O κλάδος του ηλεκτρονικού εμπορίου θα αυξηθεί σημαντικά τα επόμενα έτη και αυτό αποτελεί ευκαιρία αλλά και πρόκληση για το σύνολο του ελληνικού οικοσυστήματος του κλάδου που περιλαμβάνει εκτός από τα ηλεκτρονικά καταστήματα τις επιχειρήσεις αποθήκευσης και ταχυμεταφορών καθώς και τις εταιρείες τεχνολογίας, σύμφωνα με τα συμπεράσματα της 1ης Πανελλήνιας Έρευνας για το e-commerce & logistics orchestration που διενεργήθη από την εταιρεία O.MIND CREATIVES με την επιστημονική επιμέλεια της OPTILOG ADVISORY SERVICES.
Και αυτό γιατί, όπως τονίζει η πλειονότητα των συμμετεχόντων στην έρευνα τα επόμενα χρόνια ο φόρτος εργασίας θα αυξηθεί, θα απαιτηθούν περισσότεροι εργαζόμενοι (εάν δεν αυτοματοποιηθούν διαδικασίες), θα αυξηθεί σημαντικά η χρήση πληροφοριακών συστημάτων με ταυτόχρονο θετικό πρόσημο στις πωλήσεις και στην κερδοφορία. Ως εκ τούτου, για να μπορέσουν οι εταιρίες (e-shops ή/και εταιρίες παροχής υπηρεσιών logistics) να ανταπεξέλθουν στις ολοένα και αυξανόμενες απαιτήσεις των τελικών πελατών θα πρέπει να αποκτήσουν ψηφιακή κουλτούρα, να αναδιοργανώσουν τις διαδικασίες τους, να εκπαιδεύσουν το προσωπικό τους και να προσελκύσουν στελέχη με εμπειρία και εξειδίκευση, να επενδύσουν σε αυτοματισμούς και έξυπνα συστήματα.
Οι κύριοι λόγοι της χαμηλής ψηφιακής ωριμότητας που παρατηρείται στον κλάδο του ηλεκτρονικού εμπορίου στην Ελλάδα, σύμφωνα με τους παρόχους τεχνολογιών, είναι η μη ύπαρξη εξειδικευμένων στελεχών και εργαζομένων (76%), η έλλειψη χρηματοδοτικών εργαλείων για επενδύσεις σε Πληρ. Συστήματα (59%) καθώς και η έλλειψη ψηφιακής κουλτούρας (47%). Παρότι τα e-shops δεν προχωρούν με γοργούς ρυθμούς στον ψηφιακό τους μετασχηματισμό, η πλειονότητα αυτών (53%) έχει αντιληφθεί τη σημασία του. Παραμένει όμως ένα πολύ υψηλό ποσοστό εταιριών (30%) που ζητούν την υλοποίηση ενός πιλοτικού ώστε να διαπιστώσουν σε πρακτικό επίπεδο τα οφέλη που θα αποκομίσουν.
Αγορά
Το 2022 ο τζίρος του ηλεκτρονικού εμπορίου στην Ελλάδα πλησίασε στα 20,5 δις. ευρώ και αποτελεί το 6,9% του συνολικού τζίρου περίπου 40.000 επιχειρήσεων που απασχολούν 10 άτομα και άνω που είχαν συνολικό κύκλο εργασιών 295,9 δις. ευρώ. Tα e-shops από τα οποία που προτιμούν να αγοράζουν οι Έλληνες είναι ελληνικά (91%) στην πλειονότητά τους. Oι Έλληνες δαπανούν, κατά μέσο όρο, 644 ευρώ σε φυσικά καταστήματα και 510 ευρώ για ηλεκτρονικές αγορές.
Σύμφωνα με τους αναλυτές, οι δείκτες του ηλεκτρονικού εμπορίου παρουσιάζουν συνεχή άνοδο στην Ελλάδα. Ενδιαφέρον έχει το συμπέρασμα πως η πολυκαναλική παράδοση μειώνει το κόστος logistics και αυξάνει σημαντικά την εμπειρία καταναλωτή. Ειδικότερα το home delivery κοστίζει έως και 5 φορές περισσότερο από τις παραδόσεις τύπου «click and collect» που αφορούν τα smart lockers. Ηλεκτρονικά είδη, ένδυση & υπόδηση και τρόφιμα & ποτά και αποτελούν τους 3 βασικούς κλάδους που δραστηριοποιούνται τα e-shops που αναθέτουν έργο διανομής/μεταφοράς.
