Η άνοδος της Ελλάδας στη διεθνή κατάταξη των νεοφυών επιχειρήσεων είναι ένας από τους στόχους του Elevate Greece, σύμφωνα με τα στοιχεία του οποίου η αξία του ελληνικού οικοσυστήματος το 2022 διαμορφώθηκε στα 8,2 δισ. ευρώ.
Ωστόσο, το 2022 παρατηρήθηκε μία σχετική πτώση στην επιτυχία υποβολής νεοφυών επιχειρήσεων, που αποτελεί καμπανάκι για τη μακροπρόθεσμη ποιότητα του συστήματος. Όπως δείχνει δε ο χάρτης των startups ανά την επικράτεια, υπάρχουν πολλά περιθώρια βελτίωσης των περιφερειακών επιδόσεων, ενώ είναι επιτακτική η ανάγκη για την ενεργοποίηση της περιφέρειας στο διεθνές οικοσύστημα της νεοφυούς επιχειρηματικότητας. Για την επίτευξη του σκοπού αυτού καταλυτικός παράγοντας είναι η διαχρονικά ανοδική τάση δημιουργίας νεοφυών επιχειρήσεων, η διασπορά της νεοφυούς επιχειρηματικότητας ανά την επικράτεια, η ευρύτητα των τομέων δραστηριότητας, η εξωστρέφεια των νεοφυών επιχειρήσεων και η διασύνδεσή τους με άλλα οικοσυστήματα εκτός Ελλάδας. Με τον τρόπο αυτό μπορεί να επιτευχθεί ο υψηλός οικονομικός αντίκτυπος (high impact startups) των νεοφυών επιχειρήσεων, η προσέλκυση περισσότερων επενδυτών από εξωτερικό, σημαντικές επενδύσεις (deal flow), η υψηλότερη αποτίμηση (startup valuation), οι περισσότερες αποεπενδύσεις (exits), αλλά και οι περισσότεροι μονόκεροι (unicorns).
Εγγραφές και απορρίψεις
Συγκριτικά το διάστημα λειτουργίας του Elevate Greece 2020-2022 οι εγγεγραμμένες νεοφυείς εταιρείες αντιπροσώπευαν το 48,8% έναντι 51,2% εκείνων που απορρίφθηκαν. Σε απόλυτο νούμερο οι εγγεγραμμένες εταιρείες στο Elevate Greece ανήλθαν στις 728 έναντι 763 που απορρίφθηκαν από ένα σύνολο 3.280 αξιολογήσεων. Στις 728 νεοφυείς αντιστοιχούν 7.300 εργαζόμενοι. Το 2022 η Ελλάδα ανέβηκε 6 θέσεις στην Παγκόσμια Κατάταξη των Νεοφυών Επιχειρήσεων, από την 54η θέση το 2021 στην 48η το 2022, έπειτα από σημαντική πτώση την περίοδο 2020-2021. Η Αθήνα ως επιχειρηματική έδρα των νεοφυών επιχειρήσεων κέρδισε 21 θέσεις στην παγκόσμια κατάταξη.
Το μεγαλύτερο ποσοστό των εγγεγραμμένων νεοφυών επιχειρήσεων μελών της Elevate Greece (88%) δημιουργήθηκε με έδρα στην ελληνική επικράτεια. Το 6% λειτουργεί ως υποκατάστημα με έδρα στην αλλοδαπή και ένα 6% επίσης ως θυγατρική επιχείρησης με έδρα στην αλλοδαπή.
Σύμφωνα με τη γεωγραφική κατανομή των νεοφυών επιχειρήσεων, υπάρχει ανάγκη ανάδειξης περισσότερων startups από την περιφέρεια. Το μεγαλύτερο ποσοστό (68%, περίπου 2 στις 3) έχει έδρα στην Αττική. Στην Κεντρική Μακεδονία έχει έδρα το 14% των επιχειρήσεων, στην Κρήτη το 6% και στη Δυτική Ελλάδα το 3%. Μεγαλύτερη ποσοστιαία αύξηση του αριθμού των startups το 2022 σε σχέση με το 2021 παρατηρείται σε Δυτική Μακεδονία (222%), Ανατολική Μακεδονία και Θράκη (146%), Πελοπόννησο (130%). Με βάση τον δείκτη πυκνότητας startups ανά περιφέρεια (νεοφυείς επιχειρήσεις που αναλογούν σε 100.000 κατοίκους) η Κρήτη έρχεται στη 2η θέση μετά την Αττική (13,1) και έχει δείκτη 6,8, ακολουθούμενη από την Κεντρική Μακεδονία (5,5), το Βόρειο Αιγαίο (3,6) τη Δυτική Ελλάδα (3,3) και τη Στερεά Ελλάδα (3,2).
