Λύσεις για την επαναχρησιμοποίηση των μπαταριών των ηλεκτρικών οχημάτων αναζητά η Ευρώπη μέσω του φιλόδοξου έργου BATTERY2Life.
Το έργο στοχεύει στην διευκόλυνση της ομαλής μετάβασης των μπαταριών σε εφαρμογές δεύτερης χρήσης με την παροχή λύσεων ανοιχτών, προσαρμόσιμων έξυπνων Συστημάτων Διαχείρισης Μπαταριών (Battery Management Systems) και βελτιωμένων συστημάτων για την αξιόπιστη αναδιαμόρφωση χρησιμοποιημένων μπαταριών, ενισχύοντας με αυτόν τον τρόπο την ανταγωνιστικότητα της συγκεκριμένης βιομηχανίας της Ε.Ε. αλλά και την ανακύκλωση προϊόντων προς εφαρμογές δεύτερης χρήσης.
Στο έργο θα επιδειχθούν 2 πιλοτικές εφαρμογές που αντιπροσωπεύουν δύο υποσχόμενα και βιώσιμα επιχειρηματικά μοντέλα για την δευτερεύουσα χρήση των μπαταριών των ηλεκτρικών οχημάτων: α) αποθήκευση σε οικιακό περιβάλλον για την προώθηση της έννοιας του παραγωγού/καταναλωτή (prosumer) και β) αποθήκευση σε επίπεδο δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας (grid-scale storage) για την προώθηση της πράσινης ενεργειακής μετάβασης. Τα ευρήματα των πιλοτικών επιδείξεων θα αξιοποιηθούν για την αποτίμηση των οικονομικών και περιβαλλοντικών ωφελειών καθώς και για την προετοιμασία συστάσεων για τις τεχνικές επιτροπές τυποποίησης.
11 εταίροι – 3 ελληνικοί φορείς
Στην κοινοπραξία του έργου που την απαρτίζουν 11 εταίροι, συμμετέχουν τρείς ελληνικοί φορείς, η ερευνητική ομάδα I-SENSE Group του Ερευνητικού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου Συστημάτων Επικοινωνιών και Υπολογιστών (ΕΠΙΣΕΥ) του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου (ΕΜΠ), η ΔΕΗ και η Sunlight Group – που θα κληθούν να αναπτύξουν και να επιδείξουν ένα σύστημα αποθήκευσης με μπαταρίες δεύτερης ζωής για παροχή επικουρικών υπηρεσιών στο ηλεκτρικό δίκτυο. Η ερευνητική ομάδα I-SENSEGroup εκτός από τον συντονισμό του έργου, είναι υπεύθυνη για την περιγραφή των προδιαγραφών των πιλοτικών επιδείξεων και τα Συστήματα Διαχείρισης Μπαταριών (Battery Management Systems) αλλά και την επικοινωνία και διάχυση των αποτελεσμάτων του έργου. Η ΔΕΗ είναι υπεύθυνή για την επίδειξη του δεύτερου πιλότου του προγράμματος Battery2Life. Συγκεκριμένα, στις εγκαταστάσεις της ΔΕΗ στην Κάντζα (InnovationHub) τo Σύστημα Διαχείρισης Μπαταριών που έχει αναπτυχθεί, θα συνδεθεί με το δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας ώστε να πραγματοποιείται αποθήκευση ενέργειας εντός του δικτύου και να είναι εφικτή η αποδέσμευσή της, ανάλογα με το αν υπάρχει αυξημένη ή μειωμένη ζήτηση.
