Η βιωσιμότητα αλλά και η ακρίβεια υποκινούν την επόμενη «επανάσταση» στη μόδα, με την αγορά των μεταχειρισμένων ρούχων να αναδεικνύεται σε ισχυρή καταναλωτική τάση.
Η second hand ένδυση έχει πάψει να θεωρείται ταμπού στην generation Z, καθώς η έννοια της κυκλικότητας αποτελεί την πλέον βέλτιστη πρακτική κατανάλωσης. Ωστόσο, για σημαντική μερίδα μεγαλύτερων ηλικιακά καταναλωτών το εκτοξευμένο κόστος διαβίωσης καθιστά «μονόδρομο» την επιλογή του «μεταχειρισμένου».
Μέσα σε μια έντονα πληθωριστική περίοδο, το διαθέσιμο εισόδημα εξαντλείται σε τρόφιμα και είδη πρώτης ανάγκης, καθιστώντας για κάποιους «απαγορευτικές» τις δαπάνες για ένδυση και υπόδηση που εξίσου έχουν ανατιμηθεί. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι με βάση τα τελευταία στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ), τον Μάιο η κατηγορία ένδυση -υπόδηση κατέγραψε αύξηση 11,8%.
Άνοδος πωλήσεων
Μολονότι δεν υπάρχουν ακριβή στοιχεία για την ανάπτυξη των second hand ενδυμάτων στην Ελλάδα, είναι ενδεικτικό ότι οι συνολικές πωλήσεις μεταχειρισμένων ειδών στη λιανική καταγράφει άνοδο. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, στο πρώτο τρίμηνο του 2023 το λιανικό εμπόριο μεταχειρισμένων ειδών σε καταστήματα εμφάνισε αύξηση 42,7%, προσεγγίζοντας σε τζίρο τα 6 εκατ. ευρώ, ενώ μόνο τον μήνα Μάρτιο η αύξηση διαμορφώθηκε στο 120,4%. Να σημειωθεί ότι το
2022 η κατηγορία του retail που είχε την υψηλότερη ποσοστιαία αύξηση έναντι του 2021 ήταν τα μεταχειρισμένα είδη (41%), σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ.
Την ίδια ώρα, με βάση τα στοιχεία της Έκθεσης Ελληνικού Εμπορίου 2022, που συνέγραψε το Ινστιτούτο Εμπορίου και Υπηρεσιών της Ελληνικής Συνομοσπονδίας Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας (ΙΝΕΜΥ ΕΣΕΕ), μεταξύ 2008 και 2021 η δαπάνη των εγχώριων νοικοκυριών για τα είδη ένδυσης σημειώνει πτώση κατά 60% και για τα είδη υπόδησης κατά 56%. Στην εγχώρια αγορά, η αυξανόμενη καταναλωτική τάση υπέρ των μεταχειρισμένων ρούχων στρέφει τους προβολείς -μέχρι στιγμής- στις μικρές επιχειρήσεις, τα thrift stores, όπως είναι ευρύτερα γνωστά τα καταστήματα που μεταπωλούν μεταχειρισμένα ρούχα, ο αριθμός των οποίων διευρύνεται σημαντικά ειδικά στα μεγάλα αστικά κέντρα.
Ωστόσο, οι πληροφορίες θέλουν σύντομα την «αγορά» των μεταχειρισμένων να «ανοίγει» και για μεγαλύτερους παίκτες, καθώς κοντά στη δημιουργία του πρώτου της καταστήματος στην Ελλάδα βρίσκεται η βουλγαρική αλυσίδα Mania Stores, όπως και η λιθουανική Humana. Το ντεμπούτο των δύο αλυσίδων που ειδικεύονται στα ρούχα outlet και second hand αναμένεται να γίνει σύντομα στο κέντρο της Αθήνας.
Θ. Ασλανίδης: Είναι μια νέα τάση
«Η αγορά των second hand ενδυμάτων στην Ελλάδα βρίσκεται στα σπάργανα, είναι μια πολύ μικρή αγορά. Πρόκειται για μια τάση που άρχισε να παίρνει μια ώθηση κυρίως μετά την πανδημία και αποδίδεται στην αλλαγή στάσης των καταναλωτών που έχοντας περισσότερο χρόνο αναζητούσαν περισσότερο βιώσιμες επιλογές στην κατεύθυνση της κυκλικής οικονομίας. Ακόμα και σε αγορές πιο ευαισθητοποιημένες στα θέματα βιωσιμότητας οι όγκοι πωλήσεων των second hand παραμένουν ακόμα χαμηλοί αλλά με ανοδική πορεία. Είναι όμως μια νέα τάση όσον αφορά μια πιο μαζική μορφή πώλησης, αλλά δεν μπορούμε ακόμα να κάνουμε εκτίμηση για το ποια θα είναι η εξέλιξή της. Υπάρχουν πολλοί παράγοντες που θα το καθορίσουν αυτό: από τη διεθνή τάση, από την προβολή που θα έχει, από τον βαθμό ικανοποίησης των καταναλωτών. Χρειάζεται ακόμα χρόνος για να ωριμάσει και να κριθεί» αναφέρει στη «Ν» ο Θεόφιλος Ασλανίδης, διευθυντής του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Πλεκτικής – Ετοίμου Ενδύματος Ελλάδος.
