Λιτοί, φειδωλοί και συγκρατημένοι είναι οι έμποροι στις δηλώσεις τους αναφορικά με τις εκτιμήσεις τους κατά τη φετινή Black Friday, κάνοντας λόγο για «σχετικά καλή κίνηση στα καταστήματα».
Oι έμποροι τονίζουν πως η περίοδος αγορών κατά τη φετινή εκπτωτική Μαύρη Παρασκευή αλλά και λίγο πιο μετά κατά την εορταστική περίοδο δεν μπορεί να συγκριθεί με τις προηγούμενες λόγω διαφόρων παραμέτρων, όπως επιδοτήσεις, προγράμματα ενίσχυσης αγορών, που ίσχυαν σε προηγούμενες οικονομικές χρήσεις και είχαν δώσει σχετική ώθηση στην αγορά αλλά και λόγω της απορρόφησης του μεγαλύτερου μέρους των εσόδων μιας μέσης ελληνικής οικογένειας αλλά και ενός μέσου καταναλωτή από τα σούπερ μάρκετ και τα είδη διατροφής που ισχύει φέτος.
Όπως λένε χαρακτηριστικά οι έμποροι «οι καταναλωτές είναι εξαντλημένοι από την παρατεταμένη άσκηση διαβίωσης στην οποία συμμετέχουν εδώ και δύο χρόνια». Η ακρίβεια και τα τρόφιμα τρώνε τον «παρά». Και συμπληρώνουν λέγοντας πως «όταν πέσει η εβδομαδιαία δαπάνη για το σούπερ μάρκετ τουλάχιστον κατά 8%-10% θα μπορούμε να μιλάμε για τη δυνατότητα δαπάνης αγοράς στις άλλες κατηγορίες προϊόντων, πέραν των τροφίμων».
Ωστόσο σπεύδουν να εξηγήσουν πως η πραγματικότητα είναι σκληρή μιας και η άθροιση του πληθωρισμού του 2022 και του 2023 φαντάζει δύσκολη να εξομαλυνθεί.
Επομένως παραμένουν περιορισμένα τα όποια περιθώρια ευελιξίας από την πλευρά νοικοκυριών και των καταναλωτών μεμονωμένα για μεγάλες δαπάνες, σε άλλες κατηγορίες πέραν από τα είδη διατροφής και βασικής διαβίωσης, ακόμη και στις εκπτωτικές περιόδους.
Αυτό πάντως που αξίζει να επισημανθεί είναι πως φέτος το ενδιαφέρον τόσο των εμπόρων αλλά και των καταναλωτών στρέφεται στη μετά Βlack Friday περίοδο. Και αυτό γιατί διαφαίνεται η τάση σταδιακής μείωσης των τιμών ειδικά στην αγορά των ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών ειδών λόγω εξομάλυνσης στα κόστη μεταφορών κα πρώτων υλών, γεγονός που αποτελεί ένα θετικό σημάδι για την υγιή αναθέρμανση της συγκεκριμένης αγοράς έστω και μακροπρόθεσμα. Επίσης ενδιαφέρον έχει για το συγκεκριμένο κλάδο η προοπτική εξαγγελίας για την υλοποίηση προγράμματος Ανακαίνισης των Κλειστών Διαμερισμάτων, που θα πριμοδοτήσει εκ νέου αγορές για σύγχρονες λευκές συσκευές, κλιματιστικά και είδη θέρμανσης.
Προϊοντικές επιλογές
Αναφορικά τώρα με τις προϊοντικές επιλογές των καταναλωτών κατά τη φετινή Black Friday τα ηλεκτρικά και ηλεκτρονικά είδη οι προσδοκίες είναι κατά τι υψηλότερες σε σύγκριση με τους υπόλοιπους κλάδους της αγοράς, για παράδειγμα της ένδυσης και υπόδησης.
Όπως εξηγούν στη «Ν» εκπρόσωποι των προμηθευτών αλλά και των λιανέμπορων, τα είδη τεχνολογίας αποτελούν κατεξοχήν στόχο του αγοραστικού κοινού κατά τις εκπτωτικές περιόδους, οπότε και φέτος η παράδοση θα τηρηθεί με αιχμή του δόρατος τα τηλεπικοινωνιακά είδη, τα είδη gaming αλλά και τις μικροσυσκευές.
Αντίθετα στις υπόλοιπες κατηγορίες των «λευκών» και «μαύρων συσκευών», ψυγεία, τηλεοράσεις δεν αναμένεται μεγάλη ζήτηση, από τη στιγμή που δεν υπάρχει και η επιδότηση κάποιου προγράμματος μετά και τη λήξη του «Ανακυκλώνω – Αλλάζω Συσκευή». Από την άλλη πλευρά οι καιρικές συνθήκες δεν ευνοούν τα ψώνια στις εποχικές κατηγορίες ενδυμάτων και υπόδησης της, γεγονός που επηρεάζει τη ζήτηση κατά την Black Friday 2023.
Κανονιστικό πλαίσιο
Στο μεταξύ η φετινή Black Friday αποτελεί κατά κάποιον τρόπο ένα crash test για την εφαρμογή του νέου κανονιστικού πλαισίου περί ανακοινώσεων μείωσης της τιμής (ιδίως σε προσφορές/ εκπτώσεις/ προωθητικές ενέργειες).
