Το ισχυρό αποτύπωμα της ελληνικής φαρμακοβιομηχανίας όχι μόνο στον Ελλαδικό χώρο αλλά και στην Ευρώπη, ανέλυσε ο διευθύνων σύμβουλος και αντιπρόεδρος της DEMO ΑΒΕΕ καθώς και αντιπρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Φαρμακοβιομηχανίας (ΠΕΦ) Δημήτρης Δέμος, με αφορμή τη γιορτή των 90 χρόνων της Πανελλήνιας Ένωσης Φαρμακοβιομηχανίας, αναφερόμενος επίσης στη δυναμική του κλάδου στα αμέσως επόμενα έτη μέσω στρατηγικών επενδύσεων.
«Η γιορτή της φαρμακοβιομηχανίας δεν είναι σημαντική μόνο για την ίδια αλλά και για την εθνική οικονομία γενικότερα. Ευρισκόμενοι εδώ για να γιορτάσουμε τα 90 χρόνια της Ένωσης και να τιμήσουμε τους πρωτεργάτες του κλάδου διερωτώμαι, πόσοι βιομηχανικοί κλάδοι στη χώρα μπορούν να κάνουν μια ανάλογη γιορτή. Είναι γεγονός ότι πολλοί κλάδοι δημιουργήθηκαν και αναπτύχθηκαν αλλά δυστυχώς είναι πολλοί που μέσα στο χρόνια χάθηκαν γιατί τους ξεπέρασαν οι νόμοι της αγοράς ή η τεχνολογία. Η ελληνική φαρμακοβιομηχανία όμως 90 χρόνια μετά είναι πιο δυνατή από ποτέ γι’ αυτό πραγματικά οφείλουμε ένα τεράστιό μπράβο σε όλους τους ανθρώπους που βραβεύουμε σήμερα για τα θεμέλια που έθεσαν και δημιούργησαν το υπόβαθρο πάνω στο οποίο μπορούμε εμείς να ονειρευτούμε και να το ξεπεράσουμε στο μέλλον» τόνισε ο κ. Δέμος στην έναρξη της ομιλίας του.
Ωστόσο, όπως είπε, για να χαράξουμε σωστή ρότα ως νεότεροι επιχειρηματίες θα πρέπει να έχουν και το σωστό χάρτη καθώς, τα τελευταία χρόνια αλλάζουν τόσο οι αντιλήψεις όσο και οι στρατηγικές που ακολουθούνται στις αγορές.
Το πρώτο ισχυρό μήνυμα για αλλαγή στρατηγικής ήρθε σύμφωνα με τον κ. Δέμο από τον κορωνοϊό. Η πανδημία όπως είπε, οδήγησε σε κατάρρευση της εφοδιαστικής αλυσίδας και η Ευρώπη βρέθηκε αντιμέτωπη με πολλές και σημαντικές ελλείψεις σε βασικά φάρμακα. Και ο λόγος είναι ότι η στρατηγική που είχε αποφασιστεί τα τελευταία 20 χρόνια για πριμοδότηση της καινοτομίας και εξοικονόμηση πόρων μέσω της αγοράς γενοσήμων από τρίτες χώρες, είχε οδηγήσει στο κλείσιμο πολλών αντίστοιχων Ευρωπαϊκών παραγωγικών μονάδων και τη μεταφορά της λειτουργίας τους, κυρίως στην Ινδία.
Η Ελλάδα, καθότι διαθέτει ισχυρή τοπική φαρμακοβιομηχανία, όχι μόνο δεν αντιμετώπισε το πρόβλημα που είχε όλη η υπόλοιπη Ευρώπη, αλλά στήριξε και τα συστήματα υγείας των υπολοίπων Ευρωπαϊκών χωρών που είχαν κλείσει τα εργοστάσια τους.
Σήμερα η Ευρωπαϊκή αυτή στρατηγική έχει αλλάξει. Σε ολοένα και πιο συχνές αναφορές των αξιωματούχων της Ε.Ε. γίνεται λόγος για παραγωγική επάρκεια σε φάρμακα εντός Ευρώπης, ενώ έχει μπει σε διαβούλευση η νέα Ευρωπαϊκή φαρμακευτική πολιτική.
