Πρωταγωνιστές είναι οι τηλεπικοινωνιακοί πάροχοι, ο ΟΤΕ με ένα από τα μεγαλύτερα επενδυτικά προγράμματα, η Nova και η Vodafone, ενώ στην αγορά των δικτύων και των κέντρων δεδομένων εισέρχεται η ΔΕΗ. Συνολικά οι επενδύσεις σε δίκτυα οπτικών ινών μέχρι τα σπίτια και τις επιχειρήσεις (FTTH) που έχουν ανακοινωθεί διαμορφώνονται σε 5,880 δισ. ευρώ.
Εφόσον μάλιστα πραγματοποιηθούν θα έχουμε το αποκαλούμενο overbuild, δηλαδή θα υπάρξουν περιοχές που θα αναπτυχθούν περισσότερα του ενός δίκτυα FTTH, εξέλιξη που θεωρείται θετική για τον ανταγωνισμό, με την προϋπόθεση ότι δεν θα μείνουν ακάλυπτες οι περιοχές της χώρας που δεν παρουσιάζουν εμπορικό ενδιαφέρον.
Κινητικότητα παρατηρείται στον τομέα των κέντρων δεδομένων, για τον οποίο έχουν ανακοινωθεί επενδύσεις (περιλαμβανομένου και του συνολικού επενδυτικού αποτυπώματος) 2,4 δισ. και έπεται συνέχεια, καθώς καταγράφονται αρκετοί σχεδιασμοί χωρίς μέχρι στιγμής να είναι γνωστά τα οικονομικά μεγέθη τους, όπως και στα υποθαλάσσια καλώδια οπτικών ινών. Στον λογαριασμό μπαίνουν και οι επενδύσεις στη διαστημική βιομηχανία, που περιλαμβάνουν τον φιλόδοξο στόχο του υπουργείου Εθνικής Άμυνας να κατασκευάσει και λειτουργήσει τηλεπικοινωνιακό δορυφόρο και τη δράση του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης για μικροδορυφόρους.
Τα έργα ψηφιοποίησης που εκτελεί η Κοινωνία της Πληροφορίας (ΚτΠ) είναι της τάξεως των 2 δισ., ενώ οι επενδύσεις σε προϊόντα λογισμικού από τις επιχειρήσεις τόσο του ιδιωτικού όσο και του δημόσιου τομέα εκτιμώνται σε 600 εκατ. ευρώ. Στο ελληνικό τεχνολογικό οικοσύστημα καταγράφηκαν exits πάνω από 1,24 δισ. ευρώ το 2024 και την ίδια στιγμή τα επενδυτικά κεφάλαια για νεοφυείς εταιρείες αθροίζουν 418 εκατ. ευρώ.
Τηλεπικοινωνιακά δίκτυα
ΟΤΕ | 3 δισ. ευρώ: Ο ΟΤΕ υλοποιεί επενδυτικό πλάνο ύψους περίπου 3 δισ. ευρώ μέχρι το 2027 για την ανάπτυξη δικτύου FTTH και 5G. Το 2024 οι επενδύσεις του ομίλου θα διαμορφωθούν μεταξύ 610 εκατ. και 620 εκατ. ευρώ. Στόχος του ΟΤΕ είναι η κάλυψη περίπου των δύο τρίτων των συν δέσεων – τηλεφωνικών γραμμών της χώρας με FTTH (περί τα 3 εκατ. συνδέσεις). Μέχρι σήμερα έχει κατασκευάσει 1,5 εκατ. και θα φτάσει 1,8 εκατ. στο τέλος του τρέχοντος έτους.
Nova | 1,2 δισ. ευρώ: Η Nova έχει ανακοινώσει την υλοποίηση επενδυτικού πλάνου ύψους 2 δισ. ευρώ έως το 2027. Μέχρι σήμερα έχουν επενδυθεί 800 εκατ. ευρώ, μεταξύ άλλων, για την επέκταση του δικτύου FTTH, την ανάπτυξη του 5G και για τηλεοπτικό περιεχόμενο (υπολείπεται 1,2 δισ. ευ ρώ). Μέχρι το τέλος του χρόνου θα έχουν κατασκευαστεί από την εν λόγω εταιρεία 540 χιλ. συνδέσεις FTTH και μέχρι το τέλος του 2026 συνολικά 1 εκατ.
