Η ενεργειακή κρίση, οι γεωπολιτικές εντάσεις, ακόμα και η κλιματική αλλαγή συνεχίζουν να αποτελούν κρίσιμους παράγοντες που επηρεάζουν το επιχειρηματικό περιβάλλον, σύμφωνα με τα στοιχεία της ICAP CRIF που αφορούν τις επιδόσεις επιλεγμένων κλάδων της ελληνικής οικονομίας.
Σύμφωνα με μία σύντομη επισκόπηση των πρόσφατων εξελίξεων για 51 επιλεγμένους κλάδους, με πληροφόρηση που αντλείται από τις Κλαδικές Μελέτες που εκδίδει ο Όμιλος ICAP CRIF, η σημαντική ανάπτυξη της εγχώριας οικονομίας το 2022 αντανακλάται στα οικονομικά αποτελέσματα του ελληνικού εταιρικού τομέα καθώς πέτυχε, στο σύνολό του, σημαντική αύξηση τόσο στον κύκλο εργασιών όσο και στην κερδοφορία του το συγκεκριμένο έτος παρά τους δυσμενείς εξωγενείς παράγοντες. Ωστόσο, εστιάζοντας στους 51 κλάδους που παρουσιάζονται στην έκδοση, διαπιστώνεται ότι η αύξηση του λειτουργικού κόστους των επιχειρήσεων λόγω της ανόδου των ενεργειακών τιμών και των συνεπακόλουθων, οδήγησε στην οριακή μείωση των περιθωρίων κερδοφορίας το 2022. Ελαφρά θετική μεταβολή παρουσίασαν οι μέσοι δείκτες αποδοτικότητας ιδίων και απασχολουμένων κεφαλαίων των συγκεκριμένων κλάδων. Επιπλέον όπως επισημαίνεται, πέρα από την αύξηση της ζήτησης για προϊόντα και υπηρεσίες, οι ανατιμήσεις αυτών λόγω των έντονων πληθωριστικών πιέσεων οδήγησαν στη σημαντική διεύρυνση των συνολικών πωλήσεων.
Αναφορικά με τις επιδόσεις του 2023 η εγχώρια οικονομία κινήθηκε ανοδικά αλλά με επιβραδυνόμενο ρυθμό, καθώς το ΑΕΠ ενισχύθηκε κατά 2,0% έναντι αύξησης 5,6% το 2022. Για το τρέχον έτος (2024), οι εκτιμήσεις είναι μεν θετικές αλλά συγκρατημένες, καθώς η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε έκθεσή της προβλέπει ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας κατά 2,2% το 2024 και 2,3% το 2025. Οι πληθωριστικές πιέσεις σταδιακά υποχωρούν, καθώς το α’ εξάμηνο του 2024 ο πληθωρισμός αυξήθηκε κατά 2,8% έναντι του αντίστοιχου εξαμήνου του 2023.
Συγκεντρωτικά μεγέθη
Αναλυτικά από την επεξεργασία των συγκεντρωτικών οικονομικών μεγεθών 23.073 επιχειρήσεων, στις οποίες δεν περιλαμβάνονται αυτές του χρηματοπιστωτικού τομέα, προκύπτει ότι ο συνολικός κύκλος εργασιών τους αυξήθηκε κατά 35,6% το 2022 σε σχέση με το 2021 και διαμορφώθηκε σε 232,0 δισ. ευρώ, (έναντι 171,0 δισ. το 2021). Επισημαίνεται ότι, οι πωλήσεις αυξήθηκαν και στους τους εννέα ευρύτερους κλάδους του εταιρικού τομέα (εξαιρουμένου του χρηματοπιστωτικού). Τη μεγαλύτερη (ποσοστιαία) αύξηση στον κύκλο εργασιών κατέγραψε ο κλάδος της Ενέργειας – Ύδρευσης (97,8%) και ακολούθησε ο κλάδος των Ξενοδοχείων – Εστιατορίων (70,3%). Έπονται οι κλάδοι της Γεωργίας – Αλιείας (36,0%) και της Μεταποίησης (35,1%).
Τη μικρότερη άνοδο κατέγραψε ο κλάδος των Ορυχείων – Λατομείων (7,1%). Η πλειοψηφία των 23.073 εταιρειών (73,8%) ήταν κερδοφόρες το 2022, τα δε κέρδη τους υπερίσχυσαν και καθόρισαν και το συνολικό αποτέλεσμα. Τη μεγαλύτερη συμμετοχή στα κέρδη είχαν οι κλάδοι της Μεταποίησης και του Εμπορίου. Αναφορικά με το τελικό καθαρό αποτέλεσμα των εξεταζόμενων κλάδων (του μη χρηματοπιστωτικού εταιρικού τομέα) επισημαίνεται ότι, ένας μόνο ήταν ζημιογόνος το 2022 ενώ οι υπόλοιποι ήταν κερδοφόροι. Ειδικότερα, ο κλάδος των Ορυχείων – Λατομείων κατέγραψε ζημιές το 2022 και μάλιστα αυξημένες σε σχέση με το 2021. Επίσης, ένας κλάδος και συγκεκριμένα των Κατασκευών σημείωσε κέρδη το 2022 ενώ το 2021 ήταν ζημιογόνος.
