Η σύνδεση που επιχειρείται μεταξύ των δύο δράσεων επιδότησης της ζήτησης για οπτικές ίνες στα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις (FTTH) περιπλέκει το όλο εγχείρημα με κίνδυνο να μην εξυπηρετήσει εν τέλει τον επιδιωκόμενο στόχο.
Ο λόγος είναι για το πρόγραμμα Smart Readiness, συνολικού προϋπολογισμού 100 εκατ., το οποίο έχει ξεκινήσει και το Gigabit Voucher, ύψους 80 εκατ., το οποίο καθυστερεί να διατεθεί, εξαιτίας των διαφορετικών στοχεύσεων – προτεραιοτήτων των δύο συναρμόδιων υπουργών, του Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Δημήτρη Παπαστεργίου, και του αναπληρωτή υπουργού Εθνικής Οικονομίας, Νίκου Παπαθανάση.
Το Smart Readiness επιδοτεί την «έξυπνη ετοιμότητα» 120.000 κτιρίων της χώρας, μέσω της δημιουργίας ψηφιακών υποδομών (κυρίως την κάθετη καλωδίωση με οπτικές ίνες) και χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης. Διατίθεται ήδη με προθεσμίες για έκδοση και εξαργύρωση των κουπονιών τις 30/06/25 και 31/10/25 αντίστοιχα. Μέχρι σήμερα οι αιτήσεις είναι ελάχιστες (πληροφορίες αναφέρουν ότι δεν ξεπερνούν τις 30) εξαιτίας (κυρίως) της γραφειοκρατικής διαδικασίας που είναι αναγκαία προκειμένου οι ένοικοι ενός κτιρίου να επωφεληθούν.
Το Gigabit Voucher θα επιδοτήσει νοικοκυριά και επιχειρήσεις για να συνδεθούν στο internet με ταχύτητες τουλάχιστον 250 Mbps. Ο κάθε δικαιούχος θα λάβει για τα τέλη σύνδεσης και το μηνιαίο πάγιο του FTTH για δύο χρόνια συνολικά 200 ευρώ. Οι ωφελούμενοι είναι περί τις 400 χιλ. νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Για να τεθεί σε εφαρμογή χρειάζεται να υπογραφεί Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ) των δύο προαναφερθέντων μελών της κυβέρνησης.
Στόχος και των δύο δράσεων επιδότησης της ζήτησης του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης είναι η αύξηση της διείσδυσης FTTH στους χρήστες που σήμερα βρίσκεται περίπου στο 11%, πολύ χαμηλά σε σχέση με το μέσο ευρωπαϊκό όρο. Τα δύο κουπόνια και κυρίως το Gigabit Voucher, λόγω της απλούστερης διαδικασίας εφαρμογής του, θεωρούνται ισχυρό κίνητρο για να αναβαθμίσει κάποιος την ταχύτητα σύνδεσης του με το διαδίκτυο οικονομικότερα, όπως εξάλλου έγινε και με το Superfast Broadband που έχει προηγηθεί.
Να σημειωθεί ότι οι πρώτες 100 χιλ. συνδέσεις FTTH στη χώρα ήταν στη συντριπτική τους πλειοψηφία με χρήση του Superfast Broadband.
Επιπρόσθετα η αύξηση της ζήτησης θα λειτουργήσει θετικά και στο ρυθμό κατασκευής δικτύων FTTH από τους τηλεπικοινωνιακούς παρόχους. Σήμερα η διείσδυση των δικτύων FTTH είναι περίπου στο 40%, επίσης πολύ χαμηλότερα από το μέσο ευρωπαϊκό όρο.
Οι διαφωνίες
Η δράση Gigabit Voucher ήταν έτοιμη να διατεθεί από την πλευρά του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης εδώ και τουλάχιστον δύο μήνες. Ωστόσο, καθώς εξαρχής έχει καταγραφεί η δυσκολία στην εφαρμογή του Smart Readiness που όμως είναι συνδεδεμένο με αιρεσιμότητες του Ταμείου Ανάκαμψης (αν δεν απορροφηθεί το συγκεκριμένο κονδύλι στο συμφωνηθέν χρονοδιάγραμμα θα «κτυπήσει» και σε άλλα προγράμματα) τέθηκε στο τραπέζι η λογική της ισχυρότερης σύνδεσης των δύο αυτών δράσεων. (Σύνδεση υπάρχει εξαρχής – από τα 80 εκατ. του Gigabit Voucher τα 22,9 εκατ. συνδέονταν με το Smart Readiness καθώς προέρχονται από το Ταμείο Ανάκαμψης. Τα υπόλοιπα θα διατεθούν από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων).
Αρχικά η πλευρά του κ. Παπαθανάση ζήτησε να εξασφαλίζεται ότι για κάθε 10 Gigabit κουπόνια θα ενεργοποιούνται τουλάχιστον 3 Smart Readiness, με έλεγχο στο τέλος κάθε μήνα. Διαφώνησε ο κ. Παπαστεργίου εκτιμώντας ότι έτσι δεν θα εξυπηρετηθεί ο στόχος της αύξησης της διείσδυσης του FTTΗ.
Έντονες διαφωνίες εξέφρασαν όμως και οι τηλεπικοινωνιακοί πάροχοι που θεωρούν ότι εμπορικά δεν είναι δυνατόν να διαχειριστούν επιτυχώς τη σύνδεση των δύο δράσεων, καθώς, μεταξύ άλλων, θα παρατηρηθεί μια διαρκής σύγχυση στους καταναλωτές για το επίμαχο κουπόνι.
Η λογική των παρόχων σε γενικές γραμμές είναι πως η ζήτηση για υπηρεσίες FTTH δημιουργεί τη ζήτηση για την καλωδίωση των κτιρίων και όχι το αντίστροφο. Όπως επισημαίνεται, το Gigabit Voucher, είναι αυτό που θα «τραβήξει» το Smart Readiness. Αν στο Gigabit τεθούν περιορισμοί πιθανότατα αυτό θα οδηγήσει στο αντίθετο από το επιδιωκόμενο, δηλαδή την απορρόφηση του Smart Readiness.
Και νέα πρόταση
Σύμφωνα με πληροφορίες τις τελευταίες μέρες βρίσκεται στο τραπέζι της συζήτησης μια νέα πρόταση που συνδέει τις δύο δράσεις, ορίζοντας ότι η διάθεση των κουπονιών Gigabit θα πραγματοποιηθεί σε 4 φάσεις:
Κατά την πρώτη θα διατεθούν 200.000 Gigabit κουπόνια και 60.000 Smart Readiness. Κατά τη δεύτερη, εφόσον κλείσει η πρώτη, 100.000 Gigabit και 30.000 Smart Readiness και στην τρίτη και τέταρτη από 50.000 Gigabit και 15.000 Smart Readiness, πάντα υπό την προϋπόθεση ότι έχουν διατεθεί τα προβλεπόμενα κουπόνια για την καλωδίωση των κτιρίων.