Vodafone | 1 δισ. ευρώ: Περί που 300.000 γραμμές FTTH θα έχει υλοποιήσει μέχρι το τέλος του έτους η Vodafone. Το 2025 το δίκτυό της θα είναι εμπορικά διαθέσιμο σε 500.000 σπίτια και επιχειρήσεις και έως το 2028 σε 850.000. Στο επενδυτικό της πρόγραμμα, ύψους 1 δισ. ευρώ, που θα ολοκληρωθεί μέσα στην προσεχή πενταετία, περιλαμβάνεται εκτός από το δίκτυο το FTTH και η συνέχιση της ανάπτυξης του δικτύου 5G.
ΔΕΗ | 680 εκατ. ευρώ: Είσοδο στις τηλεπικοινωνίες επιχειρεί η ΔΕΗ. Στόχος της, όπως έχει ανακοινώσει η διοίκησή της, είναι οι 500 χιλ. συνδέσεις έως το τέλος του 2024, 1,7 εκατ. το 2025 και συνολικά 3 εκατ., συνολική επένδυση για την περίοδο 2024 – 2026, 680 εκατ. ευρώ. Με ενδιαφέρον αναμένονται οι ανακοινώσεις της διοίκησης της ΔΕΗ αναφορικά με το πώς θα δραστηριοποιηθεί στη λιανική, καθώς μέχρι σήμερα επίσημα έχει μιλήσει για παρο χή της υπηρεσίας στη χονδρική.
Inalan | 40 εκατ. ευρώ: Συν δέσεις οπτικής ίνας FTTH κατα σκευάζει επίσης σε Αττική και Θεσσαλονίκη η Inalan, η οποία αναφέρει ότι οι επενδύσεις της τα επόμενα 4 χρόνια θα είναι ύψους 40 εκατ. ευρώ. Στόχος της είναι να καλύψει 2,6 εκατ. διευθύνσεις (homes passed).
Κέντρα δεδομένων
Η ψηφιοποίηση σε συνδυασμό με τις νέες τεχνολογίες όπως είναι η Τεχνητή Νοημοσύνη αυξάνουν τις ανάγκες για επενδύσεις σε κέντρα δεδομένων. Η κινητικότητα που παρατηρείται σε αυτό τον τομέα συντηρεί την προσδοκία, σε 4 με 5 χρόνια, η Ελλάδα να αποτελέσει τον νούμερο 2 κόμβο στη Μεσόγειο, μετά τη Μασσαλία (σήμερα νούμερο 1) βάσει της διαθέσιμης χωρητικότητας. Διεθνείς αναλυτές εκτιμούν ότι σε ορίζοντα πενταετίας θα επενδυθούν στην Ελλά δα περίπου 1,2 δισ. δολ. για την ανάπτυξη κέντρων δεδομένων, με τις επενδύσεις σε αυτό τον τομέα να αυξάνονται με ετήσιο ρυθμό 8,8% έως και το 2028.
Digital Realty | 1,1 δισ.: Σημαντικό σταθμό στις εξελίξεις που έχουν δρομολογηθεί στον τομέα των κέντρων δεδομένων αποτέλεσε η εξαγορά (το 2020) της Lamda Hellix από την Digital Realty – από τις μεγαλύτερες εταιρείες παγκοσμίως στον χώρο των data centers με παρουσία σε 45 χώρες. Με αφετηρία τα δύο πρώτα data centers, τα Athens 1 και Athens 2 (δημιουργήματα της Lamda Hellix, ελληνική εταιρεία μέχρι την εξαγορά της) η Digital Realty έχει θέσει σε πλήρη λειτουργία το Athens 3, σε προχωρημένο στάδιο βρίσκεται η κατασκευή του Athens 4 και προετοιμάζει το Athens 5. Ταυτόχρονα κατασκευάζει κέντρο δεδομένων στην Κρήτη (Heraklion 1). Οι επενδύσεις αυτές προδιαγράφουν αύξηση του διαθέσιμου IT φορτίου στα data centers της Digital Realty από 2 MW σε 35 MW μέσα σε μια τριετή περίοδο. Σύμφωνα με την αμερικανική εταιρεία, οι επενδύσεις της στην Ελλάδα θα έχουν συνολικό αποτύπωμα στην ελληνική οικονομία της τάξεως του 1,1 δισ. ευρώ σε βάθος δεκαετίας.