Με βάση εκτιμήσεις πρεσβευτών του Ευρωπαϊκού Συμφώνου για το Κλίμα, πάνω από το 60% της ντουλάπας μας αναμένεται να διαμορφώνεται από μεταχειρισμένα ρούχα μέχρι το 2030, ενώ πιο συντηρητικές προβλέψεις τοποθετούν το ποσοστό στο 20%. Το γεγονός ότι ένα στα πέντε ρούχα σε κάθε ντουλάπα θα είναι μεταχειρισμένο σηματοδοτεί ότι ο κλάδος της μεταπώλησης θα αναπτυχθεί 10 φορές ταχύτερα από το παραδοσιακό λιανικό εμπόριο ένδυσης μέχρι το 2025.
Μεταχειρισμένα το 10% της παγκόσμιας αγοράς
Σύμφωνα με την πιο πρόσφατη έκθεση μεταπώλησης του thredUP, μέχρι το 2024 το 10% της παγκόσμιας αγοράς ενδυμάτων αναμένεται να αποτελείται από μεταχειρισμένα ενδύματα. Στην Ευρώπη, η αγορά μεταχειρισμένων ενδυμάτων εκτιμάται ότι διαμορφώθηκε στα 18 δισ. δολάρια το 2022 (περί τα 16,7 δισ. ευρώ) και προβλέπεται να φτάσει τα 41 δισ. δολάρια έως το 2032 (38,1 δισ. ευρώ), εμφανίζοντας ετήσια αύξηση 8,4%, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της αμερικάνικης εταιρείας Boston Consulting Group.
Σε όρους βιωσιμότητας, η αξιοποίηση ενός μεταχειρισμένου ρούχου παρατείνει τον κύκλο ζωής του προϊόντος, παρέχοντας πρόσθετα περιβαλλοντικά οφέλη – μειώνοντας την άντληση φυσικών πόρων και καθυστερώντας τη δημιουργία αποβλήτων. Σύμφωνα με δημοσίευμα του BBC, η αύξηση της διάρκειας ζωής ενός ρούχου για περίπου 9 μήνες περισσότερο θα εξαλείψει τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις του κατά 20% – 30% σε σύγκριση με την αγορά καινούργιου.
Καθοριστικό ρόλο στην ανάδειξη και προβολή της τάσης της second hand fashion έχει το διαδίκτυο, καθώς τόσο οι ψηφιακές πλατφόρμες όσο και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης «πριμοδοτούν» όλο και περισσότερο την αξιοποίηση των μεταχειρισμένων ρούχων.
Οι εταιρείες fast fashion και luxury goods
Δεν είναι τυχαίο ότι στην αγορά μεταπώλησης εισήλθαν μαζικά και οι εταιρείες γρήγορης μόδας (fast fashion), όπως η Zara και η H&M, που ήδη έχουν λανσάρει σχετικές πλατφόρμες που δίνουν στους καταναλωτές τη δυνατότητα να αγοράζουν μεταχειρισμένα ρούχα ή να μεταπωλούν δικά τους προϊόντα. Η τάση για τα μεταχειρισμένα ακουμπά και τα επονομαζόμενα luxury goods, που ειδικά μέσω διαδικτύου αναπτύσσουν υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης στη μεταπώληση.
Τα έσοδα της αγοράς μεταχειρισμένων ειδών πολυτελείας (ρούχα, υποδήματα, δερμάτινα είδη, ρολόγια, γυαλιά κτλ.) στην Ευρώπη υπολογίζεται ότι το 2021 ανήλθαν σε 1,5 δισ. δολ. (1,4 δισ. ευρώ) και σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Statista, η ευρωπαϊκή αγορά μεταχειρισμένων ειδών πολυτελείας πρόκειται να διπλασιάσει τις επιδόσεις των εσόδων της μέχρι το 2024, ενώ εκτιμάται ότι μέχρι το 2027 θα εμφανίζει δυναμική 4,8 δισ. δολάρια (4,5 δισ. ευρώ).