Η πιο δημοφιλής νομική μορφή είναι ΙΚΕ, ενώ η έδρα τους είναι η Ελλάδα, αλλά αυξάνεται η εξωστρέφεια, με το 6% να δηλώνει ότι έχει θυγατρική ή υποκατάστημα στην Ελλάδα. Σχετικά με τους ιδρυτές, στις περισσότερες συστάσεις το 2022 το 42% έχει δύο ιδρυτές, ενώ το φύλο των ιδρυτών είναι άνδρες (77%). Συγκριτικά με το έτος 2021, διαπιστώθηκε άνοδος του ποσοστού συμμετοχής γυναικών ως μέλη ιδρυτικών ομάδων, από 20% σε 23% (αύξηση 15%).
Χρηματοδότηση και τομείς δραστηριότητας
Βασική προϋπόθεση για τη σύσταση μιας νεοφυούς επιχείρησης αποτελεί η εύρεση εξωτερικής χρηματοδότησης και όπως προκύπτει η εξωτερική χρηματοδότηση των νεοφυών επιχειρήσεων στην Ελλάδα το 2022 προήλθε από κεφάλαια επιχειρηματικών συμμετοχών (VCs) κατά 61,3% και από επιδοτήσεις κατά 16,5%. Ακολουθούν η χρηματοδότηση από επενδυτικούς αγγέλους (11,8%) και ο δανεισμός (2,9%). Οι τομείς στους οποίους δραστηριοποιούνται οι 728 νεοφυείς επιχειρήσεις- μέλη του Elevate Greece καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα. Ο τομέας των βιοεπιστημών κατέχει την 1η θέση με το μεγαλύτερο πλήθος επιχειρήσεων και ποσοστό που ανέρχεται σε 14,2% (13,3% το 2021). Ακολουθούν οι τομείς περιβάλλοντος – ενέργειας και διαφήμισης – μάρκετινγκ (9%), ενώ ο τομέας τουρισμού – υπηρεσιών φιλοξενίας (8,1%) έπεσε στην 4η θέση από τη 2η που κατείχε το 2021 (με ποσοστό 9,4%). Ακολουθούν με χαμηλότερα ποσοστά οι τομείς αγροδιατροφής, ανάλυσης δεδομένων – μεγάλων δεδομένων, λιανικού & ηλεκτρονικού εμπορίου – μόδας κ.ά.
Οι πηγές εσόδων των νεοφυών επιχειρήσεων του Elevate Greece ποικίλλουν. Με ίσο ποσοστό, της τάξεως του 43%, κατατάσσονται τα έσοδα που προέρχονται αντίστοιχα από πώληση του λογισμικού ως υπηρεσία (SaaS), χρέωση συνδρομής και χρέωση ανά προϊόν. Στη δεύτερη θέση βρίσκεται η προμήθεια από άδεια χρήσης (licensing) με 36%. Στη συνέχεια ακολουθούν η χρέωση ανά χρήση και η προμήθεια διαμεσολάβησης (Commission Fee) (27%), η προμήθεια διαδικτυακών αγορών (Marketplace / Brokerage) με 13% κ.ά.
Αναφορικά με το επιχειρηματικό μοντέλο, ποσοστό 82% των επιχειρήσεων επιλέγει το μοντέλο Επιχείρηση προς Επιχείρηση (Business to Business – B2Β). Πρόκειται για τη συναλλαγή μεταξύ δύο και πλέον επιχειρήσεων, όπου τα εμπορεύματα και οι πωλήσεις των επιχειρήσεων απευθύνονται σε άλλες επιχειρήσεις. Ακολουθεί με ποσοστό 41% το μοντέλο Επιχείρηση προς Επιχείρηση προς Πελάτη (Business to Business to Consumer – B2Β2C), σύμφωνα με το οποίο συνεργαζόμενες επιχειρήσεις έχουν προϊόντα και υπηρεσίες προσανατολισμένες στον καταναλωτή και το μοντέλο Επιχείρηση προς Πελάτη (Business to Consumer – B2C) με ποσοστό 37%, το οποίο αποτελεί και κλασική μορφή εμπορίου, συναλλαγές μεταξύ επιχειρήσεων και καταναλωτών.