Ενδιαφέρον έχει το συμπέρασμα ότι οι top 5 υπηρεσίες περιλαμβάνουν next day delivery και παράδοση 1-3 ημέρων. Λόγω του quick commerce ανεβαίνει σημαντική η αυθημερόν παράδοση, ενώ το πιστοποιητικό παράδοσης (PoD/IoD) παρουσιάζεται κυρίως στην Αττική ως υπηρεσία. Άνω των μισών (54%) παραδόσεων αφορούν σε ως 100 σημεία παράδοσης σε ημερήσια βάση. Επίσης το 79% των εταιριών που συμμετείχαν στην έρευνα διαχειρίζονται από 201-700 παραγγελίες καθημερινά μέσω των θυρίδων & των clever points που διαθέτουν. Διαφαίνεται πως οι εναλλακτικοί τρόποι παράδοσης κερδίζουν έδαφος και επεκτείνονται σε Πανελλαδικό επίπεδο (προς το παρόν 69% βρίσκονται σε Αθήνα και Θεσ/νίκη).
Αποθήκευση – Διανομή
Ένα μεγάλο ποσοστό των e-shops (60%) διαθέτουν μικρούς αποθηκευτικούς χώρου ως 1.000 τ.μ. και η πλειοψηφία αυτών (65%) εκτελούν καθημερινά ως 200 παραγγελίες. Υπάρχει όμως και ένα 10% όπου εκτελούν καθημερινά άνω των 800 παραγγελιών. Ωστόσο η πλειονότητα των e-shops (59%) επιλέγει την in-house αποθήκευση, ενώ ένα 27% των e-shops συνεργάζονται παράλληλα και με 3PLs κυρίως λόγω έλλειψης χώρου. Οι βασικοί λόγοι μη πλήρους συνεργασίας με 3PL αφορούν τον αριθμό των παραγγελιών, την ευελιξία, το customer service και το κόστος. Οι αιτίες επιστροφών ποικίλουν κα αφορούν τόσο την άρνηση παραλαβής (42%) όσο και θέματα logistics (π.χ. κατεστραμμένο προϊόν κατά τη μεταφορά – 32%, λάθος SKU – 32%). Το ποσοστό επιστροφών είναι σε ικανοποιητικά επίπεδα (65% των e-shops έχουν επιστροφές ως 1%). Για τη συλλογή και διαλογή των παραγγελιών τα e-shops χρησιμοποιούν πληροφοριακά συστήματα (ERP – 59%, WMS36%) ή αρχεία Excel (38%).
Το 1/3 των e-shops χρησιμοποιεί RF-scanners ώστε να επιτυγχάνει συστημική παρακολούθηση του αποθέματος, ενώ σε μικρό ποσοστό είναι η χρήση εναλλακτικών τεχνολογιών picking (πχ. Light picking). Και για τη διαχείριση των επιστροφών, τα e-shops χρησιμοποιούν πληροφοριακά συστήματα (ERP – 59%, WMS-36%) ή αρχεία Excel (36%). Το 1/3 των e-shops χρησιμοποιεί RF-scanners ώστε να γίνει ενημέρωση του αποθέματος σε πραγματικό χρόνο. Το 76% των e-shops αναφέρουν πως το κόστος εκτέλεσης μιας παραγγελίας (in-house logistics) φθάνει ως τα 2 ευρώ, ενώ η πλειονότητα των e-shops δεν χρεώνουν την επιστροφή (69%) με στόχο να προσελκύσουν μεγαλύτερη πελατειακή βάση χωρίς όμως να αναλογιστούν το κόστος logistics της επιστροφής.
Ένα μεγάλο μέρος των e-shop που συμμετείχαν στην έρευνα επιλέγει να συνεργαστεί με πάνω από 2 εταιρίες courier με στόχο την ευελιξία και το υψηλότερο customer experience. Η παράδοση στο σπίτι κυριαρχεί ακόμα ενώ ανεβαίνει η χρήση των θυρίδων. Οι παραδόσεις συνήθως γίνονται σε 1-2 ήμερες (65%) ενώ παραμένει σημαντικό το διάστημα παράδοσης 48-72 ώρες (56%).
