Μέχρι το τέλος του 2025 αναμένεται να έχει τεθεί σε πλήρη λειτουργία η πρώτη μονάδα μαζικής παραγωγής οργανικών ηλεκτρονικών στη χώρα μας, με έμφαση στον τομέα της ενέργειας. Πρόκειται για ένα φιλόδοξο έργο που έχει τη αφετηρία του στη Βόρεια Ελλάδα με συμμετοχή 4 φορέων και εταιρειών από όλη τη χώρα.
Στόχος είναι η μαζική παραγωγή τυπωμένων οργανικών ηλεκτρονικών με εφαρμογή στη βιομηχανία, τον αγροτικό τομέα, την ενέργεια. Σε αυτά περιλαμβάνονται οργανικά τυπωμένα φωτοβολταϊκά, εύκαμπτες οθόνες φωτισμού, αλλά και οργανικοί αισθητήρες.
Πρόκειται για προϊόντα που μπορούν τοποθετηθούν σε οποιαδήποτε επιφάνεια, είναι ανακυκλώσιμες, μειώνουν κατά πολύ το ενεργειακό κόστος, έχουν μηδενικό περιβαλλοντικό αποτύπωμα και μπορούν να ενισχύσουν την ευρωπαϊκή παραγωγή οργανικών ηλεκτρονικών που αποτελεί μακροπρόθεσμο στόχο της Ευρώπης στο πλαίσιο της ενεργειακής αυτονομίας.
Η συγκεκριμένη προσπάθεια περιλαμβάνεται σε πρόγραμμα που αποτελεί συνέχεια του ευρωπαϊκού προγράμματος RealNano, το οποίο ολοκληρώθηκε πρόσφατα και αφορούσε τη δημιουργία των εργαλείων τεχνολογίας για τη μείωση του κόστους παραγωγής για την επέκταση της μαζικής παραγωγής οργανικών ηλεκτρονικών.
Το πρόγραμμα RealNano
Το RealNano χρηματοδοτήθηκε από το HORIZON 2020 είχε διάρκεια 42 μήνες (1η Μαρτίου 2020-31 Αυγούστου 2023) και συμμετείχαν σε αυτό 12 εταιρείες και ερευνητικά κέντρα από 6 χώρες της Ευρώπης (Ελλάδα, Γερμανία, Ιταλία, Γαλλία, Ουγγαρία και Ηνωμένο Βασίλειο). Αξίζει να σημειωθεί ότι η συμμετοχή της Ελλάδας στο project ήταν ιδιαίτερα σημαντική καθώς στο RealNano συμμετείχαν 4 φορείς, το Εργαστήριο Νανοτεχνολογίας LTFN του ΑΠΘ, οι ελληνικές εταιρείες OET, BLNanobiomed και ο Σύνδεσμος HOPE-A.
Επικεφαλής του project ήταν το Εργαστήριο Νανοτεχνολογίας LTFN του ΑΠΘ το οποίο αξιοποιώντας την εμπειρία τεσσάρων δεκαετιών στο πεδίο της Νανοτεχνολογίας, των Νανοεπιστημών και των Οργανικών Ηλεκτρονικών, μαζί με την εταιρεία ΟΕΤ ξεκινά την μαζική παραγωγή των Οργανικών Φωτοβολταϊκών.
Να σημειωθεί πως ο Σύνδεσμος HOPE-A συντονίζει τις δράσεις της ψηφιακής βιομηχανίας των οργανικών ηλεκτρονικών και φέρνει σε επαφή εταιρείες καινοτομίας από την Ελλάδα με αντίστοιχους φορείς από το εξωτερικό. Οι δραστηριότητες του Συνδέσμου καλύπτουν όλη τη διαδικασία παραγωγής εφαρμογών Οργανικών Ηλεκτρονικών στους τομείς της Πράσινης Ενέργειας, του Φωτισμού, των Ηλεκτρονικών, της Μεταφοράς και των Έξυπνων Κτιρίων, των Έξυπνων Συσκευασιών και του Αγροτικού Τομέα (Θερμοκήπια), των Wearables, IoT κ.ά.
