Κατακόρυφη άνοδο και υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης εμφάνισε την τελευταία διετία η εγχώρια αγορά κλιματισμού. Σύμφωνα με τους αναλυτές της ICAP CRIF ο κλάδος ευνοήθηκε από το πρόγραμμα «Ανακυκλώνω-Αλλάζω Συσκευή», την αύξηση της οικοδομικής δραστηριότητας και των ανακαινίσεων, την άνοδο του τουρισμού και την ενίσχυση της ζήτησης για τουριστικά καταλύματα, για νέες και ανακαινισμένες ξενοδοχειακές δομές και Airbnb). Επιπλέον έχει ευνοηθεί από την ολοένα και μεγαλύτερη σημασία που δίνεται στην ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων. Εάν θα διατηρηθεί η αυξητική τάση της ζήτησης για τα συγκεκριμένα προϊόντα κατά την τρέχουσα οικονομική χρήση εξαρτάται από τη δυνατότητα του καταναλωτικού κοινού να ανταποκριθεί στην κάλυψη των αναγκών του για την ενεργειακή αναβάθμιση οικιών και επαγγελματικών χώρων, μιας και αυτή τη στιγμή δεν «τρέχουν» προγράμματα επιδότησης αγοράς κλιματιστικών.
Όπως αναφέρει η Σταματίνα Παντελαίου, Διευθύντρια Οικονομικών & Κλαδικών Μελετών της ICAP CRIF οι συνολικές πωλήσεις κλιματιστικών split units (σε τεμάχια) σημείωσαν κατακόρυφη άνοδο κατά 37% το 2022 έναντι του 2021 και κατά 66% το 2023 σε σχέση με το 2022.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του προγράμματος «Ανακυκλώνω-Αλλάζω Συσκευή» (22/11/23) έχουν εκδοθεί συνολικά 941.172 επιταγές για αντικατάσταση ενεργοβόρων συσκευών. Στην πλειονότητά τους αφορούν κλιματιστικά (52%), καθώς έχουν εκδοθεί 489.386 επιταγές (vouchers) για την αντικατάσταση των παλαιών. Από το σύνολο των επιταγών για κλιματιστικά παραμένουν διαθέσιμες προς χρήση 167.314. Τέλος, από τους εμπόρους έχουν δεσμευτεί ή εξαργυρωθεί 322.072 επιταγές για κλιματιστικά. Αξίζει να σημειωθεί πως η μέση μηνιαία δαπάνη ανά νοικοκυριό για συσκευές κλιματισμού αυξήθηκε τη διετία 2021-2022, καλύπτοντας το 54% των συνολικών μηνιαίων αγορών των νοικοκυριών για συσκευές θέρμανσης και κλιματισμού. Το μεγαλύτερο μέρος της εγχώριας ζήτησης split units κάλυψε η κατηγορία των κλιματιστικών μηχανημάτων 9.000 ΒΤU αποσπώντας μερίδιο 35%. Ακολουθεί η κατηγορία των μηχανημάτων 12.000 ΒΤU, η οποία εκτιμάται ότι κάλυψε περίπου το 30% της αγοράς. Σημειώνεται ότι, με τα προγράμματα «Ανακυκλώνω – Αλλάζω Συσκευή» αυξήθηκε την τελευταία διετία η συμμετοχή των καταστημάτων ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών συσκευών στις συνολικές πωλήσεις των split units κλιματιστικών.
Οι επιχειρήσεις
Στον κλάδο δραστηριοποιείται αξιόλογος αριθμός, κυρίως εισαγωγικών επιχειρήσεων, με ορισμένες εξ αυτών να αποτελούν θυγατρικές πολυεθνικών εταιρειών. Η πλειονότητα των επιχειρήσεων ασχολείται παράλληλα και με την εισαγωγή ή εμπορία και άλλων προϊόντων όπως ηλεκτρικές συσκευές, είδη κεντρικής θέρμανσης, κ.ά. Σύμφωνα με την Ελευθερία Παραμερίτη, Manager της Διεύθυνσης Οικονομικών – Κλαδικών Μελετών της ICAP CRIF, η οποία επιμελήθηκε την εν λόγω μελέτη, ανοδικά κινήθηκαν επίσης οι πωλήσεις των κεντρικών κλιματιστικών μονάδων και η αγορά των fan coils. Αύξηση παρουσίασαν και τα ημικεντρικά συστήματα κλιματισμού. Οι εγχώριες πωλήσεις ψυκτών αυξήθηκαν κατά 15% την περίοδο 2022/21, ενώ το 2023 παρουσίασαν περαιτέρω άνοδο με χαμηλότερο όμως ρυθμό μεταβολής (4,3%). Τα μερίδια που απέσπασαν αθροιστικά οι τρεις μεγαλύτερες εταιρείες του κλάδου επί της συνολικής αξίας των πωλήσεων κλιματιστικών μηχανημάτων στην εγχώρια αγορά (εξαιρουμένων των εξαγωγών) εκτιμάται ότι κυμάνθηκαν μεταξύ 41% και 43% το 2022.
