Του Σταμάτη Ζησίμου
[email protected]
Σε μπαράζ αιφνιδιαστικών ελέγχων σε επιχειρήσεις πολλών κλάδων έχει οδηγήσει την Επιτροπή Ανταγωνισμού το ράλι των τιμών τους τελευταίους μήνες.
ΟΙ ΕΦΟΔΟΙ της ανεξάρτητης αρχής αναμένεται να «πυκνώνουν» στο επόμενο διάστημα, καθώς στο ήδη βεβαρημένο κλίμα, λόγω της πανδημίας και της ενεργειακής κρίσης, προστίθεται και ο πόλεμος στην Ουκρανία, που επιδεινώνει γεωμετρικά την εικόνα στην αγορά, προκαλώντας ντόμινο αυξήσεων στις τιμές. Μάλιστα, το τελευταίο ρεκόρ του πληθωρισμού, που ανήλθε στο 7,2% τον Φεβρουάριο, δεν περιλαμβάνει την επίδραση του πολέμου, ο οποίος ξέσπασε τέσσερις ημέρες πριν από το τέλος του μήνα. Το πόσο μπορεί να επιδράσει στον πληθωρισμό «αποτιμήθηκε» μόλις προχθές από το Γραφείο Προϋπολογισμού της Βουλής, που βλέπει τον πληθωρισμό να εκτοξεύεται στο 11% εντός του έτους.
Παρότι η γενική εικόνα «δείχνει» πως η αύξηση των τιμών οφείλεται σε εξωγενείς παράγοντες, που δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν μεμονωμένα από τη χώρα, εντούτοις η ανεξάρτητη αρχή «επιμένει» ότι για την ανοδική πορεία των τιμών ευθύνονται και οι παθογένειες του ανταγωνισμού στην ελληνική επικράτεια, οι οποίες συνίστανται είτε στην εναρμόνιση των επιχειρηματικών πρακτικών είτε στην κατάχρηση της δεσπόζουσας θέσης που κατέχουν ορισμένες μεγάλες επιχειρήσεις.
Κοινώς, η Επιτροπή Ανταγωνισμού δηλώνει επισήμως ότι υπάρχουν πολλές ενδείξεις περί «δραστηριοποίησης» καρτέλ στην ελληνική αγορά.
Για τον λόγο αυτό έχει πυκνώσει τους απροειδοποίητους ελέγχους κατά τους οποίους αναζητά αποδεικτικά στοιχεία παραβατικών
συμπεριφορών. Η επικέντρωση στην αντιμετώπιση αντιανταγωνι- στικών πρακτικών αποτυπώνεται στους αριθμούς των ελέγχων που έχει πραγματοποιήσει τον τελευταίο χρόνο.
Συγκεκριμένα, από τις αρχές του 2021 έως και σήμερα η Επιτροπή Ανταγωνισμού έχει πραγματοποιήσει 20 εφόδους, κατά τους οποίους έχουν ληφθεί στοιχεία από περισσότερες από 130 ελεγχόμενες επιχειρήσεις. Ενδεκτικά αναφέρουμε ότι το 2020 πραγματοποιήθηκαν συνολικά επτά αιφνιδιαστικοί έλεγχοι επί 68 επιχειρήσεων. Επισημαίνεται ότι κάθε αιφνιδιαστικός έλεγχος ισοδυναμεί με την εκκίνηση και αυτεπάγγελτης έρευνας.
Η εντονότερη δραστηριοποίηση της Επιτροπής Ανταγωνισμού για την αντιμετώπιση αντιανταγωνιστικών πρακτικών προναγγέλθηκε ουσιαστικά με τη δημιουργία ομάδας δράσης που είναι επφορτισμένη με την καθημερινή παρακολούθηση των τιμών σε μια σειρά προϊόντων και υπηρεσιών. Σε αυτά περιλαμβάνονται είδη πρώτης ανάγκης, όπως τα τρόφιμα, η ενέργεια και οι μεταφορές.
Όπως προαναφέρθηκε, στην κορυφή των προτεραιοτήτων βρίσκονται τα είδη πρώτης ανάγκης και στο πλαίσιο αυτό η Επιτροπή, τον περασμένο Σεπτέμβριο, προχώρησε στη διενέργεια αιφνίδιων επιτόπιων ελέγχων σε επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στις αγορές προμήθειας, εμπορίας καιλιανικής πώλησης ειδών σούπερ μάρκετ και συγκεκριμένα στις αγορές δημητριακών, γάλακτος, καφέ, μαρμελάδων, ροφημάτων και τυριών, αναφορικά με τυχόν αντιανταγωνιστικές πρακτικές στο πλαίσιο οριζόντιας σύμπραξης ή και κάθετων συμπράξεων.
Και κάθετες συμπράξεις
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι οι έλεγχοι της Επιτροπής δεν περιορίστηκαν μόνο σε σούπερ μάρ- κετ, αλλά και σε επιχειρήσεις παραγωγής, δηλαδή προμηθευτές, ώστε να διερευνηθεί όχι μόνο το ενδεχόμενο των οριζόντιων συμπράξεων, δηλαδή μεταξύ σούπερ μάρκετ, αλλά και αυτό των κάθετων συμπράξεων, δηλαδή της συνεννόησης κατά παράβαση του δικαίου του ανταγωνισμού μεταξύ προμηθευτών και λιανεμπορίου.
Πάλι στον τομέα των τροφίμων, λίγες ημέρες πριν, η ανεξάρτητη Αρχή πραγματοποίησε αιφνιδιαστικούς ελέγχους σε σούπερ μάρκετ και εταιρείες ζυμαρικών, έχοντας ενδείξεις περί εναρμόνισης των τιμών. Η πιο πρόσφατη παρέμβαση της Αρχής ήταν ο έλεγχος που διήρκεσε δύο ημέρες σε επιχείρηση που δραστηριοποιείται στον κλάδο εμπορίας καλλυντικών και λοιπών προϊόντων προσωπικής φροντίδας.
Στις μεγάλες «επιχειρήσεις» της Επιτροπής κατατάσσεται και ο έλεγχος 18 εταιρειών λιανικής προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας σε πελάτες χαμηλής τάσης.
Άλλες έρευνες που έχει ενεργοποιήσει η Επιτροπή με την παράλληλη διεξαγωγή αιφνίδιων ελέγχων αφορούν:
-την αγορά των σπόρων ηλίανθου, βαμβακιού και αραβόσιτου, καθώς και την αγορά προϊόντων φυτοπροστασίας καλλιεργειών,
– αγορά παιδικών παιχνιδιών, εξαιρουμένων εκείνων που συνδέονται με τη χρήση ηλεκτρονικών υπολογιστών και συστημάτων,
– την αγορά παραγωγής και προμήθειας φαρμακευτικών προϊόντων, για καταχρηστική εκμετάλλευσης δεσπόζουσας θέσης από επιχείρηση,
– τους διαγωνισμούς δημοσίων έργων,
– τις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην αγορά εκτυπωτών κανονικής μορφής (Α3, Α4) όλων των τύπων και αναλωσίμων τους (π.χ. τόνερ),
– την αγορά παροχής υπηρεσιών σίτισης,
– την αγορά καυσίμων.
