Αισιόδοξη εμφανίζεται σε γενικές γραμμές η ελληνική ποτοποιία, παρά τις πρωτοφανείς καταστάσεις που βίωσε τα τελευταία χρόνια. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat, από το 2019 έως το 2022 ο κλάδος καταγράφει ισχυρή ανοδική εξαγωγική δραστηριότητα, απορροφώντας τους κραδασμούς που προκάλεσε στις επιχειρήσεις η πανδημία, με το 70% της παραγωγής να κατευθύνεται σε χώρες του εξωτερικού. Οι εξαγωγές διαδραματίζουν και το 2022 ουσιαστικό ρόλο για τον κλάδο, προάγοντας την ελληνική παράδοση σε όλον τον κόσμο και επιβεβαιώνοντας ότι τα ελληνικά ποτά αναγνωρίζονται διεθνώς.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat που επεξεργάστηκε ο Σύνδεσμος Ελλήνων Παραγωγών Αποσταγμάτων & Αλκοολούχων Ποτών (ΣΕΑΟΠ), το 2022 έκλεισε με σημαντική αύξηση των ελληνικών εξαγωγών των αλκοολούχων ποτών (εντός ΕΕ 27 & τρίτες χώρες), που ξεπερνά και τα επίπεδα προ Covid.
Συγκεκριμένα, σε σύγκριση με το 2021, σημειώθηκε αύξηση κατά 11,8% σε αξία (από 86,5 εκ. € σε 96,7 εκ. €) και 5,6% σε ποσότητα (από 36 εκ. kg σε 38 εκ. kg).
Συγκρινόμενα με τα προ Covid επίπεδα, τα εξαγωγικά μεγέθη παρουσιάζουν αλματώδη αύξηση και ως προς την αξία +27% αλλά και ως προς ποσότητα 10% (σε σχέση 2019).
Σύγκριση εξαγωγών ελληνικών αλκοολούχων ποτών σε αξία και ποσότητα 2022-2019
Η σύγκριση με την τελευταία 5ετία καταδεικνύει φέτος διαχρονική αύξηση των εξαγωγών ελληνικών αλκοολούχων ποτών σε αξία κατά ≈28%, αλλά και σε ποσότητα κατά 15%. Η μέση τιμή πώλησης αλκοολούχων ποτών καταγράφει αύξηση κατά 11%, γεγονός που απεικονίζει τη συνεχόμενη αύξηση μέσης τιμής την προηγούμενη 5ετία.
Χώρες εξαγωγών
Σύμφωνα με τα στοιχεία, τα κράτη-μέλη της ΕΕ-27 αποτελούν σταθερά τους σημαντικότερους προορισμούς των ελληνικών αποσταγμάτων, με ποσοστό 73% σε αξία και 75% σε ποσότητα.
Οι εξαγωγές εντός ΕΕ-27 του κλάδου της ελληνικής ποτοποιίας το 2022 παρουσιάζουν αύξηση σε απόλυτες τιμές κατά 5,5 εκ.€ (ποσοστιαία 8,57%) σε αξία και κατά 0,5 εκ. Kg (ποσοστιαία 2%) σε ποσότητα, σε σύγκριση με το 2021.
Αναφορικά με τις εξαγωγές εκτός ΕΕ-27. σημειώνεται αύξηση 21,7% σε αξία (από 21,3 εκ. € το 2021 σε 26 εκ. € το 2022) και 17,9% σε ποσότητα (από 8 εκ. kg το 2021 σε 9,5 εκ. kg το 2022).
Η Γερμανία εμφανίζεται στην πρώτη θέση, ως βασική χώρα εξαγωγής ελληνικών αλκοολούχων ποτών, καθώς το 38,2% (36,9 εκ. €) της ελληνικής ποτοποιίας σε αξία, οδηγείται στη συγκεκριμένη χώρα. Ακολουθούν το Ιράκ με 17,3 εκ. €, η Βουλγαρία με 8,1 εκ. €, η Τσεχία με 4,3 εκ. €, η Πολωνία με 3,9 εκ. € και η Γαλλία με 3,5 εκ. €.
Οι σημαντικότερες χώρες εξαγωγής ελληνικών αλκοολούχων ποτών 2022 (% αξίας)
Ούζο/τσίπουρο
«Ναυαρχίδα» είναι το ούζο, το οποίο, παρ’ όλο που έχει να ανταγωνιστεί αντίστοιχα ποτά από χώρες όπως η Ιταλία, Ισπανία, Γαλλία, κλπ., έχει καθιερωθεί διεθνώς λόγω της υψηλής ποιότητάς του. Αποτελεί διαχρονικά το κυριότερο εξαγόμενο προϊόν της ελληνικής ποτοποιίας, καταλαμβάνοντας το τελευταίο έτος (2022) το 61% της αξίας και το 70% της ποσότητας του συνόλου των εξαγωγών των ελληνικών αποσταγμάτων. Το 2022 καταγράφει ποσοστιαία αύξηση της αξίας των εξαγωγών του διεθνώς κατά ≈11,93 % και σε ποσότητα 3,65%.
