Σε τροχιά ανάκαμψης βρίσκεται ο κλάδος λογισμικού και υπηρεσιών πληροφορικής, σύμφωνα με τις εταιρείες του κλάδου και τους ειδικούς αναλυτές. Όπως δείχνουν τα συγκριτικά στοιχεία από το 2014 και μετά, με εξαίρεση την περίοδο της πανδημίας, τόσο η αγορά του λογισμικού όσο και η αγορά των υπηρεσιών πληροφορικής κινείται ανοδικά με μέσο ρυθμό ανάπτυξης (2014/2021) στο +31,6%.
Εκτιμάται ότι ο ρυθμός ανόδου των μεγεθών του κλάδου θα κυμανθεί μεταξύ 4,5% και 6% σε ετήσια βάση και σε απόλυτα μεγέθη η αξία του κλάδου των υπηρεσιών πληροφορικής και λογισμικού στην Ελλάδα θα ξεπεράσει τα 1,4 δισ. το 2023.
Σύμφωνα με την κ. Σταματίνα Παντελαίου, Διευθύντρια Οικονομικών-Κλαδικών Μελετών της ICAP, κυρίαρχη κατηγορία στην εγχώρια αγορά λογισμικού είναι το Application Software, καθώς καλύπτει ποσοστό 70%, ενώ το υπόλοιπο 30% αφορά στην κατηγορία Systems Software.
Ένα σημαντικό συμπέρασμα των μελετών είναι επίσης ότι η ευρωπαϊκή αγορά υπηρεσιών IoT προβλέπεται να αναπτύσσεται με σύνθετο ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης 10,11% κατά την περίοδο πρόβλεψης 2022-2027.
Αναφορικά με την παρούσα φάση σύμφωνα με τα στοιχεία του ΙΟΒΕ (Ιούλιος 2023), μικρή ενίσχυση παρουσίασε ο δείκτης επιχειρηματικών προσδοκιών στην Πληροφορική και Ανάπτυξη Λογισμικού και διαμορφώθηκε στις 116,6 (από 112,7) μονάδες, σε υψηλότερο επίπεδο σε σχέση με πέρυσι (95,3 μον.).
Οι εκτιμήσεις για την τρέχουσα κατάσταση των επιχειρήσεων υποχωρούν ήπια στις +27 μονάδες, ενώ ήπια πτωτικά κινούνται και οι εκτιμήσεις για την τρέχουσα ζήτηση και διαμορφώνονται στις +32 (από +35) μονάδες. Οι προβλέψεις για τη βραχυπρόθεσμη πορεία της ζήτησης βελτιώθηκαν και διαμορφώθηκαν στις +64 (από +43) μονάδες, ενώ οι θετικές προβλέψεις για την απασχόληση εξασθένισαν ελαφρά (+36 από +43 μονάδες). Αντίθετα, οι ήπια πληθωριστικές τάσεις για τις τιμές ενισχύθηκαν (στις +32 μονάδες από +26 μονάδες το σχετικό ισοζύγιο).
Κατηγορίες
Με βάση τα τρέχοντα στοιχεία, η αγορά λογισμικού και υπηρεσιών πληροφορικής διακρίνεται σε τρεις κύριες – γενικές κατηγορίες: που αφορούν τις Συμβουλευτικές υπηρεσίες τεχνολογίας, την Παροχή υπηρεσιών για ελληνικά Software ή custom λύσεις, την Παροχή υπηρεσιών για ξένα ERP Software και άλλες υπηρεσίες. Στη δεύτερη κατηγορία εντάσσονται επιχειρήσεις οι οποίες παράγουν ελληνικό λογισμικό (business software για λύσεις ERP & CRM) κυρίως για την μικρομεσαία ελληνική αγορά ή για συγκριμένους κλάδους.. Στην τρίτη κατηγορία εντάσσονται επιχειρήσεις οι οποίες μεταπωλούν και προσφέρουν υπηρεσίες ξένων λογισμικών.
Από πλευράς προϊόντων ως επί το πλείστον τα “τυποποιημένα” προϊόντα λογισμικού διανέμονται σε άυλη μορφή ως άδειες χρήσης από εταιρείες πληροφορικής που τα αναπτύσσουν, από εμπορικές επιχειρήσεις που εξυπηρετούν το λιανικό εμπόριο και από επιχειρήσεις που έχουν ως κύριο αντικείμενο την παροχή υπηρεσιών πληροφορικής (IT services) και διαθέτουν λογισμικό στo πλαίσιo παροχής ολοκληρωμένων λύσεων πληροφορικής.
Επίσης, ένα σημαντικό ποσοστό του software που διατίθεται στην ελληνική και διεθνή αγορά είναι ενσωματωμένο (embedded) στον πάσης φύσεως εξοπλισμό πληροφορικής (hardware) που εγκαθίσταται στον κάθε πελάτη και δεν διαχωρίζεται από την αξία του πωλούμενου hardware. Άλλο ένα σημαντικό ποσοστό του software αφορά το λεγόμενο “customization development”, το οποίο περιλαμβάνει από παραμετροποίηση έτοιμων λύσεων για λογαριασμό συγκεκριμένου πελάτη μέχρι ανάπτυξη ειδικών λύσεων κατά παραγγελία. Ένα ακόμη ποσοστό software περιλαμβάνεται στις υπηρεσίες ολοκληρωμένων λύσεων (integration) που παρέχουν οι εταιρείες υπηρεσιών πληροφορικής.