Η πιλοτική αυτή επίδειξη έχει ως στόχο να αναδείξει την πράσινη μετάβαση στον τομέα της ενέργειας, ενώ τα αποτελέσματα από την πιλοτική εφαρμογή της προτεινόμενης τεχνολογίας θα χρησιμοποιηθούν περαιτέρω για την τεχνικό-οικονομική ανάλυση αλλά και το περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Η SunlightGroup είναι υπεύθυνη για τον σχεδιασμό, παραγωγή και τεστ του 2ου πρωτοτύπου συστήματος ESS. Το πρωτότυπο αυτό, θα βασίζεται σε παλιά traction modules LFP πρισματικών στοιχείων που βρίσκονται στο πεδίο και πλησιάζουν το τέλος της ζωής τους. Το πρωτότυπο θα περιλαμβάνει ανασχεδίαση ηλεκτρικών και μηχανολογικών υποσυστημάτων για την καλύτερη και ασφαλέστερη λειτουργία του. Παράλληλα, θα πραγματοποιηθούν αναλυτικές προσομοιώσεις των στοιχείων LFP με σκοπό την ακριβέστερη απεικόνιση της κατάστασης της μπαταρίας. Οι προσομοιώσεις αυτές έχουν σκοπό την αύξηση της απόδοσης και της ασφάλειας του τελικού πρωτοτύπου.
Τα ηλεκτρικά οχήματα (EV) έχουν φέρει επανάσταση στην βιώσιμη αυτοκίνηση και ο αριθμός τους σε παγκόσμιο επίπεδο πωλήσεων, αυξάνεται συνεχώς. Ανάλογα αυξάνεται και ο αριθμός των μπαταριών, οι οποίες όταν φτάσουν, πλέον, στο τέλος τους ωφέλιμης ζωής τους θα πρέπει να αποσυρθούν/ανακυκλωθούν. Συνήθως, οι μπαταρίες αυτές διατηρούν ακόμα το 70-80% της ονομαστικής τους χωρητικότητας, το οποίο πρακτικά δεν μπορεί να εξυπηρετήσει επαρκώς τις ανάγκες μετακίνησης ενός ηλεκτρικού οχήματος, ωστόσο θα μπορούσαν να επαναχρησιμοποιηθούν σε εναλλακτικές εφαρμογές, όπως για παράδειγμα στην αποθήκευση ενέργειας, προσφέροντας, έτσι, μία «δεύτερη ζωή».
Όπως αναφέρει ο Δρ. Άγγελος Αμδίτης Διευθυντής Έρευνας και Ανάπτυξης του Ερευνητικού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου Συστημάτων Επικοινωνιών και Υπολογιστών (ΕΠΙΣΕΥ) και Συντονιστής του έργου BATTERY2LIFE, «ο αριθμός των μπαταριών ηλεκτρικών οχημάτων (EV) που δεν είναι πλέον κατάλληλες για χρήση στο όχημα, θα αυξηθεί δραματικά τα επόμενα χρόνια και είναι σημαντικό να βρεθούν λύσεις για τον τρόπο επαναχρησιμοποίησής τους προς το συμφέρον του περιβάλλοντος, της κοινωνίας και της οικονομίας».
Σύμφωνα με τα στοιχεία του 6ου συνεδρίου για την Ηλεκτροκίνηση που έγινε πρόσφατα στην Αθήνα, η Ελλάδα το 2022 υπερδιπλασίασε τις ταξινομήσεις ηλεκτρικών οχημάτων σε σχέση με το 2021. Ο Διευθυντής του ΙΜΕΤ/ΕΚΕΤΑ Δρ. Ευ. Μπεκιάρης μιλώντας για το έργο του ΕΚΕΤΑ και του ΕΛ.ΙΝ.Η.Ο (Ελληνικό Ινστιτούτο Ηλεκτρικών Οχημάτων) που αφορούν την ηλεκτροκίνηση, τόνισε Η Ελλάδα θα μπορούσε επίσης να παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο και ως προμηθευτής επιπέδου Tier 2 στη βιομηχανία της αυτοκίνησης, προσφέροντας λογισμικά συστήματα, εξαρτήματα αυτοκίνησης αλλά και υπηρεσίες που σχετίζονται με την συγκεκριμένη βιομηχανία.
