Τα σενάρια για την πιο κρίσιμη άσκηση στην ιστορία της τραπεζικής ένωσης έδωσε χθες στη δημοσιότητα η Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών (ΕΒΑ). Οι παραδοχές για τη χώρα μας, ωστόσο, προβλέπουν ανάπτυξη ακόμη και στο δυσμενές σενάριο (την τελευταία χρονιά), ενώ εκτιμούν ως ελεγχόμενα τα ποσοστά ανεργίας και διαβλέπουν μειωμένο πληθωρισμό.
Η άσκηση για πρώτη φορά υπολόγισε και την άνοδο των επιτοκίων, που τις προηγούμενες χρονιές δεν αποτελούσε μεταβλητή. Οι εκτιμήσεις είναι πως πολλές από τις τράπεζες της Ε.Ε. θα αναζητήσουν μετά το πέρας της άσκησης κεφάλαια και αυτό θα δώσει μεγάλη κινητικότητα στις τραπεζικές μετοχές στις ευρωπαϊκές αγορές. Αντιθέτως, για τις ελληνικές τράπεζες εκτιμάται πως το test δεν θα δημιουργήσει κεφαλαιακές ανάγκες. Το αρνητικό για τις ελληνικές τράπεζες στοιχείο είναι πως στο δυσμενές σενάριο προβλέπεται μεγάλη πτώση των τιμών των επαγγελματικών ακινήτων για την τρέχουσα και την επόμενη χρονιά.
Σύμφωνα με τα όσα σημειώνει η EBA, το δυσμενές σενάριο για τις ευρωπαϊκές τράπεζες στο σύνολό του προϋποθέτει μια υποθετική επιδείνωση των γεωπολιτικών εντάσεων, που οδηγεί σε σοβαρή πτώση του ΑΕΠ, με επίμονο πληθωρισμό και υψηλά επιτόκια.
Το δυσμενές σενάριο έχει σχεδιαστεί για να εξασφαλίσει την κάλυψη των τραπεζών στις περιπτώσεις σημαντικών χρηματοπιστωτικών κραδασμών σε όλες τις χώρες της Ε.Ε. και, για πρώτη φορά, απεικονίζει μια κατανομή των κραδασμών (στην πραγματική ακαθάριστη προστιθέμενη αξία) ανά οικονομικό τομέα.
Το τεστ ακραίων καταστάσεων σε επίπεδο Ε.Ε. θα διεξαχθεί σε πολύ μεγαλύτερο δείγμα σε σύγκριση με τα προηγούμενα έτη, που θα καλύπτει 70 τράπεζες της Ε.Ε. και το 75% του συνόλου των τραπεζικών περιουσιακών στοιχείων στην Ε.Ε. Αξίζει να σημειωθεί πως οι ελληνικές τράπεζες έχουν επιλεγεί προκειμένου να παρουσιάσουν φέτος αναλυτικά τα αποτελέσματα της άσκησης, κάτι που δεν συνέβαινε τις προηγούμενες χρονιές. Οι παραδοχές για τη χώρα μας είναι πολύ καλύτερες από εκείνες για άλλες χώρες, όπως -για παράδειγμα- η Ιταλία, σε επίπεδο ανάπτυξης τόσο στο βασικό όσο και στο δυσμενές σενάριο.
Αυτό είναι το δυσμενές σενάριο των stress tests για τις ελληνικές τράπεζες
Όσον αφορά τη μείωση του ΑΕΠ, το δυσμενές σενάριο του 2023 είναι το πιο «βαρύ» που έχει χρησιμοποιηθεί σε όλη την Ε.Ε. μέχρι τώρα, αντανακλώντας μια σκόπιμη επιλογή: Στόχος είναι να αξιολογηθεί η ανθεκτικότητα του ευρωπαϊκού τραπεζικού συστήματος σε ένα πάρα πολύ επιδεινωμένο μακρο-περιβάλλον. Το stress test αξιολογεί τη φερεγγυότητα των τραπεζών της Ε.Ε. σε έναν μακροοικονομικό ορίζοντα τριών ετών (2023-25).
Οι στόχοι του stress test είναι:
- Να αξιολογήσει και να συγκρίνει τη συνολική ανθεκτικότητα των τραπεζών της Ε.Ε. σε σοβαρούς οικονομικούς κραδασμούς.
- Να αξιολογήσει εάν τα επίπεδα των τραπεζικών κεφαλαίων είναι επαρκή ώστε οι τράπεζες να μπορούν να στηρίξουν την οικονομία σε περιόδους στρες.
- Να ενισχύσει την πειθαρχία της αγοράς μέσω της διαφανούς δημοσίευσης συνεπών, αναλυτικών και συγκρίσιμων δεδομένων σε επίπεδο τραπεζών.
- Να παρέχει πληροφορίες για τη διαδικασία εποπτικής επανεξέτασης και αξιολόγησης (SREP) για τις αρμόδιες εποπτικές αρχές. Στο δυσμενές σενάριο, το πραγματικό ΑΕΠ σε επίπεδο Ε.Ε. μειώνεται κατά 6% σωρευτικά στον ορίζοντα τριών ετών, ενώ το ποσοστό ανεργίας αυξάνεται κατά 6,1 ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με το σημείο εκκίνησης.
Καλές οι παραδοχές
Σε ό,τι αφορά τη χώρα μας, το βασικό σενάριο προβλέπει ανάπτυξη για το 2023 (1,5%), για το 2024 (3%) και για το 2025 (2,8%).
Ο ρυθμός ανάπτυξης του ΑΕΠ διαμορφώνεται στο 6,2% σε ό,τι αφορά το 2022. Για το δυσμενές σενάριο, προβλέπεται αρνητικός ρυθμός ανάπτυξης 1,9% για το 2023, -4,5% το 2024, ενώ εκτιμάται πως η χώρα θα περάσει σε ανάπτυξη και πάλι το 2025, ύψους 0,9%
. Συνολικά στο δυσμενές σενάριο το ΑΕΠ της χώρας θα απολέσει 5,5 ποσοστιαίες μονάδες, κάτω από τον μέσο ευρωπαϊκό όρο. Σε ό,τι αφορά την ανεργία, αυτή θα διαμορφωθεί σε 12,5% το 2022, ενώ για το 2023 θα υποχωρήσει σε 11,5%, για το 2024 σε 10,4% και θα καταλήξει σε 9,4% το 2025 στο βασικό σενάριο της άσκησης. Στο δυσμενές σενάριο, θα διαμορφωθεί σε 12,7%, 16,1% και 17,3% αντιστοίχως την τριετία. Ύφεση των πληθωριστικών πιέσεων βλέπει, ούτως ή άλλως, η ΕΒΑ για την Ελλάδα τόσο στο βασικό όσο και στο δυσμενές σενάριο.
Ξεκινώντας από το 2023 ο πληθωρισμός προβλέπεται να υποχωρήσει στο 5,8%, το 2024 στο 3,6% και το 2025 στο 2,5% σε ό,τι αφορά το βασικό σενάριο. Για το δυσμενές σενάριο προβλέπεται πληθωρισμός 8,3%, 4,6% και 3,2% αντίστοιχα. Στο κανονικό σενάριο προβλέπεται τα επιτόκια να διαμορφωθούν σε 4,18% το 2023, 4,14% το 2024 και 4,13% το 2025. Στο δυσμενές σενάριο τα μεγέθη θα διαμορφωθούν σε 8,28%, 6,89% και 6,43% αντιστοίχως στην τριετία.
