώς τα έργα Μετρό έχουν μεγάλο χρόνο ωρίμανσης, ενδιαφέρον παρουσιάζει η συζήτηση για τις επεκτάσεις του δημοφιλούς μέσου που θα ακολουθήσουν αυτές του υπό κατασκευή τμήματος της νέας γραμμής 4, Άλσος Βεϊκου – Γουδή και της επέκτασης προς Ίλιον.
Σύμφωνα με πληροφορίες, το διάστημα αυτό η Ελληνικό Μετρό εξετάζει την επέκταση της γραμμής 2 από το Ελληνικό μέχρι τη Γλυφάδα. Αποφάσεις δεν έχουν ληφθεί ωστόσο η μεγάλη ανάπτυξη στο πρώην αεροδρόμιο, σε συνδυασμό με την έκρηξη δόμησης στα Νότια Προάστια, εκτιμάται ότι θα οδηγήσουν σε πολλαπλάσια επιβάρυνση του κυκλοφοριακού συνολικά στο Λεκανοπέδιο.
Με την ολοκλήρωση της πρώτης φάσης του Ελληνικού ένας μεγάλος αριθμός εργαζομένων και επισκεπτών θα μετακινείται από και προς αυτό. Το ίδιο το έργο, χωρίς μέσο σταθερής τροχιάς, δεν θεωρείται βιώσιμο. Βάσει των αρχικών συζητήσεων το Μετρό θα περάσει μέσα από το πρώην αεροδρόμιο για να καταλήξει στη Γλυφάδα, με τις πρώτες εκτιμήσεις να κάνουν λόγο για έργο προϋπολογισμού 400 εκατ. ευρώ.
Δύσκολη απόφαση
Η απόφαση για το ποια νέα γραμμή του Μετρό της Αθήνας θα λάβει προτεραιότητα ώστε να δρομολογηθεί δεν είναι εύκολη. Ανάγκη σύνδεσης με το Μετρό έχει και ο άξονας της Κηφισίας (τμήμα της γραμμής 4, Γουδή – Μαρούσι, Μαρούσι – Λυκόβρυση – Εθνική Οδός). Στο Μαρούσι και ειδικότερα στην Κηφισίας αναπτύσσονται πολλά νέα γραφειακά συγκροτήματα τα οποία θα απασχολούν χιλιάδες εργαζόμενους, ενώ, εκτός απρόοπτου, στον άξονα της Λεωφόρου αυτής θα «κατέβει» το καζίνο της Πάρνηθας.
Την ίδια στιγμή το Μετρό είναι αναγκαίο να εξυπηρετεί περιοχές που κατοικεί το λιγότερα προνομιούχο επιβατικό κοινό και είναι ένα ερώτημα το πότε θα προχωρήσουν οι επεκτάσεις της γραμμής 2 Ανθούπολη – Άγιος Νικόλαος, Άγιος Νικόλαος – Αχαρνές ή και της γραμμής 4, Άλσος Βεϊκου – Ίλιον.
Για να ξεκινήσει η κατασκευή όποιας επέκτασης του Μετρό λάβει προτεραιότητα χρειάζεται να ολοκληρωθεί η πρώτη φάση της γραμμής 4 (προϋπολογισμού δημοπράτησης 1,51 δισ. ευρώ χωρίς ΦΠΑ με χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ) και η επέκταση προς Ίλιον. Δύσκολα θα εκκινήσει παράλληλα και άλλο έργο Μετρό.
Γραμμή 4
Το υπό κατασκευή τμήμα της γραμμής 4, βάσει του αρχικού χρονοδιαγράμματος, θα πρέπει να ολοκληρωθεί το 2029. Με εκκρεμότητες ακόμα και σήμερα στους σταθμούς των Εξαρχείων και της Ριζάρη δύσκολα θα παραδοθεί στην προαναφερόμενη ημερομηνία, χωρίς να είναι σε θέση κανείς να πει αν θα καθυστερήσει 2 ή περισσότερα χρόνια.
Πάντως, βάσει του χρονοδιαγράμματος του υπουργείου Υποδομών μέχρι το τέλος του 2025 θα έχει υλοποιηθεί το 25% του αντικειμένου του έργου και σύμφωνα με πρόσφατη σχετική αναφορά της κατασκευάστριας κοινοπραξίας, Άβαξ – Ghella – Alstom, οι δύο μετροπόντικες θα έχουν ολοκληρώσει τα 12,8 χλμ της διαδρομής τους εντός του 2026.
Για το Λεκανοπέδιο, εκτός από τα έργα Μετρό, η συζήτηση περιλαμβάνει τις επεκτάσεις της Αττικής Οδού με πιο ώριμη (έχει ξεκινήσει η διαγωνιστική διαδικασία) αυτή της Λεωφόρου Κύμης μέχρι τη Λυκόβρυση στον ανισόπεδο κόμβο Καλυφτάκη, προϋπολογισμού 352,3 εκατ. ευρώ (με ΦΠΑ). Δεν έχει εξασφαλιστεί χρηματοδότηση. Ο διαγωνισμός ξεκίνησε τον Ιανουάριο του 2022 και το έργο έχει ανάδοχο την κοινοπραξία Τέρνα – Άκτωρ – Ιntrakat.
Σε στάδιο μελέτης βρίσκονται η Αστική Σήραγγα Ηλιούπολης, μήκους περίπου 3 χιλ. η οποία θα ξεκινά από το στρατόπεδο Σακκέτα και θα καταλήγει στη Λεωφόρο Βουλιαγμένης, περίπου στο ύψος του Metro Mall στα σύνορα Αγίου Δημητρίου και Ηλιούπολης. Το έργο περιλαμβάνει και την ανισοπεδοποίηση όλων των κόμβων μέχρι το ύψος της Γλυφάδας. Η προαναφερόμενη σήραγγα εκτιμάται ότι θα συμβάλλει στην βελτίωση του κυκλοφοριακού της πρωτεύουσας, ενώ συνδυάζεται με τις επεκτάσεις της Αττικής Οδού προς Ραφήνα και Καλύβια (συνολικού κόστους κατασκευής τουλάχιστον 1 δις. ευρώ). Για τα έργα αυτά έχει κατατεθεί Πρότυπη Πρόταση από την κοινοπραξία των ΓΕΚ Τέρνα – Άκτωρ Παραχωρησεις – Άβαξ, η οποία εκτιμάται ότι θα είναι πρόθυμη να την προσαρμόσει στο νέο θεσμικό πλαίσιο.
Πρότυπη Πρόταση έχει κατατεθεί και για τον αυτοκινητόδρομο Ελευσίνα – Οινόφυτα.
Ένα από τα έργα για το Λεκανοπέδιο που έχει δρομολογηθεί είναι ο Τριπλός Κόμβος Σκαραμαγκά, έργο προϋπολογισμού 70 εκατ. ευρώ. Θεωρείται σημαντική συγκοινωνιακή παρέμβαση για τον Πειραιά και τα δυτικά προάστια μέχρι την Εθνική Οδό στον Ασπρόπυργο, καθώς θα συμβάλλει στην αποσυμφόρηση των Λεωφόρων Σχιστού και Αθηνών. Το έργο συζητείται από τη δεκαετία του 2000 και σύμφωνα με τις ανακοινώσεις της κυβέρνησης η δημοπράτηση του αναμένεται εντός του 1ου τετράμηνου του 2025.