Σε επίπεδο φόρτισης, ο Δρ. Μπεκιάρης επισήμανε ότι η επαγωγική μέθοδος είναι μια λύση η οποία μπορεί να βοηθήσει καταλυτικά στη συνεχώς αυξανόμενη αγορά των ηλεκτροκίνητων οχημάτων, λειτουργώντας συμπληρωματικά με τους ενσύρματους σταθμούς φόρτισης. Επιπλέον ανέφερε ότι ο δεύτερος κύκλος ζωής των μπαταριών, η ανακύκλωση τους καθώς και η είσοδος
στην αγορά εναλλακτικών μπαταριών (Solid State, Sodium-Ion κ.α.) θα οδηγήσει σε μεγαλύτερη βιωσιμότητα των συσσωρευτών ενέργειας. Επίσης, ανέφερε ότι οι λύσεις για τις μεταφορές στα μεγάλα αστικά κέντρα, όπως της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης θα πρέπει να προσεγγίζονται με μητροπολιτικό πλάνο, με την συμμετοχή της αυτοδιοίκησης, των αρμόδιων υπουργείων και των επαγγελματιών του κλάδου.
Αυξητική πορεία των ταξινομήσεων
Αναφορικά με την πορεία των ταξινομήσεων ηλεκτρικών αυτοκινήτων στην Ελλάδα το 2023, τα στοιχεία δείχνουν αυξητική τάση. Ειδικότερα οι συνολικές πωλήσεις των ηλεκτρικών αυτοκινήτων στην Ελλάδα το 2023 έφτασαν τον αριθμό των 7.328 μονάδων έναντι 2.959 ταξινομήσεων που είχαν γίνει το 2022, σημειώνοντας αύξηση κατά 147%. Ηγετικό μερίδιο αγοράς στη χώρα μας κατέχει η Tesla και ακολουθούν οι γνωστές αυτοκινητοβιομηχανίες. Να σημειωθεί ότι πρόσφατα ανακοινώθηκε ότι ο όμιλος Σφακιανάκη αποτελεί τον επίσημο διανομέα των επιβατικών ηλεκτρικών οχημάτων της BYD στην Ελλάδα. Από την πλευρά του ο Σύνδεσμος Εισαγωγέων Αντιπροσώπων Αυτοκινήτων τονίζει πως η Ελλάδα αν και καθυστέρησε την εισαγωγή της ηλεκτροκίνησης πραγματοποιεί μεγάλα βήματα από το 2020, με το ποσοστό ηλεκτρικών επιβατικών οχημάτων πλέον να φτάνει το 4,7% (2023) έναντι 0,2% το 2019.
Ωστόσο τονίζουν ότι δίχως μέτρα υποστήριξης των καταναλωτών για να απομακρύνουν τα παλαιά αυτοκίνητά τους και δίχως τη θέσπιση αντικινήτρων, θα καθυστερήσει πολύ η ανανέωση του στόλου στη χώρα μας, που είναι πρωταθλήτρια σε υπέργηρα αυτοκίνητα στο σύνολο της Ε.Ε.
Αντίστοιχες είναι και οι διαπιστώσεις της Deloitte, σύμφωνα με τα ευρήματα της εργασίας που δημοσιεύθηκε στο διεθνές επιστημονικό περιοδικό Energies, με τίτλο “Electromobility Prospects in Greece by 2030: A Regional Perspective on Strategic Policy Analysis”. Η εν λόγω έρευνα, εξετάζοντας τις δυνατότητες επίτευξης των εθνικών στόχων για την ηλεκτροκίνηση έως το 2030 στην Ελλάδα, αναγνωρίζει σημαντική περιφερειακή ανισομετρία για την εξέλιξη της ηλεκτροκίνησης στη χώρα το επόμενο διάστημα. Οι βασικές αιτίες εντοπίζονται σε σημαντικές διαφορές στο διαθέσιμο εισόδημα, στην απουσία επαρκούς ενημέρωσης σε θέματα ενεργειακής μετάβασης και σε διαθεσιμότητα υποδομών. Η έρευνα καταλήγει στο συμπέρασμα ότι απαιτείται ο σχεδιασμός και η εισαγωγή στόχων και πολιτικών προσαρμοσμένων στα χαρακτηριστικά κάθε περιφέρειας.
