Το σχετικά μέτριο επίπεδο καινοτομίας, το χαμηλό ποσοστό των ειδικών ΤΠΕ στην απασχόληση και το χαμηλό επίπεδο ψηφιακής ωριμότητας των μικρομεσαίων επιχειρήσεων αποτελούν τα αδύνατα σημεία της χώρας μας, σύμφωνα με την Έκθεση για το Πρόγραμμα Πλαίσιο «Ψηφιακή Δεκαετία – Digital Decade 2024».
Όπως το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης και Ηλεκτρονικού Περιεχομένου, η έκθεση καταλήγει ότι ο ελληνικός οδικός χάρτης καταδεικνύει ότι η χώρα καταβάλλει σημαντική προσπάθεια για την επίτευξη των στόχων της Ψηφιακής Δεκαετίας. Για να επιτύχει τον ψηφιακό της μετασχηματισμό, η Ελλάδα σχεδιάζει να διαθέσει συνολικό προϋπολογισμό (εξαιρουμένων των ιδιωτικών επενδύσεων) που υπολογίζεται σε 5,1 δισ. ευρώ (2,3% ΑΕΠ). Η χώρα πρέπει να προωθήσει την ανταγωνιστικότητα, την ανθεκτικότητα, την κυριαρχία και να προωθήσει τις ευρωπαϊκές αξίες και τη δράση για το κλίμα.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της έκθεσης, οι επιχειρήσεις στην Ελλάδα έχουν επίσης χαμηλό επίπεδο υιοθέτησης προηγμένων τεχνολογιών, με μόνο το 33,5% να έχει υιοθετήσει AI, cloud ή ανάλυση δεδομένων το 2023, πολύ κάτω από τον μέσο όρο της Ε.Ε. του 54,6%. Ειδικά οι ελληνικές ΜμΕ έχουν σχετικά μέτριο επίπεδο καινοτομίας και χαμηλό επίπεδο ψηφιακής ωριμότητας.
Το 2023 μόνο το 43,3% των μικρομεσαίων επιχειρήσεων είχε τουλάχιστον ένα βασικό επίπεδο ψηφιακής έντασης, κάτω από τον μέσο όρο της Ε.Ε. (57,7%). Το δυναμικό οικοσύστημα νεοφυών επιχειρήσεων, ωστόσο, παραμένει ένα θετικό σημάδι ενός αναπτυσσόμενου ψηφιακού οικοσυστήματος. Η χώρα μας δεν έχει ακόμη ανταποκριθεί στην πρόκληση της εκπαίδευσης του πληθυσμού της στο επίπεδο των απαιτούμενων ψηφιακών δεξιοτήτων, παρά τα πρόσφατα μέτρα και τις επενδύσεις που έχουν πραγματοποιηθεί προς αυτή την κατεύθυνση. Το 2023 μόνο το 52,4% του πληθυσμού είχε τουλάχιστον βασικές ψηφιακές δεξιότητες (μέσος όρος Ε.Ε. 55,5%), κάτι που δεν δείχνει ουσιαστική πρόοδο από την προηγούμενη συλλογή δεδομένων το 2021. Το ποσοστό των ICT experts στην απασχόληση είναι 2,4%, αρκετά κάτω από τον μέσο όρο της Ε.Ε. (4,8%), παρά την αυξανόμενη ζήτηση.
Πρόοδος
Στα θετικά της Ελλάδας προσμετράται ότι το 2023 σημείωσε αξιοσημείωτη πρόοδο στην ανάπτυξη υποδομών συνδεσιμότητας (Fiber to the Premises / FTTP) και στην ψηφιοποίηση των δημόσιων υπηρεσιών.
Η αύξηση ανέρχεται στις 10 ποσοστιαίες μονάδες στην κάλυψη υποδομών συνδεσιμότητας το 2023.
Οι τρέχουσες τάσεις της αγοράς αναμένεται να συμβάλουν περαιτέρω στην ενίσχυση αυτής της θετικής τάσης τα επόμενα χρόνια. Πρόοδο επίσης κατέγραψε η Ελλάδα και στην κάλυψη του 5G, που ανέρχεται στο 98%, σημειώνοντας άνοδο 14,5 ποσοστιαίων μονάδων, ενώ ο ευρωπαϊκός μ.ό. διαμορφώθηκε στο 89,3%, καταγράφοντας αύξηση 9,8 ποσοστιαίων μονάδων. Επίσης, σημαντική πρόοδος έχει σημειωθεί στην ψηφιοποίηση των δημόσιων υπηρεσιών προς επιχειρήσεις.