Microsoft | 976,2 εκατ.: Σε εξέλιξη βρίσκεται η αδειοδοτική διαδικασία για την κατασκευή και λειτουργία τριών data centers στην Αττική της Microsoft, συνολικού προϋπολογισμού 976,168 εκατ. ευρώ (χωρίς ΦΠΑ). Το πρώτο θα κατασκευαστεί εντός του Επιχειρηματικού Πάρκου «Πέτρα – Γιαλού – Βούλια – Προκαλήσι», της Δημοτικής Ενότητας Σπάτων – Λούτσας, του Δήμου Σπάτων – Αρτέμιδος, και το δεύτερο και το τρίτο στη θέση Μπουρμπουτσάνα του Δήμου Κρωπίας. Η δυναμικότητα του data center στα Σπάτα θα είναι 19,2 MW, διπλάσια αυτών που θα εγκατασταθούν στο Κορωπί (9,6 MW). Ο αμερικανικός κολοσσός χρηματοδοτεί την επένδυσή του στην Ελλάδα με ίδια κεφάλαια σε ποσοστό 100%. Ο συνολικός προϋπολογισμός της επένδυσης όπως προαναφέραμε είναι 976,168 εκατ. και σε αυτόν περιλαμβάνεται η αγορά των οικοπέδων (77,400 εκατ.), η κατασκευή των κέντρων δεδομένων (404,956 εκατ.), ο τεχνολογικός και ψηφιακός εξοπλισμός τους (264,192 εκατ.), ενώ στα 229,620 εκατ. ευρώ εκτιμώνται οι λειτουργικές δαπάνες της 8ετίας, οι οποίες περιλαμβάνουν δαπάνες μισθοδοσίας, δαπάνες διαχείρισης εγκαταστάσεων, συντήρησης κ.ά.
Data4 | 300 εκατ.: Η πιο πρόσφατη ανακοίνωση για τη δημιουργία κέντρου δεδομένων ήρθε από τη γαλλική Data4, η οποία έχει ξεκινήσει την κατασκευή νέου data center campus στην Αττι κή (περιοχή Παιανίας), επένδυση ύψους 300 εκατ. ευρώ. Η γαλλική εταιρεία εργάζεται για το εν λόγω project εδώ και 18 μήνες και έχει ήδη εξασφαλίσει όλες τις άδειες που χρειάζεται (αρχαιολογικές, κατεδάφισης κ.λπ.). Το κέντρο δεδομένων της Data4 θα τεθεί λειτουργία τέλος 2026, αρχές 2027. Η Data4, σύμφωνα με τη διοίκησή της, σχεδιάζει να κατασκευάσει 2 κέντρα δεδομένων τα οποία θα τροφοδοτούνται με ισχύ έως και 90 MW. Το νέο data center campus στην Παιανία βρίσκεται σε βιομηχανική ζώνη, εξασφαλίζοντας εγγύτητα με ση μαντικούς ενεργειακούς πόρους. Θα κατασκευαστεί σε οικόπεδο 75 στρεμμάτων.
ΔΕΗ – Damac: ΔΕΗ και Damac (Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα) προ χωρούν στην ανάπτυξη data center στα Μεσόγεια, ισχύος 25 MW. Η κοινή τους εταιρεία η οποία συ στάθηκε πρόσφατα ονομάζεται Data in Scale, ξεκινά με μετοχικό κεφάλαιο 4 εκατ. ευρώ και ανή κει κατά 55% στη CAIO Holding Company Lim., εταιρεία συμφερόντων της Damac με έδρα στο Λονδίνο, και κατά 45% στη ΔΕΗ. Επίσης, πληροφορίες αναφέρουν πως η ΔΕΗ συζητά με μεγάλη τεχνολογική εταιρεία τη δημιουργία μεγάλου κέντρου δεδομένων σε ιδιόκτητες εκτάσεις που δια θέτει στα πρώην λιγνιτωρυχεία στη Δυτική Μακεδονία. Λεπτομέρειες δεν έχουν ακόμα γίνει γνωστές. Πλεονεκτήματα της υπό συζήτηση περιοχής είναι η ύπαρξη ιδιόκτητης γης, η γειτνίαση με εγκαταστάσεις ΑΠΕ, καθώς τα κέντρα δεδομένων είναι ιδιαίτερα ενεργοβόρα, αλλά και η «δίψα» της περιοχής για επενδύσεις, προκειμένου, μεταξύ άλλων, να ενισχυθεί η απασχόληση. Για τις δύο αυτές επενδύσεις της ΔΕΗ δεν έχει γίνει γνωστός ο προϋπολογισμός.