Όπως τονίζει ο Ν. Ταβουλάρης, Senior Consultant Οικονομικών Μελετών της ICAP, η ζήτηση για τις υπηρεσίες πληροφορικής και το λογισμικό εξαρτάται πλέον σε μεγάλο βαθμό από την ανάγκη των επιχειρήσεων-πελατών του κλάδου να μετασχηματιστούν ψηφιακά όσο το δυνατόν γρηγορότερα, ώστε να καταφέρουν να παραμείνουν ανταγωνιστικές. Εκτός του ιδιωτικού τομέα και ο δημόσιος τομέας κινείται προς την κατεύθυνση του ψηφιακού μετασχηματισμού και το γεγονός αυτό δημιουργεί μεγάλες ευκαιρίες στις εταιρείες του κλάδου.
Μικρομεσαίες και πολυεθνικές
Δυστυχώς το ποσοστό αδυναμιών των επιχειρήσεων πληροφορικής και λογισμικού είναι υψηλό σε σύγκριση με άλλους κλάδους της οικονομίας.
Σύμφωνα με τα στοιχεία των αναλυτών, οι νέες μικρές επιχειρήσεις (μέχρι 20 άτομα προσωπικό) ακολουθούν επιθετική στρατηγική ανάπτυξης κατά τα πρώτα 2-3 χρόνια λειτουργίας τους και στη συνέχεια παρουσιάζουν “κόπωση” λόγω κεφαλαιακής αδυναμίας.
Αντιθέτως, οι πολυεθνικές εταιρείες λογισμικού ενισχύουν συνεχώς την παρουσία τους στην εγχώρια αγορά. Αυτό οφείλεται στη δυνατότητα των μεγάλων πολυεθνικών εταιρειών να προσφέρουν καθετοποιημένες και εξειδικευμένες λύσεις. Οι πλέον πρόσφοροι τομείς της εγχώριας αγοράς για τους μεγάλους διεθνείς οίκους είναι οι εφαρμογές ERP/CRM/SCM.
Ειδικά για τις εφαρμογές ERP και τα συστήματα πληροφορικής, τα οποία απευθύνονται σε μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις, τα εμπόδια εισόδου είναι υψηλά και ο ανταγωνισμός πολύ ισχυρός, εφόσον έχουν ήδη καθιερωθεί διεθνείς παίκτες με αποδεδειγμένη εμπειρία και τεχνογνωσία.
Εκτιμήσεις και Τάσεις
Οι νέες τάσεις διεθνώς που υπαγορεύουν την στροφή των επιχειρήσεων στο Cloud Computing, την αξιοποίηση των δεδομένων τους (Big Data technologies) και τη χρήση τεχνητής νοημοσύνης (Artificial Intelligence) επηρεάζουν και την εγχώρια αγορά. όπως τονίζουν οι άνθρωποι του χώρου οι εταιρείες πληροφορικής θα πρέπει να είναι σε θέση να ακολουθήσουν τις παραπάνω τάσεις και να διευρύνουν τις προσφερόμενες υπηρεσίες τους σε αυτούς τους τομείς.
Επίσης, ο τομέας του ΙΤ Outsourcing προσφέρει πολλές ευκαιρίες ανάπτυξης, καθώς πολλές επιχειρήσεις από διάφορους κλάδους δραστηριότητας κάνουν πλέον αυτή την επιλογή στα πλαίσια του περιορισμού των δαπανών τους. Εκτιμάται ότι την επόμενη τριετία ο κλάδος θα κινηθεί ανοδικά και υπάρχει η πεποίθηση ότι υπάρχουν μεγάλα περιθώρια ανάπτυξης για τις εγχώριες εταιρείες πληροφορικής.
Ειδικότερα, η ευρωπαϊκή αγορά τεχνολογιών καταναλωτικού και βιομηχανικού IoT αυξάνεται ραγδαία. Χώρες όπως η Γερμανία, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ολλανδία πρωτοστατούν στην ευρωπαϊκή υιοθέτηση των IoT, αλλά και χώρες της Ανατολικής Ευρώπης και Σκανδιναβίας ακολουθούν την πορεία αυτή σταθερά. Οι τομείς των έξυπνων πόλεων, της βιομηχανίας, του έξυπνου σπιτιού, της υγείας και των χρηματοοικονομικών υπηρεσιών είναι οι πρωτοπόροι στην υιοθέτηση εφαρμογών και λύσεων IoT.
Εντυπωσιακή ανάπτυξη σημειώνεται επίσης στους τομείς του λιανικού εμπορίου και της γεωργίας. Οι IoT συσκευές μπορούν να χρησιμοποιηθούν είτε αποκλειστικά ως αυτόνομη μεμονωμένη συσκευή παρακολούθησης, είτε να αποτελέσουν μέρος ενός ολοκληρωμένου κεντρικού συστήματος ελέγχου και απομακρυσμένης παρακολούθησης σπιτιού, υγείας και πορείας χρόνιων παθήσεων, κυκλοφορίας, στάθμευσης, κ.λπ., βελτιώνοντας και εμπλουτίζοντας την ποιότητα ζωής των εμπλεκομένων.
Ωστόσο καθοριστικός πυλώνας για την επιτυχημένη πορεία των εταιρειών του κλάδου αποτελεί το ανθρώπινο δυναμικό με υψηλού επιπέδου γνώσεις και εμπειρία, κάτι που αποτελεί και το σημαντικότερο κεφάλαιο των εταιρειών αυτού του είδους.
