«Δεν είναι για εμάς τα προγράμματα επιχορηγήσεων, είναι για τις μεγάλες επιχειρήσεις».
«Είναι δύσκολα προγράμματα και οι διαδικασίες είναι για τους μεγάλους».
Πόσες φορές δεν βρεθήκαμε σε συζητήσεις και δεν ακούσαμε ανάλογους προβληματισμούς; Από την άλλη, όλοι μας γνωρίζουμε ότι η ραχοκοκαλιά της ελληνικής οικονομίας, είναι οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Η μεγάλη αλλαγή, στην ελληνική οικονομία, θα έρθει από την στήριξη και την αύξηση του μεγέθους αυτών.
Για το λόγο αυτό, έχει δημιουργηθεί ένα εκτεταμένο πλαίσιο υποστήριξης της ανάπτυξης των ΜμΕ. Από την ευνοϊκή φορολογική μεταχείριση για συγχωνεύσεις ή εξαγορές, έως τις επιχορηγήσεις και φοροαπαλλαγές των επενδυτικών τους πλάνων ή τις επιδοτήσεις πρόσληψης προσωπικού. Επομένως, είναι σημαντικό να τελειώνουμε μια και καλή με τους προηγούμενους προβληματισμούς, απαντώντας σαφώς και απολύτως στην ερώτηση: «Είναι τα προγράμματα προσανατολισμένα και επικεντρωμένα περισσότερο στις μεγάλες επιχειρήσεις;»
Η απάντηση είναι: «Όχι. Τουναντίον!».
Σε όλα τα προγράμματα είναι εκ των προτέρων επιλέξιμες οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις, χωρίς να αποκλείονται οι μεγάλες. Σε άλλα προγράμματα όμως, είναι εκ των προτέρων αποκλεισμένες οι μεγάλες επιχειρήσεις και επιλέξιμες μόνο οι ΜμΕ. Πρόγραμμα στο οποίο ευνοούνται οι μεγάλες επιχειρήσεις έναντι των μικρών δεν υπάρχει. Γιατί, στην Ελλάδα τουλάχιστον, ένα τέτοιο πρόγραμμα θα υπολειτουργούσε και δεν θα μπορούσε να απορροφήσει κονδύλια, με τελική κατάληξη αυτά σταδιακά να εκλείψουν.
Άρα, στην πραγματικότητα τα προγράμματα είναι προσανατολισμένα πρωτίστως ή και αποκλειστικά προς τις ΜΜΕ – αναλόγως το πρόγραμμα. Αυτό είναι το ακριβώς αντίθετο με εκείνο που πιστεύουν πολλοί. Βέβαια, επειδή αυτά τα προγράμματα είναι θεσμοθετημένα «σε άσπρο και μαύρο» και ευρέως γνωστά, η παραπάνω απάντηση πρακτικά αποτελεί αξίωμα.
Γιατί συμβαίνει αυτό; Γιατί στην Ελλάδα -αλλά και σε όλον τον υπόλοιπο κόσμο- οι περισσότερες επιχειρήσεις είναι μικρές και τα μεγαθήρια λιγότερα. Ακόμα και κολοσσοί, όπως τα McDonalds, ξεκίνησαν τη λειτουργία τους ως μικρές επιχειρήσεις. Άλλα πάλι, όπως η Microsoft, ακόμη ταπεινότερα, από ένα υπόγειο.
Για του λόγου το αληθές: η ΜμΕ στην Ελλάδα απασχολεί το 83% των εργαζομένων και συνεισφέρει το 60% της ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας. Τα αντίστοιχα νούμερα για χώρες του ΟΟΣΑ, με τη μικρότερη συμβολή της ΜμΕ στην οικονομία τους, είναι 68% και 59% αντίστοιχα – πράγμα που απλά τεκμηριώνει την απανταχού πλειοψηφία της μικρομεσαίας επιχείρησης. Πέραν αυτού όμως, στην Ελλάδα οι ΜΜΕ απαρτίζουν το 99,9% των επιχειρήσεων του μη χρηματοπιστωτικού τομέα.[1]
Γιατί λοιπόν, δεδομένων όλων αυτών που αναφέραμε, υπάρχει η αντίληψη από ορισμένους ιδιοκτήτες ΜμΕ ότι θα συναντήσουν δυσκολίες σε ό,τι αφορά τη συμμετοχή τους σε προγράμματα επιχορηγήσεων; Γιατί όντως ενδέχεται να έχουν δυσκολία πρόσβασης αλλά για άλλον, πολύ σημαντικό λόγο, τον οποίο θα αναλύσουμε παρακάτω.