Όσον αφορά τα δίκτυα διανομής, η διάθεση των φορητών κλιματιστικών γίνεται ουσιαστικά από τα καταστήματα ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών συσκευών. Οι πωλήσεις των μικρών κλιματιστικών μονάδων πραγματοποιούνται κυρίως από τις μεγάλες αλυσίδες λιανικής πώλησης ηλεκτρικών ειδών, καθώς οι συγκεκριμένες επιχειρήσεις προσφέρουν αρκετές ευκολίες πληρωμής στους καταναλωτές. Επιπλέον, οι εισαγωγείς κλιματιστικών συνεργάζονται με τις αλυσίδες κυρίως λόγω της εκτεταμένης γεωγραφικής κάλυψης που παρέχουν τα δίκτυα των καταστημάτων τους.
Με βάση το αντιπροσωπευτικό δείγμα 18 εταιρειών του κλάδου, για τη διετία 2021-2022 το σύνολο του ενεργητικού των συγκεκριμένων επιχειρήσεων αυξήθηκε κατά 16,5% το 2022 έναντι του 2021, γεγονός που οφείλεται στην κατακόρυφη αύξηση των αποθεμάτων (87,3%). Τα υψηλά αποθέματα οφείλονταν στην ανάγκη κάλυψης της αυξημένης ζήτησης για κλιματιστικά που αναμενόταν το 2023 λόγω του προγράμματος «Ανακυκλώνω – Αλλάζω Συσκευή» Οι εταιρείες του κλάδου ανακύκλωσαν τα αποθέματά τους 2,86 φορές μέσα στο 2022. Τα ίδια κεφάλαια των επιχειρήσεων παρουσίασαν σημαντική άνοδο 51,3% το 2022 σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Οι βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις εμφάνισαν μικρή αύξηση 2,2%, ενώ οι μεσο-μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις και προβλέψεις διευρύνθηκαν κατά 21,7% το ίδιο χρονικό διάστημα. Το σύνολο του ενεργητικού των εταιρειών του κλάδου οι οποίες συμπεριελήφθησαν στην ανάλυση του ομαδοποιημένου ισολογισμού, απαρτίζεται κατά 44% από απαιτήσεις. Ακολουθούν τα αποθέματα καταλαμβάνοντας μερίδιο συμμετοχής 32%, τα καθαρά πάγια με 17% και ο λογαριασμός ταμείο-τράπεζες με 6%. Από τη διάρθρωση του παθητικού των εν λόγω εταιρειών, διαπιστώνεται ότι το μεγαλύτερο ποσοστό καλύπτουν οι βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις με 52% και ακολουθούν τα ίδια κεφάλαια με 28%. Τέλος, οι μεσο-μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις και προβλέψεις αποσπούν το υπόλοιπο 20%.
Πωλήσεις
Οι συνολικές πωλήσεις των 18 επιχειρήσεων αυξήθηκαν κατά 17,6% το 2022 έναντι του 2021. Ομοίως, τα μικτά κέρδη αυξήθηκαν κατά 17% την ίδια περίοδο. Τα λειτουργικά και τα καθαρά κέρδη των εταιρειών του κλάδου υπερτριπλασιάστηκαν, κυρίως χάρις στην αύξηση των προμηθειών – λοιπών λειτουργικών εσόδων, την ίδια περίοδο. Θετική ήταν και η εξέλιξη των EBITDA που αυξήθηκαν κατά 86,1% και διαμορφώθηκαν σε 79 εκατ.ευρώ, το 2022. Όλες οι επιχειρήσεις (18) που συμπεριελήφθησαν στον ομαδοποιημένο ισολογισμό, ήταν κερδοφόρες το 2022 έναντι 16 το 2021.
