Προσαρμογή της παραγωγής, σταθερότητα τιμών, στάση αναμονής λόγω των επιχειρηματικών εξελίξεων, αλλά και προβληματισμός για τη «συνεχιζόμενη αδυναμία της πολιτείας να δώσει λύσεις στα κύρια θεσμικά θέματα» είναι τα βασικά συμπεράσματα της 10ης έκδοσης της Ετήσιας Έκθεσης Υδατοκαλλιέργειας, που δημοσιεύθηκε από την Ελληνική Οργάνωση Παραγωγών Υδατοκαλλιέργειας (ΕΛΟΠΥ), όπου παρουσιάζονται οι εξελίξεις του κλάδου για τη χρονιά που πέρασε.
Συγκεκριμένα, η παραγωγή ψαριών ιχθυοκαλλιέργειας το 2023 ανήλθε σε 131.300 τόνους αξίας 752 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας μείωση 4% ως προς τον όγκο και την αξία πωλήσεων σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Η τάση αυτή χαρακτηρίζει τον κλάδο της μεσογειακής υδατοκαλλιέργειας σε ευρωπαϊκό και σε διεθνές επίπεδο και είναι αποτέλεσμα των πρόσφατων γεωπολιτικών εξελίξεων που επηρέασαν τόσο τις επιχειρήσεις, όσο και την αγοραστική δύναμη των καταναλωτών.
Οι κλιμακούμενες πληθωριστικές πιέσεις στα τρόφιμα το 2023 είχαν σημαντικό αντίκτυπο στις τιμές και στην κατανάλωση ψαριών καθώς οι καταναλωτές τα υποκατέστησαν με κρέας και πουλερικά. Παρόλα αυτά, η ελληνική ιχθυοκαλλιέργεια διατήρησε την έντονη εξωστρέφεια της καθώς διέθεσε το 83% της παραγωγής σε 36 χώρες εκτός Ελλάδας και το υπόλοιπο 17% της παραγωγής στην εγχώρια αγορά. Το 2023 εξάχθηκαν 100.361 τόνοι τσιπούρας και λαβρακιού αξίας 572 εκατ. ευρώ. Κυριότερες αγορές για το ελληνικό ψάρι ιχθυοκαλλιέργειας παραμένουν παραδοσιακά η Ιταλία, η Ισπανία και η Γαλλία. Παρά το δυσμενές οικονομικό περιβάλλον και τον αυξημένο ανταγωνισμό, οι μέσες τιμές και για τα δύο κύρια είδη εμπορίας κατέγραψαν οριακές μεταβολές.
Στις προκλήσεις της χρονιάς που πέρασε καταγράφονται επίσης η αβεβαιότητα που προκαλεί η έλλειψη ρευστότητας και η εν εξελίξει διαδικασία εξυγίανσης του μεγαλύτερου ομίλου του κλάδου καθώς και η απουσία πολιτικής βούλησης για την εμπρόθεσμη ολοκλήρωση του ειδικού χωροταξικού σχεδιασμού της υδατοκαλλιέργειας. Επιπλέον, καταγράφεται και ο ανταγωνισμός από την Τουρκία, που, εκτός από την αυξανόμενη παραγωγή, αξιοποιεί ολοένα και πιο δυναμικά το δίκτυο διανομής που αναπτύχθηκε χάρη στις ελληνικές επιχειρήσεις.
Με αφορμή τη δημοσίευση της 10ης Ετήσιας Έκθεσης Υδατοκαλλιέργειας, ο Γιάννης Πελεκανάκης, διευθυντής Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της ΕΛΟΠΥ, σχολίασε «Το 2023 ήταν μια εξαιρετικά δύσκολη χρονιά που έθεσε σε δοκιμασία την αναπτυξιακή προοπτική του κλάδου καθώς για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά μετά τη ρωσική επίθεση στην Ουκρανία οι επιχειρήσεις ιχθυοκαλλιέργειας βρέθηκαν εγκλωβισμένες σε ένα πιεστικό περιβάλλον υψηλού κόστους παραγωγής, πίεσης τιμών και περιορισμένης πρόσβασης σε κεφάλαια κίνησης.