Ο κεντρικός σχεδιασμός για επιστροφή της παραγωγής γενοσήμων στην Ευρώπη είναι πλέον γεγονός, τόνισε ο κ. Δέμος. Πριν από λίγες εβδομάδες ψηφίστηκε στην Γερμανία, που όπως όλοι γνωρίζουμε αποτελεί προ-πομπό εξελίξεων για όλη την Ευρώπη, νόμος που υποχρεώνει, για συγκεκριμένες κατηγορίες φαρμάκων, τα ασφαλιστικά ταμεία να αγοράζουν το 50% των ποσοτήτων τους από Ευρωπαίους παραγωγούς. Η εξέλιξη αυτή αποτελεί και από μόνη της μία σημαντικά θετική ένδειξη για μεγέθυνση της Ευρωπαϊκής αγοράς για τους τοπικούς παραγωγούς φαρμάκων. Μία πρώτη εκτίμηση δείχνει τουλάχιστον διπλασιασμό του μεγέθους της αγοράς μέσα στα επόμενα 3-5 χρόνια για τους Ευρωπαίους παραγωγούς.
Το δεύτερο ισχυρό μήνυμα για αλλαγή στρατηγικής στην Ευρώπη, ήρθε από τον πόλεμο στην Ουκρανία, που εκτός από τον αποτροπιασμό για το γεγονός, όπως ανέφερε ο κ. Δέμος, ο πόλεμος αυτός για ακόμη μια φορά, άφησε την Ευρώπη εκτεθειμένη, εξαιτίας της έλλειψης φυσικών πόρων. «Μπορεί όλοι μας να είδαμε άμεσα το πρόβλημα με το φυσικό αέριο και την εκτόξευση του κόστους, αλλά λίγοι δίνουμε βάρος στις πρώτες ύλες που τροφοδοτεί η Ρωσία για άλλες βιομηχανικές δραστηριότητες. Εκτός από τα σιτηρά, η Ρωσία, όπως μάθαμε πρόσφατα, αποτελεί και τον βασικό παραγωγό αμμωνίας, για όλον τον πλανήτη, πρώτη ύλη άκρως απαραίτητη για την παραγωγή λιπασμάτων. Φυσικά, εμάς σαν κλάδος, αυτό δεν μας επηρεάζει άμεσα δηλαδή, η έλλειψη πρώτης ύλης για την παραγωγή λιπασμάτων. Θα μπορούσε κάποιος, όμως, να φανταστεί το μέγεθος του προβλήματος, αν υπάρξει άλλο ένα αποτρόπαιο γεγονός, που συζητείται πολύ τα τελευταία χρόνια και είναι η εισβολή της Κίνας στην Ταιβάν;» σημείωσε χαρακτηριστικά ταρακουνώντας κυριολεκτικά τους παρευρισκόμενους.
Κίνητρα για παραγωγή στην Ευρώπη
Σύμφωνα με τον κύριο Δέμο, το 60% των πρώτων υλών για την παραγωγή φαρμάκων προέρχεται από την Κίνα. Η Ε.Ε. ήδη ανησυχεί για την επάρκειά της, και αναμένεται άμεσα να δοθούν κίνητρα για την παραγωγή πρώτων υλών φαρμάκων στην Ευρώπη και προτεραιότητα στην αγορά φαρμάκων που παράγεται και η πρώτη ύλη τοπικά. Το γεγονός αυτό είναι κάτι που θα απασχολήσει τους επιχειρηματίες στο προσεχές μέλλον, γιατί θα πρέπει να σκεφτούν την πιθανότητα να αγοράζουν πολύ ακριβά τις πρώτες ύλες τους από την Β. Ευρώπη που έχει παράδοση στην χημική βιομηχανία για να πετύχουν καλές τιμές πώλησης.
«Εμείς στην Ελλάδα, εκτός από τις παραπάνω 2 σημαντικές αλλαγές της Ευρωπαϊκής στρατηγικής, που θα επηρεάσουν τον κλάδο μας, καθώς και το πανευρωπαϊκό πρόβλημα των επιτοκίων και του αυξανόμενου κόστους παραγωγής, έχουμε παράλληλα και 2 επιπλέον προκλήσεις που πρέπει να αντιμετωπίσουμε. Και αυτές δεν είναι άλλες από την απώλεια δέκα χρόνων σε έρευνα σε φαρμακευτικές τεχνολογίες αιχμής, όπως είναι η βιοτεχνολογία, λόγω της οικονομικής κρίσης, καθώς και την αδυναμία ένταξης και εξέλιξης νέων ταλέντων, σε συνέχεια του brain drain που κυριάρχησε τα προηγούμενα χρόνια» τόνισε.
Οι αλλαγές στο παγκόσμιο στερέωμα είναι μεγάλες και οι προκλήσεις σημαντικές
Αναρωτιέται, λοιπόν, εύλογα κάποιος αν μπορεί η Ελληνική φαρμακοβιομηχανία να ανταπεξέλθει και η απάντηση όπως είπε ο κ. Δέμος είναι ένα ισχυρό ναι.