Ειδικότερα κατά την ανακοίνωση μείωσης τιμής είναι υποχρεωτικό να αναγράφεται ρητά η προγενέστερη τιμή ή τιμή αναφοράς βάσει της οποίας εφαρμόζεται η έκπτωση. Η τιμή αναφοράς είναι η χαμηλότερη τιμή που εφάρμοσε ο έμπορος κατά την περίοδο των 30 ημερών πριν από την εφαρμογή της μείωσης της τιμής. Τα νέα δεδομένα του κανονιστικού πλαισίου είναι γεγονός πως έχουν δημιουργήσει μεγάλη σύγχυση στην αγορά και αγωνία από την πλευρά των εμπόρων για τη σχετική συμμόρφωσή τους, πέραν της πίεσης του υφιστάμενου ανταγωνισμού.
Όπως τόνισε χαρακτηριστικά ο Σταύρος Καφούνης, Πρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου Αθηνών, κατά την ενημερωτική ημερίδα του ΣΕΒ,, ΕΒΕΑ και Εμπορικού Συλλόγου Αθηνών, «οι ελληνικές επιχειρήσεις έχουν να αντιμετωπίσουν πλέον υψηλό εγχώριο αλλά και διεθνή ανταγωνισμό», γεγονός που καθιστά ακόμη πιο δύσκολη την προσέλκυση των καταναλωτών ειδικά στις περιόδους εκπτώσεων.
Σύμφωνα με τον Γιάννη Γιώτη, Αντιπρόεδρο ΣΕΒ, Πρόεδρο ΣΕΒΤ, Επικεφαλής Ομάδας Εργασίας Καταναλωτή, ΣΕΒ «επιχειρηματίες και καταναλωτές πλήττονται από μια παρατεταμένη κρίση. Υπό τις συνθήκες αυτές και βάσει του νέου κανονιστικού πλαισίου για τις εκπτώσεις είναι απαραίτητη η ενημέρωση επιχειρήσεων και καταναλωτών για την εύρυθμη λειτουργία της αγοράς.
Ηλεκτρονικό Εμπόριο
Εάν οι καταναλωτές αποφασίσουν να ξεχυθούν στις ψηφιακές εμπορικές πιάτσες και στις ηλεκτρονικές βιτρίνες λόγω Black Friday αλλά και Cyber Monday, οι συνθήκες δεν είναι και τόσο εύκολες όσο φαντάζονται. Σύμφωνα με τους αναλυτές της Visa, τα ποσοστά απάτης κατά την εορταστική περίοδο το 2022 αυξήθηκαν 11% σε σχέση με το ποσοστό απάτης εκτός εορταστικής περιόδου.
Από την πλευρά της η Kaspersky επισημαίνει πως από τον Οκτώβριο 2023 έχει καταγραφεί τριπλάσιος αριθμός domains που χρησιμοποιούν τις λέξεις “Black Friday”. Οι ιστότοποι σε αυτά τα domains μπορεί να είναι από ανύπαρκτα καταστήματα μέχρι πειστικά αντίγραφα πραγματικών διαδικτυακών καταστημάτων. Η εταιρεία εντοπίζει συνεχώς πολλά ψεύτικα καταστήματα που προσφέρουν ρούχα, συσκευές και gadgets από τις αρχές του φθινοπώρου. Τα πιο διαδεδομένα συστήματα επικεντρώνονται στη δημιουργία δόλιων καταστημάτων όπου τα άτομα πληρώνουν για προϊόντα που δεν λαμβάνουν ποτέ. Υπό αυτές τις συνθήκες οι συμβουλές που δίδονται προς τους on line καταναλωτές συνοψίζονται στην αγορά από αξιόπιστους εμπόρους, στην προστασία των προσωπικών στοιχείων, στην αποφυγή χρήσης του δημόσιο Wi-Fi για αγορές, την προσοχή στις προσφορές που είναι πολύ καλές για να είναι αληθινές.
Focus Bari, η ακρίβεια και τα τρόφιμα τρώνε τον παρά
Όπως δείχνει πρόσφατη έρευνα της Focus Bari, η ακρίβεια και τα τρόφιμα τρώνε τον παρά. Ο υψηλός πληθωρισμός και η ακρίβεια έχουν άμεσο αντίκτυπο στις καταναλωτικές συνήθειες τόσο των Ελλήνων αλλά και διεθνώς. Η Ελλάδα βρίσκεται πολύ υψηλά στις χώρες που δηλώνουν μείωση της αγοραστικής δύναμης και υψηλά ποσοστά ανησυχίας.
Η νέα έρευνα της Focus Bari με τίτλο «Πως επηρεάζει ο Πληθωρισμός την Αγοραστική Δύναμη & τις Συνήθειες των Καταναλωτών» και η σύγκριση της Ελλάδας με άλλες 18 χώρες που διεξήχθηκε μέσω του δικτύου YouGov έδειξε ότι σε όλες τις χώρες δηλώνεται μεγάλη αναλογία κοινού που βιώνει πτώση της αγοραστικής του δύναμης, και αντίστοιχα είναι μεγάλη η ανησυχία για τον αντίκτυπο του υψηλού πληθωρισμού στο μέλλον. Και οι δύο αυτοί δείκτες φέρνουν την Ελλάδα στις πρώτες θέσεις μεταξύ των 19 χωρών που κάλυψε η έρευνα. Τόσο στην Ελλάδα όσο και διεθνώς, οι καταναλωτές έχουν διαφοροποιήσει τα χρήματα που δαπανούν σε κάθε προϊοντική κατηγορία και σκοπεύουν να διατηρήσουν αυτή τη διαφοροποίηση και στις μελλοντικές αγορές τους, με τα τρόφιμα να είναι ο μεγάλος «κερδισμένος» ενώ τα ρούχα/παπούτσια/αξεσουάρ ο μεγάλος «χαμένος».
