Στο επίκεντρο των διεθνών τάσεων παραμένει το αλουμίνιο ως πρώτη ύλη για ένα πιο βιώσιμο μοντέλο ανάπτυξης, λόγω της σχέσης του με την κυκλική οικονομία, την κλιματική ουδετερότητα, την εξοικονόμηση ενέργειας, αλλά και την ανακυκλωσιμότητά του.
Παράγοντες του κλάδου αλουμινίου επισημαίνουν ότι το συγκεκριμένα μέταλλο είναι μια μόνιμη «τράπεζα ενέργειας» γιατί όπου και σε όποια μορφή και αν βρίσκεται, μετά τη χρήση του, συλλέγεται και ανακυκλώνεται απαιτώντας μόνο το 5% της ενέργειας που χρειάστηκε για την πρωτογενή παραγωγή του. Σύμφωνα με τον κ. Γιώργο Μεντζελόπουλο, πρόεδρο της Ελληνικής Ένωσης Αλουμινίου, η ελληνική βιομηχανία έχει τη δυνατότητα για ανακύκλωση του συνόλου του παραγόμενου scrap αλουμινίου στη χώρα και την ανάκτηση πρώτης ύλης μετάλλου αρίστης ποιότητας με πολλαπλά οφέλη, τόσο περιβαλλοντικά και ενεργειακά όσο και οικονομικά. Επιπλέον τα προγράμματα μείωσης του ενεργειακού κόστους, η οικιστική ανάπτυξη που προσπαθεί να καλύψει τις ανάγκες που έχουν δημιουργηθεί από την αδράνεια της προηγούμενης δεκαετίας και ταυτόχρονα να διαχειριστεί τη συνεχώς αυξανόμενη ζήτηση από το εξωτερικό, ο τουρισμός με τις άμεσες και έμμεσες επενδύσεις και έργα που σχετίζονται με αυτές, θα αποτελέσουν την κινητήριο δύναμη για τη διατήρηση της εγχώριας ζήτησης.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Συνδέσμου Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων, η παραγωγή βωξίτη στην Ελλάδα το 2021 διαμορφώθηκε σε 1,23 εκατ. τόνους με χώρες προορισμού τη Γαλλία (παραγωγή αλουμινούχου τσιμέντου), Γερμανία (παραγωγή πετροβάμβακα), Ουκρανία (παραγωγή λειαντικών). Η ένυδρη αλουμίνα παρουσίασε αύξηση ζήτησης και τιμών. Η άνυδρη αλουμίνα επίσης παρουσίασε αυξημένη ζήτηση στη διεθνή αγορά. Ωστόσο, έντονες ήταν οι διακυμάνσεις στην πορεία τιμής του αλουμινίου στο LME. Στο πρώτο τρίμηνο του 2022, από τον Δεκέμβριο του 2021 έως τις αρχές Μαρτίου 2022, η τιμή πρωτόχυτου αλουμινίου κατέγραψε αύξηση 60%, αγγίζοντας επίπεδα ρεκόρ. Όμως η εικόνα αντιστράφηκε λόγω της επιδείνωσης των μακροοικονομικών προοπτικών και των αυξανόμενων πληθωριστικών πιέσεων. Η ζήτηση αλουμινίου εξακολουθεί να πλήττεται από την πτώση των εισοδημάτων, τις γεωπολιτικές εξελίξεις και τη συνεχιζόμενη ενεργειακή κρίση, ωστόσο το συγκεκριμένο μέταλλο αποτελεί κρίσιμο παράγοντα για τη μετάβαση σε καθαρότερες πηγές ενέργειας, αλλά και στην ηλεκτροκίνηση, γεγονός που ενισχύει τη ζήτησή του.
Στην Ελλάδα, όπως συμπληρώνει ο κ. Μεντζελόπουλος, η δυναμική του κλάδου είναι αποτέλεσμα των σημαντικών επενδύσεων στις παραγωγικές υποδομές και στη δημιουργία νέων, καινοτόμων προϊόντων και λύσεων. Οι ελληνικές επιχειρήσεις, με αυτές του αλουμινίου να έχουν σημαντική συμμετοχή και συνεισφορά τα χρόνια της κρίσης, τόλμησαν, βγήκαν στο εξωτερικό, βρήκαν νέες αγορές, ενίσχυσαν την εξωστρέφεια της χώρας, και συνέβαλαν στη βελτίωση του δείκτη εξαγωγών ως ποσοστού του ΑΕΠ, φθάνοντας στο 41%, με υπερδιπλάσιες εξαγωγές αυτών που είχαμε πριν από δέκα χρόνια, υπερκαλύπτοντας ποσοστά χωρών όπως είναι η Ισπανία, η Ιταλία, η Γαλλία, και προσεγγίζοντας σημαντικά και την Πορτογαλία. Συνοπτικά, ο κλάδος βρίσκεται πλέον στη 2η θέση της χώρας ως προς τις εξαγωγές και στην ίδια θέση με το καλύτερο εμπορικό ισοζύγιο.
Αθέμιτος ενεργειακός ανταγωνισμός
Σύμφωνα με την Ελληνική Ένωση Αλουμινίου, οι συνθήκες που έχουν διαμορφωθεί από τον πόλεμο στην Ουκρανία δημιουργούν καινούργιες ανισότητες και συνθήκες αθέμιτου ανταγωνισμού από τρίτες χώρες, με την πρόσβαση σε πηγές ενέργειες με σημαντικά χαμηλότερο κόστος από το ευρωπαϊκό να είναι η σημαντικότερη. Η Ευρωπαϊκή Ένωση, ενεργώντας συντονισμένα, κατάφερε το καλοκαίρι του 2020 να επιβάλει απαγορευτικούς δασμούς εισαγωγής στα πολύ φθηνά κινεζικά προϊόντα διέλασης αλουμινίου. Δυστυχώς όμως οι κινεζικές εισαγωγές στην Ευρώπη αντικαταστάθηκαν πλήρως και επιπροσθέτως υποκατέστησαν επιπλέον ποσότητες ευρωπαϊκής παραγωγής από προϊόντα προερχόμενα από την Τουρκία χωρίς τα πολλαπλά ευρωπαϊκά υψηλά πρότυπα παραγωγής. Ο κίνδυνος αποβιομηχάνισης της Ευρωπαϊκής Ένωσης και μείωσης της απασχόλησης είναι πλέον ορατός.
