Υπόμνημα με τις προτάσεις της επί του ασφαλιστικού νομοσχεδίου του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης «Αναμόρφωση επαγγελματικής ασφάλισης, εξορθολογισμός ασφαλιστικής νομοθεσίας, συνταξιοδοτικές ρυθμίσεις, σύστημα διορισμού και προσλήψεων των εκπαιδευτικών της δημόσιας υπηρεσίας απασχόλησης και λοιπές διατάξεις» κατέθεσε την Τρίτη στη Βουλή η Γενική Συνομοσπονδία Επαγγελματιών Βιοτεχνών και Εμπόρων Ελλάδας.
Στο υπόμνημά της, η ΓΣΕΒΕΕ υπογραμμίζει πως πρόκειται για ακόμα ένα νομοσχέδιο που η εξέταση και επεξεργασία του στο πλαίσιο της αρμόδιας επιτροπής της Βουλής συντελείται εντός ασφυκτικού χρονοδιαγράμματος, γεγονός που ελάχιστα περιθώρια αφήνει για σημαντικές τροποποιήσεις ή και προσθήκες. «Πλείστες φορές έχουμε επισημάνει ότι η επεξεργασία, συζήτηση και ψήφιση των νομοθετημάτων με διαδικασίες fast-track δεν ενισχύουν τους θεσμούς και τη δημοκρατία μας και δε βοηθούν στην ανάδειξη των όποιων σημαντικών επιπτώσεων μπορεί να εμπεριέχει ένα σχέδιο νόμου».
Ειδικότερα, σε ό,τι αφορά το νομοσχέδιο, η ΓΣΕΒΕΕ παρατηρεί τα εξής:
– Σε σχέση με τα Ταμεία Επαγγελματικής Ασφάλισης, η γενικότερη αίσθησή μας ήταν ότι κυβέρνηση θα ενίσχυε αυτόν το θεσμό ως μια εναλλακτική επιλογή προς τους ασφαλισμένους για την αύξηση των συνταξιοδοτικών τους παροχών, λαμβάνοντας υπόψη και το σοβαρό δημογραφικό πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε. Αυτό, ωστόσο, που γίνεται είναι η θεσμοθέτηση αντικινήτρων κυρίως μέσα από τη φορολόγηση των εφάπαξ παροχών. Στην αιτιολογική έκθεση του νομοσχεδίου αναφέρεται ότι αυτή η ρύθμιση είναι αναγκαία ώστε να εναρμονιστούν οι φορολογικοί συντελεστές των παροχών ομαδικών ασφαλιστήριων συνταξιοδοτικών συμβολαίων με εκείνων των Ταμείων Επαγγελματικής Ασφάλισης και των αλληλοβοηθητικών ταμείων.
Με άλλα λόγια, θεσμοθετείται η εξομοίωση μέσω της φορολόγησης των παροχών των ΤΕΑ, με τα ομαδικά ασφαλιστήρια που προσφέρουν οι ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες. Όμως, το λειτουργικό κόστος των ΤΕΑ αυξάνεται εκθετικά λόγω των υποχρεώσεων που αναλαμβάνουν, γεγονός που θα αποτελέσει τροχοπέδη για την επέκτασή τους, σε αντίθεση με τα ομαδικά ασφαλιστήρια. Άρα, δεν τίθεται θέμα εξομοίωσης, αλλά ενίσχυσης των ομαδικών ασφαλιστηρίων που προσφέρουν οι ασφαλιστικές εταιρείες. Επιπλέον, τα ΤΕΑ είναι νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, σε αντίθεση με τις ασφαλιστικές εταιρείες που είναι κερδοσκοπικού χαρακτήρα. Ο σκοπός των ΤΕΑ είναι κοινωνικός, σε αντίθεση με τις ασφαλιστικές εταιρείες, που ο σκοπός τους είναι μόνο το κέρδος. Γιατί αυτά τα δύο θα πρέπει να εξομοιωθούν; Θεωρούμε ότι οι σχετικές ρυθμίσεις δεν βοηθούν στην ανάπτυξη του δευτέρου πυλώνα της κοινωνικής ασφάλισης, καθώς υπονομεύουν τη βιωσιμότητα των υφιστάμενων ΤΕΑ.
– Στα θετικά του νομοσχέδιου είναι το άρθρο 114 – Κίνητρα απασχόλησης συνταξιούχων.
Πρόκειται για μια θετική διάταξη και ένα αίτημα της ΓΣΕΒΕΕ, που μεταξύ άλλων θα αποτελέσει έναν τρόπο κάλυψης των κενών θέσεων εργασίας, κυρίως σε μεταποιητικές επιχειρήσεις όπου αποχωρεί εξειδικευμένο προσωπικό και είναι πολύ δύσκολο να αναπληρωθεί.