Υποθαλάσσια καλώδια
EMC | 550 εκατ. ευρώ: Η πιο ώριμη από τις επενδύσεις σε υποθαλάσσια καλώδια οπτικών ινών αφορά στο καλωδιακό σύστημα East To Med Data Corridor (EMC). Η πρώτη φάση του EMC αποτελεί επένδυση ύψους περί που 550 εκατ. ευρώ. Πρόκειται για δύο καλώδια, με το πρώτο να ξεκινά από τη Μασσαλία. Θα κάνει στάση στην Ελλάδα (σε Κρήτη και Αθήνα) και θα φτάνει στη Σαουδική Αραβία. Tο δεύτερο θα ακολουθεί περίπου την ίδια διαδρομή εκκινώντας από τη Γένοβα. Στον φορέα υλοποίησης του EMC συμμετέχουν η Saudi Telecom (STC – ο σαουδαραβικός φορέας παροχής τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών στο Βασίλειο της Σαουδικής Αρα βίας και μεταξύ των βασικών παρόχων στη Μέση Ανατολή) με 72%, η ΔΕΗ με 25% και η Telecommunication Telephony Satellite Applications – TTSA (τηλεπικοινωνιακή εταιρεία με έδρα την Ελλάδα και γραφεία στην Κύ προ και την Ελβετία) με 3%. Για το εν λόγω καλωδιακό σύστημα έχει υπογραφεί κοινοπρακτικό δάνειο τύπου Project Financing (χρηματοδότηση έργου και όχι εταιρείας) συνολικού ύψους 340 εκατ. ευρώ. Επικεφαλής των δανειστριών τραπεζών είναι η Εθνι κή Τράπεζα, η οποία δανειοδοτεί το EMC με 165 εκατ., 65 εκατ. είναι η συμμετοχή της Πειραιώς, 50 εκατ. της Alpha Bank, ενώ με 50 εκατ. συμμετέχει η Aljazira.
Grid Telecom – Tamares: Ιδιαίτερα δραστήρια στα επίγεια και υποθαλάσσια καλώδια οπτι κών ινών είναι η Grid Telecom, θυγατρική εταιρεία και φορέας τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών του Ανεξάρτητου Διαχειριστή Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργει ας (ΑΔΜΗΕ). Μεταξύ άλλων έχει ανακοινώσει στρατηγική συνεργασία με την Tamares Telecom, κορυφαίο διεθνή πάροχο τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών χονδρικής και διαχειριστή δικτύων οπτικών ινών, θυγατρική εταιρεία της Aluma Infrastructure Fund, για την ενίσχυση της ψηφιακής συνδεσιμότητας στην Ανατολική Μεσόγειο, με την ανάπτυξη και λειτουργία ενός σύγχρονου καλωδιακού σταθμού και παράκτιων υποδομών προσαιγιάλωσης στην Κύπρο.
Τεχνολογία Διαστήματος
Την απόκτηση ελληνικού δορυφόρου επιδιώκει το υπουργείο Άμυνας για την κάλυψη των αναγκών του για Επικοινωνίες και σε συνεργασία με το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης έχει απευθύνει πρόσκληση στη διαστημική βιομηχανία για υποβολή πληροφοριών (Request for Information – RFI). Πρόκειται για επένδυση που δύναται να φτάσει τα 300 εκατ. ευρώ. Βοηθητικά στην ανάπτυξη της ελληνικής διαστημικής βιομηχανίας αναμένεται να λειτουργήσει και το σε υλοποίηση πρόγραμμα των μικροδορυφόρων, του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, προϋπολογισμού 120 εκατ. ευρώ, με χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης.
Έργα ψηφιοποίησης
Η ΚτΠ (Κοινωνία της Πληροφορίας) ως εκτελεστικός βραχίονας του υπουργείου Ψηφιακής Δια κυβέρνησης διεκπεραιώνει τις διαγωνιστικές διαδικασίες για τα ψηφιακά έργα στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ, αλλά και του Ταμείου Ανάκαμψης, ύψους περίπου 2 δισ. ευρώ, με χρονικό ορίζοντα ολοκλήρωσης για τα περισσότερα το 2026. Για φέτος οι πληρωμές της ΚτΠ στις εταιρείες Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΤΠΕ) βάσει εκτίμησης θα είναι περίπου 400 εκατ. ευρώ.
