Μαύρο κεφάλαιο στο μεταφορικό της έργο, που έρχεται να προστεθεί στις επενδύσεις των 500 εκατ. που δεν έγιναν ποτέ, «γράφει» η ιταλική Hellenic Train μετά το τραγικό δυστύχημα με τους 57 νεκρούς, στα Τέμπη.
Η ιδιωτικοποίηση της εταιρείας λειτουργίας ολοκληρώθηκε με τη μεταβίβαση της ΤΡΑΙΝΟΣΕ στην ιταλική Ferrovie dello Stato Italiane στις 14 Σεπτεμβρίου 2017, έναντι συνολικού τιμήματος 45 εκατ. ευρώ. Πέρυσι η εταιρεία και το Ελληνικό Δημόσιο υπέγραψαν τη συμφωνία παράτασης για πέντε χρόνια της δεκαετούς σύμβασης για την ανάθεση «Υποχρεώσεων Δημόσιας Υπηρεσίας επιβατικών σιδηροδρομικών μεταφορών» ύψους 50 εκατ. ευρώ, τα οποία θα λάβει η Hellenic Train αν ολοκληρώσει μέχρι το τέλος του 2029 επενδύσεις 163,5 εκατ. ευρώ.
Ασυνεπής
Υπενθυμίζεται ότι η εταιρεία δεν έχει εκπληρώσει ακόμη την υπόσχεσή της για επενδύσεις 500 εκατ. ευρώ που ήταν στις υποχρεώσεις της έως το 2020. Η νέα σύμβαση, που λήγει στις 31 Δεκεμβρίου 2031, προβλέπει πως η Hellenic Train θα επενδύσει μέχρι τον Δεκέμβριο του 2029 περίπου 47,5 εκατ. ευρώ για τα πέντε «ασημένια βέλη», τις αμαξοστοιχίες ETR470 που δρομολογούνται στη διαδρομή Αθήνα-Θεσσαλονίκη, 54 εκατ. ευρώ για τη μίσθωση 10 νέων υδρογονοκίνητων τρένων, 32 εκατ. για τη μίσθωση 10 νέων ηλεκτροκίνητων τρένων. Επιπλέον, θα πρέπει να επενδύσει 15 εκατ. ευρώ για συστήματα τεχνολογίας, για εγκατάσταση περιστρεφόμενων θυρών στον σταθμό Αθηνών, για συστήματα πληροφόρησης επιβατών, για σύστημα διαχείρισης στόλου, και άλλα 15 εκατ. ευρώ για αναβάθμιση του μισθωμένου στόλου 15 τρένων.
Ωστόσο αυτή τη στιγμή, σύμφωνα με σενάρια που επικρατούν, αν και στο τραπέζι έπεσε η διακοπή της λειτουργίας των δρομολογίων των επιβατικών αμαξοστοιχιών στο εθνικό δίκτυο και η συνέχιση της λειτουργίας του προαστιακού και των εμπορευματικών αμαξοστοιχιών, φαίνεται ότι κάτι τέτοιο για τουλάχιστον τρεις λόγους δεν είναι εφικτό. Αφενός η Hellenic Train θα εγείρει θέμα διαφυγόντων κερδών, αφετέρου η μη συνεχής ροή αμαξοστοιχιών θα αφήσει το δίκτυο χωρίς προφυλάξεις, με κίνδυνο το «πλιάτσικο» και πάλι της υποδομής, και τρίτον θα δημιουργήσει περισσότερα ερωτηματικά ως προς την ασφάλεια του δικτύου.
Ενδεχόμενο νέου φορέα
Πάντως, στο πλαίσιο κυβερνητικής ανάληψης μιας σημαντικής και δραστικής πρωτοβουλίας, η οποία θα συνδυάζει την ανάληψη της ευθύνης που της αναλογεί, την τιμωρία των υπευθύνων και κυρίως την ανάγκη ριζικά διαφορετικής λειτουργίας του σιδηροδρόμου, ανοικτό είναι το ενδεχόμενο δημιουργίας ενός νέου φορέα υποδομών και διαχείρισης κυκλοφορίας, που θα τρέξει τα ζητήματα υποδομών, τεχνολογικής αναβάθμισης, εκτέλεσης έργων και ενίσχυσης προσωπικού, που θα τεθεί υπό την άμεση εποπτεία του πρωθυπουργού.