Θετικό είναι και το άρθρο 151, με το οποίο η ειδική παροχή μητρότητας επεκτείνεται και στις γυναίκες ελεύθερους επαγγελματίες.
– Όσον αφορά το άρθρο 115 με το οποίο αυξάνονται τα όρια οφειλών για συνταξιοδότηση, αποτελεί προφανώς μια βελτίωση σε σχέση με το υφιστάμενο καθεστώς, ωστόσο δεν θεωρούμε ότι θα λύσει το πρόβλημα των επαγγελματιών που δεν μπορούν να συνταξιοδοτηθούν λόγω οφειλών. Θα πρέπει να γίνει κατανοητό ότι οι οφειλές αυτές δημιουργήθηκαν κατά τη διάρκεια των αλλεπάλληλων κρίσεων των τελευταίων 15 ετών.
Υπάρχουν επαγγελματίες οι οποίοι έχουν καταβάλει ασφαλιστικές εισφορές για έως και 30 χρόνια και δε μπορούν να συνταξιοδοτηθούν, γιατί καλώς ή κακώς μια οφειλή πάνω από 30.000 ευρώ εύκολα δημιουργείται μέσα σε αυτό το διάστημα, αν λάβουμε υπόψη τα πρόστιμα και τις προσαυξήσεις. Θεωρούμε ότι το υπουργείο θα πρέπει να είναι πιο γενναίο στο ζήτημα αυτό, γιατί αυτοί οι άνθρωποι δεν είναι και σε κατάσταση να βιοποριστούν με άλλον τρόπο.
Στο πλαίσιο αυτό προτείνουμε εκ νέου η αύξηση του ποσού της οφειλής που μπορεί να παρακρατήσει να ανέλθει στις 50.000 € και ο χρόνος αποπληρωμής να είναι μέχρι 120 δόσεις. Τα δε όρια των τραπεζικών καταθέσεων θα πρέπει να αυξηθούν, ενώ το ηλικιακό κριτήριο για 40 και άνω έτη ασφάλισης να οριστεί στα 62 έτη. Σημαντικό είναι επίσης να εξεταστεί η δυνατότητα διαγραφής εν όλω ή εν μέρει των προστίμων και προσαυξήσεων, που σε αρκετές περιπτώσεις έχουν ακόμα και διπλασιάσει την βασική οφειλή.
– Τέλος, ένα ζήτημα, που δεν εμπεριέχεται στο νομοσχέδιο, αφορά στο ποσοστό αναπλήρωσης για εκείνους με πάνω από 40 έτη ασφάλισης. Υπενθυμίζουμε ότι με τον Ν. Βρούτση τα ποσοστά αναπλήρωσης για εκείνους που έχουν 30 και πλέον χρόνια ασφάλισης είχαν αυξηθεί. Ωστόσο, για τα πάνω από 40 έτη ασφάλισης το σχετικό ποσοστό ήταν στο 0,5%, όταν με τον Ν. Κατρούγκαλου ήταν 2% ανά έτος ασφάλισης. Θεωρούμε ότι είναι ευκαιρία στο υπό συζήτηση νομοσχέδιο να διορθωθεί η συγκεκριμένη αστοχία, που ουσιαστικά φαίνεται σαν να τιμωρεί εκείνους που εργάζονται περισσότερα χρόνια.
«Ο χρόνος της δημόσιας διαβούλευσης ήταν πολύ περιορισμένος, λαμβάνοντας υπόψη τόσο τον όγκο του νομοσχεδίου (187 άρθρα), όσο και το γεγονός ότι για να καταλήξει το υπουργείο στο κείμενο του νομοσχεδίου απαιτήθηκε πολλαπλάσιος χρόνος εσωτερικής διαβούλευσης. Σε αυτή τη διαδικασία, δυστυχώς, δεν συμμετέχουν οι ενδιαφερόμενοι φορείς ή όλοι οι ενδιαφερόμενοι φορείς. Τα προαναφερόμενα δεν μπορούν να χαρακτηριστούν ως στοιχεία καλής νομοθέτησης, ενώ καταδεικνύουν για μια ακόμη φορά ότι ο κοινωνικός διάλογος στην Ελλάδα αποτελεί μια ιδιαίτερα υποβαθμισμένη θεσμική διαδικασία. Μάλιστα, δεν κρατούνται πλέον ούτε οι τύποι και τα προσχήματα λαμβάνοντας υπόψη ότι και για το νομοσχέδιο αυτό δεν ζητήθηκε η γνωμοδότηση της ΟΚΕ» επισημαίνει ο πρόεδρος της ΓΣΕΒΕΕ, Γιώργος Καββαθάς.
