Κεφάλαια ύψους 555 εκατ. ευρώ επενδύθηκαν σε 90 περίπου ελληνικές νεοφυείς επιχειρήσεις το 2024, σημειώνοντας αύξηση κατά 15% σε σύγκριση με την προηγούμενη χρονιά, σύμφωνα με την έκθεση «Digital Transformation in Greece report», που συνέταξε για όγδοη συνεχή χρονιά, το Found.ation με την υποστήριξη του ευρωπαϊκού οργανισμού EIT Digital (τμήμα του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου Καινοτομίας και Τεχνολογίας). Να σημειωθεί πως το αντίστοιχο ευρωπαϊκό οικοσύστημα σημείωσε ελαφρά πτώση της τάξης του 5%.
Τα κεφάλαια επενδύθηκαν σε περίπου 90 νεοφυείς ελληνικές εταιρείες. Ιδιαίτερη σημασία έχει το γεγονός πως το 62% της νέας γενιάς θέλει να ξεκινήσει τη δική του επιχείρηση τα επόμενα 3-5 χρόνια. Αναγνωρίζει ωστόσο πως οι μεγαλύτερες προκλήσεις που έχει να αντιμετωπίσει είναι η εξεύρεση κεφαλαίων, η γνώση της αγοράς, η ανάπτυξη προϊόντος, τα κανονιστικά εμπόδια και η εξεύρεση του κατάλληλου συνιδρυτή-συνδημιουργού. Με αυτά τα δεδομένα το 53% των νέων φερέλπιδων επιχειρηματιών αναζητά καθοδήγηση, 42% είναι ανοιχτό σε προγράμματα επιτάχυνσης, 37% προτιμά τις ατομικές επιχειρήσεις, το 54% στοχεύει στην εξασφάλιση χρηματοδότησης από επενδυτές ή VC. Διαχρονικά τη δεκάδα των πιο υψηλά χρηματοδοτούμενων ελληνικών νεοφυών εταιρειών απαρτίζουν οι Viva Wallet, FlexCar, Blueground, D-Orbit, Skroutz, Spotawheel, EdgeQ, Axelera AI, Plum, Causaly. To 2024 τη δεκάδα των πιο υψηλά χρηματοδοτούμενων ελληνικών νεοφυών εταιρειών απαρτίζουν οι D-Orbit, Axelera AI, Blueground, Hellas Direct, Numa, Deepcure, iCOMAT, Plum, Connectly.ai, Kinvent.
Σύμφωνα με τον Δ. Καλαβρό Γουσίου, συνδημιουργό του Found.ation και συμμέτοχο στο Apeiron Ventures, το ελληνικό οικοσύστημα νεοφυών εταιρειών δείχνει να ανακάμπτει από πλευράς χρηματοδότησης αν και ακόμη απέχει από τα ιστορικά υψηλά του 2021, χρονιά κατά την οποία η χρηματοδότηση είχε ανέλθει στα 650 εκατ. ευρώ.
Ακολούθησε σημαντική πτώση το 2022 στα 432 εκατ.ευρώ, ωστόσο σιγά σιγά η τάση γίνεται εκ νέου ανοδική, το 2023 η χρηματοδότηση έφτασε στα 455 εκατ. ευρώ και το 2024 στα 555 εκατ. ευρώ. Για το 2025 η εκτίμηση είναι θετική για μια αποδοτική χρονιά για τις ελληνικές νεοφυείς επιχειρήσεις. Αξίζει να σημειωθεί πως το 75% των επενδυτών που επιλέγουν το ελληνικό οικοσύστημα των start up προέρχονται από τη διεθνή αγορά, εκ των οποίων το 24% από την Ευρώπη, 36% από τις ΗΠΑ, 6% από το Ηνωμένο Βασίλειο, 9% από τον υπόλοιπο κόσμο. Μόνο το 25% είναι Venture Capitals ελληνικών συμφερόντων. Νεοφυείς εταιρείες από τους τομείς της Τεχνητής Νοημοσύνης, της Βιοτεχνολογίας, της Υγείας έλκουν τη μεγαλύτερη χρηματοδότηση, και ευθυγραμμίζονται με τη διεθνή τάση, παρά το γεγονός ότι και οι τομείς της ενέργειας, των τροφίμων εμφανίζουν μεγάλο ενδιαφέρον.
Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά ο Φίλιππος Ζακόπουλος, Managing Partner του Found.ation «ο δρόμος προς το μέλλον περιλαμβάνει μια πιο κριτική προσέγγιση στην υιοθέτηση της τεχνολογίας. Οι εταιρείες πρέπει να κάνουν τη μετάβαση από απλοί ακόλουθοι τάσεων σε οργανισμούς με νοημοσύνη που κατανοούν πότε και πώς να εφαρμόζουν αυτές τις καινοτομίες. Αξιολογώντας εκ νέου τις στρατηγικές τους και υιοθετώντας μια νοοτροπία συνεχούς βελτίωσης, οι επιχειρήσεις μπορούν να ξεπεράσουν το στάδιο του αρχικού ενθουσιασμού και να αναγνωρίσουν την πραγματική αξία της Τεχνητής Νοημοσύνης και άλλων αναδυόμενων τάσεων, μετατρέποντας τον σκεπτικισμό σε βιώσιμη πρόοδο».
Δεξιότητες
Καίριο θέμα αποτελεί επίσης η αναβάθμιση των δεξιοτήτων των εργαζομένων, καθώς το υψηλό ποσοστό αυτοματοποίησης του σύγχρονου ψηφιακού περιβάλλοντος συχνά οδηγεί σε «ατροφία» των δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού. Όσον αφορά τις ψηφιακές δεξιότητες, η Ελλάδα συνεχίζει να προσπαθεί να καλύψει το κενό. Το ποσοστό των Ελλήνων που κατέχουν τουλάχιστον βασικές ψηφιακές δεξιότητες είναι κάτω από τον μέσο όρο της ΕΕ και δεν παρουσιάζει βελτίωση σε σχέση με τα προηγούμενα έτη. Οι ειδικοί στον τομέα Τεχνολογίας και Πληροφορικής υπολείπονται κατά πολύ στο σύνολο του εργατικού δυναμικού σε σύγκριση με την υπόλοιπη Ευρώπη. Η έλλειψη ειδικευμένων επαγγελματιών εμποδίζει την ικανότητα της Ελλάδας να αξιοποιήσει πλήρως τις ψηφιακές τεχνολογίες και να αντιμετωπίσει την αυξανόμενη ζήτηση για ειδικούς σε θέματα τεχνολογίας.
Εστιάζοντας στις σύγχρονες τάσεις και τις αναδυόμενες τεχνολογίες τo Found.ation για το 2025 προτείνει κάθε επιχείρηση οφείλει να εξετάζει και να προσδιορίζει ποιες λειτουργίες μπορούν να μεταφερθούν πλήρως στην τεχνητή νοημοσύνη και ποιες είναι εκείνες στις οποίες η ΑΙ μπορεί να συμβάλλει επικουρικά. Το μέλλον επιβάλλει στις επιχειρήσεις να εξελιχθούν σε “Intelligent Organizations”, δηλαδή ευφυείς οργανισμούς που θα μπορούν να αναδείξουν τη συνεργασία ανάμεσα στην AI και την ανθρώπινη νοημοσύνη. Η έννοια του “deskilling” έρχεται στο προσκήνιο, καθώς ορισμένες εργασιακές δεξιότητες τείνουν να ατροφούν όταν αντικαθίστανται από αυτοματοποιημένες τεχνολογικές πρακτικές.
Επομένως, η ανάγκη για σωστή διαχείριση των νέων τεχνολογικών εργαλείων με στόχο την αναβάθμιση και όχι την «υποβάθμιση» των γνώσεων των εργαζομένων κρίνεται επιτακτική. Η απόκτηση νέων δεξιοτήτων από τους εργαζομένους δίνει τη δυνατότητα στις επιχειρήσεις να αποκτήσουν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στην αγορά, καθώς δημιουργούν το ταλέντο που χρειάζονται.
Η ευελιξία και η δημιουργία ενός υποστηρικτικού εργασιακού περιβάλλοντος είναι βασικοί παράγοντες που θα διαμορφώσουν στο μέλλον τις επιλογές των δυνητικών εργαζομένων στις επιχειρήσεις. Καθώς οι επιχειρήσεις συνεχίζουν να υιοθετούν απομακρυσμένα και υβριδικά εργασιακά μοντέλα, η εμπειρία των εργαζομένων (EX – Employee Experience) βασίζεται στην προσαρμογή και την εύρεση ισορροπίας μεταξύ ευελιξίας και παραγωγικότητας. Με στρατηγικές και σαφείς διαδικασίες, όπως ομαλή ένταξη νέου προσωπικού, δίκαιη και διαφανή κουλτούρα και υποστήριξη ανάπτυξης δεξιοτήτων, οι επιχειρήσεις μπορούν να δημιουργήσουν ένα περιβάλλον που επιτρέπει στους εργαζομένους να αποδίδουν στο μέγιστο.
Διάγραμμα: Συνολικές Επενδύσεις στο Ελληνικό Σύστημα Νεοφυών Εταιρειών
Πίνακας: Η 10άδα των ελληνικών νεοφυών εταιρειών με τη μεγαλύτερη χρηματοδότηση διαχρονικά
Πίνακας: Η 10άδα των ελληνικών νεοφυών εταιρειών με τη μεγαλύτερη χρηματοδότηση το 2024