Περί τα 3,8 δις. ευρώ είναι ο συνολικός προϋπολογισμός των έργων που έχουν σχεδιαστεί για την Κρήτη και περιλαμβάνουν τον Βόρειο Οδικό Άξονα (ΒΟΑΚ), το αεροδρόμιο Καστελίου, έργα άρδευσης, κατασκευής σχολείων και δικαστικών μεγάρων.
Στο νέο αεροδρόμιο Ηρακλείου, προϋπολογισμού 500 εκατ. έχει εκτελεστεί περίπου το 40% των εργασιών, στα δύο μικρά τμήματα του ΒΟΑΚ έχουν ξεκινήσει εργασίες ενώ τα υπόλοιπα έργα βρίσκονται στο στάδιο της διαγωνιστικής διαδικασίας και δεν υπάρχει ασφαλής εκτίμηση για το πότε θα εκκινήσει η υλοποίηση τους.
Σύμφωνα με τον υπουργό Υποδομών και Μεταφορών, Χρήστο Σταϊκούρα, ο οποίος βρέθηκε τις προηγούμενες μέρες στην Κρήτη, «κάποιος που πάει από το Ηράκλειο προς τον Άγιο Νικόλαο ή και προς το νέο αεροδρόμιο, θα διαπιστώσει ότι υπάρχουν πολλά μέτωπα – εργοτάξια». Ο ίδιος δεσμεύτηκε για πολύ περισσότερα μέτωπα το επόμενο διάστημα καθώς και για επιτάχυνση στην κατασκευή των έργων.
Ο συνολικός προϋπολογισμός των έργων στην Κρήτη φτάνει στο προαναφερόμενο ύψος κυρίως λόγω του ΒΟΑΚ, ένα από τα μεγαλύτερα έργα που θα έχουν γίνει ποτέ στη χώρα (αυτοκινητόδρομος 294 χλμ. διατρέχει 8 δήμους και στους 4 νομούς του νησιού).
Τρία διαφορετικά έργα
Ειδικότερα, ο συνολικός προϋπολογισμός του ΒΟΑΚ είναι 2,597 δις. και χωρίζεται σε τρία διαφορετικά έργα.
Το μεγαλύτερο, Χανιά – Ηράκλειο (Χερσόνησος) προϋπολογισμού 2,057 δισ. θα εκτελεστεί με τη μέθοδο της παραχώρησης. Ανάδοχος (προσωρινός) είναι η ΓΕΚ Τέρνα και σύμφωνα με τον υπουργό Υποδομών, σε εξέλιξη βρίσκεται ο διαγωνισμός για τον ανεξάρτητο μηχανικό. Παράλληλα η ΓΕΚ Τέρνα υποβάλλει στοιχεία απαραίτητα για την κατακύρωση της ως οριστικού μειοδότη. Ακολουθεί ο έλεγχος από το Ελεγκτικό Συνέδριο και οι λοιπές διαδικασίες οι οποίες είναι άγνωστο πότε θα ολοκληρωθούν. Έχει προβλεφθεί χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης ύψους 200 εκατ. ευρώ.
Το δεύτερο τμήμα του ΒΟΑΚ Χερσόνησος – Νεάπολη (22,4 χλμ.) προϋπολογισμού 350 εκατ. είναι έργο ΣΔΙΤ, εκτελείται από την κοινοπραξία ΓΕΚ Τέρνα – Intrakat – Άκτωρ Παραχωρήσεις και το τρίτο, Νεάπολη – Άγιος Νικόλαος, προϋπολογισμού 190 εκατ. εκτελείται ως δημόσιο έργο από την Άκτωρ. Για τα δύο αυτά τμήματα του ΒΟΑΚ, βάσει των πρόσφατων δηλώσεων της ηγεσίας του υπουργείου Υποδομών, έχουν εκκινήσει κατασκευαστικές εργασίες σε τμήματα που έχουν οριστικοποιηθεί οι μελέτες.
Στα υπόλοιπα έργα που έχουν σχεδιαστεί για την Κρήτη περιλαμβάνεται το ΣΔΙΤ «Αξιοποίηση του Υδάτινου Δυναμικού του Ταυρωνίτη Ποταμού» με προϋπολογισμό δημοπράτησης περίπου 267 εκατ. ευρώ. Σε εξέλιξη είναι διαγωνισμός με την προετοιμασία των τευχών για την Β1 φάση του ανταγωνιστικού διαλόγου. Εκκρεμεί η ωρίμανση του έργου με την εκπόνηση των μελετών, προκειμένου να εκδοθεί η Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ) η οποία είναι προϋπόθεση για την υποβολή των δεσμευτικών προσφορών των συμμετεχόντων.
Επίσης περιλαμβάνονται συμπληρωματικά έργα και ενίσχυση του Ταμιευτήρα Μπραμιανού (προϋπολογισμού 53,5 εκατ.) η κατασκευή του Φράγματος στο Πλατύ και Μελέτη Αρδευτικών Δικτύων Γερακαρίου Ρεθύμνου (160 εκατ.), η κατασκευή Νέου Σταθμού Επιβατών στον Λιμένα της Σούδας (13 εκατ.), η δημιουργία Σχολικών Υποδομών (19,65 εκατ.), το σχολείο Ευρωπαϊκής Παιδείας Ηρακλείου (35,42 εκατ.) η κατασκευή και Αναβάθμιση Δικαστικών Μεγάρων (70 εκατ.) και η αποκατάσταση Βλαβών επί Γεφυρών στον BOΑΚ στο πλαίσιο έργων οδικής ασφάλειας του υφιστάμενου άξονα (10 εκατ.).
Αναφορικά με τα δικαστικά μέγαρα πρόκειται ειδικότερα για το έργο «Ανέγερση Δικαστικού Μεγάρου Ηρακλείου και ανακατασκευή Δικαστικού Μεγάρου Ρεθύμνου, συντήρησης και διαχείριση αυτών», μέσω ΣΔΙΤ, αξίας 70 εκατ. ευρώ. Η Διεύθυνση Κτιριακών Υποδομών προκήρυξε Διεθνή Διαγωνισμό, στις 24/11/2023. Με Υπουργική Απόφαση, στις 16.04.2024, προκρίθηκαν στη Β’ Φάση του διαγωνισμού 5 εταιρίες (ΓΕΚ Τέρνα, Άκτωρ Παραχωρήσεις, Intrakat, Άβαξ και Metlen – ΑΤΕΣΕ).
Η ΓΕΚ Τέρνα στο μεταξύ ανακηρύχθηκε χθες από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης προσωρινός ανάδοχος για το έργο ΣΔΙΤ «Λιμνοδεξαμενή Χοχλακίων Νομού Λασιθίου και Συνοδά Έργα – Φράγμα Αγ. Ιωάννη Ιεράπετρας Νομού Λασιθίου και Βασικά Έργα Αξιοποίησης Αρδευτικού Νερού», προϋπολογισμού 74,5 εκατ. ευρώ.