Πρωτοβουλίες και πολιτικές, όπως λένε παράγοντες του υπουργείου, που θα καθιστούν σαφές και χειροπιαστό ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης είναι αποφασισμένος να δώσει σάρκα και οστά στη δέσμευση που ανέλαβε, ότι δεν θα συμβεί ξανά, με επιβολή συνεπειών, όπως κατάργηση εργολαβικών και συνδικαλιστικών κυκλωμάτων που είχαν συμμαχήσει εναντίον του δημοσίου συμφέροντος. Παράλληλα, ετοιμάζεται η ανακοίνωση άμεσης σειράς πρωτοβουλιών, με πρώτη τις αμέσως προσεχείς ημέρες να ανακοινωθούν αποζημιώσεις στις οικογένειες των θυμάτων και των τραυματιών.
Αποποίηση ευθυνών
Εν τω μεταξύ, τα συλλυπητήρια της ιταλικής εταιρείας δόθηκαν τρία 24ωρα μετά το δυστύχημα, με δήλωση του προέδρου της Ηellenic Train, Dario Lo Bosco. Στο σχόλιο που αναμεταδίδει το Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων (AFP), αποποιείται ευθυνών, επισημαίνοντας ότι ο ΟΣΕ διατηρεί το καθήκον και την ευθύνη για τη συντήρηση, τη διαχείριση και τον τεχνολογικό εκσυγχρονισμό του σιδηροδρομικού δικτύου στην Ελλάδα, καθώς και την ευθύνη για την κίνηση των τρένων και την κυκλοφορία.
Την πρώτη αναλυτική ανακοίνωση στην Ελλάδα η εταιρεία την εξέδωσε το Σάββατο το βράδυ, δηλώνοντας πως συνεργάζεται στενά με τους διασώστες και τους φορείς ήδη από τις πρώτες στιγμές μετά το δυστύχημα, καθώς και πως προσφέρει με κάθε τρόπο τη στήριξή της στους συγγενείς των θυμάτων.
Δίνει διευκρινίσεις για τον αριθμό των επιβατών, αναφέροντας πως μόνο τα ονόματα εκείνων που είχαν αγοράσει διαδικτυακό εισιτήριο περιλαμβάνονται στον κατάλογο που παρέδωσε η Hellenic Train στις Αρχές, ενώ για τους επιβάτες που αγόρασαν εισιτήρια στα εκδοτήρια εισιτηρίων, το εισιτήριό τους, αν και αντιστοιχεί σε συγκεκριμένη θέση, δεν ήταν ονομαστικό. Επιπλέον, σημειώνει πως δεν υπήρχαν φιάλες υγραερίου στο τρένο.
Ανακοίνωση του ΟΣΕ
Τέλος, ο Οργανισμός Σιδηροδρόμων Ελλάδος με ανακοίνωσή του κάνει γνωστό ότι, έθεσε σε αργία τον σταθμάρχη βάρδιας του Σταθμού της Λάρισας και τον προϊστάμενο/επιθεωρητή του, καθότι βρίσκεται σε εξέλιξη η προανακριτική διαδικασία για τα αίτια και τις συνθήκες του δυστυχήματος. Για άλλη μια φορά ο ΟΣΕ εκφράζει τα συλλυπητήρια και την οδύνη του, δεσμευόμενος ότι θα κάνει ό,τι είναι δυνατόν για να αποδοθεί πλήρης και απόλυτη δικαιοσύνη σε ό,τι αφορά τα αίτια του τραγικού συμβάντος στο οποίο χάθηκαν τόσες ανθρώπινες ζωές.
Καταβολή αποζημιώσεων από την Hellenic Train
Συμμεριζόμενη το εθνικό πένθος στο οποίο έχει βυθιστεί όλη η χώρα και με απόλυτο σεβασμό στους επιβάτες της αμαξοστοιχίας 62, τους τραυματίες και τους συγγενείς των θανόντων του τραγικού δυστυχήματος, η Hellenic Train Α.Ε. δεν θα ενεργοποιήσει την εξαίρεση για καταβολή αποζημιώσεων.