Οι υπόλοιποι επτά κλάδοι εμφάνισαν αύξηση στην κερδοφορία τους, στην πλειοψηφία δε αυτών τα καθαρά (προ φόρου) κέρδη ενισχύθηκαν σημαντικά. Σε απόλυτα μεγέθη, τα υψηλότερα κέρδη κατέγραψε ο κλάδος της Μεταποίησης (€5,57 δισ.) και ακολούθησαν οι κλάδοι του Εμπορίου (€3,31 δισ.) και των Λοιπών Υπηρεσιών (€2,38 δισ.).
Όσον αφορά στον χρηματοπιστωτικό τομέα, επισημαίνεται η σημαντική αύξηση του τελικού καθαρού αποτελέσματος, το οποίο ανήλθε σε €5,9 δισ. το 2022, από €3,9 δισ. το 2021. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται κατά κύριο λόγο στην αύξηση του συνολικού αποτελέσματος του τραπεζικού κλάδου. Αξιόλογη ήταν και η διεύρυνση των κερδών του κλάδου των λοιπών χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών. Συγκεκριμένα, το 2022 τα συνολικά έσοδα των 14 τραπεζών που περιλαμβάνονται στην ανάλυση αυξήθηκαν κατά 21,3% και διαμορφώθηκαν στο ποσό των €7,1 δισ. Παράλληλα, ιδιαίτερα σημαντική ήταν η αύξηση των λοιπών λειτουργικών εσόδων του κλάδου κατά 61,8% την ίδια περίοδο, ενώ τα λειτουργικά έξοδα ενισχύθηκαν μόνο κατά 6,3% το 2022/2021. Οι παραπάνω μεταβολές οδήγησαν στην εντυπωσιακή βελτίωση του συνολικού λειτουργικού αποτελέσματος κατά 62,8% και κατ’ επέκταση στη διεύρυνση της κερδοφορίας από €2,3 δισ. το 2021 σε €4,1 δισ. το 2022. Αναφορικά με τον κλάδο των ασφαλειών, τα συνολικά έσοδα του τομέα αυξήθηκαν κατά 10,3% και διαμορφώθηκαν σε €3,8 δισ. το 2022, ενώ λόγω της μη συγκράτησης του κόστους, τα μεικτά κέρδη μειώθηκαν κατά 1,9% την ίδια περίοδο. Η εξέλιξη αυτή σε συνδυασμό και με την αύξηση των λειτουργικών εξόδων κατά 16,2% οδήγησε στη μείωση των λειτουργικών αποτελεσμάτων κατά 25,1% και των καθαρών κερδών του κλάδου κατά 25,0%. Ειδικότερα, το 2022 τα καθαρά κέρδη διαμορφώθηκαν στο ποσό των €354 εκατ., από €471,9 εκατ. το 2021. Αξιόλογη βελτίωση εμφάνισε ο σύνθετος κλάδος των λοιπών χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών το 2022, ο οποίος περιλαμβάνει επιχειρήσεις προερχόμενες, μεταξύ άλλων, από κλάδους συμμετοχών, χρηματοδοτικής μίσθωσης, χρηματιστηριακών συναλλαγών, factoring, κ.ά.
Οι τομείς που ξεχωρίζουν
Από την επεξεργασία των βασικών χρηματοοικονομικών δεικτών (έτους 2022) των επί μέρους κλάδων, προκύπτουν οι πέντε κορυφαίοι κλάδοι όσον αφορά στους δείκτες Κερδοφορίας, Αποδοτικότητας και Χρηματοοικονομικής Διάρθρωσης. Στις υψηλότερες επιδόσεις μικτού περιθωρίου κέρδους ξεχωρίζουν οι κλάδοι Real Estate, Ενοικιάσεις Επαγγελματικών Σκαφών Αναψυχής, Στρωματοποιία, Αλυσίδες Καταστημάτων Παιχνιδιών, Ηλεκτρονικά Συστήματα Ασφαλείας. Στις επιδόσεις του περιθωρίου καθαρού κέρδους ξεχώρισαν Real Estate, Ενοικιάσεις Αυτοκινήτων, Υπηρεσίες Σταθερής Τηλεφωνίας, Αλυσίδες Καταστημάτων Παιχνιδιών, Κλιματισμός. Στις επιδόσεις Περιθωρίου EBITDA (%) ξεχώρισαν Real Estate, Ενοικιάσεις Αυτοκινήτων, Υπηρεσίες Σταθερής Τηλεφωνίας, Υπηρεσίες Κινητής Τηλεφωνίας, Αλυσίδες Καταστημάτων Παιχνιδιών.
Συγκρίνοντας τους μέσους δείκτες κερδοφορίας και αποδοτικότητας των επιλεγμένων κλάδων του 2022 σε σχέση με τους αντίστοιχους δείκτες του 2021 (των ιδίων κλάδων) διαπιστώνεται οριακή επιδείνωση όλων των δεικτών κερδοφορίας το 2022. Η αύξηση του κόστους λειτουργίας των επιχειρήσεων λόγω της ενεργειακής κρίσης και των συνεπακόλουθων (αύξηση τιμών πρώτων υλών, μεταφοράς προϊόντων, καυσίμων κλπ.), συμπίεσαν τα περιθώρια κερδοφορίας των επιχειρήσεων, σε διαφορετικό βέβαια βαθμό ανάλογα με τον κλάδο δραστηριότητας. Ειδικότερα, τα περιθώρια μικτού κέρδους και κερδών EBITDA μειώθηκαν κατά 0,5 και 0,6 ποσοστιαίες μονάδες αντίστοιχα, το 2022 σε σχέση με το 2021, ενώ του καθαρού κέρδους συρρικνώθηκε κατά 0,2 ποσ. μονάδες.