«Μπορεί σαν χώρα να είμαστε μόνο το 2% του Ευρωπαϊκού πληθυσμού, αλλά κατέχουμε σήμερα το 10% των μονάδων παραγωγής γενοσήμων της Ευρώπης. Και οι δυνατότητες που έχουμε και η όρεξη που μας διακατέχει μετά από 8 χρόνια κρίσης είναι πιο δυνατή από ποτέ» σημείωσε.
Τα τελευταία 3 χρόνια μέσα από την πολύ πετυχημένη συνεργασία κράτους-φαρμακοβιομηχανίας, μέσω του νόμου εκκαθάρισης clawback με επενδύσεις, η Ελληνική φαρμακοβιομηχανία προχωράει σε επενδύσεις, που σε τέτοιο βαθμό δεν είχαν γίνει τα τελευταία 30 χρόνια, όπως ανέφερε.
Άλλωστε τα νούμερα μιλούν από μόνα τους
Από 72 μονάδες παραγωγής και 27 ερευνητικά κέντρα, στο τέλος του 2025 αναμένεται να υπάρχουν στην Ελλάδα 107 μονάδες παραγωγής και 41 ερευνητικά κέντρα, αυξάνοντας το αποτύπωμα του κλάδου κατά 35% και δημιουργώντας 5.500 νέες θέσεις εργασίας. Σε οικονομικούς όρους, η φαρμακοβιομηχανία από το 2022 έχει προγραμματίσει ήδη επενδύσεις ύψους 1,2 δις ευρώ, ενώ με τον νέο κύκλο προκήρυξης που αναμένουμε για τα έτη 2024-2025, αναμένεται το συνολικό ύψος να ανέλθει στο 1,5 δις ευρώ.
Επιπλέον, το γεωγραφικό αποτύπωμα των επενδύσεων του κλάδου μαζί με τις νέες επενδύσεις είναι τέτοιο που θα δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας σε όλη την επικράτεια της χώρας, από τις Σάππες, την Χαλκιδική, την Θεσσαλονίκη και τα Γιάννενα, μέχρι τα Τρίκαλα και την Λαμία, τον Βόρειο και Ανατολικό τομέα της Αττικής, έως την Κόρινθο, την Πάτρα και την Τρίπολη.
Μέσα από αυτές τις επενδύσεις, θα δημιουργηθεί ένας νέος κλάδος για την Ελλάδα, αυτός της παραγωγής πρώτων υλών, βάζοντας το πρώτο θεμέλιο για την ισχυροποίηση στις προκλήσεις του μέλλοντος. Ενώ, τα 14 νέα ερευνητικά κέντρα που δημιουργεί η φαρμακοβιομηχανία, σαφώς ανώτερα από τα υπάρχοντα, έχουν την δυνατότητα πλέον να χρησιμοποιηθούν και σαν εκκολαπτήριο επιστημονικής προόδου και για τους ερευνητές από τα πανεπιστήμια. Παράλληλα, μέσα από τις ερευνητικές προσπάθειες του κλάδου ξεκινά το ταξίδι στην βιοτεχνολογία, με σημαντικές επενδύσεις και σε αυτόν τον τομέα, οπού ευελπιστούν όλοι να δημιουργήσουν τις προϋποθέσεις για να επιστρέψουν λαμπροί Έλληνες επιστήμονες στη χώρα. Επιπροσθέτως, η Πανελλήνια Ένωση Φαρμακοβιομηχανίας, αντιλαμβανόμενη την ανάγκη για κάλυψη εξειδικευμένων θέσεων εργασίας και το αρνητικό ισοζύγιο που υπάρχει σήμερα, έχει ξεκινήσει προγράμματα κατάρτισης νέων επιστημόνων, σε συγκεκριμένες για τη φαρμακοβιομηχανία γνώσεις, ενώ παράλληλα προγραμματίζει δράσεις σε όλη την επικράτεια για επαγγελματικό προσανατολισμό των μαθητών λυκείου, ειδικά στις περιοχές που κατασκευάζονται νέα εργοστάσια.
«Με λίγα λόγια μετά από 90 χρόνια πορείας η Ελληνική Φαρμακοβιομηχανία βρίσκεται σε μία τροχιά ανάπτυξης που όμοια της δεν έχουμε συναντήσει στο παρελθόν. Τρέχει με ρυθμούς start-up για να καλύψει μέσα σε λίγα χρόνια την δεκαετία της κρίσης, αλλά και παράλληλα να εκμεταλλευτεί τις ευκαιρίες που της δίνει η παγκόσμια αγορά, και να γίνει η φαρμακοβιομηχανία της Ευρώπης» τόνισε κλείνοντας.