Η πίεση εντάθηκε περαιτέρω και από τις κλιμακούμενες πληθωριστικές πιέσεις στα τρόφιμα, οι οποίες επηρέασαν τις τιμές των αλιευμάτων. Αυτό είχε αρνητικό αντίκτυπο στα οικονομικά αποτελέσματα των περισσότερων επιχειρήσεων, διότι σε αρκετές περιπτώσεις τα θαλασσινά πωλήθηκαν κάτω από την τιμή κόστους ή με ελάχιστα περιθώρια κέρδους.
Ωστόσο, το 2024 υπάρχει αισιοδοξία, καθώς οι αγορές φαίνεται να έχουν σταθεροποιηθεί, η ζήτηση να έχει τονωθεί, οι τιμές διατηρούνται σε ικανοποιητικά επίπεδα και το κόστος παραγωγής έχει βελτιωθεί λόγω των αποπληθωριστικών τάσεων στις πρώτες ύλες των ιχθυοτροφών.
Ως προς τις επιχειρηματικές εξελίξεις, το 2024 συνεχίζεται η προσπάθεια εξυγίανσης του κλάδου με στόχο την εξασφάλιση μακροπρόθεσμης σταθερότητας και την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας του. Σε κάθε περίπτωση το επενδυτικό ενδιαφέρον που έχει ήδη εκδηλωθεί, αποδεικνύει για άλλη μια φορά πως ο κλάδος έχει σημαντικές προοπτικές ανάπτυξης».
Η ΕΛΟΠΥ
Η Ελληνική Οργάνωση Παραγωγών Υδατοκαλλιέργειας (ΕΛΟΠΥ), κύριος φορέας ανάπτυξης της ελληνικής ιχθυοκαλλιέργειας, ιδρύθηκε το 2016 με αποστολή την ενίσχυση της παραγωγής και διάθεσης των προϊόντων των εταιρειών-μελών της, εδραιώνοντας την ελληνική ιχθυοκαλλιέργεια ως ηγετική δύναμη στην Ελλάδα και τις διεθνείς αγορές. Σήμερα, η ΕΛΟΠΥ περιλαμβάνει 22 μέλη, τα οποία αντιπροσωπεύουν περίπου το 80% της εγχώριας παραγωγής και εξάγουν τα προϊόντα τους σε 40 χώρες.
Στην Ελλάδα η ΕΛΟΠΥ είναι μέλος του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών Τροφίμων (ΣΕΒΤ), του Συνδέσμου Εξαγωγέων Βορείου Ελλάδος (ΣΕΒΕ), της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Παραγωγών Υδατοκαλλιέργειας (Federation of European Aquaculture Producers – FEAP), του Γνωμοδοτικού Συμβουλίου της Κομισιόν (Markets Advisory Council – MAC), του Γνωμοδοτικού Συμβουλίου για την Υδατοκαλλιέργεια (Aquaculture Advisory Council – AAC) και του European Aquaculture Society (EAS).
Η διαχρονική δέσμευση της ΕΛΟΠΥ περιλαμβάνει την υγιεινή των τροφίμων, την ευζωία των ιχθύων και την προστασία του περιβάλλοντος. Σε αυτό το πλαίσιο, δημιούργησε το πρότυπο Σχήμα Πιστοποίησης “Fish from Greece” σε συνεργασία με την TUV Austria Hellas, και αναπτύσσει καινοτόμα ερευνητικά προγράμματα και Οδηγούς Καλών Πρακτικών σε συνεργασία με την επιστημονική και ακαδημαϊκή κοινότητα της χώρας.
Fish from Greece
Τα φρέσκα ελληνικά ψάρια εκτροφής “Fish from Greece” διακρίνονται για τη φρεσκάδα, τη γεύση, την ποιότητα και τα θρεπτικά συστατικά τους. Αναπτύσσονται στο φυσικό τους περιβάλλον, την πεντακάθαρη και διαυγή θάλασσα της Ελλάδας, σύμφωνα με αυστηρές ευρωπαϊκές προδιαγραφές και τρέφονται με εξαιρετικής ποιότητας, πλήρως ισορροπημένες, μη γενετικά τροποποιημένες ιχθυοτροφές.
