Στη μεγέθυνση αλλά και την ενίσχυση της αποτελεσματικότητάς τους στοχεύουν οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις, αξιοποιώντας κάθε χρηματοδοτικό εργαλείο μέσω επενδύσεων παρά το αβέβαιο οικονομικό περιβάλλον αλλά και την έλλειψη οικονομικής καθοδήγησης.
Όπως δείχνουν τα πρόσφατα στοιχεία του τμήματος ανάλυσης της Εθνικής Τράπεζας, σταθερή επενδυτική διάθεση δείχνουν οι ελληνικές μικρομεσαίες επιχειρήσεις, με το 1/2 αυτών να δηλώνει επενδυτικά ενεργό τόσο την προηγούμενη όσο και την επόμενη τριετία. Ωστόσο ανησυχία εγείρει το γεγονός ότι το 11% των μικρομεσαίων δηλώνει μία ασάφεια ή τάση αναθεώρησης επενδυτικών σχεδίων λόγω των συνθηκών υψηλής αβεβαιότητας που επικρατούν αλλά και της αδυναμίας τους να έχουν γνώση των προγραμμάτων, σχεδίου χρηματοδότησης καθώς και επενδυτικού σχεδίου.
Παράλληλα οι πολύ μικρές επιχειρήσεις παρουσιάζουν σχετικά χαμηλότερο επενδυτικό ενδιαφέρον. Αξίζει να σημειωθεί πως οι σχεδόν 870.000 μικρομεσαίες στην Ελλάδα συνεισφέρουν ετησίως κύκλο εργασιών της τάξης των 140 δισ. ευρώ. Τα 4/5 αντιστοιχούν σε ατομικές επιχειρήσεις, οι οποίες καλύπτουν αντίστοιχο μερίδιο στο σύνολο του εγχώριου εταιρικού τομέα (έναντι μόλις ½ του εταιρικού τομέα στην Ευρώπη). Αν και σε αριθμό υπερτερούν οι ατομικές επιχειρήσεις, το μεγαλύτερο μερίδιο του κύκλου εργασιών (της τάξης του 60%) παράγεται από εταιρείες διάφορων νομικών μορφών (ΑΕ, ΟΕ, ΕΕ, ΕΠΕ κτλ.).
Το ύψος της μέσης επένδυσης σταθερά αγγίζει το 1/5 του κύκλου εργασιών. Όσον αφορά τις επενδυτικές κατευθύνσεις των μικρομεσαίων για την επόμενη τριετία, υψηλότερη προτεραιότητα δίνεται στην επέκταση παγίων, τις ψηφιακές και πράσινες επενδύσεις (11%-12%), ενώ σχετικά χαμηλότερα βρίσκονται επενδύσεις σχετικές με καινοτομία, εξωστρέφεια και συνεργασίες (5%-7%).
Αξίζει να σημειωθεί ότι σε σχεδόν όλες τις κατηγορίες εντοπίζεται σχετικά σταθερό ενδιαφέρον μεταξύ της προηγούμενης και της επόμενης τριετίας. Εξαίρεση αποτελούν οι ψηφιακές επενδύσεις, όπου το ενδιαφέρον την προηγούμενη τριετία ήταν τριπλάσιο (35% των ΜμΕ) με την κορύφωση των επενδύσεων σε εξοπλισμό τεχνολογίας και πληροφορικής στο διάστημα αμέσως μετά την πανδημία.
Κύριος στόχος των επενδυτικών σχεδίων για την επόμενη τριετία, είναι η υποστήριξη των πρωτογενών στρατηγικών μεγέθυνσης, με το ποσοστό στις πολύ μικρές επιχειρήσεις να είναι συγκριτικά υψηλότερο (54% έναντι 42%-43% για τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις). Ωστόσο το υπόλοιπο 54% ακολουθεί πιο «ώριμες» στρατηγικές ενίσχυσης της αποτελεσματικότητας (είτε μείωση κόστους είτε αύξησης παραγωγικότητας).
Όπως τονίζουν οι αναλυτές, δεδομένης της συμβολής των χρηματοδοτικών προγραμμάτων στην υλοποίηση των επενδυτικών σχεδίων των μικρομεσαίων, σημαντικό είναι να διασφαλισθεί η πλήρης αξιοποίηση των διαθέσιμων προγραμμάτων. Καθώς η έγκριση των δανείων που έχουν άμεση σχέση και με το Ταμείο Ανάκαμψης είναι συνδεδεμένη με συγκεκριμένο επενδυτικό σχέδιο, ζητούμενο αποτελεί αρχικά η ταχύτερη δυνατή αδειοδότηση και στη συνέχεια μια αποτελεσματική κατασκευαστική διαδικασία με τις μικρότερες χρονοκαθυστερήσεις.
Δισταγμός
Σύμφωνα με τα στοιχεία, παρατηρείται ένας «σχετικός δισταγμός» των επιχειρήσεων για αιτήσεις, καθώς μόλις το 7% των ΜμΕ (1/3 αυτών με δυνητικό ενδιαφέρον) έχουν καταθέσει αίτηση για αξιοποίηση του προγράμματος. Ως κύριος παράγοντας που καθυστερεί την πρόοδο των διαδικασιών ξεχωρίζει η ολοκλήρωση των απαραίτητων επενδυτικών σχεδίων (για 7% των ΜμΕ), φανερώνοντας ανάγκη για καθοδήγηση και αναβάθμιση του οικονομικού εγγραμματισμού των ΜμΕ, ώστε να ανταποκριθούν σε απαιτητικές διαδικασίες. Ακολουθούν δυσκολίες στη συγκέντρωση του απαιτούμενου κεφαλαίου και αναμονή για κατάλληλα προγράμματα (3% και 1% των ΜμΕ, αντίστοιχα), υποδεικνύοντας ανάγκη ενημέρωσης για διαθέσιμες επιλογές στα δύο αυτά πεδία.
Περί τα 2/5 των ΜμΕ όλων των κλάδων στρέφονται στην υλοποίηση επενδύσεων, με εξαίρεση τη βιομηχανία που εμφανίζει υψηλότερη επενδυτική διάθεση, ενώ περί το 1/5 των ΜμΕ σε όλους τους κλάδους δείχνει ενδιαφέρον για ένταξή του στο Ταμείο Ανάκαμψης. Επιπλέον, το ποσοστό των ΜμΕ που αποκομίζει σημαντικά οφέλη από το Ταμείο Ανάκαμψης είναι υψηλό, εμφανίζοντας διαφορές ανά κλάδο. Αναλυτικά, το 60% των ΜμΕ στη βιομηχανία εμφανίζει ενδιαφέρον για επενδύσεις, από τις οποίες το 19% να προσβλέπει στην αξιοποίηση των κονδυλίων του Ταμείου Ανάκαμψης.
Παράλληλα, το Ταμείο Ανάκαμψης επιδρά σημαντικά στο 65% των ΜμΕ του κλάδου. Στο 46% διαμορφώθηκε το ποσοστό των ΜμΕ στο εμπόριο που κατευθύνεται σε επενδυτικές στρατηγικές, με το 17% του τομέα να σχεδιάζει χρήση πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης. Το 49% των ΜμΕ στις υπηρεσίες προσανατολίζεται σε επενδύσεις, με το 19% να επιδιώκει εξασφάλιση πόρων από το Ταμείο Ανάκαμψης. Στο 47% διαμορφώθηκε το ποσοστό των ΜμΕ στις κατασκευές που είναι εξοπλισμένες με επενδυτική διάθεση, με το 17% του τομέα να δείχνει διάθεση αξιοποίησης του Ταμείου Ανάκαμψης.