Οι εξαγωγές εντός ΕΕ-27 το 2022, παρουσιάζουν αύξηση σε αξία κατά 2,24%, ενώ σε ποσότητα εμφανίζουν μείωση κατά -3,52%, σε σύγκριση με το 2021.
Αναφορικά με τις εξαγωγές εκτός ΕΕ-27, σημειώθηκε σημαντική αύξηση ≈33,6% σε αξία και ≈23,2% σε ποσότητα.
Οι εξαγωγές του τσίπουρου/τσικουδιάς, αν και αντιπροσωπεύουν ένα πολύ μικρό μερίδιο (≈2% σε αξία & ≈1% σε ποσότητα) του συνόλου των εξαγωγών, καταγράφουν σταθερή άνοδο, η ποσοστιαία αύξηση σε σχέση με το 2021 είναι 11,7% σε αξία και 19,1% σε ποσότητα.
Οι εξαγωγές εντός ΕΕ-27 το 2022 εμφάνισαν σημαντική αύξηση 18,3% σε αξία και 29% σε ποσότητα, σε σύγκριση με το 2021. Μικρή πτώση παρουσιάστηκε στις τρίτες χώρες ( -0,1% σε αξία και -4,4% σε ποσότητα). Σε σχέση με το 2020, η συνολική αύξηση είναι ≈40% σε αξία και 56% σε ποσότητα.
Εξέλιξη εξαγωγών ούζου & τσίπουρου/τσικουδιάς σε αξία 2022 vs 2020
Σύμφωνα με τα στατιστικά αυτά που επεξεργάστηκε ο ΣΕΑΟΠ, ο κλάδος της ποτοποιίας και της αποσταγματοποιίας φαίνεται να είναι ένας από τους πιο εξωστρεφείς,αναδεικνύοντας την ελληνική παράδοση σε όλον τον κόσμο, ενώ αποτελεί κινητήριο δύναμη για την εγχώρια οικονομία με ανοδική πορεία στις εξαγωγές. Η αναγνωρισμένη ποιότητα των ελληνικών αλκοολούχων ποτών είναι αδιαμφισβήτητη και αναγνωρίζεται όχι μόνο σε εθνικό αλλά και σε διεθνές επίπεδο, αφού προτιμάται όλο και περισσότερο παγκοσμίως.
Ο ΣΕΑΟΠ στηρίζει ενέργειες για περαιτέρω ανάπτυξη, προώθηση της υψηλής ποιότητας των προϊόντων στο εξωτερικό, και ενδυνάμωση της ελληνικής αγοράς. Ελπίζει δε να ξεκινήσει άμεσα:
- η προσαρμογή του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης των αλκοολούχων ποτών στο μέσο όρο της ΕΕ, προσεγγίζοντας αναλογικότερα τη σχέση της φορολόγησης με το εισόδημα των Ελλήνων πολιτών,
- η διαύγεια του καθεστώτος απόσταξης διήμερων αποσταγματοποιών. Υιοθέτηση ενός νομοθετικού πλαισίου που θα θέτει συγκεκριμένους κανόνες σε σχέση με τη λειτουργία τους και τη διακίνηση των προϊόντων τους. Πρόβλεψη υποχρεώσεων, ανάλογων με αυτές που ισχύουν για τους συστηματικούς αποσταγματοποιούς. Εντοπισμός των παράνομων και επιβολή των προβλεπόμενων κυρώσεων,
- ο εκσυγχρονισμός & η απλοποίηση του νομοθετικού πλαισίου λειτουργίας των επιχειρήσεων του κλάδου σε θέματα παραγωγής & διακίνησης αλκοολούχων ποτών,
- η άρση των εμπορικών εμποδίων, όπως είναι η αδύναμη προστασία πνευματικών δικαιωμάτων, τα τεχνικά εμπόδια στο εμπόριο και οι πολύπλοκες και χρονοβόρες τελωνειακές διαδικασίες, που ισχύουν για όλα τα ευρωπαϊκά αλκοολούχα ποτά,
- η σύναψη Εμπορικών Συμφωνιών με τρίτες χώρες οι οποίες δημιουργούν σημαντικές οικονομικές ευκαιρίες,
- η λήψη μέτρων στήριξης των νόμιμων επιχειρήσεων της ευρύτερης αλυσίδας αξίας του κλάδου ποτών, βραχυπρόθεσμα για να στηριχτεί άμεσα η βιωσιμότητα των επιχειρήσεων, όσο και μεσοπρόθεσμα,
- η θέσπιση προγραμμάτων προβολής & προώθησης ελληνικών αποσταγμάτων σε χώρες εντός και εκτός ΕΕ,
- η χρηματοδότηση προγράμματος στρατηγικής εισόδου σε αγορές εντός και εκτός ΕΕ,
- η αξιοποίηση του τουριστικού κύματος που δέχεται η Ελλάδα, μέσα από την ένταξη των αποσταγμάτων σε προγράμματα ανάδειξης γαστρονομικού τουρισμού.