Η Ελλάδα, με βαθμολογία 86,2, έχει επιδόσεις πάνω από τον μέσο όρο της Ε.Ε. (85,4), αντιπροσωπεύοντας πρόσφατη ετήσια ανάπτυξη 17,5%. Στις ψηφιακές δημόσιες υπηρεσίες για τους πολίτες, αν και η Ελλάδα έχει ελαφρώς χαμηλότερες επιδόσεις από τον μέσο όρο της Ε.Ε. (75,9 έναντι μέσου όρου της Ε.Ε. 79,4), καταγράφει πρόσφατη ετήσια ανάπτυξη 17,5%.
Συνδεσιμότητα
Αναφορικά με την εξέλιξη του προγράμματος στην υπόλοιπη Ευρώπη, σύμφωνα με την έκθεση, η Ε.Ε. απέχει αρκετά από την επίτευξη των στόχων συνδεσιμότητας που έχουν τεθεί από το Πρόγραμμα Πολιτικής Ψηφιακής Δεκαετίας. Σήμερα τα δίκτυα οπτικών ινών φτάνουν μόνο στο 64% των νοικοκυριών και τα δίκτυα υψηλής ποιότητας 5G καλύπτουν το 50% της επικράτειας της Ε.Ε., με απόδοση ακόμα ανεπαρκή για την παροχή προηγμένων υπηρεσιών 5G. Όσον αφορά τον ψηφιακό μετασχηματισμό των επιχειρήσεων το 2023, η υιοθέτηση τεχνητής νοημοσύνης, cloud ή/και μεγάλων δεδομένων από εταιρείες της Ε.Ε. ήταν κάτω από το 75% του στόχου του Προγράμματος. Σύμφωνα με τις τρέχουσες τάσεις, μόνο το 64% των επιχειρήσεων θα χρησιμοποιεί cloud, 50% μεγάλα δεδομένα και μόνο 17% τεχνητή νοημοσύνη έως το 2030. Προς το παρόν, οι στόχοι ψηφιακών δεξιοτήτων που τέθηκαν από την Ψηφιακή Δεκαετία απέχουν ακόμη αρκετά από την επίτευξη. Αν και πάνω από το μισό (55,6%) του πληθυσμού της Ε.Ε. έχει τουλάχιστον βασικές ψηφιακές δεξιότητες, αυτό απέχει πολύ από τον στόχο του 80% που έχει τεθεί. Και, υπό τις παρούσες συνθήκες, το 2030 ο αριθμός των ειδικών ICT στην απασχόληση στην Ε.Ε. θα είναι περίπου 12 εκατομμύρια (ο στόχος έχει οριστεί στα 20 εκατομμύρια έως το 2030). Τα κράτη-μέλη συνέχισαν να σημειώνουν πρόοδο όσον αφορά την ψηφιοποίηση των δημόσιων υπηρεσιών, ενώ τα δεδομένα υγείας είναι πλέον διαθέσιμα παντού στην Ε.Ε. Επιπλέον, η πλειονότητα του πληθυσμού της Ε.Ε. έχει πρόσβαση σε ασφαλή ηλεκτρονική ταυτοποίηση (eID).
Ολοκληρωμένο πλαίσιο της Ε.Ε.
Να σημειωθεί ότι η Ψηφιακή Δεκαετία είναι ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο της Ε.Ε., που καθοδηγεί όλες τις δράσεις που σχετίζονται με την ψηφιακή τεχνολογία. Στόχος της Ψηφιακής Δεκαετίας είναι να διασφαλίσει ότι όλες οι πτυχές της τεχνολογίας και της καινοτομίας λειτουργούν με επίκεντρο τον άνθρωπο. Το πρόγραμμα πολιτικής για την Ψηφιακή Δεκαετία καθορίζει ψηφιακές φιλοδοξίες για την επόμενη δεκαετία με τη μορφή σαφών και συγκεκριμένων στόχων. Οι κύριοι στόχοι μπορούν να συνοψιστούν σε 4 άξονες και συγκεκριμένα: πληθυσμός με ψηφιακές δεξιότητες και επαγγελματίες υψηλής ειδίκευσης στον ψηφιακό τομέα, ασφαλείς και βιώσιμες ψηφιακές υποδομές, ψηφιακός μετασχηματισμός των επιχειρήσεων, ψηφιοποίηση των δημόσιων υπηρεσιών.