Αυτό αναφέρει σε σχετική ανακοίνωσή της η εταιρεία, τονίζοντας ότι σε πλήρη συμμόρφωση με την κείμενη ευρωπαϊκή νομοθεσία μεριμνά σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες, ώστε οι συγγενείς των θανόντων, οι τραυματίες και οι επιβάτες της αμαξοστοιχίας IC 62 της 28/2 να ικανοποιηθούν πλήρως ως προς τα σχετικά τους δικαιώματα με βάση τα άρθρα 11 και 13 του ΕΚ 1371/2007.
Δηλώνει επίσης ότι είναι και θα παραμείνει στη διάθεση συγγενών των θυμάτων για κάθε υποστήριξη μπορεί να παράσχει και θα συνεχίσει να παρέχει κάθε συνδρομή με όλες της τις δυνάμεις σε όλες τις αρμόδιες αρχές για τη διαλεύκανση των αιτίων αυτού του τραγικού δυστυχήματος.
Υπενθυμίζεται ότι τη δυνατότητα κατ’ αρχάς η ΤΡΑΙΝΟΣΕ και στη συνέχεια η Hellenic Train, μια ιδιωτική εταιρεία ιταλικής ιδιοκτησίας, να μην αποζημιώνει τα θύματα δυστυχημάτων ανάλογων σαν αυτό των Τεμπών στο μέρος που της αναλογεί προέβλεπαν υπουργικές αποφάσεις που ξεκίνησαν το 2009 και ανανεώνονταν κάθε 5 χρόνια, με τελευταία αυτή του 2019, με την οποία η ιταλική εταιρεία εξαιρέθηκε για 5 χρόνια από τις υποχρεώσεις αποζημίωσης.
Με την απόφασή της η κυβέρνηση έδωσε εξαίρεση ως το 2024 στη Ηellenic Train να μην αποζημιώνει χρηματικά επιβάτες όταν παραβιάζονται βασικά δικαιώματά τους, αξιοποιώντας τη δυνατότητα που δίνει σε κάθε κράτος-μέλος ο ευρωπαϊκός κανονισμός 1371/2007 για τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των επιβατών σιδηροδρομικών γραμμών να χορηγεί εξαιρέσεις επί συγκεκριμένων άρθρων για τις αποζημιώσεις επιβατών για ορισμένο χρονικό διάστημα.
Η Hellenic Train με χθεσινή της ανακοίνωση γνωστοποίησε ότι θα ακινητοποιηθούν όλα τα τρένα λόγω της νέας εικοσιτετράωρης απεργίας που κήρυξαν τα σωματεία των εργαζομένων στην εταιρεία.
Δικαιώματα των επιβατών
Ο Ευρωπαϊκός κανονισμός του 2007 σχετικά με τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των επιβατών σιδηροδρομικών γραμμών προβλέπει τα εξής:
1. Εάν επιβάτης σκοτωθεί ή τραυματιστεί, η σιδηροδρομική επιχείρηση πρέπει, χωρίς καθυστέρηση και οπωσδήποτε το αργότερο εντός δεκαπέντε ημερών από τον καθορισμό της ταυτότητας του φυσικού προσώπου που δικαιούται αποζημίωσης, να προκαταβάλει τα ποσά που απαιτούνται για την κάλυψη άμεσων οικονομικών αναγκών ανάλογα με την προκληθείσα ζημία.
2. Με την επιφύλαξη της παραγράφου 1, η προκαταβολή δεν είναι κατώτερη των 21.000 ευρώ ανά επιβάτη σε περίπτωση θανάτου.
3. Η προκαταβολή δεν συνιστά αναγνώριση ευθύνης και μπορεί να αντισταθμιστεί με οποιοδήποτε άλλο ποσό καταβληθεί στη συνέχεια με βάση τον παρόντα κανονισμό αλλά δεν είναι επιστρεπτέα, εκτός από την περίπτωση κατά την οποία η προκληθείσα ζημία οφειλόταν σε αμέλεια ή σφάλμα του επιβάτη ή εάν ο αποδέκτης της προκαταβολής δεν ήταν ο δικαιούχος της αποζημίωσης.