Όπως τόνισε στη «Ν» ο Συντονιστής του προγράμματος Flex2Energy, πρόεδρος της ΟΕΤ το H2020 RealNano ανέπτυξε καινοτόμα, αποτελεσματικά και γρήγορα εργαλεία νανο-χαρακτηρισμού και μεθοδολογίες ανάλυσης σε πραγματικό χρόνο, και τα ενσωμάτωσε σε παραγωγικές διαδικασίες και πιλοτικές γραμμές. Με τα νέα αυτά εργαλεία η απόδοση της παραγωγής βελτιώνεται έως και 90%, ενώ ταυτόχρονα μειώνονται οι απαιτήσεις σε ενέργεια, τα απόβλητα και οι ανάγκες σε πρώτες ύλες κατά 30%.
Τα προϊόντα και οι εφαρμογές που αναπτύχθηκαν στη διάρκεια του project φέρνουν «επανάσταση» στη Βιομηχανία εκτύπωσης μεγάλης κλίμακας οργανικών ηλεκτρονικών όπως τα εύκαμπτα οργανικά φωτοβολταϊκά και OLEDs, αλλά και στους εκτυπωμένους βιοαισθητήρες. Το RealNano αναπτύσσει και εξελίσσει την αγορά των Οργανικών Ηλεκτρονικών, η οποία σε παγκόσμιο επίπεδο αναπτύσσεται ραγδαία.
Στη διάρκεια του project δημιουργήθηκαν εφαρμογές που συμβάλλουν αποφασιστικά στη διαδικασία του Ψηφιακού Μετασχηματισμού της Ευρωπαϊκής Βιομηχανίας και αναπτύχθηκαν εφαρμογές που αφορούν στην ενέργεια, τις μεταφορές, την αυτοκίνηση και την αγροδιατροφή (agrivoltaics).
Ενδεικτικά αναφέρεται η χρήση φωτοβολταϊκών 3ης γενιάς σε θερμοκήπια και η δημιουργία αυτόνομων ενεργειακά μεσογειακών θερμοκηπίων. Σύμφωνα με τον κ. Λογοθετίδης «τo RealNano έχει άμεσο αντίκτυπο και όφελος στην κοινωνία καθώς ανοίγει τον δρόμο για την αποδοτική παραγωγή των οργανικών φωτοβολταϊκών και την ενσωμάτωσή τους σε πληθώρα προϊόντων όπως στην αυτοκίνηση και τις μεταφορές με την ενσωμάτωση ημιδιάφανων κυρτών ηλιακών οροφών στα αυτοκίνητα και σε άλλα μέσα μεταφοράς. Υπήρξε από τα πρωτοπόρα έργα, τα οποία με την έναρξη της πανδημίας προσάρμοσαν τις δράσεις τους για την ανάπτυξη των βιοαισθητήρων για COVID-19, αλλά και για την ανίχνευση καρδιοαγγειακών νοσημάτων, και αυτό αναγνωρίστηκε και από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Να σημειωθεί πως τα τελευταία χρόνια τα οργανικά ηλεκτρονικά (ΟΗ) αποτελούν έναν από τους πιο ραγδαία αναπτυσσόμενους κλάδους της επιστήμης των υλικών. Συγκεκριμένα ο όρος οργανικά ηλεκτρονικά αναφέρεται στη μελέτη οργανικών αγώγιμων πολυμερών και των αγώγιμων μικρών μορίων καθώς και των εφαρμογών τους σε σύγχρονες ηλεκτρονικές διατάξεις. Τα οργανικά ηλεκτρονικά είναι εύκαμπτα, ελαφριά, φθηνά και ανακυκλώσιμα και έχουν μεγάλο εύρος εφαρμογών. Αναμένεται να φέρουν τεχνολογική επανάσταση σε πολλούς κλάδους αλλάζοντας τον τρόπο επικοινωνίας, παραγωγής και διαχείρισης της ενέργειας, του φωτισμού κ.α. Χαρακτηριστικά παραδείγματα αξιοποίησης των οργανικών ηλεκτρονικών σε εφαρμογές μαζικής παραγωγής είναι οι χαμηλού κόστους εύκαμπτες οθόνες, τα εύκαμπτα φωτοβολταϊκά συστήματα, οι εκτυπώσιμες μπαταρίες.