Η Ελλάδα διήλθε της μεγαλύτερης οικονομικής κρίσης που βίωσε χώρα του δυτικού κόσμου τον 21ο αιώνα. Οι περισσότερες επιχειρήσεις, για να μπορέσουν να επιβιώσουν, ορθώς έδωσαν την έμφαση σε θέματα βιωσιμότητας. Έτσι, δημιουργήθηκαν προβλήματα στις λογιστικές τους καταστάσεις, όπως επισφάλειες και χαμηλή κερδοφορία ή ζημίες. Ταυτόχρονα, η χρηματοοικονομική διοίκηση στις περισσότερες εξ αυτών τελείται μέσω απλής λογιστικής υποστήριξης και μάλιστα όχι μόνιμης, αντί μίας οργανωμένης οικονομικής διεύθυνσης. Επομένως, υπάρχει πληθώρα επιχειρήσεων ικανού μεγέθους, που όμως δεν απολαμβάνουν της ολιστικής προσέγγισης μίας χρηματοοικονομικής διοίκησης, με αποτέλεσμα να μην έχουν γνώση της πιστοληπτικής διαβάθμισης που χρησιμοποιούν τα χρηματοπιστωτικά και άλλα ιδρύματα (Τράπεζες, Ιδιωτικά Κεφάλαια, Θεσμικοί Φορείς κλπ.) ή της διαδικασίας αξιολόγησης ενός επενδυτικού σχεδίου. Επίσης, στερούνται καθημερινής επαφής με τους αρμόδιους, ενημέρωσης για την πληθώρα των προγραμμάτων που πλέον προσφέρονται και ικανότητας αξιολόγησης της καταλληλότερης, για αυτούς, επιλογής προγράμματος για μεγιστοποίηση των ωφελειών.
Το αποτέλεσμα είναι η ελληνική ΜΜΕ να αδικεί τον εαυτό της και να παρουσιάζει χαμηλή παραγωγικότητα σε σχέση με τον διεθνή ανταγωνισμό, ενώ, την ίδια στιγμή, στερείται και εξωστρέφειας σε σχέση με την ανταγωνίστρια ευρωπαϊκή επιχείρηση.
Επομένως, υπάρχει σαφής διάσταση μεταξύ του τρόπου οργάνωσης της χρηματοοικονομικής διοίκησης που ακολουθείτο προ 5 ετών και του τρόπου που επιβάλλουν οι σύγχρονες συνθήκες. Πλέον, έχουμε περάσει από το στάδιο της επιβίωσης σε αυτό της εξέλιξης και ανάπτυξης και πρέπει να προσαρμοστούμε.
Επομένως, γιατί πολλές μικρομεσαίες επιχειρήσεις εκτιμούν ότι είναι αποκλεισμένες από τα χρηματοδοτικά εργαλεία; Κυρίως, επειδή είναι πληγωμένες από τα προβλήματα του παρελθόντος και – χωρίς να έχουν αναδείξει τη δυναμική τους μέσα από μια νέα και ισχυρή χρηματοοικονομική διοίκηση – έχουν χαμηλή πιστοληπτική διαβάθμιση και αξιολόγηση.
Το κρίσιμο σημείο και η τεράστια ευκαιρία είναι να προσαρμόσουμε την χρηματοοικονομική διοίκηση στα νέα δεδομένα και σταδιακά τέτοιοι προβληματισμοί θα αποτελέσουν παρελθόν. Η ευκαιρία τεράστια και το χρονικό πλαίσιο ιστορικά μοναδικό.
Ας τολμήσουμε.
Λιακόπουλος Ευστάθιος,
Founder & CEO, Building Solid Success
[1] Εξαιρούνται: γεωργία, αλιεία, δασοκομία, τέχνες, ψυχαγωγία, λοιπές υπηρεσίες και φυσικά ο δημόσιος τομέας (πηγή: «Εβδομαδιαίο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων», Δ/νση Οικονομικών Μελετών, Alpha Bank, 22 Ιουλ. 2021).
